Katalog

*P9 Cymhuriyet 10 31 AĞUSTOS 1982 Solcu Lübnan Ulusal Hareketi lîderi Cumblat: GflLGEC DH'de Anayasa tariışması Lübnan Güney Afrika'ya dönecek '% Vclid Cumblat: «Arap dünyası Beyrut'un devrimci bir odak olmasından bıkmıştı» Dış Haberler Servisl "yaklagık 3 aydır İ&rail îşgali altmda yasayan Lübnan. Filistinli getillalarm ülkeyi terketmesi ve HırisMyan Palanjistlerin lideri Beşir Cemayel'in Cumhurbaşkanlıgı'na seçilmeslnden sonra, geniş boyutlu olaylara gebe görünüyor. Çeşitli gruplar arasmda ffiyalog kurulacak nu? Yok «a ülke yeni bir ic savaşm tofcmtılarım mı yaşayacak? Şiıadi gündemdeki sorun bu. LObnan solumın. TJlusa! Hareket'ın lıderı Velid Cumblat. Le Matin gazetesinin sorularım yamtlarkcn Cemayerm Lübnan'ı Arap dünyasmdan çıkarmak îste diğini söj'ledi. Lübnan Mü^lümanlarının Güney Afrlka yerlilerinln durumuna du~ s>ürülmek isteneblleceğmi îleri sürdü. Le Matın'in soruları, Cumblat'm yanıtları şöyle: Iteşir Cemayel'in Cuıuhnrbaskanlığı'na seçîlmesinin üzerinden birkar; ırün ti, karamsar mısınız? Cumbiat: Iler şey yeni Başkanm tutumuna bağli. Lübnan'da özgürlüklere ve demokrasiye asgari saygı gösterilecek mi? Yoksa Amerifcahlann ıstediği gıbu Lübnan soinnu ezmeyi amaclayan güçlü merkezi bır iktidar mı oluşturulacak? Her sey bu sorunun altmda yatıyor. Her şey. Ceınayel'in 23 eylüde koltuğa oturraasından sonra takınacap.ı tavırdan anlaşılacak. ' Palanjistlerin. Lübnan or dusunun başlıca elemanlan olma tehljkesi var. Bense. onlanıı îç güvenlik hizmetinde. polis görevi yapmalarmdan korkuyorum. Amerikan îsrail plam bu anlamda bîraz da Arap plam. Arap dünyası Beyrut'un dev ritnci bir odak noktası olmasından bıkmıştı. Yeni Başkan'm muhaiîfleriyle yaptığmız görüşmelerden nasıl bir sonnç çıkardmız? Cumblat: Ulusal Hareket lemde de Lübnan'da tefc partili rejim kurulmasma karşı cıkan Hıristiyanlar var. Tüm Müslümanlar umutîu bir bekleylş içinde. îşgal altmdaki Lübnan'm şceleceği ne olacak? Kuzey Lübnan gibî işgal edilmemiş bölg^lerin geleceği ce oiacsk? Bîzim temel görüsîerimiz îsrail'in geri çekıî1 raesi. Lübnan'm bağımMilıgı ve demokratik rejıme saygı duyulmasıdır. 1943den beri Müslüırianlar. & 1 yasal iktidann Marunîlerle eşît biçimde paj'laşılmasmdan yana oldular. Cemayel Ise. 1943'de imzalanan paktı. radikal biçimde degîsjtir mek istiyor. Bu ülkedekl Müslümanlann cogunluğu. Güney Afrika'nm yerlîierl ya da işgal altmdaki Batt Şeria'mn halkı gibi olacaklar. Cemayel diyalojr nnerfrse kabnl edecek mlsinfz? Cumblat: Ü?erinde nzlaşılması olanaksı?! ulusal ko şullar var. önce îsrall Jsgaline son verilmeal. sonra da demokratlk bir slyasi r » * Jim kurulması gerek. Geçmîşe blr çlrtf çekmek yolundakJ fcteiclerlne inanmıyor mnsnnnz? Cntnblat: Güclü merkezl bir iktidarla, Marunl burjo vazlsine' Imtiyazlar verilecek ve feodal, gerici, sa§cı Müslümanlara kiml avantajlar tanınacak. V& GÖROÜKC ic. SAV1M tcıecAU S.Lfc T.PL ER SEU.k'.. MŞCL.S Û2re/ COtc .V, LJYUM TÜM MADDBL&& VLJkA ' R!O«2i GÖRDU&ÜNÛ21 .TJtTII? «. Yfcft.1 <XMADıfclNl Dekanlarm süresi bitti, atamalar bitnıedi AKKABA (Cumhuriyet Bürosu) Fakülte dekan lannın görev sürelerl bugun sona erdi. Dekan atamalannın, rektörler ve YOK arasında anlasmazhklar çıkması nedeniyle ta. mamlanamadığı öğrenildl. Yüksek ögretim Yasası uyarmca takülte dekaniarınm gdrev Biirelerı bugün sona erdi. «YükseU ÖgTetim Teçkilat Kararmunesi» uya rınca en geç 31 agustosa kadar yapılması gereken dekan atamalan tamamlan&rnadı. YÖK, geçtiğimız hafta jçerisinde sadece Tıp ve Dış Hekımlikleri Jlaklüteleri dekanlarını atadı. Ama 27 üniversitedeki J47 i'akülteye sürenin dolmasına karşm dekan atanarna<h. Atamaların tamanilaaamaması üzerine YÖK, üniversite rektörlerinin yeni dekanlar atenana dek gorerde kalmak Uzere geçici defcanlar atatüaianm kararlaştadı. Dekan atamaları. YÖK ve rektörler arasında basn adaylar konusunda anlasma&lıklar çıkması ve kimî taşra fakültelerine dekan arîay» buluımıakta guçlük çekümesi nedeniyie tarnamlanamadı. Rektörler Komitesî 9 Ey îffl'de toplanarafc konusunu yeniden ele alacak. Dekan atamatannm geçakmesi ünıversıtelerde yönetim organlannm yasaya uygun bır şekiîde yeniden oluşrarulmasımn da geçiknıesi anlamına geliyor. Yasaya göre, rektör yardmv cıian, fakülte dekan yar. dımcılan, enstftü ve yüksek okul müdürleri ve yar dancüar» ıle boliim, anabüîm, bilîm ve sanat dallarırun başkanlarının 21 Ağustoş'a dek atanması gerekivordu. Böyloce Yüksefc Öğretim Teşkilât Kararnamesi uyarınca 30 Eylül'e kadar gercekleştırîımesı gereken Üni versitelerarası Kurul ve Yüksek Oğretim Kuramlarrnin organlanmn .seçimı ve oluşturulmasınm da be. bu tarihte tamam! beklenivor Le Nouvel Observateur,, Yılmaz Güneyie röportaj yaptı 4i Yılmaz Güney, bir moda düşkunünün gardrobunu boşaltmış hükümlü gibi,, ıllehmet ALTAN bıldiriyor t'estivalınin ödul törenı soara sı, 5Türkıye'nm Yılmaz Guney ! Fransa'dan geri istedıgı hatırlatüıyor. Bu gelışrrıe nedemyle i'ılmaz Guney"in televızj'onla bir görfışme yapıp. ozel bir uçakla bilmmeyen bir yere gitmek uyere Pranss'yı terkettiği belır tiliyor. Guney'm komünizn" propagandası yaptıgı ıçm 7 yı la mahkum olmasma sebep olan ilk hıkâyesinın yayınlan dığı 1957 yılından bu yana 2D yıldır ıktidarlarla arasınm iyı Genei Başkan vekili Güven rıoden bir: olan 400 bın trajh Nouvel Observateur 28 Agustos tarihlı son sayısmda Tılmaz Güney'Ie j'apılan bir roportajı yayınladı. Micheı MarPARIS. Bu yıl Uluslarara dore ımzalı, Uç sayfahk rosı film dünyasmın en önemlı portajı Güney"ın biri hapishaödüllerinden oıri olan nede çekilmis ıki, <'\'ol» tılfilm îestıvalîrun Altın mınin de çesith sahnelennı ysun Odttlü'nu kazanan Yılmaz Gü •ntan tıç fotoğrafı olmak ü?e ney, dünya basınımn ilgisını re toplam 5 totoğraf sü&lüyor, çekmeye devam ederken, cidül «Anfcara Ormanlannm Roalan «Yol» fılmı de 1 eylül gunü Parts'te altı sinemada bır bm'i» başlığı ile yayıntanan ya den gösterilmeye başianacak. <ada «Yol» filmmm konu.su kı Fransa'mn en etkili dergfle saca anlatıhyor ve Cannes film % «Allende ile dosttuk. O sosyalistti. Şili'yî sosyalist bir Cumhuriyet yapnıak istivordu, Ben onun politikasını uygularaak niyetinde deâîlün Peru Devlet Baskani Belaunde Terry: Terörizm bahanesiyle demokrasiden vazgecmem Uıy Haberler Servîsl Peru Devlet Başkanı Belaunde Terry, Latın Amerika'nın, demokrası yanüsı nadir liderlerın den biri olarak gorünüyoı. Son günlerde ulkede meydana geien yaygın şıddet eylemleri. askerlerin olaylara müdahale etme olasılıjım gündeme getırdi. Buna karsm Devlet Başkanı Terry süahlı eylemleri askerler yardımıyla durdurmaya karşı. Le Matin gazetesınln sorulan ve Terry'nin yanıtlan söyle: Gerillalann llk hedeflerl ne? TERRY Terönstler seçim leri engellemek istivorlar. Peru'da seçim oldugu zaman kazandıgımı bilivorlar. 1963 ve 1980'de genel seçimleri. üç kez de belediye seçimlerinl kasandım. Sivil reiimi çökertme cabasındadır Sendero Lumlnoso'nın doğdnjhı Ayacnrbo'da. evlemleri bastırmak îrln polisi vr antiterör komandolannı ıjörevlendirdinfz. Orduvu ise kanştır mamaya devam edecek mislniz? TERRY Bana söre askerler kışlalannda kalmalı. îktidara yeniden döndtietimden beri ordu politikayla uğraşma rnaktadır. Ülkeyi 12 yıl yönetin ce. elestirive uğradı. halk tarafından sevilmez oldu. Bn terörlfrtter Idmler? Klme hlzmet ediyorlar? Kim bunlan sllahlandınror? Klm H»anse edlyor? TERRY Hk baskanlık dö^ neminde de gerfllalar vardı. Bugön görüyoruz ki. bazırlıklı, Srgtitlenmisler, dısandan silah alro dısandan yönetfliyorJar. Dışansu,. Hep »vn» 9*r. Kim bnnlsc? TERRY Bfliyor olsam bile şu ya da ba Ulks dive söylemem dogra degil. Dısardan diyelim. Benim icin demokrasivi redde^len iilkeler. Simdilerde Avrupa'yı kasıp savuran terörisüerlo ilişkili olan uluslararaSJ bir örgüt oldugunu sanıyorum. Terörizm, Peru'da maceradır. Cünku. hükümetâmîzin srkasmda haBc destrüa olmadjgma deginılıyor. Yazarm Yıtaıaz Güney ı bu yanıyla Eobın Hood'a benzettiği ropörtajıu başlığından anlsşılıyor. Guney'm bır tarım ısçisinın oğlu olduğu, suasıy la sığır çpbanlıgı. domates satıcılığı, kasap raaklıgı yaptıgı, sonra hukuk ve ekonomı talıIstanbul Haber Servîsi sıl ettiğı. tesadıif eseri olarak DÎSK davasmda, 20 a«usto=, tilm dunjasma girdiğı anla gunlu celsede Genel Başkan tılıyor. Vekili Rıza Güven. DİSK'm, Roportajı yapan Mıchel Mar «bu anayasa ile devlet yönetidore Yılmaz Güney'le ılgıli lemez» diyen, 12 ilart denen ılk ızlenimlenni şu cütnlelerle ara rejimi yaratan ıktidarlann d:le geürivor: «İtalyan stili göz demokratik yoldan halkın oyu alıcı giysUeri, kısa kesilmiş ile iktıdardan uzaklaştınlmalasadarı ile moda düşkünü bi . nnı ıstediğuıi söyledi. rinin sardrobnnu boşaltmi!? ş Rıza Güven devnmcı mucade bir hükümlü havasmda.» ' leden ne anladığı ve önundekı Yazıda Guney'm Yol ve dı j engeüere karşt nasü mücadeie ğer tılınlen hapıshaneden na j verılsceğı sorusunu yanıtlarsıl 5'önettığı unın unm anla ken, bazen tek başına. ba?an tıldîktan sonra Güıiey'iıı bu ko da ortakhklarla sij'asaî ıktidanudak.