Katalog

20 MAYIS 1983 DIŞ HABERLER Cumhuriyet 3 FransaŞili îJişkileri aniden gergînleşti PARIS, (AP) Fransa Dışışleri Bakanı Claude Cheysson'un «ŞU1 Devlet Başkam Pinochet halkı içiu bir beladır» şeklindeki sözlerı ıki ülke arasında ani bır gerginlige yol actı. Şilı hukumeti Fransa'yı protesto ederken. Mitterrand yönetimi ŞiU BüyükeJçisini geri çağırdı. Iki ülke arasındaki gergınlık, Fransa parlamentosunda önceki gün. Şili'de geçen hafta meydana gelen protesto gösterileri ve tutuk lamaların tartışılmasından sonra raeydana geldi. Parla mento, Şili'de meydana gelen olaylardan dolayı kaygısını belirtirken, Djşişleri Bakanı Cheysson, Şili Devlet Başka nı General Augusto Pinochet'nin halks için bir bela oldugunu söyledi. Cheysson, Şili'de «İşkencenln kural ha line geldiğini» belirtti ve halkın «Acımasız baskılar» karşısmdaki cesaretini övdü. Cheysson, Şili'de işkence olaylannın geçen hafta da devam ettigini ve bu neden* le Fransa Büyükelçisi'nin Pa ris'e «danışma lçin» çağnl dığını kaydetti. Cheysson, Büyükelçinin çağnlmasının yanı sıra. başka önlemler ahnabileceğini de kaydetti. Şili hükümeti. Cheysson' un konuşmasmm ardından bir açıklama yaparak, Fran sa Dışişleri Bakanınm par lamentodaki sözlerinin «tçişlerine karışmak olarak» değerlendirildiğini kaydetti. İsrail jetleri Suriye mevzileri DUNYADA DUGUN üzerinde alçak uçuş yaptılar Ali SİRMEN Beyrut'taki Amerikalı yetkilüer Habib'in, Surî. ye'nin kabul etmemesine rağmen Şam'a gitme ihtimalinin bulunduğunu bildirirlerken, Suriye radyosu Reagan'ı, Ortadoğu'yu Nevada çölü sanmakla suçladı. Dış Haberler Servisi Su terdiğl muhalefeti ortadan kal nye tarafmdan kabul edilme. dırmak amacıyla Beyrut'ta Lüb yen ABD Başkam Reagan'ın ö nan'lı liderlerle görüştükten zel temsilcisi Habib, dün Bey sonra, dün Suudi Arabistan'a ruttan Suudi Arabıstan'a gı gitti. Habib, uçağımn yakıt ikderken, bölgede gerginliğin art mali yaptığı Mısır'ın Kahire tığı gözleniyor. îsraü uçakları havaalanında bir saat kadar dün Bekaa'daki Suriye mevzi kaldı ve Mısır Dışişleri Bakan leri üzerinde alçak uçuş yap. Yardımcısı El Şefi Abdül Ha. tılar. Suriye birliklerınin Isra mid ile bir görüşme yaptı. il uçaklarına ateş açmadığı bil Beyrul'takı Amerikan kaynakdirildı. îsraü uçaklan aynca lan Habib'in Şam Hükümetıdün Beyrut üzerinde de ses nin kabul etmemesine rağmen duvarını aştılar. Suriye'ye gitme olasılığımn bu PhUip Habib, Suriye'nin îs lunduğunu bildiriyorlar. Surirail Lübnan anlaşmasına gös ye, Habib'le görüşecekleri «Hlçblr şey bnlnnmadıgını» açıklamış ve Reagan'ın temsüci. sini «Araplara ve Arap davasına karşı en çok düşmanlık gös teren ABDli yetkiIUerden biri olarak» nıtelemıştı. Şam Hükü. meti aynca Lübnan hükümetiyle 40 bin Suriye askerinin ve yaklaşık 10 bin Pilistınli gerillanın Lübnan'dan çekilmesi konusunda görüşmeyeceğini