Katalog

Cumhuriyet 6 EKONOMİ 14 EYLÜL 1982 EKDNOMİDE Yurt dışı müteahhitlikte devlet denetimi isteniyor DOGAN GÜNÜNAfNASI "Proje üretebilen sirketler Ortadoğu Merkez Bankası kredileri daralmaya devam ediyor pazarında aslan payını kapacak» süreci olarak kabul edilen bir dönemdı. 1980'ler sonrası bir projenin bir kaç uluslararası firma arasında paylaşılması dönemı baş. ladı. Türk firmalan. anaotar teslımı olarak ahnan projelerde bir bolümün yapımını ustlenmeye başladı.. Bu dönemm kısa sürdüğü ve sundi Türk müteahhitlik gruplannın 3. aşa maya geçtıginı görüvoruz. Fu asamada Suudi Arabistan'a döniık ıhalalerde Turk firmalarının bir Suudi firmasıvla «Joint Venture» türü ortakhklar kurmaya çalıştığı ebzlenıyor. «Enka Arabia gıbı) Bovlece. kendini uluslararası anlarnda kamtlamıs firmaların bu asamasında «Onur ve ciddiyet tescili. gerçekleşerek diploman diliyle güven mektuplan kabul edilmiş oluyor. Bu firmalann ilk varan kredi ve teminat mektubu konusunda uluslararası banka konsorsiyumlanndan eereklerinı karşılamaları oluyor. I$te 40 rnılyon dolar kredı sağlayan Bımhol Yonetım Kurulu Başkanı Yavuz Zeytinoğlu, «Türkiye'de yannı nasıl çıkannz dive düşttnüyorduk. Arabistan'da ise günlerin nasıl eectİRİni bilemiyoruz. Her ciddi adım mutlak» karşılığiyla deeerleııdıriliyor^» diyor Turk eruplarmın Suudi Arabistan'a eecmesi sonrası karşılaşılan soruvu ENKA Yonetim Kurulu Baskam Şank Tara. «Şimdi artık sornn bu grupların yaklasık 15 vıJ olan fizlk ömürünü nzatmaklır», şeklinde ko;iıyor. Bir grubun fızık ömrunü uzatması için gerek duyulan temel oğe ise, «Projeciüğe. yönelmesı oluyor. Bir baska anlatımla ihalesı alınan bir yatınmda proıe tutan bazen °i 40'a kadar vükseüyor. Bu nedenle Türk eruplannın kaba inşaat kadar proiedizayn çalışmalannda denevim kazanması ve muhendislik calısmayı gerçekleştarmeleri gerekiyor (Alarko, Enet 8megi>. eğer bu başarılamazsa bu santivelsrde uzun yıllannı geçirmis bir pro. ie mühendisi olan Erkan Yur Aldıkactı'ya Göre Gelir Bölüsümü... Şu sözlere tarih düşmek gerek. Yer ve zaman göstererek tarlh düşmek gerek ki, 1982 Anayasasınm hazırlanmasmda görev üstlenmlş bir Anayasa Hukuku profesörü ve Komisyon Başkanı, bir de bu açıdan tarihe mal olsun. Yer Danışma Mecllsi Genel Kurulu. Anayasa tasansı görüşmelerinde 8 eylül 1982 günkü oturum. Tasanya «Planlama kavramı ve yelir dafılımının adil olmasını saglayıcı önlemlere» ilişkin bir maddenin konulması isteniyor. Bu konuda bir önerge veriliyor. Anayasa Hukuku Profesörü Orhan Aldıkaçtı kürsüye geliyor. Işte tutanaklardan Aldıkaçtı'nın sozleri: « Evvela gelir da|ılımında dengeyl sağlamak, her şeyden önce belki bir vergl soronndur ve onun burada yeri yoktur. Planlamada gelir dagılıınmda denge nasıl sağlanır. Planlamanm amacının da bu olmadığı kanısmdayız (...) Türkiye'nin kaynaklan kıttır. kıt kaynaklar ve imkânlarla kalkınılması mümkün değildir. Bu bir planlama konusudur. Biz buna katılıyonız. Ama, gelir dağıbmında dengeyi sağlayıcı