Katalog

Cjmhurıyet 6 EKONOMİ 18 OCAK 1983 EKONOMİDE f Tarımsal ürün dıssatımının bugünü ve yarını (3) Merkez Bankası mevduaiı 33 milyar İha daraîdı ANKARA, (ANKA) KaMu ve özel kesime ait banka larla yurtdışı bankalarm ve resmi kuruluşların Merkez Bankası'nda bulundurduklan mevduat, yılm ilk haftasın da 32,7 milyar liralık bir daralma kaydederek 432,7 müyar lira düzeyine geriledi. Merkez Bankası mevduatmdaki gerilemede özel bankalarm mevduatlanm daralt malan en büyük etken oldu. 20 müyar liralık bir azalma gösteren özel bankalar mevduatı yanısıra, resmi bankalarm mevduatında da 2,6 mi' yar liralık bir düşüş oldu vo bankalarm mevduatındaki toplam azalma 22,7 müyar liralık bir büyüklüğe erlşti. Yılm ilk haftasında resmi kuruluşlar da mevduatlanm azaîtma yoluna gittiler. Merkez Bankası'ndaki mevduat munzam karşılıklan tutann. da da yılm ilk haftasında meydana gelen 3 milyar lirayı aşkm artış, munzam karşılıklann düzeyini 404,2 milyar liraya çıkarmış bulunuyor. Yeni pazarlara girmek önemli anıa "tutunmak^ daha önemli % OECD'nin aralık aymda yaymlanan Türkiye raporunda, «Türkiye gıda ürünleri ihracatında Ortadoğu pazarlarına bir daha çıkmamak için yerleşmiştir» deniyor. Kenan MORTAN Tarımsa.' sanayı ürünlcrinin ıhraç rakamları 1982 yılı içinde de cılıziığım korudu. Adı çok söylenmekla Dirlikte, gıda, tütürı, ağaç ürüaıeri ve tekstilden olu.şan tar'tn kökerJ] sanayi ürün'crinii ihracatı 750 milyon dolan biraz aştı. Ancak, yaratılan yeni pazarlar açısmdan umutvar filizler de t>ürmüştü, Enka Pazarla'na, OJcurnuş Dış Ticaret, Tekfjn DÎŞ Ticaret, tzdaş D;ş Ticaret gibi büyük ihracatçı konsorslyıur. kuruluşları, Ortadoğu paiarla ıını tırmanarak, Afrika ve Uzak Doğıı pazarlarına girmeyi başardılar. Ancak, acrirmek» önemliydi de, «tutıınmak» daha büyük önem ta^ı.vordu. Yoksa, Efes Pilsen de ABD'ye hiıa ih : Yafçın DÖĞAN TmkiyeHindisian karma ekonomi fopianfsss taşSadı ANKARA, (ANKA) Türkiye Hindistan Karma Ekonomik Komisyonu dün Ankara'da çalışmalarına feaşladı. Dışişleri Bakanlığında başlayan toplantıöa Hindistan heyetine Ticaret Bakanlığı Direktörü Roy Paul başkanlık ediyor. Türk heyetinin başkanlığmı ise Dışişleri Bakanlığı Müsteşan Ekonomik Işler Yardımcısı Büyükelçi Mustafa Akşin yapıyor. Karma Ekonomik Komisyon çabşmaları sırasmda Türkiye ile Hindistan arasmdaki ticari iHşkilerin gözden geçirilerek haîen çok düşük düzeyde olan karşılıklı ithalat ve ihracatın artırılması ve çeşitlendirilmesi olanaklannın araştınlacağı bildırildi. Toplantılarda özellikle zirai aletler, elekt rik jenaratörleri, takım tezgâhları ve çimento sanayii kopularında işbirliğinin artırılması ve ortak girişimlerde bulunulması üzerinde durulacak. raç etmiş. anca .t (iaha sonra pazarlama ve reklam harcamaiannı döviz gi:\i,biyie Kaışuaş tırıp ihracatın •miamsız oldu ğu kanısıra vanmstı. Enka Pazarlamn. Genel jlüdü rü Şerif Egeli'nüsözleriyle «Bir Orta Doğıı ülkcsinc gıda ürünü ilırac;ıtı fjjin 1012 kcz r.yağa kadar gitmek ve sabahlara dek pazarhk yapmak bile işin geveğiydi.» OECDNİN VERDİGt UMUT Tarıma dayalı sanayi OECD'nin o.TCitix ayında yaürünü ihracatı ymlanan Türîd;n raporunda yera'an bir nokta çok ontmliy di: «Türkiye gıd;ı