yinelemiştl. Suriye radyosu önceki gün, ABD Başkam Reagan'ın «Sn riye'nin Lübnan'dan yabancı güçlerin çekilmesinl kabul ede rek İsrall'e katılacağına inan djğı» yolundaki açıklamalannı tümüyle reddeti. Suriye'nin adına kimsenin konuşmaya hakkı olmadığım ve Suriye'nin yaptıklanna ya da yapacaklanna Washington'un değil, Şam'm karar vereceğini ifade eden radyo, Reagan'ı Ortadoğu'dan, Nevada çölünden sözeder gıbi bahsetmekle suçladı. ABD. Suriye'nin Philip Habib'i kabul etmemesine karşı gosterdiği tepkılen sürdüruyor. Karan «talihsiz» olarak niteleyen Beyaz Saray sözcüsü Ijarry Speakes, Lübnan'dan tüm yabancı birüklerin geri çekilme si konusundaki gışunlerinden vazgeçmeyeceklerini kaydetti. ABD Senatosu, önceki gece Suriye ve FKÖ'yü uyararak, kuvetlerini Lübnan'dan geri çek melerini istedi. Yabancı birliklerin geri çekil mesini öngören anlaşmaya kar şı çıkan ülkeler arasına Iran da katıldı. Iran resmi haber ajan sı Irna, anlaşmanın ımzalanına sını «îslam ve Arap dünyasına karşı düşmanca bir tutum» olarak niteledi. Sudan ise, Lübnan tsrall anlaşmasım destekleyen ülkeler arasına katıldı. Mısır ve Su udl Arabistan daha önce anlaş. rcayı destekledıklerini açıklamıştı. Kuveyt Savunma Bakanı Şeyh Salim Sabah El Salım, Suriye ile İsrail arasmda bir savaş çıkması halinde Suriye'ye yardım edeceklerini açıkladı. El Salim, Kuveyt'te yaptığı açık. lamada, iki ülke arasındaki savaşm Arap dünyasını doğrudan etkileyeceğini söyledi. Savaş ve Barış tsrall Birllklerl'nin Lübnan'dan çekilmelerinl öngören anlaşma, her iki ülkenin Parlanıentoları'nda onaylandıktan sonra törenle imzalandı. Anlaşma'nm Lübnan Parlamentosu tarafından onaylanmasında herhangi bir güçlük çıkmamasma karşın, Knesset bu çözüme karşı sert tepkiler gösteren milletvekillerinln konuşmalarına sahne oldu. Aslında İsrail kanadında anlaşmaya karşı çıkanlar yalnız Parlamento Içindeki muhalif grup değil, Hükümet'te de, aralarında Ariel Sharon da bulunmak üzere, sözü geçen çözüme karşı koyanlar var. Menahem Begin bile Anlaşma'ya gönülden katılmadıklarını belirtmek için, «Başka çaremlz yok» demek zorunluğunu duymuştur. Bu durumda îsrail'in bu tür bir barış anlaşmasına neden imza koyduğu sorusu çıkıyor ortaya. Sanınz sorunun yamtmı vermek pek güç olmasa gerek. Gerçekte îsrail böyle bir anlaşmanın getlreceği barışı değil, savaşı istemekte ve anlaşmayı savaşm bir aracı olarak kullanmayı düşlemektedir. Şöyle ki, İsrail Lübnan ile imzaladığı Anlaşma'dan hoşnut değildir. Ancak, Tel Aviv Lübnan'dan çekîlmediği sürece herhangi bir çatışmaya girmesl halinde, Amerikan kaıruoyunun tepkisi ve Reagan'ın tasarıları yüzünden artık Washlngton'un desteğini sağlayamayacağmı çok lyl görmektedir. Bu durumda, Îsrail'in hem banştan yana görünüp, ABD desteğini sağlaması. hem de bu Anlaşma'nm koşullarını yerine getirmemesinl