Katalog

7 ARALIK 1982 KÜ LTÜ RYAŞAM Cumhuriyet 5 "At,, filminin sanatçılarına onur belgesi verildi ANKARA (Cumhuriyet Aü rosu) Yurt dışında ve Türklye'de ödüller almış o lan «At» fllmi, Ankara Sanatevi'nde öncekl akşam gösterildl. Filmin llk kez Türkiye'de gösterllmesi nedeniyle Sanatevl, sanatçılara blrer onur belgesi ver di. Pilmln galasına katılan anatçılardan bazılan gov • Dünya yeni müzik günlerinden notlar Grazhn gözdesi Nancarroıv'du 1Filiz Aü LASLO Graz, Avusturya vo Orta Avrupa'nın en iyi bigimde korunan ve kullanılan Barok kentlerinden biri. Eskiden surlarla çevrili olau asıl ksntin en yeni yapısı 1900 lerde inşa edilmiş olan Grazer Congress Binası, Kentin Barok mlmarisıno tümüyJe uyan bu saray ya/ rusu yapı, birkaç yü once baştan ayağa onarımdan geçmiş, bıri büyük, ikısi daha ufak konser salonlan yamnda, her türlü seslendirme, ses alraa, ışıklandırma gibi en son teknik olanaklarla donatılmış bir de büyük stüdyosu bulunan Grazer Congress binası, ilk kez bu yıl IGNM Dünya Mu zik Günleri Festivaline ka pısım açarak Graz Sonbahanna katkıda bulundu. IGNM=ISCM=SIMC NEDlR?., Intemationale Geselschaffc für Neue Musik (IGNM), Intarnational Society for Contemporary Music (ISCM) Socıete Internatıonale pour la Musıquo Contemporaine (SIMC). Ulusiararası Çağdaş Müzık Derneğj. Kuruluşu 1922 Salzburg Kurucuları Rudolf Keti ve Egon Wellesz. Uyelerı ve onur uyelerı ara smda Igor Styravinski, Ric hanl Strauss, Arnold Scho enberg, Karol Szymanowski, Vaughn • \VUIlams, Jean Si belius, Hermann Scherchen. Paul Sacher, Albert Roussel, Maurice Ravel. Darius Milhaud, Bela Bar tok, Busoni, Casella, Cop land, Dallapiccola, de Falla, Hindemith, Honegger, Kodaly, Lutoslauski. Nadia Boulanger, Yehudi Menuhin, Jean Martinon. Rafacl Kubu buluşlannı pazarlamayı aklma bıle getirmeyen bu çelsbi adam, sonunda birkaç meraklı müzisyen ta rafından sessiz, sakin yaşa dığı ortamdan çıkarılmış ve dünyaya tamtılmıştır. Müziğe trompet çalarak başlayan Nancarrow, 1920 ve 30'ların caz ve popüler mü zıği ile yetişmış. Kendi ken dine, piyano veya ufak oda müzıği grupları için esorler bestelomiş. Geleneksel çalgılar için bestelenen bu par çalar, ritmik zorluklardan ötürü hiç bir zaınan çalına mamış. 1930'larm ikinci ya rısmda bu genç, kabına sığ maz adam Lincoln Alayına gönullü yazılarak tspanya Iç Savaşına kattfdı Inançları doğrultusunda Pranço'ya karşı çarpışan Nancarrow, ülkesine döndüğünde, Amerika Birleşık Dovletlerinin kendisiyle hiç de ıftihar etmediğini hayretle gdrdii. Pasaportu elin den alındı. Kendi ülkesinde ikinci sınıf bir vatandaş olarak yaşayacağma, onu pasaportsuz kabul edebilecek olan Meksıka'da ya şamayı yeğledi. Müzikte yeni sesler, yeni tmılar, insan gücüne aşan hızlar, tizlikler ve peslikler, ritmik çapraşıklıklar peçindf araştırmalannı sürdü ren besteci, eserlerîni çala bilecek kimse bulamamak tan öylesine bezdı kı 1947 yıhndan bu yana lıiç gele neksel çalgı müziği ile ugra'jmadı. Çünkü cnüne yep yeni bir dünya açılmıştı. Aslmda buluşu tümüyle kendınin styılmazdı. O, za ten var olan bir aleti, deği sik yöntemlerle kendi keyfme gore kuilanıyordu. Bu alst, «Pianola» yahut «Rulo Iıı Pijano» yani kendi ken dıre çaian pıyanodur. «Piajıola» geçen yüzyılın sonlarmda ıcadedılmiş, gramofon öncesi dönemin en göz ds aİ8tlennden birıydı. a't özgentürk (yönetnıeni, Işıl özgentürk (senarvo yazarı), Genco Erkal (en iyi erkek oyuncu ödüKt aldı), Harun Yeşilyurt fçocuk oyuncu), Güler Ök ten (en iyi yardımcı kadm oyuncu), Taman Okay, Sel çuk Uluergüven, Erol Demiröz, Erdal GUlver, Bektas Altınok. Î7mir*de bulunan Ayberk Çölok, oyunları olduğunu bildirdi ve açılışa gelmedl. Sanatevl'ndekl galaya Adalet Ağaoğln, AST sanatçıları. Prof. Miimtaz Soysal, Doç. Emre Kongar, ka patılan CHP'nin eski milletvekillerinden Denlz Bay kal, Gülten Akm ve çok kalabalık bir Izleyicl grubu kaf'ldı. BAŞARILI OYUN «Kent Oyunculannın temsilinl kusurlu bulmanın yerinde olmadığı