ürünleri ihYıllar (Milyon Dolar) Artış 4.8 110 1978 racatında Orta Doğıı pazarlan 1Ö79 6.7 151 na bir daha çutıramaıc için 1980 7.2 209 yerleşmiştlr.» O lialde, yapüa 1981 4Î1 8.8 cak ilk şey, savaş sonrası Frar 1932 12 750 sız Başbakanı Tear Monnet'in «anılar»mda söa cttiği gibi, üi kade umut veren sektörlerde bir envante.r yapıimalıydı. Özel ;:kle 5. kalkınmi p.mnı hazır'ıklan sırasında saptamalann, htdeflere dönüs, bir envanter bıçimindo yapılması yararlı o:acaktı. Ancak, •hracatçı şirketlerin kaba gözler.inden ve TÜD ün verdiğı ihracf.t tesvik beit,elerindski taahiiılerinder yola çıkılarak, Tüıkiye'nin 1985 1990 yıHannda tekstil ürünle ıinde 5 milyar drvar, orma:ı UrünJerinde 300 50o milyon do lar ve et, peynir, un, süt ürün lcri malcarnadan oluşan gıda Urünteri grubunrîa da 1 r.ıilyar dolarhk ihracat hodefine ulaş ması, kolayhkla (zorlukla) o laşıydı. İKt ZORLUK Ancak bizi hsm umutvar, hem de umutsuz kılan iki gelişme bulunuyor. Bunlardan bi ri dünya ticarptinde korumacılık eğiiimlerinîn hızla gelişır.esidir. Öte yar.ttan birçok ülke (AKT ülkeleri; bedava taşıma, girdi fiyatlarında hüyülc sübvansiyonlar, görünmez vergı iadeleriyle J>*u Doğu pazarlarına girme:t için «kıı alrr/dz çabalıır gösieriyor'aı. Ta nmsal sanayi, bir yandtın sulama, enerji gibi alt yapınm geliştirilmcsini, öte yandan ta:m;a girdi veren sanayi i.olları üretimiııin lıüyük o'anda artması da (2000 vıimda 7b mil yon insanm ya^iâiğı Türkiye düşünülerok) •»erektirij ordu. bunlar yapılabilîr mi? O'ursa f.on olarak 3 ekim 1982 tarihin cle Türkiye'ye golen AFD işadamîan heyetinin raporunda yer aldığı gibi "Lirkiyö Orta Doğu'daki düşü ferçcğa ^.önüş türon ülke olur. 1!)33 yılı ger çekten bir sınav yılıdır... Yaşamı Sürdürmeye 35 Metre Kala. «' Aşağıdan pilota son uyan yapıhyor ve ondan sonra Jıavaalanı uçuş kulesinden son sözier duyu ruluyon «Hayırlı inişler...» Hayırlı iniş» başhyor. Günde kimbilir kaç kez olduğu gibi. Yıllardır kimbilir kaç kez olduğu gibi Ankara'da, İstanbul'da, Adana'da, Samsun'da, Erzurum'da, Türkiye'nin dört bi r yanında olduğu gib. Ama, dünyanın dört bir yanmda olduğu gibi değil Kesinlikle değil. Dünyanın dört bir yanmda hava alanındaki, yani yerdeki uçuş kontrol merkezmdeki son uyarıdan sonra «hayırlı iniş» sözü yine du yuluyor. Ne var ki, uçakla kontrol merkezi arasın daki bağlantı kopmadan bu sözler duyuluyor. Tür kiye'de uçak kontro! merkezinden «Hayırlı inişler» sözü duyulduktan scnra, pilot uçağı ve iniş duru muyla kendi başına kaîıyor. Havaalanındaki uçuş kontrol merkezi artık uçağın inişinin dışında kalıp inişın gerçekleşmesini bnldiyor. Dünyadaki inişierin tam tersine. Türkiye'de uçaklar beili bir noktadan sonra pilotlann maharetiyle iniyor. Dünyadaki uçak lar tümüyle kontrol merkezindeki geüşmiş teknolo jınin yonetiminde iniyoıiar. «Hayırlı iniş» sözlerın; son ana kadar, uçağın tekerleri piste değinceye kadar kulaklarında her saniye duyuyorlar. Kendılen^ nı yerdoki geüşmiş teknoiojinin güvencesine bırakıyorlar. Bir başka deyimle, dünyadaki uçaklar yüzde yüz «seyrüsefer güvencesU ile inerken. Türkiye' deki uçaklar «Uçıış güvencesUne bağîı olarak ini yorlar. «Uçuş güvencesi» de hava