Katalog

Cumhuriyet TAKVtM: flahîM: Cnmlıurtyet Matbaacılık TS GazetedUk T A Ş . adına Nadir Nadi, • Genel Yayın Müdürü Hasan Cemal, Müessese Müdürü: Emine Uşaklıgiı, Yazı İşlerı Müdürü: Okay Oönensin, 0 Yazı îşlerı Mudür Yardımcısı: Ahmet Korulsan, Haber Merkezi Müdürü: Yalcm Bayer, Sayfa Düzenl Yönetmenl: All Acar 20 Mayıs 1983 tmsak: 3.33 Güneş: 5.37 Temsflcfler: ANKARAt Yalçm Dofan, ÎZMtR: Hfkmet Çetinkaya, ADANA: Mehmet Mercan, • Servis Şefleri: îstanbul Haberlen: Selahattin Güler, Dış Haberler: Ergun Balcı, Ekonomı: Osman Ulagay, Yurt Haberleri: Barbacos Gençak, Kültür: Aydın Emeç, Magazin: Yalçın Pekşen, Düzeltme: Konur Ertop, Araştırma: Şahin Alp»y tklndl: 17.08 Aksam: 20.24 Yatsı: 22.17 Bfirolar: • Ankam: Koaflr Sota* No: 24/4 Yenîşehir, Tel: 17 58 2517 58 66, îdare: 18 33 35 • temir: Halit Zıya Bulvan No: 65/3, Tel: 25 47 0913 12 30 • Adana: Atatürk Cadclesi. T.H.K. Işham Kat 2/13, Tel: 14 55019 731 • Basan ve Yayan: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.Ş. TUrkocağı Cad. 39/41, Cağaloğlu. PK: 246îstanbul, Tel: 20 97 03 (5 Hat), Telex: 22246 ögle: 13.10 Ankara, KTFD'nin bağımsızlığı konusunda kesin tavır almıyor Sedat ERGİN ANKARA Birleşmiş Miltetler Genel Kurulu'ndan çıkan karardan sonra Kıbrıs Turk Federe Devletı'nde bağımsızlık ilanı istekleri güç kazanırken, Ankara'nın şımdılak bu konuda kendısıni bağlayıcj bır tutu ma girmemeye dikkat sarfettıği gözlenıyor. KTFD Başkanı Raul Denktaş, bağımsızlık ilanı ısteklerini bundan önce de Ankara'ya açmış, ayrıca bu konuda destek aramak amacıyla Ankara'ya gel diğı de olmuştu. Ancak Denktiş'ın isteği karşısında Ankara yeşil ışık yakmaımş ve «Bağımsız Kıbns Türk Cumhurl. yetisnln ilanı hazırlıklan kuvveden fiile çıkmamıştı. Ankam'mn gegmışle bu ko nudakı ıstoksizluğnde bır dızl faktdr rol oynamaktaydı: 1) KTFD'nın bağımsızlık ilanı pratik olarak somut bir s o nuç vermeyecektır. Zaten kendl sınırları ıçinde federe bır yapıda olan KTFD'nın göıünüş te devlet sıfatı kazanmasryla uygulamada uiuslararası hukuk açısından bir tanınma sorunu ortaya çıkacaktır. 2) Bağımsızlık ilanının doguracağı bu güçlülcler KTFD açısmdan bugün de geçerlıdır. KTFD yönetıcüeri bağunsız bır devlet çatısı aliında yaşamayı zaten karşı karşıya olduklan güçlüklere, ek bir risk olarak görmeyebilirler. Ancak bağımsızlık ılara Ankara'yı baskı altına sokacaktır. Meşru hukumet olarak güneydekı Rum yö netiminı tanıyan uiuslararası toplumun büyuk bir çoğumuğu tepkilenni karardan sorumlu tuttukları Ankara'ya yönelteceklerdır. 3) Bağımsızlık ilanı Kıbrıs Türk toplumunun gunlük yaşan t'şır.: da olumsuz yönde etkileyecektir. Halen KTFD'de kullanılan elektrık enerjısı guney dekı Rum kesıminden gelmektedir. Benzer şekilde Magosa'nın su ihtiyacı da güneyden karşılanmaktadır. Bağımsızlık i'anı halinde Rumlar Türk tarafını zor durumda bırakmak için elektrık ve su sevkiyatını keseceklerdir. 