Katalog

KAVRAM DERSANESİ Somesnkur\ kavıilun ba^luıın^ııı: LuMı Orriu Cmt 202 > ?2S M r 522 7> Beklemeliler: 26 Aralık Akşam: 26 Aralık Emlak Ifergisi gelirleri yerel yönetimlere Siyaset boşluğu, muhalefet boşluğu YALÇIN DOĞAN ANKARA Turgut Özal'ın "işi çok zor" diyenlere galiba bundan sonra katılmak güçleşecek. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde önceki gün hükümet programı üzerinde yapılan tartışmalan görünce, insan tam tersi bir yargıya varıyor: Turgut ÖzaJ1 ın işi aslında kolay. Meclis'te sergilenen muhalefet açısından gerçekten çok kolay... Belki ülkenin sorunlan ağır ve çözümleri uzun döneme sarkacak nitelikler taşıyor. Bu yönden iktidar gözlüğünJ »n bakınca "işler zor". Ama jylesine bir muhalefetle "işlerin kolay laşacağına" kuşku yok... Özal Hükümeti'nin programı üzerinde önceki gün 2 muhalefet partisi, hem Halkçı Parti, hem de Milliyetçi Demokrasi Partisi görüşlerini açıkladı. Söylenenlerin içeriği bir yana, ne bir heyecan, ne bir sürükleyicilik, ne de bir ilgi yaratabilmek... Bunların (Arkası Sa. 6, Sü. 7'de) Asgari geçim iııdiriııti fiyatlara göre artacak Emlakinden kira geliri elde edenler daha yüksek, etmeyenler daha düşük oranda vergilendirilecek. Vergi iadesinde ödeme aylık olarak yapüacak. Uygulama yılbaşından itibaren geçerli olacak. Asgari geçim indirimi bir endekse bağlanacak veyasal değişiklik gerekmeksizin artacak. Sağlık ve eğitim harcamalarının yanı sıra bazı tüketim malları için de vergi iadesi uygulanacak. Vergi sayüarınm azaltılması ve vergi yasalarının standartlaşması da hedefleniyor. KENAN MORTAN ANK ARA Maliye ve Gümrükler Bakanı Vural Arıkan başkanlığında çalışan "Vergi Reform Grubu", vergi tasarılarının ilk bölümü üzerinde çalışmalarını tamamladı. Öngörülen değişiklikle, reform grubunun deyişiyle, "Vatandaşa zorluk, gelir idaresine yiik getiren" Emlak Vergisi'nin sadeleştirilerek, yerel yönetimlere devri kararlaştırıldı. Bu değişiklikle, Türkiye'de yerel yönetimlerin hizmet akışına büyük bir katkı sağlanması amaçlanıyor. Alınan bilgiye göre, 1984 yılında 50 milyar TL vergi geliri yaratması beklenen Emlak Vergisi ile özellikle büyük kentlerde belediye hizmetlerinin hızlanması öngörülüyor. Gerekli yasal düzenleme için hazırlanan tasan, yakın tarihte TBMM'ye sevkedilecek. Yapılan bir başka çalışmada ise, halen 10 kata kadar artırılması için yeıki istenen Asgari Geçim İndirimi'nin bir endekse bağlanarak "otomatik artışı" öngörülüyor. Böylece, endeksin artışına bağlı olarak Asgari Geçim İn 60. Yıl Sayı: 21308 Cu m h u riyet Kurucusu: Yunus Nadi 40 TL. 24 Aralık 1983 Cumartesi OfiTA kuftTPıftPıCAâl? ESKISEHIR BANKASI ESBANK " tedtoirli ve kararlı" OKTA riVflTULOU/. veriliyor Ihracat ithalat ve teşvik paketi pazartesi açılıyor Doğu Bloku ülkeleriyle ticarette karşıhklı anlaşma esasına geçiliyor. Yatırım teşviklerinde öncelikli sektörler:Tarımsal sanayi, madencilik ve elektronik. Tahsisli ithal malları listesindeki mallann bir kısmı liberasyona alınıyor. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) lhracatithalat ve teşvik kararları pazartesi günü yayınlanrak yürürlüğe giriyor. 