Katalog

\ 2 TEMMUZ 1982 KÜLTÜRYAŞAM Cumhuriyet 5 Film dünyasının yeni Katherine Hephurn,,ü Derleyerr Yaşar tLKSAVAŞ um dunya sevıyor Dıana Keaton'ı. Karş,ı korsulmaz bırı Woody Allen karşı koyamumıştı «arren Beatty de oyle «Reds» fılmınde Louıse Br yant'ı oynuyor Dıane Keaton Beattv gerçekleştırmedön once on yıi duşunduğu bu filmde Kremlm duvarları arasına gomulen tek Amerıkalı gazetecı Johrı Reed'ın yerıne koymuv tu kendini. Bonnıe and Clyde f1967). Schanpoo (1975). Le Cıel Pour Attendre (1978) fılm lerıııde en ıyi bır senaryo yazo rı. produktor .yonetmen ve yorumlayıcı olduöunu kanıtlavon Beatty'nın yukarıda adı gecen yapıtlarımn tum u de Oscar'a aday göstenlmıştı. Anıa «Virglnia Vtfolf'dan Kim Korkar»dan bu yana ılk kez Reds 12 dalda bîrden Oscar'a aday gosterilıyordu Keaton dınleyıcı olarak kotılmaktadır provalara Ikısı de sıkılgandır oncelerı, ama sonra sahneyı, daha sonra da Allen'ın Central Park'a bakan daıresını paylasırlar Francıs Coppola'y'u da çalışır Dıane «Baba»nm ıkı bolumunde de Al Pacıno'nun karısını oynar «Al Pacıno ve Robert de Nıro olağanustuyduler» dıyecektır Dıane «Bense bir fon muziğiyim yalnızca.» Oysa «Annie HalUle 1977 yılı Oscar Odulu'yle lyıce unlenır Keaton. Bu sıralordo VVarren Beatty ıle karşılaşır .Her yerde elelo gomnmektedırler Bırlıkte «Reds»ın çekım mekânlarmı saptaifiak ıcın tum Avrupa' yı dolaş'rlar Sonra 9 Sonra ay rılırlar. Çekım sırasındakı baskı aşırı gelmiştir. fRedsıln montaıını yopmak ıcın zamana ıhtiyacı vardır Beatty'nın, Keaton ise ılk filmlni çevırecektlr. On yedı dakıka suren bu fılmln konusu Kizkardeşı Dorrıe'dır. Adıysa «Whot does Dorrle wan:?ı> Fılm Los Angeles'de Fıimex'de yedıyüz kısiye gosterılır Ikı gun sonra, VVarren Beatty'yle birltkte vüz mılyonlarca televızyon seyırcısının karşısında. odullerın verıldiğı Los Angeles Musıc Center'dadırlar. LISJ Minellı'nin bevaz per denın son destansa! cıfti olarnk tanıttığı Louıse 8ryant'la .JDhn Reod'm dev resımlerı onunds bırbırlennın kollanna gıımış sıkılgan bır bıcimde gu lumsemektedırler. Okul müdüıierine basöğretmen denilmeli Etem l'TTÜK Yıldız Cıbıroğlu ücüncii filmini tamamladı: T "Canlandırma,, ulusal kültürün gelismesinde önemli bir etken ıldız Cıbıroğlu, Cahıt Uçuk un bır masalından yola çıkıp uç kızkardeşın seruvenıru anlatan «Herte, Verte. Pitte» adlı fılmını ge^jnlerde tamamladı. Fteklam filmlerını sayım/sak bu Cıbıroğlu'nun «Kuşîar Kral Seçiyor» ve «Nasrettin HoC3. ıle birlıkte uçunru kurdelesı Yıldi7 Cıbıroğlu son •'ılmlvle iigılı olarak, sorulanmi7i yanıtladı «Son filminude kullan dıgınız biçemi (uslübu) ve çi^gi filın çaJısmalanmzdaki Kenel ilkelerinizi anlatir mısınız?» Ünce su duzeltmeyi yapmak ısterım, çızgi fılm. canlandırma smemasının bır turudur Ve çı/K> fılm deyınce Turkıve'de