4) Kıbrıs Bağunsız Türk Cum huriyeti'nin ılam Ada'nın fiılen bölünmüş halını resmıleştirecektır. Bu, stratejık açıdan da çeşitli sonuçlar getirecsktır. Bunların başında da Yunanıstan'ın Türkıye'nın güneyıne ka dar uzanması gelecektir. îşte bu düşüncelerle Ankara Danktaş'ı bağımsızlık ilanından caydınrken, bağımsızlık ilanını duşünce olarak tümden yok saymamakta, ancak 197011 yılların ikinci yansındaki konjanktürde mümkün görmemek teydi. «Farklı bir konjonktürde bağımsızlık tlanı mümkün olabüirdi.» BUGÜNKÜ DURCM Türk dış politikasının hareket esnekhğinin 197011 yıllara kıyasla çok daha fazla daralmış olduğu 1983 yılında Ankara şımdilik bağımsızlık ilanı yolunda kesin bir tavır içine girmiyor. Dışişleri Bakanı îlter Türkmen'in «Kararın değerlen dirilmesi İçin Türk toplumunun belll blr süreye gerek duyacağmın doğal olduğunu» belirtmesi, diplomatik çevrelerlerde Ankara'nın, BM karannın yarattığı psıkolojik etkinin yatışmasını bekleme eğilımind^ oluşuna bağlanıyor. Nitekim, KTFD Başkanı Denk taş da karardan sonra bir süre Londra'da kalmayı yeğleyip Ada'ya dönüşünü geçiktirirken, Ankara ile yapılacak bir ortah değerlendirmenin tarüıi de ileri"e sarkıyor. ÇOCUK BEYNt SÜNGER GtBt Bostonlu anne çocugunun beynini böyle tanımhyor ve «bu süngerl olabildiğince doldurmak istiyorum» diyor. Îşte beylnleri böyle olan 2 ve 4 yaşındaki iki kız kardeş piyano ve keman ile en zor konçertoları bile ustaca sonuna kadar çalabiliyorlar. Hîndîstan'da 2 milyon kölenin ozgurlugu 2 miîyar liraya bağîı ÎENİ DELHÎ (AP) Hindıstan hukumetı, borçlarım odeyemedıkleri için angarya ışlerde çalıştırıian 31 bin 500 «köle Işçisyi esaretten kurtarma amacıyla 90 milyon rupe (2 mıl yar 20 milyon lira) harcayacagını açıkladı. Başbakan tndira Gandi'nirı İsteği üzerine hazırlanan bir rapora gore. ülkede öde yemediği borçları nedeniyle esarete düşen 2 milyondan fazla insan var Bunların büyük çoğunluğunu geleneksel Hint toplumunda «el sürülmezler» adı verilen en alt tabakaya ait insanlar oluşturuyor. Bunların «efendileri» genellikle büyük toprak sahibi ağalar oluyor. Gerek ulusal yasalara, ge rek eyalet yasalarına aykırı olmasma rağmen Hindistan'm büyük bir bölümünde köle işçilik varlığmı sürdü rüyor. Yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre, köle işçilerin yarısma yakmı günlük ihtiyaçlarım karşılamak İçin 250 rupeden (5 bin 250 lira) az borç aldıklan için köleleşmiş Hindistan radyosunun bil dirdiğine göre merkezi Hin distan hükümeti. eyalet hü kümetlerinden köle işçilerl kurtarma işlemlerini yıl bo yunca yayarak kaynaklarını verimli kullanmalannı istedi. Haberde aynca geçtiğimiz yıllarda bazı eyalet lerin kölelerin özgürlüğe kavuşturulması için ayrılan ödeneğin bir bölümünü başka işlerde kullandıkları beirtildi. Hükümet, güneydekl Kar nataka eyaletinde 10 bin, güneydogudaki Orissa eyaletinde de 7 bin 500 köle i? çinin önümüzdeki yıl içinde özgürlüğüne kavuşturulacağmı açıkladı. Kıbrıs diplomasisi Yımanistan Güvenlîk Konseyi'ne başvııruyor ATİNA Yunan hükümetinin «Bağunsız bir Türk Kıbrıs devletlnin kurulması eğüimi ve bu amaçla Türk lirasının Kıbrıs lirasının yerlne geçerli olması karanna» ilişkın olarak BM Güvenlik Konseyi'nın taeş daimi üyesi ülke nezdinde resmen girişim yaptığı tçıklandı. Resmı Atina Haber AJansı ANA'mn haberine gbre îngiltere, Fransa, Amerika, Sovyetler Birlığı ve Çm Halk Cumhuriyeti'nin