önlemlere öncelik verilir, cümlesine katiyyen katılamayacağımKi belirtmek isterim. Bu bizim felsefemiıe ve görüsümüze aykındır.» Inanmak gerçekten güç. Bir Anayasa Hukuku profesörü. bugünkü gorevi ne olursa olsun, kalkıyor ve «gelir dagılımında dengeyi sağlayıcı önlemlere öncelik verilmesine» kesinlikle karşı çıkıyor. Bununla şunu demek istiyor: «Gelir dagılımı boznktur. ama bu bizf ilgilendirmez, bunun düzeltilmesi bizim felsefemize ters düşer.» Aldıkaçtı'nın «dengeyi sağlayıcı önlemlere» karşı çıktığı gelir dağılımının günümüzdeki durumu nedir?.. Bunu îon verüerle ortaya koyarsak, Anayasa Komisyonu Başkamnın «felseresi» daba da açıklık kazanır. Gazi Üniversitesi Ikti&adi ve Idari Bilimler Fakültesi öğretim gdrevlilerinden Mete Törüner'in geçen hafta yeni bir kitabı yayınlandı «calışanlar ve gelir farkühklan» adını taşıyan kitap. Türklye'de çalışan tüm kesimlerin (işçi. memur. sermayedar, çiftçi, esnaf ve sanatkâr) gelir düzeylerini karşılaştınyor. Çok aynntıh çalışmasmda Törüner şu bulgulara ulaşıyor: «Sermayedar ve serbest meslek işleri yaparak calışanlar, toplam çalışanlarm yüzde 13.4'üdür. Bunlann toplam gelirden aldıkları pay yüzde 35.2'dir. Ücretli (işçi memur) calışanlar nüfusun yüzde 30.4ünü oluştnrnyorlar. Bunlann gelirden aldıklan pay yüzde 31.9'dur. Küçük üreticilerin toplam çahşanlar içindeki oranı yüzde 56.2, gelirden aldıklan pay yüzde 32.9'dur» (anılan kitap, s. 105). Törüner bulgulannı daha da geliştiriyor: «1981 yılına gellndiginde sabit gellrle calışan ücret ve maaşlıların gerçek gelirlerinde çok önemli trerilemeler ortaya çıkmıştır. Ücret geliri elde edenlerin gercek gellrleri 1973 1981 döneminde yüzde 36.5, memur olarak çalışanlarm net aylık «relirleri yüıde 19 gerilemiştir. Gerek ücretlerin, gerek maaş gelirlerinin 1973 1981 döneminde gerçek değerlerinin en yüksek olduğu yıl 1977'dfr. Bu yıla göre, 1981 yıbnda ücretlerin satın alma gücündeki gerfleme yuıde 47.6, maaşlardaki gerileme ise yüzde 51.8'dir» (aynı kitap, s. 110). Işte, Aldıkaçtı'nın <fels«fesine aykın» gelen, yukardaki rakamlarm çalısanlar lehine düzeltilmesidir. Nüfusun ya da çahşanlann yüzde 13'ü geürin yüzde 35'ini elde ederken, Aldıkaçtı bundan rahatsız olmuyor. İşçi ve memurlann gelirleri gerilerken ve bu gerileme yüzde 50'lere kadar varırken. Anayasa Komisyonu Başkanı «gelir dagılımmdaki dengeyi saflayıcı önlemlere» şiddetle karşı çıkıyor. Şimdi. Mete Törüner'in çalışması ile Orhan Aîdıkaçtı'nın sözlerini arka arkaya sıralayalun, bakın nasıl bir sonuç çıkıyor: «... ücretlerin satın alma gficündekl (rerîleme yüzde 47. maaşlardaki gerileme ise, yüzde 51'dir»... Bu dengesiz dagılımı ortaya koyan bilirrsel sonuca Aldıkaçtı tepki gösteriyor: «... gelir dajhlımındaki dengeyi sağlayıcı «nlemlere öncelik verümesine... Bizim felsefemiz ve görüşümüz aykındır..» Altmış yıllık Cumhuriyet tarihinin parlamento tutanaklannda böylesine bir görüş ve değer yargısına galiba İlk kez rastlanıyor. Bunun «onnro» da