1 ocak 1983'te başlaması öngörülen uygulama için Cumhuriyet'e bir açıklama yapan Hazine ve Dış Ekonomik İşler Müsteşan Prof.Dr. Ekrem Pakdemirli, "Amacımız ihracat, ithalat ve teşvik tablosunu aynı karar içine alarak tüm selektif tedbirlerin senkronize olarak yürürlüğe girmesini sağlamaktır", dedi. Yeni rejim, vergi iadesi smırını 30 milyon dolardan 50 milyon doiara yükseltirken, ihracatçıların dış pazar arayışlarını özendirmek için yeni finansman olanakları içeriyor. Aynı düzenleme, uzak ülkelerde pazar yaratmak için navlun desteği getiriyor. Teşvik kararlarının < n e önemli ilkesi ise, öncelikli sektör olarak ilan edilen tanmsal sanayi ve madencilik alanları için katsayı sistemine bağlı özel bir teşvik sağlanmasında düğümleniyor. İthalat rejimi Özal'ın hükümet programında öngörüldüğü (Arkası Sa. 11, Sü. 5'de) dirimi de otomatik olarak artacak ve bu yolla sabit gelirlilere bir gelir transferi sağlanacak. Ayrıca, Vergi İadesi Sistemi'nin sabit gelirlilere yaklaşık " 5 puan" sağlaması öngörülüyor. Söz konusu tasan da önümüzdeki günlerde TBMM'ye sevkedilecek. Ayrıca, Vergi Reform Grubu'nun Türk vergi sisteminin yeniden "sınıflandırılması" için çahşmalannı sürdürdüğü de öğrenildi. Bu konudaki özel talimat, Maliye ve Gümrükler Bakanı Vural Artkan tarafından verildi. Yasa değişiklikleri konusunda bilgisine başvurduğumuz Bakan Vural Arıkan, "Vergi tasarılan üstünde çalışılmaktadır. Bu tasarılann büyük bir kısmı orta direğin gelir yönünden güçlendirilmesini sağlayacaktır" dedi. Maliye Bakanlığı'nda tamamlanan veya halen üstünde çalışılan vergi tasarılarında son durum şöyle: EMLAK VERGİSİ Emlak Vergisi, vatandaş için gereksiz zorluk olarak nitelenerek bu verginin yerel yönetimlere bırakılması kararlaştınldı. Ancak, Emlak Vergisi'nin merkezi idare geliri olmaktan çıkarılarak, yerel yönetimlere bırakılmasından ön(Arkası Sa. 6, Sü. 6'da) 1983 18 L 94 1985 1984'te emekli olma yaş sınırı kadınlar için 38, erkekler için 4 3 Yılbaşına kadar kadınlar için 20, erkekler için 25 olanfiili hizmet yılını dolduranlar, her yıl artarak 1988'de kadınlar için 45, erkekler için 50'ye ulaşacak olan yaş sınırı aranmadan emekli olabilecek. Fiili hizmet zammı süresi olan mesleklerde çalışanların söz konusu zamlarımn yarısı 3 yılı aşmamak koşuluyla yaş sınırından indirilecek. YILMAZ ŞİPAL Memurlann emekli olma koşullarıyla ilgili 2898 sayılı yasa, kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl olan fiili çahşma süresinin dışında 1984'den başlamak üzere vaş konusunda da bir alt sınır getirmiştir. 27 eylülde yayınlanan ve yılbaşından başlayarak yürürlüğe girecek olan yasa uyannca fiili çahşma süresi doldurulsa bile 1984'de 38 yaşını doldurmamış kadınlarla, 43 yaşını doldurmamış erkekler emekli olamayacak. Bu alt sınırlar 1988'e kadar her yıl artarak kadınlar için 45, erkekler için 50'ye ulaşacak. "Fiili hizmel zammı süresi alan meslekler" de çalışanlar için söz konusu zamların yarısı 3 yılı aşmama koşuluyla yaş sınırından indirilecek. 