Katalog

DÖRTLER DERSANESİ Beklemeliler: 14 Kasım Kayıtlar devam ediyor Tet 522 24 60 Cağaloğtu 60. Yıl Sayı: 21267 Kurucusu: Yunus Nadi ur ıveı 40 TL. 13 Kasım 1983 Pazar Utek Ordu Cad. 202/3 528 64 V 522 75 T* Beklemeliler: 28 kasım Akşam Kıırsu: 16 kasını Fen liselerine hazırtak: 14 kasım KAVRAM DERSANESİ Işçi çoğunluğu için 1984 zanumnı YHK belîrleyecek Eski veyeni Yüksek Hakem Kurulu'nun Başkam Naci Varlık, "Aralık ayı rini karara bağlayacak. Süresi içinde sona nın son haftasında ücret zammı için gerekli araştırmaları yaptıktan sonra, 1984 yılı taşan, ancak ermeyen, 1985'e de 1984 yılı1984 ücret zammı en geç ocak ayının ilk haftasında belirlenecek" dedi. Böy na giren bölümün ücret ve soslece 700 bin dolayında işçinin ücretlerinin yine YHK tarafından belirlenmesi yal hakları beluienmemiş olan ve eski YHK'nın bağıtladığı sözleşsonucu "serbest toplusözleşme" düzeni fiilen başlamamış olacak. IŞIK KANSU ANKARA TBMM göreve başladıktan sonra yeniden oluşturulacak Yüksek Hakem Kurulu, sözleşmeli işçilerin büyük çoğunluğu için (yaklaşık 600700 bin işçi) 1984 yılı ücret zammtm da belirleyecek. Yüksek Hakem Kunılu Başkam Naci Vartık, "1984 yılı için ücret zammı ocak ayının ilk baftasında belirlenecek" dedi. TBMM göreve başladıktan sonra yeniden örgütlenecek Yüksek Hakem Kunılu, Toplu tş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Yasası'nın ilgili hükümleri uyarınca, kendisinden önceki Yüksek Hakem Kurulu'nun yeniden yürürlüğe koyduğu, ancak 2. ya da 3. yıl bölümüne ait ücret artışının belirlenmesini sonraya bıraktığı sözleşmelerin ilgili bölümlemeler yeni YHK tarafından tamamlanacak. 1984 yılında süresi sona eren sözlesmeler içinse taraf sendikalar serbest toplu pazarlık masasına oturabilecekler. Ancak özellikle KİTlerde olmak üzere bütün büyük sözleşmeler, 1984 ücretleri, hatta 1985 ücretlerinin önemli bir dilimi de. YHK tarafından belirlenecek grubun içinde kalıyor. Yasa uyarınca, yeni Yüksek Hakem Kurulu'nun başkanlığını üstlenecek olan Naci Varlık, konuya ilişkin sorumuzu yanıtlarken şunlan söyledi: "Yeni oluşturulacak olan Yüksek Hakem Kurulu 1984 yılı için de ücret zammı belirleyecektir. Yüksek Hakem Kurulu, aralık ayının son haftasında ücret zammı konusunda gerekli araştırmasını yapacaktır. Daha sonra 1984 yılı ücret zammı en geç ocak ayının ilk haftasında belirienerek, kamuoyuna açıklanacaktır." 2822 sayıh Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Yasası ile toplu sözleşme düzeni içinde sürekli görev yapacak bir kurum niteliğini kazanan YHK sadece geçiş döneminden kalan süresi sona ermemiş sözleşmelerin 198485 yıllanna ait ücretlerini belirlemeyecek. Grev yasağı olan işyerleri ve işlerle ilgili sözleşmelerin uyuşmazlığa düşmesi ya da grev ertelemeleri halinde de, bazen de taraflar anlaşmaya varmayıp kendileri isterlerse, anlaşmaya vanlamamış tüm sözleşmeleri de yapacak. Böylece YHK olağan dönemde de yine toplu sözleşmelerin bir bölümünü bağıtlama görevini üstlenecek. Yine de toplu pazarhk düzenine geçiş yılı olan 1984 yılı için, yeni oluşacak YHK'nın da başBaşkanı Naci Varlık'ın önceden 1984 yılı ücret belirlemesinin yapılacağım açıklaması toplu pazarlığın özü ile çelişiyor. Toplu pazarhk düzeninin temel ilkesi, (Arkası 6. Sayfada) Cumhuriyet Çumhurbaşkam İstanbuVa geldi Arafat = Filistin Grenada'ya saldırı Reagan ve güçlü Amerika Arjantin 'de demokrasi Batıda parlamentolar lzlanda'da iktidarın