pusluysa, sisliyse, karlıysa. tıpiyse tümüyie saniyenin bilmem kaç bınde bırine yakın bir zaman içinde pilota, onun görüş uzaklığına kahyor. Tıpkı önceki akşam geç saatlerde olduğu gibi. Esenboğa'ya çalcılan Afyon uçağınm önünde yaklaşık 35 metre kalmıştır. «Hayırlı iniş» sözleri duyulmuş, pilot, Esenboğa pistinin ışıklannı görmüş, piste inışe geçmiştir. Işte, önünde 35 metre daha vardır piste uiaşmak için. Hemen 35 metre sonra İniş başarıyla tamamlanmış olacak, 35 metre sonra 60 yolcu ve 1 mürettebattan her biri ken di doğrultuiannda yaşamlannı olağan oiarak sürdüreceklerdir. Son 35 metre. Yaşamla ölüm arasındaki son 3i5 metre. Yine üzüntüler. yine acüar, yii e uğraşlar, yine sevinçier sankj tümüyle o son 35 metreye sıkışmış gibi... Insanların tek tek yaşamlannı son 35 metreye sıkıştıran teknolojik gelışme, Türkiye için çok mu lüks?.. Hayır. Ama pahalı bir teknoloji. Insan yaşamını 35 metreye sıkıştıracak kadar pahalı olabilir mi?.. Rastlantılara bırakılabilir mi?.. Diyarbakır'daki Hicret apartmanının çöküşündeki gibi. her gün ülkenın dört bir yanında görülen ırafik kazaları gibi tren kazaları gibi. Sürekli son metreleri hesaplayarak rastlantılarla mı sürdüreceğiz yaşamı?... Çok küçük, belki de insanm aklma bile gelmeyecek ayrmtılar ya da rastlantılar mı yaşamlarımızı surdürmede rol oynayacak?.. Havaalanındaki teknolojide böyle. Ya uçak kazasırıı izlemeye giderken Esenboğa'nın yolu?. Onde kar makineleri yolu açmaya çalışıyor. arkada yüzlerce araç havaalanı yoîunda. Orada da rastlantı scnucu havaalanına ulaşıhyor, sağda solda kaza yapan birçok araba. Aynı anda Cumhuriyet'in Ankara Bürosu'nda telefonlar çalıyor. Cenç insanların sesleri sürekli olarak aynı yakınmayı dile getiriyor: «Hem hastanelere kan vermek için radyoda anons yapılıyor hem de bastaneyc gidince bizlere "şişe yok, kan aiamayız' diyorlar. Nasıl iş bu...» Insan sabaha karşı ister istemez düşünüyor: «Piste inerken .önümüzdeki son 35 metreyi ataba günlük yaşantımızın hangi bölümünde, hangi rastlantılarla farkına bile varınadan atlatıyoruz?...» Yılm ilk haffass, fanm ANKARA, (ANKA) Merkez Bankası'nın 1983 yılınm İlk haftasma ilişkin clarek yaymlanan bilançosuna göre, banka, tanm kredi kooperatiflerine 14,8 milyar lira kredi sağladı. Tanm satış koope ratifleri birliklerlne verilen 445,ı milyon llralık «Ureticiyi destekleme» kredileriyle, bankanm tanm kooperatifletine bir haftada açtığı kredl miktarı 15,3 milyar lira dtlzeyine erişti. Merkez Bsnkası, 1983 yıh başında ise, tarım kredı kooperalifleri dışında, başta kanm kuruluşları olmak üze re bankalara ve tanm satış kooperatiflen birliklerine kredi vermişti. Yıl başında kamu ve bankalar kesimine kaydırıîan Merkez Bankası desteğinin geri çekildiği göz Jeniyor. Enerji Bakanı llkel, İran Petrol Bakanı Garazi ile görüştü TAHRAN, (a.a.) îran'a resmi bir ziyaret yapmak ta olan Enerji ve Tabü Kay naklar Bakanı Fahir llkel başkanlığmdaki Türk heyeti dün, Iran Petrol Bakanı Mu hammed Garazi ile görüştü. Görüşmede, ikili ticaretin ge üştirilmesi, İran'dan ithal e dilen, petrol miktarının artı rılması ve İran ile Türkiyo arasında, Iran'in ham petro lünü Türkiye üzerinden Av rupa'ya taşıyacak olan bir petrol boru. hattı