bir Anayasa Komisyonu Başkanına ait oluyor!... ANKARA, (ANKA) Merkez Bankası kredilerindeki dsralma sürüyor. Eylül ayı başmda, Merkez Bankası'nca kaınu, özel ve tanm kesimine dağıtılan kredilerin 848,8 milyar llra düzeymde olduğu belirlendi. Eylül ayıbaşı itibarıyla, Merkez Bankası, toplam kredUerinin yüzde 63,1'i tutanndaki 535 milyar 283,6 milyon lirası kamu kuruluşlanna, yüzde 29,4'ü tutanndaki 248 milyar 481.4 milyon lirası bankalara, 64 milyar 68,1 milyon liras: da tanm sabş kooperatffierl birliilerine ait bulunuyor 27.8.1982 3.9.1982 Fark Kamu Kurumlan a Hazine av&nsı b Hazine kefateü c KtTler Bankalar Ticarî senetler Tftrrm Kooperatifleri KREDtLER 5302 227.6 267.8 196.7 256.7 146.1 63.9 846.6 535.2 233.1 267.4 196 6 249.4 139.2 64.0 848.8 5.0 5.5 0.4 O.X 7.3 63 0.1 2.2 Devletin ciddi müteahhitlik firmalarım diğerlerinden ayırması ve dev dünya şirketlerine karşı desteklemesi gerekiyor. Kenan MORTAN İZMİR Yurtdısı müteahhitlik hizmetleri, Türkıyenın 1980 yılından sonra gercek anlamda keşfettiği yeni bir dovız kapısı. Müteahhitlik hizmetleri, 1982 yılı ortası itibariyle vardıgı 135 milyar dolarlık is alım kapasitesıyle yepyeni bir umut kaynağı oluyor. Istatlstikler, yurtdısı müteahhitliğin başlangıç kilometre tasının 1970'ler olduğunu gösteriyor. Türk şantıyelerinin kurucusu olarak bilinen Sezai Türkeş Feyzi Akkava firması çıkartması sonrası ENKA"nm Libya'ya yönelmesivle başlayan süreç halen 140'a yakın şırketin yurtdışuıa gitmesiyle sonuçlandı. Ancak abartmadan söylemek gereldr ld, 19701980 döneminde Libya çöüerinde alınan ihaleler daha cok «taşaronlnk» yani ağır basan işlerdi ve bu ilk dr^nem öjfrenme Mevduat munzam karsılıklan 328,4 milyara yükseldi ANKARA, (ANKA) Merkez Bankasj'na yatınlan mevduat munzam karsılıklan ağustos ayı sonunda 328 milyar 425 milyon liraya çıktı. Mevduat munzam karşüıklannda 3 Eylül 27 Ağustos tarihleri arasındaki bir haftalık dönemde 1,46 milyar liralık bir artış meydana geldl. Böylece, yılbaşından bu yana mevduat munzam karşılıklannda 91.86 milyar liralık bir artış olduğu hesaplandı. Ote yandan, Merkez Bankası'na, resmi kuruluşlar, bankalar, uluslarara5i kuruluşlar tarafından yatınlan mevduatta. 3 Eylül 27 Ağustos tarihleri arasında 5,6 milyar liralık bir azalma meydana geldi ve bunun sonucu Mer kez Bankası mevduatı 428,6 milyar llra düzeyine gerüedi. Tekirdağ'da yaş üzüm alım kampanyası başladı Haber Merkezl 1982 ürünü yaş üzum alım kampanyası dun Tekırdağ Şarap ve îçki Fabrikası tarafından başlatıldı. Tekel tarafından bu yıl 14 milyon kilo şarapUk çeşitli cins yaş üztimü alımı planlandı. Yaklaşık 45 gün sürecek kamp&nya süresınce, üreticıden alınacak yaş üzüm bedelleri peşin olarak odenecek. DESIYAB'dan kredi alan 105 sirketten 4'ü borcunu ödedi Yatınm aşamasında olan 26 şirket için 20 milyar lira ek kredi gerekiyor. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosn) DESIYAB'tan (Devlet Sanayi ve tşçi Yatınm Bankası) finansman desteğı almış olan 105 işçı şirket inden sadece 4'u bankaya borçlannı odeyebildi. Halen yatınm aşamasın da bulunan 26 projenin tamamlanması için ise 20 milyar lıralık ek krediye gereksinim olduğu belirlendi. DESÎYAB'rn kurulduğu 1975 yılından beri bankaya 379 kredi başvurusu oldu. Banka kredi talepierinden 366'sını degerlendirerek 112 projeyi kabul etti ve bunlardan 105 tanesine kredi sağladı. Destek sağlanan 105 projenin 651 kâlkınmakta olan öncelıkli Yörelerde 40'ı gelişmış yörelerde bulunuyor. Projeler için 1981 fiyatlarıyla sabit alt yapı ve tesıs makınalan olarak 171 milyar liralık yatırım yapıldığı belirlendi DESÎYAB tarafından yapılan araştırmaya göre projelerin tümü tamamlanabilırse 25 bin kışiye ış olanağı yaratılacak ve mıllı gelirde 92 milyar 500 müyon liralık bir artış olacak. Bu arada DESfYAB araştırmasına göre ortalama yatınm büyüklüğü geri kalmış bölgelerde 650 milyon İira ıken gelısmiş bölgelerde 3 milyar 300 mılyon liraya çıkryor. Aym araştırmaya göre bır kişıye iş olanağı sağlamak için geri kalmış bölgelerde 5 müyon liralık yatınm harcaması gerekirken bu mıktar gelısmiş bolgeler de 7 milyon liraya uiaşmakta DESIYAB'ın arastu'masında bu farkm nedeni oîarak gelişmiş yöredeki projelenn ara mallan sanayilerine yönelık ve sermaye yoğun teknolojiyie kurulmuş olmasına karşın geri kalmış bolgeîerdeki projelenn tüketim mallanna ve emek yoğun teknolojılere gore yapürnası gosteriliyor. DEStYAB tarafmdan desteklenen 103 projenin lOl'ı imalat sektörunde yer alırken tanm ve madencilik sektörunde birer proje bulunuyor. Imalat sektöründeki 101 projemn 53'ü ara mallan 39*u tüketim mallan ve 9"u da yatınm mallan sanayıinde üretim yapmayı amaçlıyor. dum'un deyişiyle, «ArabisUn ciddi bir pazar olmava devam eder. Ama Türk firmalannın ömrü be? yılı geçemez. Çünkfl proje firetemeren möhendislik kstma degeri olmayan bir firma, adı ne olursa olsnn taşaronluktan öteye gecemez.» Müteahhitlik hızmetlerinin 1985 yümda varacağı noktayı Çavuşoğlu . Kozanoglu grubu 45 milyar dolar olarak açıkladı. Bu tutann T 30'nun Türkio ye'ye geri dönmesi halınde önümizdeki 10 yılda 10 müyar dolan askın döviz gelin beklemek olası. Bu dunımda liliz sürmüş. kök salmava hazır bır bitkınin geuşmesıni salt bitkinın kendi fotosentezıne bırakmayıp bunun vanında çeşitli yollardan «Müdahale etmek» gerekiyor. Müdahale ve denetım talebi bizzat büvük muteahhitlik gruplanndan geliyor. Çünkü, Ortadoğu konjonktüründe bu olgujnı gelistirme şan. smın önümüzdeki üc vıl içm sözkonusu olduğunu. daha son ra bu alanın dev Bitchell, Bilfinger gibi konsorsiyum şirketleri taraftndan dolduracagını en çok bu bUvük gruplar kestiriyor. Esasen bir boşlufun dolması da bir fizik kuralı. Bunu ya büvüven Türk şirketleri, ya da diğerleri gerçekleştirecek. Devletin bu nedenle yurtdısı taahhütlerini süresi icinde bittr meyen gruplarm konumunu ba sit bir «ticarî olay» eibi Rörmeyerek Tftrkive'de kame ip. taü, yurriçinde inşa vasaft ^oyma eıbi ciddi vaptınmlar