1 ocak 1984'de yürürlüğe girecek olan yasa, kendi isteği ile emekli olmak isteyen memurlara kademeli yaş sınırı uygulamasını öngörüyor. Bunun yanı sıra da her derece ve kademede bulunanlara ödenmekte olan ek göstergelerin de Emekli Sandığı keseneğine tabi tutulması ve bunun sonucu olarak bağlanacak emekli ayhklanna da yansmlması hükmü getirilmiştir. Yasanın getirdiği hükümlere Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü'nün 3.10.1983 ve 113 şayılı dış genelgesi açıklık getirmiştir. Genelge, istekleri ile emekli olacak memurlar için 2898 sayılı yasanın getirdiği koşullan şöyle açıklamıştır: "Bilindigi üzere, 5434 sayılı Sandığımız Kanunu'nun emekli aylığı bağlanacak hallerini kapsayan 39.uncu maddesine, 3.7.1975 larihli ve 1922 sayılı kanunla eklenen h ve i fıkralan ile bu fıkralar nedeniyle zımmen tadil edilen ç fıkrası kadınlarda 20, erkeklerde 25 fiili hizmet siirelerini dolduranlann istekleri (Arkası Sa. 11, Sü. l'de) HÜKÜMET PROGRAMI VE FAİZ KARARLARI NASIL KARŞILANDI 9. Sayfada Yerel seçimlerin ' 3 haziranda olmasını öngören öneri komisyonda Kartay: Bütün partilerin yasal işlemleri tamamlamasına olanak verecek bir tarih saptanmalı. A vcv Bütün siyasi partilerin girebileceği makul bir tarihte yapılmah. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) ANAP Genel Merkezi'nde hazırlanıp, önceki gün TBMM Başkanlığına verilen ve yerel seçimlerin 3 haziranda yapılmasını öngören yasa önerisi Içişleri Komisyonuna gönderildi. Belediye başkanları için çoğunluk sistemi, ll Genel Meclisi ve Belediye Meclisi üyelikleri için iki barajh bir uygulama getirilen öneri, yerel seçimlerin başlangıç tarihi olarak 30 mart tarihini öngörüyor. Buna göre, parlamento dışındaki siyasal partilerden SODEP ve Doğru Yol Partisi'nin yerel seçimlere katılabilmeleri için, bu tarihe kadar büyük kongrelerini yapmış olmaları gerekiyor. Söz konusu partüer, yasa önerisinin getirdiği "30 mart tarihine kadar en az 34 ilde örgütlenmiş olmak" koşulunu yerine getirmiş durumdalar. DYP Genel Başkanı Dr. Yıldırun Ava, yerel seçimlerin 3 haziran 1984'te yapılmasını öngören yasa önerisi hakkındaki görüşlerini açıkladı. Bütün siyasal partilerin katılabileceği tarihte yapılacak yerel seçimlere partisinin hazır olduğunu bildiren Dr. Avcı, "Bizim için tarih önemli değildir" dedi. Avcı, demokratik hür parlamenter sistemin başlangıcı olan yerel yönetimlerin, hür ve eşit seçimler sonucunda belirlenmesinin esas olduğunu bildirdi ve şöyle devam etti: "Bunun için, vatandaşın seçç ş me ve seçilme hakkını kısıntısız kullanabileceği, seçimin bir oldubittiye getirilmeyecegi ve bütün siyasi partilerin girebileceği bir makul tarihte yapılması görüşünü savunageliyoruz". Sosyal Demokrasi Partisi Genel Başkan Yardımcılanndan Cezmi Kartay da bu konuda yaptığı açıklamada, "SODEP'in yerel seçimlerin tarihini, ko(Arkası Sa. 11, Sü. 8'de) Geri kalmış böigelerde, ücretlerde 540 bin lirayu kadar vergi indirimi ynpdacak Kalkınmada öncelikli yörelerde yatırımlan ve yabancı sermayeyi özendiren tasan Meclis Başkanlığı'na verildi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Bazı vergi yasalarında değişiklikler yaparak, yatınmların kalkınmada öncelikli yörelere kaydınlması ve genel olarak yatırımlan ve yabancı sermaye girişinin teşvik edilmesini öngören yasa tasarısı Meclis Başkanlığına sunuldu. Bütçe Komisyonu'na gönderilen tasanyla kalkınmada öncelikli yörelerde çalışanlann ücretleri için farkh özel indirim uygulanması hükmü getiriliyor. Gerçek ücretlerin vergilendirilmesinde yılda 54 bin lira olan (Arkası Sa. 11, Sü. l'de) Hükümet için güven oylaması bugün HP, güvenoyu vermeyecek, MDP bu sabahki toplantısında kararını belirleyecek. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Turgut Özal hükümeti için güven oylaması TBMM'nin bugünkü birleşiminde yapılacak. Necmettin Karaduman'ın başkanhğında bugün saat 15.00'te başlayacak olan birleşiminde ad okunarak güven oylaması yapılacak. Halkçı Parti, Özal Hükümetine güvenoyu vermeyecek. Genel Başkan Necdet Calp, önceki gün hükümet programı üzerindeki görüşmelerde grubunun görüşlerini acıklarken, Hükümet'e güvenoyu vermeyeceklerini acıklamıştı. HP'nin bugün sanat 10.00'da yapacağı grup toplantısında (Arkası Sa. 6, Sü. 8'de) Başbakan: 41 katsayı için bir çahşmamız yok HdmSİye Bol, ama çok bol balık tutulursa ne olur? Pa^ ^ ^ ^ tepsileri ballk dola, b a h k ucuz. lar, herkes balık yer vb. Hayır, İstanbuUular uzun yıllardır bilirler ki böyle olmaz. Havalar elverisli olursa geçen haftaki gibi balıkçılann işi rast gider. Bol balık tutarlar. Getirip dökerler Balık Hali'ne. 25 kiloluk hamsi kasası bir sabah 300 liraya satılırken öğleye doğru 100 liraya düşer geçen haftaki gibi. Sonra. yine de satılamaz tutulan onca balık ve geldiği yere gönderilir bu kez cansa olurtık. Sonuç, yukardakigörüntüdür. Kıyıdakimartı filoları "hamsiye hücum" komutunu bir anda algılar ve sevinç çığuklanyia bahklan kapışırlar. Bundan sonra İstanbuUular yine'.'Şöy le bol bol balık olsa da yesek"diye iç geçirmeye başlarlar.(Fotoğraf: KADtR CAS) ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Turgut Özal, memur maaş katsayısının 41'e ytikseltilmesi konusunda çalışma yapılmadığını açıkladı. Özal, dün Başbakanlık'tan ayrılırken, gazetecilerin sorulannı yanıtladı. Özal, katsayıya ilişkin bir soru üzerine şu yanıtı verdi: "Şu anda böyle bir çalışma yok. Yani biz esas itibarıyla fatura suretiyle iade yapmak istiyoruz. Bunun hesabı içerisindeyiz. Ama genelde önümüzdeki yılın enflasyon oranına bakaca(Arkası Sa. 11, Sü. 4'de) I^cirlik Anlaşması TBMM'ye götürülmeyecek Milti Savunma Bakanı, İncirlik Anlaşması'ndan haberii olmadığını bildirirken, Dışişleri Bakanı, "Bir sürpriz olabilir" dedi. Muhalefet anlaşmanın TBMM'nin onayına sunulmasını istiyor. destek sağlamak amacıyla ABD ile Türkiye'nin mektup teatisi şeklinde imzaladığı anlaşmanın parlamento onayına sunulmasını istiyor. İktidar ise "Bu anlaşmanın meclisin tasdikini gerektirir neviden olmadığı" görüşünü savunuyor. "Cumhuriyet" muhabirinin konuya ilişkin sorulannı yanıtlayan Milli Savunma Bakanı Zeki Yavurtürk bakanh|ının Türk Silahlı Kuvvetleri'nin araç ve gereç ihtiyacı ile ilgilendiğini belirterek "İncirlik Anlaşmasından benim hiç haberim yok" dedi. "Kaçıyor demesinler diye üstüne üstüne geliyorum" diyerek kapıda bekleyen "Cumhuriyet" muhabirine doğru gelen Dışişleri Bakanı Vahit Halefoğlu