Atîna'daki Büyükel çileri dün Yunan Dışişleri Bakanlığı'na çağrılarak kendilerina birer nota verildi. Öte yandan bir süreden beri Atina'da bulunan Kıbns Rum Yonetimi Lideri Spiros Kipriyanu Reuter Ajansı'nın buradaki muhabirine verdiği • i demeçte KTFD Başkanl br Raııf Denktas*ın konuya ilişkin demecini yanıtladı. Kipriyanu, «Böyle bir nygnlamaya geçibnesl halinde BM Güvenlik Konseyl*nin toplantıya çağnlacağııu» belirtti ve «bü tün bu öneriler) lnmyorum. Tfl müyle bir sorumsuzlukturj» de dl. Bazı Ulkelerle konuya İlişkin temaslarını sürdürdüğünü belirten Kipriyanu, gelişmeleri yakından izledığinl de soyledi. Kıbns Rum yonetimi Dışişleri Bakanı Nlkos Rolandis de dün Atina*ya gelerek Kipriyanu'ya katıldı. Kipriyanu, beraberinde Bolandis olduğu balde Paris, Roma ve Vatikan'da önoeden programlanmış bir dlzl yüksek görüşmeler yapacak. Kipriyanu, «Bay denktas ve Ankara, BM Genel Kurulu'nda bu denli bir karar beklemedik leri için ycnilgilerlne bu biçimde bir tepkl lle karşılık veriyorlar» dedi. Kipriyanu, aynca, Amerikan efkonomik ve askerl yardımına sürekli gereksinlm duyduğu için Ankara üaarinde Washtngton'un her türlü baskısım sür. dürmeslni ve Amerikan vatanda$lannın vergilerinin Türk ordusunun Kıbns'ı lşgalinde kullanılmasının önlenmesini de is. tedi. Kipriyanu'nun BM Genel Sekreterl Javter Perra de Cucllar nezdinde bir girişim yapmasının da beklendlği belirtildl. BebeMer artık beşikte yan gelip keyif yapamayacak Bütün dünyada «süper bebek» yetiştirme yarışı başladı. Fransa'da 4 yaşındaki Françoîs yürüyor, org çalıyor, İngilizce öğreniyor. Japonya'da iki yaşındaki bebekler 200'e kadar sayıyorlar. Venezuella'da sadece çocuk bey. niyle uğraşan «Zekâ Gelistirme Bakanlıgı» kuruldu. Kültür Servlsl Yüz seksen aday içlnden ayık lanacak yirml altı kişi ve katı bir seçim. Oysa New York'un bu ünlü okuluna (YHMA) kabul edilenler Harward Ünlversitesi'nl bitirenler değil. Bunlar, eşine rastlanmamış testler sonucu elenen 18 24 aylık bebekler. •yanl bu mlnicikler daha beşikten mi, lşe başlıyorlar? Bostonlu genç bir anne olan Linda, do kuz haftalık olan oğlu Kevln'e bu ilkeyl uygulamakta kararlı. «Beynl bü* küçük sünger,» diyor sevecenlikle, «ve ben bu süngerl en kısa zanıanda olabildiğlnce doldurmak istiyorum». Acıkçası, Kevin, daha ana okuluna girmeden okumayı, yazmayı ve sayı saymayı öğrenmek zorunda. Hele bir de ufak hesap makinelerinln dilinden anlıyorsa ne mut lu. Fransa'nın Lille kentlnde, 4 yaşındaki François şimdiden alfabeyi bl liyor, yüzüyor, org çalıyor ve İngilizce öğreniyor. Öğretmen olan annesl ve babası, «Bütün ba olanakları değerlendirmemek yazık olur» diyorlar. Japonya'da, be bekler daha iki yaşmday ken İki yüze kadar sayıyorlar. 