gerirmesi gerekivor. Bir de olayın finansman katkısı icın devletin örnefin Aanadolu Bankası gibi bir devlet bankasından yararlanarak Suudi Arabistan'da banka kurması zorunlu g5rünüvor. Son olarak bir vakmmaya yer vermek gerekir. Bunalım ifindetd inşaat malsemeleri slr. ketleri Türk müteahhitlik s'rketlerine veterîi satıs vaT>ama(''klan icin vakınmaktadırlar. Oysa Türk sirketlerinin satış fivatlan uluslararası fivatlardan as.eari vüzde 40 fazladır. Avnca bi' de kalitenormdan vana ciddi nürüzlpr vardır. FNKA vönetieisi Sank Tara, «Bu somnlannı cöısiinler Hk trrclhimir Inışkıısuz onlar olacaktır» dh'or. Türk mUteahhiUlgmm uluslar arası arenalara acılması gıradan bir olay degil. Bu: Türh isçı göçünden sonra Türkiye'nin uluslararası alanda varhğım ka mtlaması olayı belkl ondan da öte 50 mılvon dolarlıjc bir Suudi ihalesine imza atan Şar Holdin^m sanayi grubu koordina. tdrti Yılmaz Cakır'm deyişiyle, «Türkiye'nin dıs ticaret açıjrını kanatmada en ciddi kalemlerinden biri». Serbetçioiu üreticisine 170 milyon ödendi BÎLECİK, (a*.) Bilecik Merkez ilçede 1982 ürünU Şerbetçiotu kampanyası sona erdi ve toplam 170 milyon 493 bin liralık gelir sağlandı. Bilecik Teknik Ziraat Müdürlüğü'nden verilen bilgıye göre, merkez ilçede şerbetçı otu, kampanyası 20 gün sür du bu sure içuıde Tekel ve Tarbeş firmalan, Üreticıden toplam 1 milyon 902 bin 900 kilo yaş şerbetçiotu satın aldı. Her iki kuruluş bu amaçla merkez üçe köylerin de 12 alım merkezi kurdu. Kuru fasulye fiyaflan 15 lira birden düstii m İZMİR, (THA) Kuru fasulye fiyatlarmm Mlo basma 1215 Ura arasında düştüğü belirtilerek bu yü rekoltenin »lzde 50 oranında arttığı açıklandı. tzmir Ticaret Odası ve Borsası üyesi Feyyaz Perşembe, faaliyetlerdeki duşüsün piyasa. ya yeni ürünün gelmeye başlamasmdan kaynaklandığını bildirdi. Perşembe, fiyatlardaki gerileraenin mal gelimintn hızlanmasma koşut olarak devam edeceğinl kaydederek, horoz fasulyenin toptancı nivasalarda kilosunun 150 liradan 132135 liraya düştüğunu. bu düşüşün önümüzdeki günlerde iasulyenin diğer çeşıtleri olan Battala çalı ve Dermasonda da göruleceğini bildirdi. Yeşil papağan 120 150 bin lira Kus £ Kuş satışlarının çok az olduğundan yakınan kuşçular sülük satmaya başladı. Ekonomi Servisi Istanbul'da Mısır Çarşısı çevresınde kuş satan dukkanlar son zamaıı^arda kıraların \e kuş yemlerı fıyatlarmm arttıgı gerekçesıyle kuş fıyatlarını ^OAselttıler. Kuş fiyatları cmsme göre 750 lira üe 25 bin lira arasında artarken bazı kuşçular kuş satışiarınm çuk az olmasından dolayı suluk sattıklarını soylüyorıar. süluk tıyat larının da son aylarda arltıgı ve bır sulüğun lo ıle 3ö lıraya alıcı bulduğu kaydedilıyor. Bır yeşıl papağan almak ısteyen kuş merakıısı artık 120 bin ıle 250 bin Ura arasında bir parayı gözden çıkarmak zorunda. Kanarya Iıyarian cinsıne göre degıştığı ıçuı Kanarya'nın tanesı 1000 liradan başlayarak 20 bin lıraya uadar ulaşabiliyor. Muhabbet fcuşlan da Kanaryalar gıbı cmsıne göre fiyat