ise konuya ilişkin soruları şöyle yanıtladı: Halkçı Parti Hükümet Programı'na rei oyu vereceğini açıkladı. Ben gidip sayın Necdet Calp'in yanaklarından öpersem rengini değiştirir. Red oyunun gerekçeleri arasında İncirlik Üssü ile ilgili anlaşmanın TBMM'nin onayına sunulmaması da var. Buna (Ne geldi cihane başağrısı bahane) derler. Oylarınır. rengini zaten önceden kararlaşür:r.:şlar. Buna birtakım gerekçeler bulmaları lazım. Anlaşılan onu da bulmuşlar. İncirlik Anlaşması'nın TBMM'nin onayına sunulması (Arkası Sa. 11, Sü. 4'de) Halil Tıınç: Özal, ağzı var dili yok suskun bir toplum özlemi içinde SODEP VE DYP'YE T 1ATILMALAR SÜRÜYOR ATİLA SAV: YENİ SANSÜR TÜZÜĞÜNE TEPKÎ OLMAMASI KAYGI VERİCİ Haberieri 7. Sayfada Habbaş: Arafat, Filistin davasına ihanet etti Savunma Bakanı Zeki YavuzUFUK GÜLDEMİR türk, "İncirlik Anlaşması'ndan Ortodoğu 'da yeni bir ' ANKARA Amerika Birle hiç haberim yok" dedi. Dışişledönem başlıyor ri Bakanı Vahit Halefoğlu ise şık Devletleri ile mektup teatisi 3. Sayfada "Bir sürpriz olabilir" şeklinde y^oluyla yapılan İncirlik Anlaşmasının TBMM'nin onayına sukonuştu. İstanbul Barosu rıulmayacağı öğrenildi. "CumTBMM'deki muhalefet kanaBaşkanlığı'na 4 ayn grup fruriyet" muhabirinin konuya. dı, Lübnan'daki askeri kuvvetaday gösteriyor ilişkin sorulannı yanıtlayan Milli lerine İncirlik Üssü'nden lojistik 102 sanıkh TDKP davası sonuçlandı: 11 sanık 16 yıl, f 5 sanık 13'er yıl hapis cezasına çarptınldı. 6. Sayfada UGUR MUMCU Türklş Genel Kurulu sürüyor. Şevket Yılmaz: Ne sizin reyinize, ne de • kulis yapmaya ihtiyacım ı Geçen hafta birkaç günlüğüne İsviçre'ye gittim; yapmavar. yı tasarladığım bir inceleme için bazı kişilerle görüştüm. Bu "Sanayide devlet, göfüşmeler sonunda ilginç sonuçlara da vardım. Bu inceTürkİş'te Şevket" lemeyi tamamladığım zaman, öyle sanıyorum ki, ekonomik 12. Sayfada (Arkası Sa. 11, Sü. 7'de) Ismet Inönü yarın devlet töreni ile . andacak ANKARA (a.a.) Atatürk'ün çalışma arkadaşı ve ikinci Cumhurbaşkanı, Ismet Inönü ölümünün 10. yıldönümünde yarın Anıtkabir'deki kabri başında devlet töreniyle anılacak. İsmet İnönü Vakfı Başkanı Mevhibe İnönü dün yaptığı açıklamada, yarın öğleden sonra Pembe Köşkte İsmel İnönü'nün ruhu için mevlid okutulacağını bildirdi. Mevhibe İnönü'nün açıklamasına göre aynı gün İsmet tnö(Arkası Sa. 11, Sü. 6'da) GOZLEM İsviçre. Özal: Boş kadrolara açıktan atama kesinlikle yapılmasın ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Başbakan Turgut Özal bir genelge yayınlayarak, tasarruf önlemlerine uyulmasını istedi. Özal, boş kadrolara memur ve işçi olarak açıktan atama yapılmamasını istedi. Başbakan Özal'ın yaymladığı genelgede, gereksiz harcamalann önlenmesi amacıyla, tasarruf önlemlerine uyulması gerektiği belirtildi. Özal, mali yılın sonuna yaklaşılması nedeniyle bazı kuruluşların bütçe ödeneklerinin tamamen kullanılması arzusuyla gerçek gereksinimlerin üstünde harcama yapıldığının dikkati çektiğini belirterek, ikincı bir emre kadar harcamalarda tasarruf sağlanması isteminde bulundu. ÖzaFın dikkat edilmesini istediği noktalar genelgede şöyle sıralandı: (Arkası Sa. 6, Sü. 7'de)