gerçek sahibi "bahk" Seçim 83'ten Siyaset 83'e Sunalpln gösteremediği yüzü Tek adam ve ekibi Yeni parlamentodan yeni hükümete SİYASET 8 3 Cumhuriyet'in parasız özel eki Yann Cumhuriyet'le birlikte Evren, 2. Boğaz Koprusu nun yapılacağı alanı inceledi 2. Boğaz Köpriisu proje ihalesi yapıldı. İhaleyi kazanan yabancı firma yarın açıklanacak. Haber Merkezi İstanbul'a dün gelen Çumhurbaşkam Kenan Evren 2. Boğaz Köprüsü'nün inşa edileceği alanda incelemelerde bulundu, köprü projesi hakkında bilgi aldı. Bu ara da 2. Boğaz Köprüsü'nün proje ihaJesi yapıldı. ihaleyi kazanan yabancı firmanın yann açıklanacağı bildirildi. Evren dün saat 15.00'te beraberinde Genelkurmay Başkam Orgeneral Nurettin Ersin ve Başbakan Bülend Ulusu olduğu halde askerı bir uçakla İstanbul'a geldi. Helikopterle 2. Boğaz Köprüsü'nün yapılacağı alanda incelemelerde bulunan Evren daha sonra Ayazağa'daki Harp Akademileri'ne gitti. Saat 16.00'da Ayazağa'daki (Arkası Sa. 11, Sü. 6'da) Enflasyon cephesinde tehlikeli gelişmeler Piyasaya son bir ayda 200 milyar lira sürüldü Haber Merkezi Piyasaya çıkanlan para miktarı bir aylık süre içinde 195 tnilyar lira birden artırıldı. Böylece eylül sonuna kadar sıkılan para musluklanndan sonra, sıkı para politikası aniden gevşemiş oldu. Eylül sonunda emisyon 541 milyar 900 milyon lira ile yılbaşındaki düzeyinden de 800 milyon lira daha düşüktü. Ekim ayı içinde sürekli artan para miktarı 4 kasım itibariyle 735 milyar 700 milyon liraya ytikseldi. Emisyondaki genişlerne bu artışlar sonucu yübaşına göre yüzde 36'lık bir orana ulaştı. Emisyonda bu yıl içindeki en büyük artışlar mart ve temmuz aylarında görülmüş, martta 577 milyar liraya yükselen para miktarı daha sonraki düşüşlerin ardından, temmuzda ancak 562 milyar liraya kadar çıkabilmişti. ANKA'nın haberine göre Maliye Bakanı Adnan Başer Kafaoglu ilk 9 ayda Merkez Bankası'na doğrudan müdahale ederek, ihracat kredilerinde de önemli kısıntüan getiren bir sıkı para politikası izlemişti. Bu politikanın birden gevşetilerek, para musluklarının açılması, ekonomik politikası açısından "para basılmasını" hiç sevmeyen Turgut Özal için de bir "sürpriz" olarak niteleniyor. Hükümeti kurma arifesindeki (Arkası 6. Sayfada) Ş NEŞE1 MUHABBET'l tZLEDİ Haberi 12. Sayfada 40 katsayıyla net MEMUR MAAŞLARI Yılmaz Şipal hazırladı 6. sayfada Sunalp: Solun fazla oy alıııası düşündürücü ANAP, PARTİ ÎÇtNDEN MECLİS BAŞKANI ARIYOR. ÖZAL: PAHAL1YA MAL OLURSA AET'YE GİRMEYÎZ. Haberteri 7. Sayfada ~ Banknot nıatbaasının etkisi çarşıya 4 ayda yansıyor Habert 8. Sayfada Kamu kesiminde açık 350 milyarı bufuyor Finansman açığı olan kuruluşların ürün ve hizmetleri arasında ömsırada ulaştırma, petrol, elektrik, gübre, kâğıt, şeker, demir, kömür bulunuyor. Sadece 26 kamu kuruluşunda öngörülen 450 milyar liralık satış hasılatına nasü utaşılacağı konusunda önümüzdeki günlerde karar veriiecek. KENAN MORTAN ~ ANKARA 1984 yılında kamu yatırımlarının nasıl ve hangi araçlarla gerçekleşeceği konusu önümüzdeki günlerde kesinlik kazanacak. Son belirlemelere göre Türkiye'de 9 bin 529 kamu yatınm projesi yürüyor. Bunlann Türkiye'ye toplam maliyeti ise 13.5 trüyon lira, enerjiden sularaaya kadar akla gelebilecek her türlü proje bunlann arasında yer alıyor. Türkiye bu projeleri tamamlamak için bugüne dek 2.3 milyar TL harcama yapmış durumda. Projelerin tamamlanması için 11.2 milyar TL daha yatınm yapmak gerek. Bununla