kolaylaştıracak bir çözümü bulması gerekmekteydl. Tel Aviv'in sözü edllen formül İçin düşündüğü hususlar da, Anlaşma'nm metnlnde yatmaktadır. Suriye ve Filistin Birlikleri'nin Lübnan'dan çekilmesi koşulunun, Suriye ve FKÖ tarafın dan kabul edilmeyeceğinl bilmekteydl. Nitekim, Anlaşma'nm iki Parlamentoda da onaylanması üzerine, bir açıklama yapan Suriye Dışişleri Bakanı Abdülhalim Haddam, Anlaşma'nın uygulanmasmı önlemek için ellerinden gelenl yapacaklannı belirtmiş bulunuyor. FKÖ'nün tutumu da aynıdır. Bu durumda, îsrail ABD kamuoyunun desteğini de ardma alarak. Suriye ile bir çatışmaya girmenin yolunu kolaylıkla bulacaktır. Böyle bir savaşı Tel Aviv son zamanlarda Istemektedir. Suriye'nin İsrail karşısmda yalnız ve zayıf oîduğu bir sırada bir savaş çıkması. Washington'un da politikasına uygundur. Çünkü olası bir Suriye yenilgisi, Moskova'ya yakm olan Hafız El Esad Yönetimi'nln devrilmesine yolaçabilecektir. Geriye son bir soru kalmakta: Acaba savaş barutunu ateşleyecek kıvılcım nasıl bulunacaktır? Samrız bu soruya açıklık getirecek bazı açıklamalar da bu hafta içinde yapılmış bulunmaktadır. Nitekim, Lübnan'm dog:usunu egemenliğl altmda tutan, îsrail'in tam desteğine sahlp bulunan, Tel Aviv'in hlç bir zaman kolaylıkla vazgeçmeyeceğl kişl olarak nitelendirilen, fanatik sagcı Saad Haddad, Suriye ve FKÖ birliklerinin anlaşma koşullarına uyarak, Lübnan'dan çekilmeyi kabul etmemelerl halinde, Lübnan'da bir ulusal kurtuluş savaşmm başlatılacağını açıklamıstır. ülusal bütünlükten yoksun olan Lübnan'da, fanatik sağcı Hırlstiyan Saad Haddad'ın başlata(Arkası 11. Sayfada) CLAUDE CHEYSSON. Pinoc het halkınin başma beladır. Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'ne göre: ABD ile SSCB, dünyadakî gelişmeleri denetleyemiyor LONDRA, fAjanslar) Merkezi Londra'da bulunan Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsu tarafından hazırlanan yılhk raporda süper güçlerin dünyadaki gelişmeleri artık kontrol edemedikleri savunuldu Raporda. ABD ile Sovyetler Birliği'nin, çatışmalarda müttefiklertnin yanında yer almaktan kaçındıkları da kaydedildi. Birleşik Amerfka" nm Falkland savaşında müttefiki Ingiltere'ye doğrudan destek sağlamadığı da hatırlatılarak. bunun Moskova'yı karşısma alma korkusundan kaynaklandığı da belirtildi. 1983 stratejik incelemesinde, ABD ile Avrupalı müttefikleri arasındaki gdrüş aynhklannin giderek gerginlik boyutlanna ulaştığı ve özellikle Batı Avrupa'ya bu yıl sonunda yerleştirilme si planlanmış olan orta men zilli nükleer füzeler konusundaki son anlaşmazhklann, NATO'nun gelecegine iyimser bir yaklaşımı olanaksız kıldığı belirtildi. Yıllık raporu bir basın toplantısıyla kamuoyuna açıklayan Enstitü Direktörü Robert O'Neıll. müttefikler arasında şimdiye kadar birikmiş olan gerginliklerin açığa vurulmasınuı kesinlikle gerekli oldugunu. 