1979 yılından bu yana, Venezuella'da, çocuk beyniyle uğraşan bir bakanlık var. Adı da «Ze kâ Gelistirme Bakanlıgı». vaş yayılıyor. tşte örnekler: Los Angeles'te yaşayan bir nörolojl uzmamnın dört yaşındaki kızı Kimberley, hiç duraksamadan admı yazıyor ve şimdiden küçük hesaplar yapabiliyor. «Bnnn sağlamak güç değil», diyor annesi. «Oyuna ben seyen, etkill yöntemler rar... Hem çocuklar, oyun oynamakla çalışmak arasmdaki ayınmı yapamazlar. Üstelik günde 15 dakika yeterlidir.» Ancak, Kaliforniya'da olduğu gibi ABD'nin Conmecticut eyaletinde de bebeğin beşiğinde yan gelmesi olanaksız. Daha 36 ayhkken haftada üç kez yüzme havuzunda sırtüstü yatmayı öğreniyor. Ve bu çalışma yanm saat süreyle böyle kalabilmesini, bir kaza durumunda yardım bekleyebilmesinl sağlıyor. Haftada iki kere de cim nastik salonunda çalışan bebek, dengesinl, reflekslerinl ve hareketleri arasındaki uyumu sağlıyor. Bugün ABD'de 10.000*1 aşkın bebek bu yoldan eğitiliyor. Ama Japonlar'ırt başka yöntemleri var. Tokyo Konservatuvarı öğ retim üyelerinden Profe sor Suzuki, iki yaşından bebekleri eğitmeye başlıyor. Bunun için minik kemanlar yaptırmış. Be bek daha solfej öğrenmeden müzik tadı, müzik keyfi alıyor. Ancak, bütün bunların büyük paralar karşılığmda ger çekleştiğini de gözden uzak tutmamak gerek. Yeni sendikal duzen Garip durumlar Ancak, çok küçükten çocuğu yetiştirme kaygısının bazı ailelerde garip durumlara yol açtığı da gözlemlenlyor. Öfneğln, altı aylık gebe olan Frederique çok düşkün olduğu Pink Floyd topluluğunun plâklarını çalmı yor artık. Yoğun bir Mozart kürüne girmlş durumda. Bebeğin daha ana rahminden belll me raklarla dünyaya hazırlanmasını istiyor. Yalnız, ABD'de özelük le son bir yıl içinde bu tür eğitim çok ağır bir dille eleştiriliyor. Bebek yaşta inanılmaz noktalara getirilen çocuklarda dayanılmaz mide ağrılarınra görüldüğünü, saçlarını ve kirpiklerini yolduklarını saptayan uzmanlar buna bir son vermek gerektiği inancında lar. Japonya'da, ilkokul çağındaki çocuklann intihar yüzdesinin yüksekliği pek çok kişiye düşün düşündürücü geliyor. Ve dünyaca tinlü bazı uzmanlar bu konuda şöyle diyorlar: «Tünı bilimsel deneylerin kanıtladığı şribi. bebeğin ilk yıllarında fazla zorlanmaması serekir. Eğer bebek te şasırtıcı yetenekler varsa, bunu ?eliştirmenin tek yolu, dikkat ve sevecenliktir.» Uzlaştırma Kurulu 'nun yerini resnii arabulucu alıyor \ Toplu İs sözlesmesine ilişkin yeni yasa hUkumleri, yetklden başlıyarak, toplu' sözleşme görüsmelerinin her aşamasmda hakkın kullanılmasına İlişkin önemli zaman smırlamalan getiriyor. Uzlaştırma Kurulu'nun yerini arabulucu alıyor. Yasanın 17. maddesi yetki bel gesini alan Işçi sendikası, ya da tespit belgesinl alan işveren ya da işveren sendikasmın, 15 gün içinde karşı tarafı toplu gö rüşmeye çağırmasını öngörüyor. Çağnyı yapan taraf. toplu görüşmelerde getireceği önerllerin btitününU çağnya eklemek aorunda, 19. madde düzenlemesine göre çağrının karşı tarafa tebliğinden 6 gün içinde taraflar toplantı yer, gün ve saatl için anlaşarak, 18. madde hükümlerine göre sözleşme iş yerl düzeyinde ise ügili Bölge Çalış ma Müdürlüğü'ne, birden fazla bölgeyi ilgılendiren grup ya da Işletme sozleşmesi söz konusu ise Çalışma Bakanlığı'na (görevli makama) yazılı bildlrimde bulunurlar. Taraflar bu konuda anlaşmava varamazlarsa, birinin büdiriml üe, görevU makam, başvurudan ltibaren 6 İş günü içinde bir saptama yapar. Çağrı tarihinden itibaren 30 gün içinde çağnyı yapan taraf gelmez ve toplu görüşmeye başlamazsa, vetkisi düşer. 