kurulması olasılığı üzerinde duruldu. îran Petrol Bakanı Garazi, tlkel ile görüşmesinden son ra Tahran Radyosuna verdi ği demeçte, geçen yıl îran' ın Türkiye'ye 800 milyon do lar tutannda petrol ihraç et tigini, bu miktarm bu yıl da ha da artmasmm tasarlan dığmı belirtti. Garazi, «geçen yıl Türkiye'ye ihraç ettigimiz petrol, İslam Devrimi öncesinde ihraç edilen mikta rın 10 mislidir» dedi. Fahir îlkel başkanlığmdaki heyet Tahran'da beş gün kalacak VP çeşitli temaslarda bulunacak. Ege Bölgesi Sanayi Odası Baskanı FaralyaEi; Tarıma dayalı saııayi, ekoııoınik geleceğin dayanagı olacaktır İZMİR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Faraîyalı tarıma dayalı sanayie, gereken önemm verümesini isteyerek «Tarıma dayalı sanayi Türk ekononıisinin istiklalinin dayanagı olacaktır. l)ış:ı bagımlıiıktaıı kurtaracaktır.» dedi. Sanayiciîerin özellikle kaynai sıkmtısı içinde bulunduğuna îşaret eden Ersın Faralyalı, 1983 bütçssi içinde yer alan 165 milyar liralık iç istikraz fonunun KİT'lere aktanlmamasmı istedi. Ersin Faralyah 24 Ocak kararlarmm yapılan ekonomik bir tercih olduğunu serbest pa zar ekonomısinin bir başıbo.şluk ortamı olmadığma işaret edersk «Biz bu ekonomik tercihi içindeki tiim kuruluşları ile birlikte düşünüyonız.» dedi Kalkınma plarılarmm artık kamuya emredici özel sektöre yol gösterici nitelik taşımamasım her jki sektöre de yol gösteri ci olmasını isteyen Ersin Faral yalı «Kamu sektörii alt yapı yatırımlarmı yapsui, özel sektör ile kamu sektörii ile birlikte diğer yatırımlan yükiensin» bıçiminde konuştu. Bütçenuı öenkliği durıununda ent'lasyon la mücadcle edilebileceğine işa ret eden Faralyah her kesimin lşsizliğe karşı ciddi bir biçimcie çahşma yapn:.ası gereğini vurguladi. Türkiye'nin giderek kabuk değıştirdiğine ihracatmın büyük ölçüde arttığına değinen Ersin Faralyah devlettcn bır tek «Teşvik uygulaına dairesi tarafından getirilen teşviklerin ihracat için yetrrli düzeye çıkarılmasım» istediklerini söyledi. Sanayicinin finansman sorununun çözümlenmesi gereğini vur gulayan Faralyah sözlerine şöy ie devam etti«Türk sanayileşme modeli ithal ikamesi olarak ortaya çıkmıştır. Şinıdi önümüzde büyük bir olanak vardır. Bu da tarıma dayalı sanayidir. Tarıma dayalı sanayi denilince hcmen akla gelen gıda sanayii olnıaktaılır. Oysa, tarıma dayalı sanayi demek toprağın işlenmesinde kuJ lanılan araçlardan, taşımaya, fabrikada işlemine kadar olan süreçte kullanılan tüm araç ve gercçi kapsar. Tarıma dayalı sanayii Türk ekonomisinin istik lalinin dayanagı olacalrtır. Tarıma dayalı sanajii dışa basim lılıktan kurtaracaktır. Bizi kendi öz kajTiaklarımıza dayalı sağhklı bir yapıya kavuşturacaktır.» Gibbs traş kremi ve şarapuanlarma zam Ekonomî Servisi Marmara Kozmetik Sanayi A Ş. taral'ından üretilen Gibbs traş kremlerine ve Elidor şarr.puanlarına zam yapıldı. Cibbs traş kremleri yüzde 15. Elidor şampuanları yüzde 11.1 oranında pahalılaştı Marmara Kozmetik San. A.