ı şu görüslerme yer ve rı ellerinde tutanlar görevlenm gereğı gibi yapmadıklan ır:lıyor: «Senaryo jazmayı hapisha çm, aevrimci mücadelenin onecle öğreııdim. Ozgiir oldugunı niinde en^el durumuna geîdik?Amaıı film çektiğimde. belir lerto» özellikle de 196* 1965 S.İZ bir flüşünceden, bir duy yıllanndan 1980 yılma kadar ıh çucliin vola çıkıyordum. Ve fil tidan ellerinde bulunduranmin kmıusunu, soııunu çekim lann. «bu anayasa ile ülke yöMrd'inda olu«turuyordnm. ho netilemez» dediklerini. hatta 12 kakta işsiz giiosüz dolaşanlarla Mart ara rejıminin yaratıcısı olduklanm, bu arada da Anaknnuiarak, çekilen sahnemn hosJarıua <idip jfitmediğini so yasanm 59 mRddeslnin degıstirıı>ordum. Bülün bunlar be ğini vurguladı. Devamla şöyle ninı calışmalanmı besleyen ö dedi «Anayasanm buyrufn olan yasalan çıkarmamakta direngclerdi.» mlşler. Anayasaya aykın yasaRooortajüa «Yoi» tılmımn yo lar yapmı?lardır. Ülkemizi bunetmenliğinin Günsy'e ait ol nalımdan bunahma sfirUkledtmamisından kaynaklanan e ler. Tşte DÎSK bu engellerin leştırıler genış olarak yanıtdemokratik yoldan. halkın oyu lanıyor. Güney'in fılmle ılgıli I> FERN4NDO BKIAUNDE TEKRY Askeri yünetim 12 >Uda yurt dışındaki çalışmalan ve İp iktidardan uzaklaştinunasım istedi.» biitün bir kuşağı yok etti. yaptıgı aegışiklikler anlatılardK, yol fılmmın ılk senaryoRıza GUven 15 16 haziran dan bu yana 11 kez değişiklık olaylannm DtSK larBfmdan geçırdiği vurgulamyor. yaratılan olaylar olmadıgım Konudan önce fUmın isnum vurguladı. bu konuda şunla koyup, bu ısımden yola çıkan n söyledi: dunyadaki tek rejısor olduğu«15 18 haziran olaylan na degınilen Yılmaz Güney'in He DtSK'ln dofrodan İU>Hsi ştiyle dediği aktarılıyor: «tsim bir tür bayaidir. Bu ynkhn*. Anaya«a Mahkemesihayal benim şartlaıımanu sağ ntn Iptal ettigi bir yasanın dikal degışıme ugratamadı. AlKaldı kı. sol partaler de terölıyor. Ve bundan sonra yapun meclislere (tetirflmesl Ozerlrizme karşı ve canavan ezme lende'nin politikasuu uygulamı vorum ve uygulamavacağım. dan tatn anlanuyla tad almami istiyorlar. Gelecek başkanlık seçimle Demokrasi nasıl mümkün ya başlıyorum . Sinemada be nl ilgbendiren tek şey, şiirsel ri 1985'de olacak. 3 vd daba olacak? birşeyler yakalamak.» kalacak tnısnuz? FERRY Peru'da bunun teh Deıgi, gençliğinde şair olTERRY Asü sorun, seçım iikeleri de var. Perulular beni, lere barışçı bu1 havada gitmek tüm özgürlük ortanu icinde ve mak isteyen Güney'in 1980 yıPeru'da demokrasi deneyıni benim hiçbir ekonomik kesi lmda yazdığı bir şiire de yer sürdürüyorum. Terörizm nede mi temsil etmedieimi bilerek vermekte. Yılmaz Güney, başansınm niyle, bunu yanda kesmem, as seçtiler. Ben bir profesvonelim. yankılan içm keri ve polisiye önlemler al Şiddetin, sadece yoksulluk ve Türkiye'deki şöyle diyor: «Türk sağı için mam. sosyal bunalımla beslendigini bir başan sözkonusu değildir. Salvador Allende gibl ol unutmuyorum. Bu nedenîe cşit Onlara göre Cannes'da fllmidtığunuzu diişünüvor mustınıız? sizlikleri azaltmak istivorum. min gösterilmesi, ödül