20. madde hükmüne göre taraflar anlaşmava vartp sözleşme yaparlarsa, yazılı birer örneğini alırlar. Cağrıyı yapan ta raf aynca üç kopyasını 6 gün içinde görevli makama verir. Sözleşmenln blr örneği Bölg» lan halinde bu arabulucunun Çalışma Müdürlüğü'nde, bir ör görevi devam eder. neği Çalışma Bakanlıgı, bir örneği de Devlet Istatistü Enstl Resmi arabulucu tüsü'nde saklanır. Yasanın 21. maddesi taraflarYasanın 59. maddesi Çalışma dan birinin toplantıya gelme Bakanlığı'na bağlı olarak resmi mesl, ya da görüşmeye başlan arabuluculuk teşkilatının kurul dıktan sonra devam etmemesi masını öngörüyor. Bu teskilahalinde, toplantıya gelen tara tuı kuruluş ve ışleyişine ilişf ın durumu görevli makama 6 kin esaslar ile ödenecek ücretiş günü içersinde yazı İle bildir ler aynca bir tüzükle düzenmesini öngörüyor. Görüşmele lenecek. rin başlamasından ltibaren 60 Yasanın 23. maddedekl düzen gün içinde taraflar anlaşamadıklarını bir tutanak ile saptar lemesine göre, 60 günlük uyuslarsa, ya da 60 gün içinde anlaş mazlığın ardından ilgili is mah maya varamazlarsa, taraflardan kemesi karan ile atanan resmi biri durumu görevli maifaTna arabulucunun görevi 15 gün sü rüyor. Tarafların anlaşması ile yazı ile bildirir. bu süre en fazla 6 Yasanın 22. madd» düzenlem» biliyor. Arabulucu gün uzatılatarafların sine göre, görüşmenin basladığı anlasmaya varması tarihten ltibaren 30 gün içinde lü çabayı gösterme için her tür ve önerileranlaşma sağlanamamışsa, taraf de bulunma ile yetkili iniınmig. lardan herhangl biri resml ya Bu zaman içinde de anlaşma olda özel arabulucunun katılması üç işgünü nı resmi makamdan isteyebilir. mazsa arabulucubeürleyen için bir Görevli makam 6 iş günü için de •uyusmazlığı ve uyusmazlıde, arabulucu tayini için taraf tutanak düzenler için gerekll ğı sona erdirmek lan gdrüşmeye çağınr. Taraflar gördüğü önerileri ekleyerek gö toplantıya katümaz ya da teslim eder. Göarabulucuda anlaşmazlarsa, res revli makama en geç 6 iş günü mi makam taraflardan herhan revli makam tutanagı taraflara gibirinin huzurunda. resmi ara içinde bu 24. maddeye göre teb bir bulucu listesinden ad çekme ile lığ eder. Çalışma Bakanlığı'örneği de arabulucu görevlendirir. Toplu gönderilir. Çalışma Bakanlısözleşme görüşmelerinde 60 gün na toplu iş sözleşmeleri için bır gı içinde anlaşma sağlanamamışsa sicil tutar. Metin üzerinde angörevli makam 6 iş günü içinde ilgili iş mahkemesine başvu laşmazbjc çıktığı takdlrde, esas rarak resml listeden arabulucu bu sicilde saklanan metindir. SiciUn nasıl tutulacağı çıkantayinini Ister. Daha önce tayin lacak bir yönetmellkla belirîeediimiş bir arabulucu varsa, ta nlr. raflarm yazılı anlasmaya varma Trabzon'da1 bîr ilkokul öğrencisi kuduıarak öldü TRABZON (Cumhuriyet) 70 gun önce bır kuduz köpek tarafından ısınlan ilk okul öğrencisi Ismaıl P a r mak, önceki gün gece saat 20 sıralannda Nümuno Has* tanesi tecrit odasında kudurarak canverdi Oğrencinin ölümünden sonra 60 kadar sınıf arkadaşı ile birlikte ai lesi kontrol altma alrndı. Trabzon 27 Mayıs Ilkoku lu 5. sınıf öğrencisi 12 yaşındaki Ismail Parmak, okul dan evine dönerken çevra köylerden indigi sanılan bir kuduz