daha çok karikatunst arkadaşlann başlattıgı asetatla çahşılan bV yontem akla gelir. Burda çızgıler de karıkatur tar zındadır. Oysa canlandırma sinetnasının alanı blçım açı sından da çok genıştir. Karikaturun dı^ında cesıth duyarhklara açıktır Yaban o ulke festıvallerinde de ço ruldugıı gıbı 'rarıkaturlp uç boyutun mal/fme arasında kı genıs velpai'ede her tur anlatun yolu 'kolaı, renklı kutular. çamur. hamur, kuk la vb..) uygulanabılır Bu yuzden çizgı fılm yerıne can landırrna sineması ya da canlı resim demeyi yeğlıyorum, Benim Turkıve'de gerçek M ilh Eğitım Bakanlığmca hazırlanan «Teşkilat Kanun TasansDinm Bakanlar Kumlu'na sunulduğunu öğrendık. Merkez, ı) ve ilçe örgütlerinl yeniden düzenleyecek olan bvı tasarınm Bakanlar Kurulu'nda görüşülmesine başlanacağ: ya da ba«landığı ;?u gunlerde Ataiürkçu hüküınetın Ataturkpu bakanlanndan bır dıleğımız var: Y VVarren Beatty, tıpkı John Red'ın Louıse Brvont'ı gezıye cıkarması gıbı, Dıane Keaton ı gemıye btndırır Ve Keaton, çağının en buyuk kadın oyuncularından bıri olarak ıner bu gemıden Arttk yeni bır Katherine Hepburn'dan söz edılıyor Amerıka'da .1977 yılında Woody Allen'iD «Annie Hall», Rıchard Brooks'un «Looking for Mr. Goodbar» fılmlerıyle adından cıddı olarak soz ettırmoye baslamıştı. Daha onceıerı? Oncelerı «Hoır» de soyunrnayı reddeden kız. daha sonraları da VVoody Allen'ın kuçuk sevgılısı olarak adını duyurmuştu Amerlka'nın sanat çevrelerina'e. Ah, evet. blr de taklitleriyle ünlenmlşti. Amo hölâ Manhatton sokaklarında tanınmadan dolaşabillyordu. «Ünlenmekten korkuyorum» dıyordu o sıralar. «Çünkü hayranlarımız oluyor. İnsanı itip kokıvorlar. rahet huzur btrakmıyorIgr. Bir korabasan bu. Gerçek yoşemla yakın uzak hicbir ilgısi yok.v Los Angeles dogumlu olan Dıane Keaton tıyatro dersleri almak .çın New York'a goc euer. 1983 yılında, Hair'de Shsıla rol'jnun yaratıcısı Lvnrı Kellog'un dubloru olarak Broadwayde ışe haşlar. Lynn ayrnınco onun roiunu tumuyle ustlrînır Sonra VVoody Alleıı'la karşıloştır Ilk o^unu. «Ploy It aaintı salıneye koyar. Alien, 222 s>avılı îlko^reüm ve Eâ.tım Vasası'nın vururıuK tarıhı olan 12 ocak 1961 gunune dek, ılkokul 'ba^yonptıcılerine «BaşöSrelmenı» âemrdı. Bız lise ve ortaokul mudurlerıne de «Başöğretmen» denılmesmı bek lerken, 232 sayılı vasa. buvuk bır yemlıkmış Ribı ılkokııl Başbgretmenlerme de «İVliHİür» s.nmı verdı. Bunun anlamını o gtın anlayamadığımız gıbı, bu güne dek de ıçımıze sındıremedik. Müdur yerıne Basöğretmen denılse kıya met mi kopar? Sözgelıml, Galatasaray Lısesı Başöğretmeni, Haydarpaşa Lisesı Başoğpstmenı denildığin de bu yönetıciler küçiılur3er mı? Yurdu karış kanş dolasarak venı vazıyı halkına oğreten Yüce Ataturk'un Başogrevmen sa nını kabul buyuraukları 24 Kasun'ı «Öğretmenler tiünü» olarak