kazanTERRY Allende farklı bir Pern ekonomik batımsızlı nıam, Fransa'daki ıktldardakl kişivdi. Dosttuk. Allende, Şili' sol bükümetin bana bir Ifitfuyi sosyalist bir cumhuriyet vap tını knruyabillr mi? dur. Filmim, bırakın ödül kaTERRY Amerikalılar, nic zanmak, yarışmaya girebilecek mak istiyordu. Sosvalistti. Ülkesinde çogunlugu voktu. Be bir zaman Orta Amerika*va vap niteUkte büe değUdir. Bu hanim gıbi dogrudan dogruva tıkları gibi Peru*va müdahale karetlere alıştun. Onlar, bana halk tarafmdan secilmedi. Des etmediler. Ancak. evrenseı bir ve Kosta (iavras'a verilen öriii ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) tehdit sözkonusu. müdahale a lü Cannes'da Ikl Yunanh ödül AnkaraTKP davası duruştegi daha çok parlamenterdi Bu koçullarda Sili halkını ra lanında. lendirildi' hiçimlnde korkuuv masında sanıklardan Birgüi Piyal, Mamak Ozel Askeri Ceza bir hakaretle yorumladılar.» Michel Mardore Güney'to ve Tutukevı'nde kaldıkları Koğuşun yaşanmaz durumria olTürkıye'de adet olduğu üzere erkek konuğunu yanaklann dugunu soyleyerek, koğuş yodan öperek ugurladığmı, Avru netıcıleri hakkında suç duyupa'da garipsenen bu uğurlama rusunda bulunulmasım istedi. biçiminin vaktiyle Elia Kazan'ı Sanık Pıyal'ın istemi mahkeda daha çok: şasırtmış oldu mece reddedildî. ğunu bellrterek yazasına son Ankara Sıkıyönetim Komuveriyor. tanlığı 2 Numaralı Asken Mahkemesi'nde 27 ağustosta yapılan duruşmada savunma avukatlanndan Halit Çelenk, Ankara Sıkıyönetim Komutanlıgt na verdiğı dılekçeyi okudu ve mahkemfede sundu. Celenk, dilekçesinde şu gorüşlere yer verdi: «Mamak Askeri Ceza ve Tııtnkevi'nde C Blok'taki müvekDış Haberler Servlst yacucho'da Haamanga Ünikilim Fethîye Çetin ile görüşPeru'daki şiddet olaylann versitesinde yeni bir bolünınek tizere cezaevine gîttim. da en büyük paya sahip o me oldu ve «Sendero LumiTKP davasında sanık olarak lan «Sendero Luminoso», Ma noso» doğdu. Peru'da komüANKAKA (Cnmhnrlyet Btt yargüanan Fetbiye Çetinin, du> ocu gdrüşlerl benimsemiş nizmin babası sayılan Marosn) Bir süreden beri ruşma salonunda dinleyici olariategui'nin «ışıkü yolunu» bir örgut. rak bulunan annesine uzaktan çalışmalarma ara veren Me Örgüt. önce kırsal keslm izlediğini belli etmek isteyen deni Kanun Komisyonu e eliyle selam vermesi nedeniyde oaşlatılacak, sonra da örgüt kurucular, «ışıklı pakim başlannda kaldığı yer ie cezaevi idaresî tarafmdan kentsel kesimde sürdürüle tika» anlamına gelen «Sentecrit cezasına çarpönldığmı, den çalışmalanna yeniden ağır baskılar altmda bolunduğu cek blr «halk savas.ı» yü dero Luminoso» adını aldıbaşlayacak. nu, kiğit, kalem ve sabun gibi lar. örgütün sahlp çıktığı rütmeyi amaçliyor. zararî İhtîyaçlannın bile en1964 yılında Komünist Par Juan Carlos Mariategui 1S20' Yasaya göre. Medenl Ka geUeodiğmi, savunma baklannüsl içindeki bölünmeden ve lerde yaşamış Marksist eğî nun Komisyon çalışma dan yoksun btraküdığnu, duÇin yanlısı bir Komünist Par limli bir gazeteci. Gorüşle lanna !M yülıfc bîr süre ta ruşma esnasmdaki açddams» (Arkan ft. tisl kuralmasmdaa sonra, A • nınmışta. Bu surenin bîr Iarmdan öğrenndstlm. 