köpek tarafından ısınldı Olay üzerine derhal hastaneye getirilen Ismail Parmak kuduz tehlikesino karşı aşılandı. Ancak ikinci kez hastaneye getirilmesi ge reken çocuğun aşılanmasımn gecikmesi üzerine hasta landığı, 3 gun önce ani olarak tekrar hastaneye getiril dıği belirlendi. Kuduz olduğu kesinleşen İsmail Parmak, Numune Hastanesi yet kilileri tarafından kontrol al tma alındı. Önceki gün gece kudura rak can veren ilkokul öğren cisi İsmail Parmak'ın sınıf arkadaşlan da tek tek kuduz aşısından geçirildi. Süper bebek tutkusu özetle, artık bütün dünya sistemli ve yoğun bir çalışmayla «süper be bekler» yetiştiriyor. Ve ABD'de başlayan bu tutku her ülkeye yavas yaYURUMEDEN ÖNCE AKROBASÎ ABD'nin Connecticut eyaletinde 8 ayliktan 1 yaşına kadar olan bebekler için açilan cimnastik salonunda bebeklere yüzme, denge ve çeşitli akrobası hareketleri öğreUliyor. ABD'de 10 bini askın çocuh bu yolda eğitiliyor Teşmil Oünya Haberleşme Yılında.j Tmuma 11. maddMİ, H& y. ya İşveren, Isveren •andJliMi Ça bsma Bakanı'mn lstemt, YHK'Bin onayıftiirmra%Bakanlar Ku rulu'nca toplu «öıleçmelerin tesmil edilebilmesinl düzenliyor. Işkolunda en çokttyeyesa hip sendikanıa yapmıs olduğu bir toplu is sözleşmesl, tamamen veya kumen, ya da zorun lu değlşiklikler yapüarak, o is kolunda toplu İs sözleşmesi bulunmayan diğer İs yerlerine, y» da bir kısmına tesmil edilecek. Geçmis dönemde uygulanmıyan bu yasa hükmUnün Bakanlar Kurulu'nca ne ölçüde yaygın lsletileceğl bilinemiyor. Ancak, son paragrafında getirllen hüküm ile, sozleşmesi teşmil edilen sendikamn, sözleşme nin uygulandığı is yerl ya da yerleri lle hlçblr ilişklsl doğmuyor. Aynca, Bözlesmelerin kısmen teşmil edilebilmesl v« çoğunluk sendikasmın herhangi blr sözlesmesünn tesmil için seçllebilmesl, uygulamada, işçl lehlne blr hak olan tesmilin ba zan sendikal haklann gelistirllerek kullanılmasına karşı da işlev yapabilmesl takmcasmı doğuruyor. Bütün bunlara eklenecek bir tek öykü var. O da şu: «Ünlü bilgin Efns tein, dört yaşındayken, henüz konuşmaya başlamamıştı.» Hasta kaydıyapıp çaysöylemek hemşirenin işi değil Mesleklerinin yalnız yüksek öğrenimle kazamL masını öneren Hemşirelik Yüksek Okulu öğren. cileri, Tıp Fakültesi öğrencilerine hemşirenin görevlerinin açık biçimde anlatılmasım istediler. Asiye UYSAL Eemşirelik Yüksek Okulu öğrencileri, Sağlık Meslek Liselerindeki hemşirelik öğretimine son verilmsslni, hemşırelik mesleğinin yalnızca yüksek öğrenimle kazanılmasmı öner. dller. öğrenciler aynca, hemşirenin hasta bakıırundakl önemi, yetkilerl ve görevi konu•unda Tıp Fakültesi öğrencilerinin eğitilmeei gerektigini aOy ledüer. 13 Mayıs gtmü kutlanmasına başlanan «Dünya Hemşirelik Haftası» sona erdi. Hafta nedeniyle Plorence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu öğren cilerinden Ayşe Aydınoğln, Tü lay Çakıner ile Sağlık Lisesi mezunu olup, aynı nmanda hemşirelik yaptığmdan adının mMnTn istemeyen, ytna Florence Nightingale'den bir öğ renciyle konuştuk. Hemşirelik tarumını, «Hemsire, hasta ya da aağiam blreyin fiziksel, ruhsal, sosyo . ekonomlk yönden gerekslnimlerini karşüayan ve kapsamlı sağ lık eğitimi veren profesyonel meslek üyesidir,» şeklinde yapan hemşire adaylarına yönelttiğimiz eorular ve yanıtlan söy le oldu: Soru T&rklye'deU hemalreler BÖyledlğfala hemslre taoımına nyuyor mn? Hemşire Adajr, Igtatlstiklere göre 4 yataga blr hemşire düşüyor. Gerçekte eşitsis dağılun nedeniyle çoğu kea 100 yatağa bir hemşire düşüyor. 