Ş. Gene) Müdürü Dr. Aziz Karabatur, fiyat artışlarının üretimdeki maliyet artıslarından kaynaklandığını ve yapılan zammın en az düzeyde tutulduğunu belirterek; «Traş kremi üretimindo kullanılan sitearin ve gliserin Ciyatları çok arttı. Bunun yanısıra ambalajda kullanılan alüminyum tüpler de pahalılaştı. Şampuan üretinıinde yüzde 20 oranında kullanılan ve yurt dışından sağlanan emprikor ad'ı maddenin pahalanması da şampuan fiyatlarını artırdı. İthal girdiler, do!ar, Türk lirası karşrsında defter kazandıkça maliyetleri artırmaktadır. Diğer yandan, gliserindoki fiyat artışı bu maddenîn ihraç edilmesinden doğmuştur» dedi. Gibbs traş kremlerinin ve Elidor şampuanlarımn satış fiyatlan şöyle: Eski Fi. (TL) Gibbs Traş Kremi 100 Elidor şampuan küçük (x) 165. Elidor şampuan büyük (x) Z50. (x) İşletme vergisi dahil. Yeni Fi. (TL) 180. 115. 275. 1.982 dıssatımının m TAAO, hububat dıssatımını özendirmek icin vadeli satıs yapıyor ÎZMİR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) Toprak Mahsullori Ofisi, hububat ihracatını özsndirmek için özel sektöre ihraç kaydıyla vadeli satışlara başladı. Öfis'in bu kapsamda 1582 yılında 100 bin ton arpa, 80 bin ton buğday, 10 bin ton kırmızı ınarcimek ve 15 bin ton yeşil mercimek sattıgı öğrenildi. TMO'nm ihracat yanmda, tiim stoklann eritilmesi içısı de etkin bir çahşma içine giraiği ve vadeli satışlarm bu kap samda ele almdığı saptandı. Ofisin buğday satışlannda, un ve irmik olarai işleme garantisi aldığı öğrenildi. Ofis'in bu kaasamda yapılan satışlarla ye ni idrak sezonu olan 1983 yılı mayıs ayına dek 150200 bin tcn satış yapmayı planladığı öğrenildi. Ofis'in yaptığı vadeli satışlann tiç ayınm faizsiz işlediği, daha sonraki her ay lçin %2 faiz eklendiği öğrenildi. Ofis'in cîoğrudan ve dolaylı ihraç baglantılarmm tcplamı 350 bin tonu buluyor. Un dsssatsmsndan 250 milyon lar gelsn tZMİR, (THA) Yüzde 5 oranında vergı iadesi tanınan un ihracatından 1983 yılında 350 milyon dolar karşılığı yaklaşık 65 müyar liralık dö viz girdisi sağlanması beklenlyor. Ege bölgesi Ekmek Sanayi) îşverenleri Sendikası tarafm dan bu konuda hazırlanan bir rapora göre, Türkiye ya km bir zamanda Balkanların en büyük un ihracatçı ülkesi konumuna gelecek. Kaporcla. buyciay unu ıhra catına yüzde 5 oranında ver. gi iadesi verildiği belirtilerek «L'n ihracatı cazip duruma gclmi.ştir. 1983 yzlında arztalcp dengcsi gözününde tutularak 350 milyon dolar karşılıg! yaklaşık 65 milyar iiralık un dışsatınıı gerçekleşebihr» denıldi. BRÜKSEL, (a.a.) 1979 yılında Avrupa Ekonomik İSTANBÜL, (THA) Türkiye'nin 10 büyük kuruluşu 1982 Topluluğu tarafından oluşyılı ihracatmın yüzde 18'ini gerçekleştirdi. Sabancı, Çukurova, turulan yapay para birimi Enka, Koç, Okumuş, Transtürk, Anadolu Endüstrl, Profilo, ErECU, gidorek artan bir bican Holding ve Kale grubu şirketlerinin 1982 yılında gerçekleşçimde kullanılmaya başlantirdlkleri toplam ihracat rakamı 1 milyar 34 milyon 477 bin 401 dı. doları buldu. 