1984 yılmda ABD Başkanİık seçimleri nedeniyle bu ülkede, Ba U Avrupa'ya karşı sert eleştirilerin yükselebileceğini sa vundu Yunanistan'ı yine grev dalgası kapladı ATİNA (Cumhuriyet) Yu nanistan'da yaklaşık 15 bin tak si şoförü 2 günlük greve başladı. Ülkede ABD askeri üslerin de çalışan Yunanh personelin iki gün önce başlattıklan grev dün de sürdü. Paskalya tatili nedeniyle bir süre ara verilen grevlerin yeniden başlaması yö netime karşı hoşnutsuzluğun göstergesi olarak değerlendirili yor. Atina ve Pire'de üç gündür grev yapan doktorlar ise dün işbaşı yaptılar, ancak 31 mayıs 2 haziran arasmda yeniden gre ve gideceklerini duyurdular. Taksi şoförleri greve gerekçe olarak akaryakıt pahallılığını ve vergilerin yüksek olmasını gösterdiier. Önceki gece yarısından itibaren başlayan grev, etkisini özellikle başkent Atinada gösteriyor. Taksilerin kon tak kapatması nedeniyle yolcu lar otobüslere hücum ediyor. Yunanistan Şoförler BirUği de taksi ücretlerindeM artışın benzin fiyatı artışlannm geri sinde kaldığını belirterek, hükümetin vergi uygulamasını eleştiren bir açıklama yaptı. tkisi Atina yakınlannda, ikisi Girit adasjgda bulunan ABD askeri uslerinde çalışan 1600 Yunanh personelin başlattığı grev üçüncü gününe girdi. Grev sözcülerl Amerikalı yetki lilerin, Uslerdeki güvenliği sağ lamak amacıyla Avrupa'daki ABD askeri üslerinden deniz piyadeleri getirdiklerini açıkladılar. Atina'nın ünlü eğlence semtl «Plaka»da bazı taverna, ve ge ce kulübü sahipleri önceki gece Yunan Parlamentosu önün de bir gösteri vaptılar. îşyeri sahipleri, hükümetin Plaka semtinde, tarilıi binalann ko runması amacıyla alınacak önlemleri protesto ediyorlar. lan Mısriı bir asker 21 yıl sonra ortaya çıktı. İngiltere'de Thatcher için 30 milyon liralık bahis oynandı LONDRA, (aj.) tngütere'de seçim günii yağmur yağıp yağmayacağı konusunda müşterek bahisler devara ederken bir yandan da Thatcher'in seçlmle. rı kazanıp kazanmayacağı üzermo yüksek müşterek bahisler oynanıyor. Ülkenin batısmda Coltswold bölgesinde adınm açıklanmasım istemeyen bır işadamı Margaret Thatcher'in yeniden Başbakan olacağını öne sürerek bu Köftttda 90.000 sterlinlik (yaklaşık 30 milyon TL.) bahse gırdi. Bu, şimdiye kadar 9 haziran seçinüeriyle ilgili olar rak oynanan müşterek bahislerde bir rekor oluşturuyor. CENEVRE (Ajanslar) Avrupa'da orta menzilli füzeler görüşmelerine dün îsviçre'nin Cenevre kentinde devam edildi. ABD temsilcisi Pauı Nitze ile Sovyet temsilcisi Yuli Kvitsinsky'nln. 2 saat süren görüşmede, Sovyet lideri Yuri And. ropov'un, «fiize baslıklannın da hesaba katüması» yolundaki önensintn ele alındığı bildirildi. Görüşmeden sonra, herhangi bir ilerleme sağlanıp sağlanamadığı yolundaki bir soruya Kvıtsinsky, elini sallayarak kar şılık verdi. Her iki tarafın da gelecek salı