benunsemedık mi? Bu sözcuktekı «baş»m anlamı, bir toplulugu yfJneten kişl olduğ^ma ve bu aJıUtmda dihmizde çok kul lanıldığına gore, Müdur yerıne Basöğretmen denilmesı çok yerinde olacaktır, Ayrıca, Btiyük Onder' e ulusça venlen bu san, onu taçıyacak olaniara onurlarm on yucesını kazan dırmı$ olacaktır. Yıldız Cıbıro^lu (solda) Sennur Sezer'e can landırıııa sinemasıyla ilgili soıuşlerinl aktardı. (Fotograf: Erdoğan KÖSEOÖLU) leştırmek ıstedıgım tur, kolaıın Karagoz'den yola çıka rak asetat ve cam olmaksızın kullanıima6idır. Bana gore asetatın ve camın kullanılmaması sanatçıyı daha o^gur bırakmakta, bu uslubun dıll ıyı kullanıldığı zaman yuratıcıhğa açık bır an latım sağiamaktadır. Ayrıca, sanatçı cluyarhfn asetai ve camla /edeıenmeden dog rudan seyırcıve ıletılmektedır. «Karagöz'den yararlan dığmızı söylediğinize göre, çağdas bir sanat dalını geleneksel sanatlanmıza bağlama çabasındasmız, Seçtiğiniz konular gölge oyunladışında geleneksel sö7 ^anatlarımızı kaynak olarak seçtiginizı düşündüruyor ba na. Bu yöntemin seyirciye dolaysız ulaşma dışındaki kolaylık ve zorlukları nedir sizce?» Ben ılle de geleneksel olsun demıyorum. Ama elıtnuıtı altında «Benden yararlanın» dıye gozumu/un ıçıne bakan bır malzeme var sa (halk masalları, halk re sımlerı, Karagoz, mınyaturler. ışlemeler vb ) bundan yararlanmaya bakıyorum. Bu tekniğın (kolaj) Turkıye' deki canlı resim sanatçısı ıçin bir başka yaran 4a ekonomık oluşu. Asetatla ça hşıldığı zaman 8 dakikalık bir filme dosyalar dolusu asetat ve kagıt harcanacakken aynı süredeki kolaj bır iılm ıçın çızgı, boya ve kesme ışlemlerlyle hazırlanmış sadece bır dosyalık resim yo terli olmaktadır. Buna karşılık bu yöntemin güç yanı ıse çekım sırasında gerçekleştirılen hareketın kontrol olanağımn bulunmayışı. Yıl lardan beri Metin And'm çeşıtlı sanat dergilerinde önerdiğı bu teknik, deney bi rıkımıne ve ustalığa gereksınım göstermektedir. Bu de ney bırıkımi ve ustalık yalnızca bende var demek istemıyorum, ama bu konuda cesaretli olduğumu söyleyebilirim. «Canlandırma sinemasmın Türkiye'de pek kısa sayılmayacak bir geçmişi ol duguna inanıyorum. Reklam I'ilmlerinden, sinema filmlerinın jeneriklerinden anımsadıgıma göre bu sinemaya Mısük, Oğuz Aral, Tonguç, Yalcın Çetin gibi ustalar başlaraışlar, azınısanmayatak sayıda genç çizer do katkılarda, bulunmuşlardır. Buna karşın televizyonda hâ lâ yerli yapıt seyredemiyorıız. Bu durumda canlandır ma sinemasımn geleceği ve gelismesi nelere bağh sizce? Diane Keaton son yıllardaki başarıh filmleriyle sinema (lıın.vasıııın ilgisini uzerine çekıneyi ha^ardı. 91 sanatcı arasında altm madalya kazandı Bır lürk kızı Htırrîuet sanat/cdcbî\ıat Bir aytn en seçkin ürünlerini sunan dergl ANKARA. (a.a.) Roma'da yüksek «ğrenim ya pan Türk kızı Yasemın