1982 yılında 5.6 milyar dolar olarak gerçekleşen AET üyesi dokuz ülkenin ilıracatta bu kuruluşlar yüzde 18 oramnda pay aldılar. para birimlerinin ortalarna 1982 yıh toplam ihracatımn yüzde 18'ini gerçekleştiren kucıcğeri esas alınarak hazırla ruluşlann arasında, 257 milyon dolarla ilk sırayı Sabancı Holding aldı. Sabancı Holding'in ihraç kalemleri arasmda en fazla nan Avrupa para birimi paya 47 milyon dolarla Sentetik ipük hammaddesi sahip oldu. Bu«ECU» gelecekte Avrupa'na göre, Çukurova Holding 205 miiyon dolarla 2., Enka Holding nm ortak parası olma yo192 milyon dolarlı 3. sırada yer aldı. Türkiye'nin eski ve bü iunda görülüyor. yük kuruluşlarından Koç Holding ise 140 milyon dolarhk ihraParaları düşük değerde ocatı ile 4. sıraya erişebüdi. lan ve son iki yılda ECU'yu Kim. ne kadar ihracat yaptı, ne sattı? giderek aaha fazla kullan1. Sabancı Holdins 257 milyon dolar Sentetik liplik hammad. maya başlayan Belçika ve 2. Çukurova Holding 205 » » Sanayi mamullerı Lüksemburg'un yanı sıra DemirÇelik mamul. 3. Enka Holding 192 » » bu yıl Fransa ve Italya'mn Servis hizmetleri 4. Koç Holding 140 » r> da aynı eğilim içino girme5. Okumuş Holding 87.229.348 » Konfeksiyon ürünleri si bekienıyor. 6. Transtürk Holding 67 » » Taşımacıhk Para birimi gibi kullanı7. Anadolu End. Hol. 32 » ı > Alüminyum ve kalem 8. Profilo Ho'ding 24S24.615 dolar Buzdolabı ve kompresör lan ECU ayrıca Merkez Ban î). Ercsn Holding 22.423.438 dolar Kamyon ve çekici kaları tarafından ödemo bi10. Kale Grubu 7 milyon dolar Fayans rimi ve destek parası olarak TOPLAM 1.034.447.401 dolar da kuUamhyor. % 18Hni, 10 büyük kuruluşyaptı Yapay para birimi Âvrupa'da önem kazanıyor Prof. Savas: Üretimi artıracak politikalar devreye sokıılmalı Ekonomi Servisi Prof. Dr. Vural Savaş, «Üçüncii yılmı (iolduran bir istikrar politikanndii hâ'â i're' !> n cırtış.nı K"'layacak önlenılerin ahnamamış olması ciddî hir eksikliktir» dedi * Marmara Üniversitesl tktisadi ve tdari Bilimler Fakültcsi tarafmdan düzenlenen «1983'tc Türk İktisat Politikası Senıineri» dün yapıldı. Marmara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Orlıan Oğuz'un başkanlıgım yaptığı «Para Politikası» bölümünde konuşan Marmara Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Vural Savaş, 24 Ocak kararlarımn en büyük eksikliğlnin, enflasyonu sadece, toplam talebi kısma noktasmdan ele almasmda olduğunu belirtereis şöyle konuştu: «Üretim kendi. liğinden artar sanılarak serbest piyasaya bırakıldı. Oysa toplam talebi azaltıcı parasal politikalar beraberinde toıılam arzın azalmasmı da (jetirdi. BaşlanSiç için başka bir sefııek de yoktu. Ama üçüncü yılını dolduran bir istikrar politikasmda Iıâlrî üretim artışını sağlıyacak önlcmlerin almamamış olması ciddi bir eksikiiktlr.» Artık, tiretim artışını sağiayacak oolitikaların devreye sokulması gerektiğini. bunun da faiz oranlannm devlet müdahalesiyle indirilmesinden geçtiğini belirten Savaş. «Çünkü yüksek faiz, tüm üretim teşviklerini baltalamıştır» dedi. Vural Savaş, konuşmasmda 193i 82 yıllarında enflasyonu azdırır korkusuyla Merkez Bankası kaynaklarından KÎT'lera kredi kuüandırılmadısmı vurgulayarak, bunun ölçüsunün kaçır;!dığı kanısında olduğunj söyledi. Savaş «KtT'lcre Merkea Rankası kredileri ınakul sınırlar da kuilandınlnıalı vnksa. şekerde nldıiffiı gibi beklenmedik durunılardii «am eelfr. Bu da ekonomik ıleıiffelcri bozar» dedi. Bir soru üstüne Savas, yüksefe faizin piyasada 600 milyar lira dolayındaki ka.a parayı açığa çı karmak'arı öte bir sey yapmadl ğını öne sürdü ' Aynı toplantıda konuşan Dr. Öztin Akşrüı? de 24 Ocak kararlarımn üretimyatınm d'".