buluj'or. Bundan bırkaç ay once tanesı 1500 lıraya satılan bır muhabbet kuşu bugün 2000 lira. Ancak 'Sultan' cınsi bır muhabbet teuşımun tanesinın 15 bin ıle 2o bin lira arasında degıştığı, bu cınsın dığer muhabbet kuşlarmdan bır çok üstün özellıkleri olduğu bıldınhyor. Satıcılar bu kuşun en büyuk özelhğmm sahibini tanıması olduğunu, evdeki ortama göre bu kuşun da üzüntülü veya neşeli olabıldigini belırtiyorlar. Müzik parçalannı oğrenebilen Hint Büibülü.nün tanesı ise 3000 liradan satılıyor. Kuşlann bu üstün özelliklerini sayan kuşçular, satışlarm düşüklüğünden dolayı bazı mes lekdaşlanmn sülük saGsına basladığmı söylüyorlar. Sevim an da arttı Izmir 5EK fabrikası 100 milyon kâra geçfi Ekonomi Servisl Izmir Süt Endustri Fabrikası fSEK) yılın ılk altı aylık dılıminde 100 milyon TL. kâr etti. Türkiye'de kurulu buîu nan 35 Süt Fabrikası arasında k&r eden tek SEK olarak saptanan bu kurulusta kapasite kullanımının da rekor bir duzeyde yüzde 133 e ulaştığı saptandı. Devlet Plan lama Teşkılâtı verüerine göre kurumda halen yürütulmekte olan tevzı çalışmalarının 1983 yılının ilk yansı sonunda tamamlanması önşoriılüyor. Soz konusu tevzı çalışmalan sonunda kuruluş kapasıtesmm 30 ton / gunden 250 tona yukselmesı amaçlanıyor. Tevzı çalışmalan sonunda kurumun İzmır Beledıye sınırlan dısında Ankara ve îstanbul'da da pazar lama etküıliklerıne geçrnesı aynı yatırımda hedeflendı Kaya Özdemirı Verimlilik bilinci gelistirilmeli ANKARA (a.a.) MUü Produktıvıte Merkezı'nce du zenlenen. «işletme başarısının oranlarla izlenmesi» ko nulu semıner Ankara Sanayi Odası Konferans Salonunda dün saat 09.45'de başladı. Mılli Produktivite Merkezi Başkanı Kaya Öz demır, semıneri açarken, yaptıgı konuşmada, «verimlilik bilincinin yaygınlasürı larak. verimli çalışma alışkanhğının kökleşmesini sağlayacak egitün ve bilinçlen dirme düzenine girmemiz gerekmektedir» dedı. MPM Başkanı özdemır. beş gun surecek semınerde veriml'.lık kavramı. tanımı, çeşıtleri. venmhlik ölçumune ilişkin yaklaşımlar. Artan venmlilik ve faktör fay dalanyla uluslararası verimlilik karşüastrrmalan ko nulannda açıklamalar yapılacağmı bildirdi. Ozdemir, seminerin son iki gününde ise bir işletmenin tüm olarak durumunu ortaya koyabilecek ve işletme basanlanın ölçümü ve değerlendinlmesine yönelik mali analiz tetkiklerine yer verileceğini kaydettı. Yuvarlak masada Türkiye'nin sorunlan fartısılacak Ekonomi Servisi Avrupa Yoneticıleri Forumu (European Management Forum) tarafından düzenlenen Yuvarlak Masa Toplantısı 15 16 eylül gunleri arasında Istanbul Hilton Otelı'nde yapılacak. Toplantınm ilk gününde Devlet Bakanı Sermet Refik Pasin ve TÜSİAD Başkanı Ali Koçman birer konuşma yapacaklar. Avru pa'mn çeşitli merkezlerinde toplantılar düzenleyen European Management Forum'un İstanbul'dakı Yuvarlak Masa Toplantısmda Türkiye'nin sorunlan yerli ve yabancı konuşmacılarca tartışılacak. 