günü yeniden biraraya gelmeleri konusunda anlaştıklan belirtüdi. Cenevre, görüşmelerinde Andropov'un önerisi eie aiındı Filipinlerde mezar Filipinler'de yetkililer, baskent Manila'nın kuzeyinde ortaya çı. kanlan toplu bir mezarda 15 başsuü cesetin bulunduğu, bu sayınm daha da artabileceğini bildirdi. El Salvador Insan Haklan Ko misyonu, son Uç yü içinde 3 000 den fazla kişinin kaybolduğunu doğruladı. Komisyon, kaybolan bu kişilerln başlanna gelenler konusunda Salvador Hükümeti' nin «Kesln bir cevap» vermesl gerektiğini behrtiyor. Vietnam haber ajansı, ülkenin kuzeyindeki NGHE TIHN ilinde şiddetli bir kasırga sonucu 76 kişinin öldüğünü bUdirdL 1962 yılmdaki savaş sırasffida Kuzey Yemen'd» öldüğü sanı =özetle= Almanya'daki Türkler Batı Berlin Senatosunun bir anketine göre, Berlin'de yaşayan Türklerin yüzde 6O'ı uzun vadede memleketlerme dönmeyi arzuluyor. Anket cevaplan içinde, işsizliğin önlenmesi «ilk istek» olarak ifadesini bulmakta, ve bunu «yabancı düsmanhğının önlenmesi» ve «mes ken sorununun çözümü» izliyor. TAHRAN (ANKA) îrantta faaliyetleri yasaklanarak feshe dilen Komünist Partisi Tudeh' in şimdiye kadar 1500 üyesi nin tutuklandığı bildirildi. îran Başsavcısı Hüccetülislam Musavi Tebrizi televizyonda yayınlanan bir görüşmede, yakalananlann çoğunun parti nin lider kadrosundan oldugunu söyledi. Tutuklananlann duruşmaya çıkanlması işlenüerinin hızla ılerlediğini belirten Tebrizi, du ruşmanın ne zaman başlayaca ğı konusunda kesin bir tarih vermedi. Tebrizi, duruşmalan halka açık bir biçimde yapmak istediklerlni kaydetti. Devrim Muhafızlan lideri Muhsin Rızai geçen hafta yaptığı açıklamada, Tudeh üyesl bin kişinin tutuklu bulunduğu nu söylemişti. SATCLTK Iran'da tutuklanan Tudeh üyesl sayısı 1500'e ulaştı 3 bin kayıp Vietnam'da kasırga OTO 18T9 model MüRAT131. Orjinal 50.000 km.'de, sahibinden satıuk. 850.000 TL. pesta. TEL: 48 73 71 21 yıl ölü sanıldı Türk Hava Yollarr, sizlere 50 yıidır hîzmet veriyor. Bu 50 yıl içinde millerce yol katettik, binlerce yolcu taşıdık. Yolcularımıza eksiksiz ve rahat yolculuklar sunduk. Sizlere daha geniş yolculuk imkânları sağlamak için yolcu kapasitemizi ve uçuş sayımızı artırdık. Uçak filomuzu ve uçuş ağımızı genişlettik. Sizlere güler yüzle hizmet edecek hostesler, uçuş öncesi ve uçuş sırasında emniyetinizi sağlayacak teknik elemanlar yetiştirdik. TURK HAVA YOLLARI 5 0 YILDIR GÖKLERDE! Kargo taşıma kapasitemizi artırdık. Böylece hem size, hem de ulusal taşrmacılığımıza hizmet verdik. Yurda giren döviz miktarına büyük katkılarda bulunduk. 50nci Kuruluş Yılı'mızı kutladığımız bugün, katkılarını her zaman şükranla andığımız eski ve yeni bütün personelimize, bizimle seyahat ederek bizi teşvik eden Sayın Yolcularımıza ye tüm acentelerimize teşekkürü bir borç biliriz. • n , V TURK HAVAYOLLARI TURKISH AIRİINES