Te ker, Röma Sanat Edebiyat ve Kültür Akademisi tarafından düzenlenen 14. Figüratif Sanat Yarışması'nda altm madalya kazandı. Teker, 91 sanatçuıın katüdığı yarışmada, çok renk 11 figüratlf blr çalışmasıyla ilk dereceyı aldı. Yanşmada altın madalya kaaanan Yasemtn Teker'aen Italyan gazeteleri övgüyle sozettiler. "ÜUcemızde canlandırma sinemasjnm •ürünler verebilAdam Darius Kazlmir Kolesnik mim gösterisi bugiın yapıhyor. mesi ulusal kültürün gelişmesınde önemli bir etkendir. Sürekli yabancı ürünlerle karşılaşmanm toplumu kendi kültürune yabancılaştırda sergilenıeyi sürdürüyor. Dilinıize Melih dıgını sağır sultan bıle duy• Adajn Darius ve Kazimir Kolesnikin mim gösterisi Atatürk Kültür Merkezi'nCevdet Anday tarafından kazandırıluııs o du. Sürekli uretimın sağlande. ISaat 21.30) yunu, sahneye Yıldız Kenter koydu. ISa masmın en gerçekçi yolu ise at 21.30) sanatçılarm ayhkla çalışaca • Prof. Dr. Nurhan Atasoy, Ataturk ğı ve kârdan pay alacagı aKultur Merkezı'ndekı konferansmda «Osmanlı Mınyaturünun Gelışimi»ni anlata• Pamukbank Çocuk Tiyatrosu Ruştü telyelerden geçer. Bu da ya cak. (Saat 18 00) Asyalı tarafından sahneye konan «Keloğ televizyon tarafmdan oluştu lan» oyununu kuçük izleyıcilere sunuyor. rulmalıdır ya da özel ser• Kent Oyunculan Ttırgenyev'ln «Ba(Ataturk KüHur Merkezı,, saat 11 00 16 00). maye tarafından. balar ve Oğullar oyununu Rumelihisarı'n /O. Istanbul Festîvali'nde bugün Türkçe'de "dil" olayını tartıştılar Deneme ve Sanat Röportajı Ödülleri veriyoruz lO.UIuslararası tstanbul Festivali'nden görüntüler Bir Liselerarası Tiyatro ŞenJiği Böyle geçti OKTAY AKBAL GÜLTEN AKIN SİNAAKŞİN KEMAL ATEŞ ECE AYHAN ENlSBATUR CİHAT BURAK M CANPOLAT AHMETCEAAAL O.ZEKİ ÇAKALOZ AZİZÇAL1ŞLAR ATİLLADORSAY FERİT EDGÜ METÎN ELOĞLU BURÇAKEVREN I.ZEK) EYUBOĞLU O.ŞAİKGÖKYAY NECAT1GÜNGÖP VEDATGÖNYOL FARUKGÜVENÇ DOĞAN H1ZLAN RIFAT ILGAZ HlKMET ÎLAYDIN ATTİLA ÎLHAN YAŞARILKSAVAŞ FAHİR İZ TARIKDURSUNK. MEHMETKAPLAN EMRE KONGAR CEVDET KUDRET ONATKUTLAR FILIZALİLASLO AÜIHSANMlHp ALİAAUSTAFA fETHİNAa EMİNÖZDEMİfi NİJATOZÖN OKTAY RIFAT N, SAAAURÇAY VECDISAYAR MEHAAETSEYOA GÜNERSÜMER SEZERTANSUĞ TALATTEKİN ' SEMİHTEZCAK NECATi TOSUNER ŞERAFETTİNTURAN SELAAATÜKEL İSAAAİL ULÇUGOR HİLMIYAVUZ TAHSİNYÜCEL yAHLJ ANA KALSIN PEKI OZAMAN AHA RM2AAAIZI VEC ALLAH ALLAH NJE SUSUVORSUN Z FAIZLEKINI 4 VEE. Klfn İCİİİİK SİZEDE C1KABİLJİIİR Behiç AK PİYAN60C0O ? 5İZEDE CIKABİÜIRRU Anı,şiir,inceleme,deneme,eleştiri, tanıtmo yaalarıyla, TANORAlçızgileriylfc, CENGİZ CIVA. SEVGİ EVCIAA fotoğrcıflanyte. AAETİN ELOöLU, EMİN ÇETIN GİRGIN, AAİNE GOZEN. «; . •• .GÛLSÜN KARAMUSTAFA. KADR1ÛZAYTEN, ŞULE SÛNMEZ. ERHAN YAlVAÇdesenlerMe jJLİ PİYAAAN^GOOOo | 5İZEDEE C Ne denin buede ykabılir mi GÖSTERl'de Temmuz sayısı çıktı Bavinizden isteviniz