7 sirketin hisse senedi değer kazandı ANKARA (ANKA) Sermaye piyasasının hlsse senedi bölümünde bekleyişlerden kaynaklanan durguniuğun, son günlerde yerini ufak kıpırdanmala'ra bıraktığı gözleniyor. Serpa yetkililerinden aünan bilgılere göre, geçtiğimiz hafta içinde 7 sirketin hisse senetlennin değertnde 200 ile 1500 lira arasında değer artışları meydana geldi. En fazla değer artışıru 1500 lıra ile Sifaş hisseleri sağladı. Bu hisselerin fiyatının 8500 liraya fırladığı belirtiliyor. En fazla değer kazanan hisse senetlerinden Sarkuysan hisse senetleri de 1000 liralık bir değer artışıyla 11.000 liraya yükseldi. Serpa'ya göre bazı hisse senetlerindeki değer degiçmeleri: şırketler DOVIZİN CİNSÎ 1 ABD Dolan 1 Avusturalya Dolan 1 Avusturya Şılinı 1 AJman Marİa 1 Belçıka Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 Isveç Kronu 1 tsviçre Frangı 100 İtalyan lireri 100 Japon Yen> 1 Kannda Dolan 1 Kuveyt Dinan 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 S. Arabistan Riyall DÖVİZ Satış Alıs 174.70 178.30 167.28 17063 9.86 10.06 69.33 70.74 3.61 3.68 39.62 20.01 25.01 24.52 64.56 63.29 27.91 28.47 81.23 82.85 12.33 12.58 66.31 67.64 141.04 143.86 600.28 612 27 25.29 25.80 297.95 30351 51.86 50.34 EFEKTÎF Satış Alıs 174.80 130.04 172.30 158.92 9.86 10.16 69.35 71.43 3.43 372 19.62 20.21 24.52 2556 6359 65.19 27.91 28.75 81.23 83.67 11.71 1270 62 99 68.30 133.99 14557 67055 61857 24.03 26.05 297.95 306.89 48.30 52.37 Tırmanan kuş fiyatları satışları azaltınca kuşçular sülük de satmaya başladı. lı küçuk kuşlann yanında bu soğuk yaratığın özelliklennı ise bir kuş ve sülük satıcısı şöyle açıkladı: «Bunlar birçok hastalığa iyi gelir. En önemlisi mayasılın tek ilacıdır. Sonra romatizmanın, kan pislenmesınin tek tedavi edici ilacı süliiktür.» Konu ile ilgili olarak Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'nden görüştUğümüz bazı doktorlar bu canhnın hiçbir hastalığa iyı gelmediğını üen sürüyorlar. Buna karşın sulüğe talsp olduğunu belırten satıcılar ve sulüklerin ikj cinsi olduğunu son zamanlarda küçuklerin fıyatır.ın 5 lira, büyüklerın fıyatının ise 10 lira zam gördüğünü kaydediyorlar. Artıs (TL) 1500 1000 750 350 250 250 200 Dolar çıkıyor, alfın düsüyor Ekonomi Servisl Dün ya borsalannda dolar yükselirken. altm fiyatla rı gerüemeye devam ediyor. Londra borsasında geçen hafta sonu 456 dolar düzeyinde olan altm fiyatları, dün bir ara 20 dolar birden gerileyerek 435 dolar düzeyine düştü. Daha sonra altının onsu nun 440 dolardan lşlem gördügü saptandı. ABD dolarınm Avrupa paraları karşısında yeniden değer kazanmaya başlamasıyla 1 dolar 2,52 Alman markı ve 2.15 îsviçre fran gına yukseldL Günes enerjisinden yararlanılması halinde Sümerbank 3,5 milyar tasarruf edecek BCRSA, (a.a.) Sümerbank fabrikalannda güneş enerjısınin tam uygulanması halinde, Türkiye geneünde yılda 3,5 milyar liralık yakıt tasarrufu sağlanabUeoeği öne surUldU. Makina Mühendisleri Odası Bursa Bölge Temsilcüigi"nin bir süre önce Bursa'da duzenlediği Güneş Enerjisi Seminen ne bir teblig veren, Anadolu