2& ajrostos 1982 gftuiinde vıh dolmns durumda. ile devlet yönetilemez diyenlere karşıydı,, ne, DISK bu yasanın yasaya, demokratik ilkelere, uluslararası anllaşınalara ajkırı oldugruın saptaniıştır. Tüm uyanlanna raânıen ta. manın slyasi iktidan. ^na?» \asaya. demokratik ükeierr, Jasarıda israr etmis, DISK ^ etkili organlan toplanarak bu durumun degerlendiritne!!.İTiJ >apmı.ş. genel >as adı altW' da bir karar almıştı. tddıana rneyi h»arlaTanlarca biKum»k tedîr Id. DtSK'ln senel sre* konnsunda karan voktur.» Güven, devamla DGM dıre nişinin iççilerin bu vasa tasa nsına karşı demokratılî tepki si otöuğunu. 20 mart «Fasîrme thlar» eyleminin !se. üniversite kapısında 7 gencin feldil rülmesi Ü7erine, îaiizme ıhtar eylemt oldugunu sövledi, Yargıç Çetin Güvener, dah* ' sonra DİSK'in amacladıgı ik tidarm kitle iktidan m\ vofc sa smıf iktidan mı olduğu ?o rusunu yöneltti. Güven*in yamtı şöyle oldu: «DİSK nicbtr kararmda, hiçbir acıklamasınd» smıf iktidann! amaeladığmt söv lememiştir. DtSK'in amacladıgı sivast iktidar. Anavasanjn «ınırlarmt çizdiji, isçiden. emeK ciden ve toplnmun bfivfik r«ğunlnğunun cıkarlanndan vana tSzük ve profrroım olan ve bvmı uvgulayacafını, rürürlükieM Anayasamn öneördüğfi reformlan yapacagrm inandmrı biçimde ortava koyan ve yönett mlnde Isçilerin, kövlfilerln, esnafın. emegi ile gecinen tof»IiTm poftmlnjnnnn tpmsfl ediidiği bir tfyastiktidardır.ntSK' in snuf iktldarrm amacladift yolnndakl idrtalan rpddedivornm.» SÜRECEK Tutanaklardan Ankara TKP davası Cezaevi yöneticileri hakkında suç duyurusu yapılması istemi reddedildî 14.30 sularmda kendisi ile gftruşınek üzere Ceıaevı C BJok görüşme yerine Kittinı. Orada Korüşme yapraak için gelen aru katlar ün bulıınuyordu. Ekli olarak sunulan tutanaktan anlasılacağı üzere Fethiye Çetin bana Mavunma haklanmn kısıtlandıârını böylçyerek sözlerine ba.şlaymca, orada sörevlî bulunan ikt astsubay cezauvi île ilgili, tecrit ve basfcı gibi konularda konusamajacağımızı xc görüşemevecegimizi ısöyleyeTek sözlerimizî kesmiçler ** görüşmemize engel olmuşlardır» Avukat Çelenk, dilekçesinde cezaevi görevlilerinin yasalara aykın hareket ettiği yolundaki gcirüşlerini açıkladı. Askerj mahkemelerin kuruluşu ve yargılama usulü hatekmria yasamn 91. maddesini de örnett veren Çelenk, sözkonusu olaya iUşhîn 5 avukatın imzası bulunan tutanagı da komutanlıga sunduğunu belirtti. Çelenk, g o rüşmeyi engelleyen görevlüer ve onlara emir verenler nakkmda soruşturma açümasım ve sanık Fethiye Çetin'le görü> mesinin sağlanmasmı istedi. Duruşma sonunda mahkeme samk Çetin'in suç duyurusu istemîni reddettî. Aynca ssmklardan Yaşa r Aksoy, Senem rJoğsa, A1I Rıza dvek, Adem Tosun ve Temel AIpsoy*un ssliverilmelert ks.rarlaşttrjl&. Peru'daki silahlı eylemlerin sorumlusu olan örgüt Sendero Luminoso "Işıklı Patika,, anlamına geliyor AAedeni Kanun Komisyonu cahsmalarına yeniden başlıyor