şüşüna ve işsizlik artışma vol açtığını belirterek, «elir dağıhmmın iyice bozulduğunu sövledi. Akgüç özetle şöyle konuştu: «Enflasyo» ııun gcriîcmesi uyfîuianan para nnlHMcasımtan deçil. eoniş bir kesimin reel »elirini düşüren İTHK ve Bütçe ve Deslekleme Politikalarından karnaklandı: «Ilillİ^llDyNVADA E D O İ l i l l l i l l i K N M 25 ilrmansn hisse senedl fsyafSan artfa ANKARA, (ANKA) Hisse senetlerinin alış fiyatlarındaki art.ış,lar geçen hafta da devam etti. Eczacıbaşı Yatınm Holding yctkılileri, kendi portföylerincle bulunan hisso senetlerinden 25'inin alış fiyatının yükseldiğinı, 5'inin ise düştüğünü bildirdiler. Yetkililer, en büyük artışın 20001 lira ile Çelik alat'm hisse senetlerinde görülciüğünü ve bu kuruluşun hisse senetlerı alış fiyatlarınm 6000 liraya yükseldiğim belirttiler. Batı'da sıkı para politikasma alternatif programlar gündemde # îngiltere'de İşçi Partisi'nin hazırladığı ekonomik program steriinin yüz> de 15 devalüe edilmesîni öngörüyor. Ekonomi Servisi tngiltere'de muhalefetteki İşçi Partlsl hükümetin ekonomik politikasma alternatif bir program hazırladı, 4 yıl içinde işsizliği 1 milyon azaltmayı hedefleyen programın şimdiye kadar bir muhalefet partisi tarafmdan hazırlanan en detaylı ekonomik program olduğu Delirtiliyor. Programın ana hatlarını düşük faiz politikası, steriinin devalüasyonu ve kamu harcamalarının artırılması oluşturuyor. «Canlanma için Program» dlye adlandınlan ve 7ö sayfadan oluşan İşçi Partisi'nin alternatif programı önümüzdeki 5 yıl boyunca İngiliz ekonomisini durgunluktan çıkarmak ve hızla jlikselen işsizliği azaltmak amacıyla İşçi Partisl'ntn ekonomik stratejisini yansıtıyor. Programı hazırlayan ekibin başkanlığını yapan Peter Shore, «tîlkemizde fşsizlİRİn kitlesel boyutlara ulaşmasmdan daha tehlikeii bir şey varsa o da bu işsizliğta kaçırıılnıaz olduğunu düşünenlerln bulunmasıdır» diyerek ana amacm işsizliğin önlenmesine verildiğini belirtiyor. Programın ana temalarını şu önlemler oluşturuyor: •Steriinin yüzde 15 oranında devalüe edilmesi. • Devalüasyonun fiyatlar üzerinde yapacağı yükseltici etkinin 2 puanlık katma değer vergisi indirimiyle giderilmesl. • Her ytl işverenlerin sosyal sigorta ödemelermin yüzde 3 oranmda indirilmesi. • Başta sermaye yatınmlan olmak üzere kamu harcamalannın 1982 yılındaki 5.2 milyar sterliniik artış düzeyinin 1986'ya kadar 18.4 milyar sterline yükseltilmesl. • Faiz oranlannm 4 puan düşürülmesi. O Enflasyonu yüzde 1 oranında geriletecek fiyat kontrollerinin yapılması• Gelirlerin bu yıl yüzde 11, 1984'te yüzde 10, 1985'te yüzde 9 ve son yıl da ytizde 8 düzeyinde artınlrnasj. Kuru üzümde fiyat düşüren Yunanistan'ın AET'ye şikâyet edilmesi îstendi ÎZAIÎR. (THA) Hükümetin. AET Komisyonunu toplantıya çagırarak çekirdeksiz kuru üzum ihracatında sürekli fiyat düşüren Yunanistan'ı «Hiza ya getirmcsi» istendi. Türkiye Çekirdeksiz Kuru Üzüm İhracatçıları Birliği Yönetim Kuruiu Üyesi Erdinç Kapkaç, Yunanistan'm goçtiğimiz günlerde para birimi drahmiyi yüzde 15.5 oranında devalüe ettigini iıatırlatıp, bu uygııJamadan sonra Yunanistan'ın çekirdeksiz kuru iizüm fıyatîarmı 790 Dolcr'a kadar âüşürdüğünü bü dirdi. Kapkaç, Tüıkiye'nin bu fiyatlarla rekabet etmesinın mümkün ulamayacağmı ifada edsrek «Bu yelmiyormuş g!W ABD de 2 bin 37 dolar olan tizüm ihraç fiyatmı bin 212 <io lara diişürmüştür. Dc6;il AET ülkeleri, diger Avrapa iiSkeleıine bile ihraç şansımız kaunamış tır» dedi. ' çekirdeksiz kuru üzüm ihracfitındaki karışıkhğm artık bir davlet sorunu haline geldiğini ileri süren Kapkaç, hükümetin, AET Komisyonunu toplantıya çagırarak Yunanistan': hızaya getirmesini istedi. 