Üniversitesi Mimarlık ve Mühen dislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. AU Aydemir, Turloye"de endüstrinin enerjl ihtiyacı konusunda bilgi verdl ve Eskisehir Şeker Fabrikası'nm yakıt sarfiyatının, 225 bin nüfuslu bu şehrin yakıt sarfiyatuıa eşdeğer olduğunu bildirdi. Etibank'a bağlı Keçıborlu Kükürt Fabnkası'nın yılda 10 buı ton kömür ve 2 bin ton fueloil yaktığuıa, toplam yakıt maliyetmin bugünkü öyatlara göre 140 milyon lira oldu ğuna değinen Prof. Dr. Aydemir, «bu yakıt 5 bin haneli 25 bin noraslu bir şehrin konut ısıtma enerjisine bedeldir. Fabrik» için parabolik silindir aynalar önermehteyiz. 140 c. sıcaklıkta buhar kullaıuldığından, bu sıcaklıktald buhar parabolik silindir aruslarU feoUy hkla ve rahatukla elde edilir» dedı. Eskişehu'de Sümerbank'a bağiı basma fabrikasında yılda 40 buı ton lınyıt ve 100 ton fueloıl yakıldığını, bugünku fıyatlara göre bu yakıtın toplam bedelinin 225 milyon ura olduğunu öne süren Aydemir, «Bu yakıt kaynar su ve buhar üretimi için sarfedilmektedir. Fabrikanın yakötı, 13 bin haneli, yani 65 bin nüfuslu bir şehrin konut ısıtma enerjisine eşdeğerdir. Bu da Çankın'nın İki kab bir şehir demektir. Esldsehir Basma Fabrikası her mevsim calıstığıodan gflneş enerjisi tam nygulandığisda yöz de 60 oranmda yakıt tasarrufu sağlayabilir. Genel olarak Sfimerbank Fabrikalan'nda yılda 240 bin ton linyit, 100 bin ton fueloil yakümairtadır. Toplam bedeli yaklasık olarak 6 milyar liradır. Sümerbank, pünes enerjisini tam uysularsa, Türkiye genelinde yılda 3,5 milyar lira yakıt tasarufu sağlayabilir. Teknik gittikçe nerlediğinden daha verimli koUektörler vapılabilecek ve yararlaıuna oram daha da bfiyüyecelrtlr. Yakın eelecekte, çünes eoerjisi Ue elektrfk de acuza uretilecektir., dedl. Sifaş Sarkuysan Akçimento Kordsa Bağfaş KorumaTanm Rabak Hisse Senedinin fiyatı (TL) 8500 11000 3200 4600 2500 3750 2500 8 ayda 57 milyar sermayeli 6406 şirket kuruldu ANKARA (ANKA) Bu yüın İlk 8 aylık döneminde, sermayesi 57,2 milyar liraya ulaşan 6.406 yeni şirket kurulduğu belirlendi. Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi'nden yapılan derlemelere göre, yeni kurulan şirketlerln 2.618 adedini Anonim Sirketler. 2.119 adedini Llmited Şirketler, 966'sını Kollektif Şirketler ve 135'ini de Komandit Şirketler meydana getirdi. Yeni kurulan Anonim Şirketlerin sermayesi 47,5 milyar lira, Limited Şirketlerin 7,3 milyar lira, Kollektif Şirketlerin 2.2 milyar lira. Komandit Şirketlerin de 245,1 milyon llra oldu. Aynı dönemde, 16.1 mll yon lira sermayeli 568 kooperatif şirket kuruldu. Aynı d»nemde sermayesi toplamı 1.4 milyar lirayı bulan 1.894 adet sirketin faaüyetlerine son verdiği, 41 sirketin de sermayesini 29,1 milyon lira azalttıgı görüldü. Cumhuriyet Reşat 24 Ayar (Gr.) 22 Ayar (Gr.) 900 Ayar Gümüş (Gr.) 13 Eylül 1982 16.95017.100 17.00017.500 2.540 2.550 2.310 2.410 50.00 51.00 10 Eylül'le farkı 300250 lira düştü 250 Ura düştü 4050 lira düştü 50 lira düştü Tarkyok