100 hastanın bakımım üstlenen bir hemşirenin, görevlerini tam olarak yerine getirmesi tüm iyi niyetina karşılık müm kUn olmas. Ancak, baftunlı görevlerinl yerine geürebilir ki, bu da hemşireye ülkemizde «Yardımcı sağlık personeli» gö züyle bakümasma yol açıyor. Soru Nedir bu bağımlı, bağımsız görevlerî Hemşire Adayı Biliyorsunuz doktor hastanın tedavisini, hemşire de bakımım yapar. Hastanın bakımında doktorun verdiği programa göre enjeksiyon, saatle ilaç verme, sondaj takma gibi işlerl yerine getirmesi hemşirenin bağımlı görevleridir. Hastanın fiziksel te mizliğini yapmak, masajını yap maik, psikolojik bakımım, bazı sosyo . ekonomik gereksinimlerini karşılamak, hastaya ve ailesine sağhk eğitimi vermelc bağunsız görevleridir. Soru Çoğunlukla yerlne getlremedlğlnizi bellrttiğlnlz psikolojik ve sosyo ekonomik görevlerinlze örnek gösterebilir mlsiniz? Hemşire Adayı Diyelim sorumluluğumuzda ameliyata alınacak ya da doğum yapacak bir hasta var. Bu hastaya güler yüzle amoliyatm nasıl yapılacagmı ya da dogurnun nasıl gerçekleştiğini anlatmak gerekli. Buna psüıolojik bakım diyoruz. Ya da hastanın ekonomik durumunun bozuk olduğunu ve örneğin ilaç ve has tane masraflannı karşılayamayacağmı öğreniyoruz. Bu hastaya öncelikle hastane döner sermayesinden olmak üzere yar dun kuruluşlarından destek sağlamak da bizim görevimizdir. Soru Halk arasınds nk sık hemşirelerin hastalara İyi davramnadığı yolunda konuşmalar duyuluyor... Hemşire Adayı Bu, hasta başma düşen hemşire sayısımn azUgmdan kaynaklanıyor. Hastayla sürekli olarak karşı karşıya kalan hemşirelerdir. Bir de hemşirenin görevlerinin neler olduğu tam olarak bilinmediğinden, her şey hemşireden bekleniyor. Hemşireler çoğu kendl işlerini yapmaya zaman bulamazlar. Kiml doktorlar, hemşirelen sekreter leri ya da yardımcılan gibi gö rtlrler. örneğin hemşireye «reçete kâğidı getir», «Tansiyon aletimi getir», «Dereceyi getir», «Şuraya telefon et», derler. Dok torlara, bu işlerin görevimia olmadığmı genellikle söyleyemiyoruz. Çünkü servis şefi o lan doktor, hemşire ne kadar çalışkan olursa olsun önce 1» tediklerini yerine getirmesinl ister. Aksi halde o hemşira başhekime şikayet edilebilir. Polikliniklerde ise, hemşireler sadece sekreterlik yaparlar. Hastanm adını, soyadını, protokol numarasını, yaşını deftere kaydederler. Hastayı dışardan doktorun yanına Çağırırlar. Bu arada doktorun canı çay isterse çay getirir y» da gidip çay söylerler. Soru Bu duruma son T». rllmesi için ne öneriyorsunusT Hemşire Adayı Her seyden önce doktorlann eğitilmesi gerekli. Doktorlar henüa Tıp Fakültesi sıralanndayken hasta bakımında hemşirenin önemi, yeri, görevi, yetkilerl öğ retilmeli, hemşirenin nasıl b'r eğitimden geçtiği, neler bildiği arüatümalıdır. PARTİLBŞME ÇAUŞMALARt. TARIN: Grev hakkı mtiirlnmnlan...