birlikte 1984 yılında finansmanın nasıl sağlanacağı henüz kesinlik kazanmış değil. Bu projeleri yapmak için aracı olan kamu kuruluşları 1984 yılı için 2.8 milyar TL yatınm ödeneği (Arkası 6. Sayfada) Antalyu ve Mersin resmen serbest bölge ilan edildi Bakanlar Kurulu 'nun Resmi Gazete'de yayınlanan kararına göre Antalya ve Mersin serbest bölge sınırları daha sonra belirlenecek. Altyapı tesisleri için Bayındırlık Bakanhğı görevlendirildi. Bölgelerde çalıştırılacaklann sayısı, ucretlerin tavan ve tabanı, yılbaslannda Bakanlar Kurulu'nca belirlenecek. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Bakanlar Kurulu'nun Resmi Gazete'de yayınlanan kararıyla Antalya ve Mersin limanları serbest bölge ilan edildi. Böylece serbest bölge olarak düşünülen İzmir, İskenderun, Antalya ve Mersin'den ikisi kesinleşmiş oldu. Karara göre bu limanlann serbest bölge sınırları daha sonra belirlenecek. Serbest bölgelerin (Arkası Sa. 11, Sü. l'de) Beyoğlu'na ne oldu? Grand Rue de Pera'dan Istiklâl Caddesinfi... Şaraptan biraya... Maksim'dev. "Yengen"e... Lebon'dan "Madımak"a... Markiz'den "Bacanak"a.. Portakallı ördekten kokoreçe... Sarah Bernard'dan Özcan Tekgül'e... Yazan: YALÇIN PEKŞEN Çizgi ve Fotoğraflar: BEYSVN GÖKÇİN Bugün 8. Sayfada MGK döneminde çıkanlan yasalar için iptal davası açuamayacak ANKARA, (ANKA) 12 Eylül 1980'den yeni TBMM'nin Başkanlık Divanı oluşuncaya kadarki süre içinde çıkanlan yasalar, kanun hükmünde kararnameler ve Anayasa Düzeni Hakkında Yasa uyarınca alınmış kararlar, yapılmış tasarruflar konusunda Anayasaya aykırılık iddiasında bulunulamayacak. Anayasa Mahkemesi'nin Kuruluş ve Yargılama Usullerine îiişkin Yasa Tasarısı MGK'da kabul edildi. Anayasa Mahkemesi'nin oluşumu ve çalışma ilkelerini düzen(Arkast Sa. 11, Sü. l'de) kim kime dum duma Antalyalı ve Mersinli işadamlarının yüzü güldü YOKOLUVOR Giimrük sahalarındaki taşıtlar içinden agaçlar çıkmaya başladı. Yukandaçüriiyen milli servet. (Fotoğraf: ESDER ERKEK) Telefon ve teleks devri yasaklandı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) PTT Genel Müdürlüğü'nün kuruluş yasasında yapılan değişiklikle telefon ve teleks haklarının aboneden bir başkasına devri yasaklandı. Resmi Gazete'de yayınlanan PTT Kuruluş Yasası'nda değişiklik yapan kararnamede, "kuruluşca abonelere bırakılan telefon ve teleks intifa haklannın başkasına devrolunamayacağı" bildirildi. Abonelik haklannın "veraset yoluyla inlikallerde kuruluşça tesbit edilen esaslann uygulanacagı" ifade edilen kararnamede, PTT'nin hukuki yapısı, amaç, faaliyetleri, bağlı ortaklıklar ve iştirakleri ile bunlar arasındaki ilişkiler açıklandı. Milyonluk saksılar İstanbul Haber Servisi İstanbul gümrük sahalannda binlerce taşıt, "Tarihi Yapıt" niteliğini kazanmağa başladı. Bu araçlann motor kaputlarından, radyatörlerinden, dösemelerinden çeşitli ağaçlann çıktığı görüldü. Bir yetkili, İstanbul açık hava sundurmalannda bekleyen ve tamamen çürümeğe, yok olmağa terk edilen araçlann bugünkü değerinin 5 milyar liranın üzerinde olduğunu söylüyor. "Kara Korsanlannın" zaman, zaman baskınına uğrayan bu sundurmalardaki bazı araçlann, önemli parçalannın çalındığı belirtiliyor. Sökülen parçalann hurdacılarda satıldığı söyleniyor. Bu nedenle de araçlar her gün biraz daha değer yitiriyor. Parçalannın sökülmesi yanında, yazın sıcağı, kışın soğuğunda milyar lar göz göre göre çürüyor. Yıllardır süren yılan hikâyesine bugüne