9 ABD'de 5 eski hazine sekreterî Reagan'ın bütçe politikasma alternatif bir bütçe hazırladı. Ekonomi Servisi ABD'de Başkan Reagan'm ekonomik politikasma yönelik eleştirilerin dozunun giderek arttığı gözleniyor. Son olarak, Eeagan'm bütçe politikasını şiddetle eleştiren ve yerine yeni bir bütçe anlayışı öneren bir metin hazırlandı. Bütçe metainin, Reagan'm 1984 yılı bütço tasansını açıklayacak ocay ayı sonunda geniş bîr reklam kampanyasıyla tanıtılacağı bildiriliyor. Metnln geniş bir vankı uyandırması bekleniyor. Le Monde gazetesinin haberüıe göre, Nixon döneminin Ticaret Bakanlanndan Peter Peterseon'un kaleme aldığı ve 5 eski Hazine Sekreterinin katkılanyla oluşturulan ve bütçe politikasmda radikal bir anlayış değişikliğini yansıtan bütçe metnl çeşitli sanayici, işadamı ve bilim adamı tarafından da ımzalanmış bulunuyor. Bu isimler arasında Bank Ol Amerika, Çhrysler, Standart Oil ve IXı Pont de Nemours gibi «devier» de var Bütçe metni temel olarak, 1981 y.üında 58 milyara, 1982 de 110 milyar dolara çıkan ve bu yıl da 185 milyar dolan bulması beklenen bütçe açığınm azaltılmasuu amaçlıyor. Bunun için de yeni vergi yaratılması, savunma harcamalarının kısılması ve emeklilerin sosyal yardımlarının azaltüması öngörülüyor. Bütçe metninin ocak ayı sonunda öndegelen Amerlkan gazetelerinde geniş bir reklam kampanyası biçiminde tanıtılacağı ve geniş bir ilgi göreceği belirtiliyor. Böyle bir me^ nin hazırlanmasındn Reagan'm ekonomik poîifikasına olan güvenln hızla azalmasmm etkili olduğu kaydediliyor. Bilindiği gibi, 3 ocakta 200'e yakın işadamı arasında bir anket düzenleysn «Wal!Street» gazetesi, işadamlarının yalnızca vüzde 27'sinin Başkan Reagan'm uyguladığı ekonomik poliUkadan hoşnut olduğunu saptamışh. M. Bankası fiyatl 24 ayar (1 gr) Alış 2.950 TL. Satış 3.015 TL. Cumhuriyet Reşat 24 Ayar 22 Ayar Bilezik Gümüş 23.800. 23.000. 3.390. 3.090. 70.00. 23.900 23.500 3.400 3.100 72.00 m DOM KUFLARI 1 1 DÖVİZİN OİNSÎ 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 100 100 1 1 1 1 1 AED Dolan Avusturalya Doları Avusturya Şilini Batı Alman Markı Belyika Franı Danimarka Kronu Pransız Frangl Hollandy P!orinl tsveç Kronu tsviçre f'rans;; İtalyan Lireti .Japon Yeni Kanada D o l a n Kuveyt, Dinarı Norveç K r o n u sterlin S. Arabistan Eiyali 1S5.90 183.G0 11.23 78.90 4.02 22.41 27.85 71.61 25.65 93.07 13.75 80.V9 152.09 644.14 26.63 295.02 54.06 DÖVİZ Alış Satış 189.62 185.50 137.43 174.61 11.45 11.23 80.48 7H.90 4.10 3.32 22.86 22.41 23.41 27.85 73.04 71.61 26.16 25.65 97.9b 9K.07 14.0S 13Ofi 32.41 76.75 155.73 144.49 657.92 611.93 27.10 25.30 300.92 295.02 55.14 51.36 EFEKTİF Ahş Satjş 101.41} 189.31 11.57 31.27 4.14 23.85 23.69 7o,76 26.42 98.95 14.16 83.21 156.65 663.46 27.43 303.87 55.68