dek bir çözüm bulunmadığına da değinen bazı kişiler, "Madem ki milli servet gözü ile bakıyoruz bnnlara, neden göz yumuluvor? Ve bir çıkar yol buİunamıyor. Çeşitli giimrüklerin el koyduğu araçlar. hurda haline gelmişse "Press" edilip demir çelik fabrikalarına gönderiKp buralarda değerlendirilsin" diyorlar. Yalnız İstanbul gümrüklerinde sundurmalarda bekleyen 5 milyar değerindeki her marka ve modeldeki araçlann değerlendirilip, Hazine'ye gel' r sağlanması için bir an önce harekete (Arkası 7. Sayfada) Iki limanın serbest bölge ilan edilmesinden sonra, ihracatçılar "Ortadoğu pazarlan için daha çok ümitlendik" dediler. ALİ ADALIOĞLU MERSİN Antalya ve Mersin'in serbest bölge olarak belirlenmesi her iki ilde de olumlu karşılandı. Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkam Bahattin Çoğal, Mersin'in serbest bölge olarak seçilmesinin olumlu ve yerinde bir karar olduğunu söyledi. Çoğal, "Ülke ekonomisine yeni döviz kaynaklan yaratılması. >an tesisterin kurulması bakımından, orta tabakaya büyük katkıda bulunacak ve yeni işyerleri açılacak. Bu arada serbest bölgenin Mersin olması nedeniyle dışsatımda da buyük bir artış olacak ve Mersin transit merkezi haline gelecektir" dedi. Mersin Ihracatçılar Birliği Genel Sekreteri Ali Latifoğlu da, serbest bölgenin yerini bulduğunu söyledi ve şöyle dedi: "Mersin Türkiye şartlan içinde en müsait sartlara haiz olduğu için bu hak kendisine verildi. Büyük gelişme imkânına sahip Mersin, transit ticareti ve serbest bölge hizmetini en iyi şartlaıia (Arkası Sa. 11, Sü. 4'de) Ekonomi ve Ozal 'zal, ekonomide ne yapacak? Anavatan Partisi sayın liderinin seçim sandığındaki başansından sonra karşılığı, özellikle, aranan ve hararetli tartışmalara kaynaklık eden soru, sanıyoruz, budur. Gerek iş çevrelerinde, gerekse aydınlar arasında birbirine tümüyle zıt beklenti ye tepkiler dikkati çekiyor. İş çevrelerinde Özal'ı "fcayg/"y1a karşılayanlar var. Duygu ve düşüncelerini açıkça dile getirmekten şimdilik kaçınıyorlar. Hiç olmazsa beş altı ay süreyle "beklegör" politikasını benimsedikieri anlaşılıyor. Bununla birlikte bazı özel sohbetlerde Özal'ın ekonomi anlayışına dönük iğneli bir dil kullanmaktan geri kalmayanlar da var. "İki yıl için her şey serbest, iki yıl sonra daherşey planlı" diyerek Ozal yönetiminin Türkiye'yi getlrebileceği noktalara işaret edenlere de rastlanıyor... Kimileri ise, "Türkiye bu deneyi yaşamalh dır. ÖzaPın seçimi kazanması iyi oldu. Zaman kazanridı. Kaybetseydi, efsanesi daha sürüp gidecekti. Çok geçmez her şeyi arap saçına çevirir, efsanesi de söner biter" diyorlar... Bu kanıyı taşıyan iş çevreleri, Özal'ın gelişinj "kaygt"y\a karşılayanlar. Öte yandan düğün bayram edenler de var. Onlara göre, Anavatan liderine karşı "kaygı" (Arkası 6. Sayfada) Behiç Ak Yarın Cumhuriyet'te UGUR MUMCU GOZLEM HesapKitap... Korunmaya dikkat: Soğuk ve yağış geldi Haber Merkezi Balkanlardan gelen soğuk ve yağışh hava Trakya.Marmara ve Karadeniz bölgesini etkisi altına aldı. Soğuk ve yağışh hava 4 gün içinde tüm yurdu saracak. Sıcaklıklar şimdiden Türkiye'nin tüm bölgelerinde düşmeye başladı. Dün izlenen ortalama düşüş 10 dereceyi (Arkası 6. Sayfada) HASAN CEMAL Herkes seçimin getirdiği henüz kesin olmayan sonuçıarla ilgilene dursun, ben size seçimin kesin sonuçlarından birini açıklıyayım: Seçimlerde en çok para harcayan parti en az oyu almıştır... Vallahi böyie olmuştur! (Arkası 6. Sayfada)