inancındayım,» diyor Mellh Cevdet Anday. «Onlar, kılık kıyafette olsun, davranışlarda olsun, geçen yüzyıl Rusyası'nır elle rinden geldiğince yansıttılar.» AA. Cevdet Anday, "Babalar ve Oğullar,,ı anlatıyor: Anladım ku romanı aktarmak değil, oyunu kurmak önemli Oyunlanmın temsillerinde, önce yönetmenin, sonra oyunculann katkılarını beklemeyi doğra bulurum. Tiyatronun toplu bir sanat olduğunu gösterir bu. nuşmasmda (Arkadi'nin bahçede gırtlağına sarıldığı sahne) Arkadi'nin ilerde urgenyev'in ünlü Rus köylüsünün mutlu olaromanmdan Melih cağma ilişkin sözüne karşıCevdet Anday'ın o lık. «Benim vücudum topyunlaştırdığı «Barak altında çürtirüken köv balar ve Oğullar» bu yılın evi bacalarından mutlaluk sayıca pek az olan başarılı dumanı çıkması vızgelir» sahne olaylarmdan biri. demesi bunu gösteriyor. Kent Oyunculan tarafm Başka bir deyişle, asi ruhlu dan temmuz ayı lcinde Ru olmakla halkçı olmak aramelihisan'nda ilk kez ovna sındaki büyük ayırımdır bu. nan «Babalar ve Oğullar», Soyluların sık sık Franartık vapısına uygun düşen sızca konuşmaları da. bizim «kapalı bir mekânnda su Tanzimat sonrası aydın çev nuluyor ve büyük iîgi görü renin Fransızca merakma yor. Ozan, tiyatro yazarı, çok benziyor. Recaizade, to romancı Melih Cevdet An runu Muvakkar'ı (ki o zaday'ın oyunlaştırmak icin man çocuk dört beg yaşmneden özellikle Turgenyev' dadır) «mon ami» diye çağı in bu romanını secttei pek rır. Genel olarak bizde de çok ktşinin merak ettigi bir Tanzimat'tan günümüze ka şey. Bunu kendisinden öS dar kusaklar arasında bu renmek ve oyunla ilglli gö oyundakine benzer celisklrüşlerînl almak doğru olaca ler görülegelmîştir. Bir baSmdan, llk karşilastığımiz kıma evrensel bir çatışmada bu merakı gidermesinl dır bu. Andav'dan rîca edlyoruz. Dostoyevskl, Bazarov Sayın Melijı Cevdet tipi Için «uydurma» dlyor. Anrfav. ftvnnlastırmak îçin Oysa Bazarpv romanm ve tıedeîi «lîaftatar ve O&ul oyunnn en önemli ki.slsi. Bu larsî seçtlnfz? Romanı oynn konuda ne diyor.sunuz! laştınrken karsılaştığımz Dostoyevski'nin «EcinSorunlar oldu nra? nflen» romanmdaki nihilist lerle Bazarov karşılaştırıl «Babalar ve Oğtıllar» dığmda şöyle bir durum or taya cıkıyor Dostoyevski'nin romanmı îngilizceden Türk ceve cevirdim Cok sevdi anarsistleri kanlı işler yafeîm bir rornandır. Bu ce pan kişilerdir. Bazarov'da viri sırasmda diyaloKİann böyle bir şey görmüyoruz. gücünden olmalı. oyunlastır Ama Dostoyevski'deîd «korkunç gençler» bir bakıma tu ma düsüncesi doÇdu kafam da. Aynca romanm kisllert tarlı da sayılabillrler. Gözçok lleincti. Beni ceken ö lerini kırpmadan adam öldürürler. Onlarm değiştikle srelerden biri de. o zamanki Rusva lle iilkemîzin son yıl rine iüskln hiçbir belirtl de lardaki durumu arasında yok. «Ecinniler»in nihilistl Stavrogin için şöyle der benzerl'kler bulmamdır. Ovımlastınrken romanm Dostovevsk!: «StavroRîn bîr blrcok bölümünfl gö?den şeye inanıyorsa. înand'»:ına cîkarmak zorunda kal manmıyor demektlr. Stavdım. Ama sanıyorum. rogin bîr şeye inanmıyorsa. oyuna alınmayan bö SnanmadıSrma inanıyor delümlerden ötürü ko mektir.» Ovsa B^?arov billnu ve Ö7, pek bir sey yitir me inandığını söylüyor ve mls degildir. Bir örnek ve bu onun zavıf yanıdır. Görevlm: Romanda iki arka rüyoruz ki bir degişme gpdag Moskova'da bir kadmm çiriyor. Aşkı küçümserken ?Iyaretlne piderler. Ukala' asık oluyor. Dostoyevski'nin Wr kadınrlir bu, Fransızca Bazarov tİDİne «uydurma» bilîr. felsefeden ve Fran^ız demesi belki bundan. Ama edebiyatından söz eder. unutmamak eerekir ki. BaPavel Fena da dzllmiş deSildir. zarov'un degismesi Bttvük kentin yeni kafah Amra'nın dp*ismesine koşut Rus kadınmı temsil eder. düşüyor. Şövle ki. Pavel Ama romanm bütfinü Irine Amca kardeşinin evlenmeoturmaz. Onun gibl daha sine nza gösterlrken, «Belbirçok ki^iyi gözden çıkar kl de Bazarov'un hakkı diyiveriyor. Böylece mak zorunda kaldım. Buna var» karşılik ufak tefek ekleme «Babalar ve OŞullar»daki ler de yaptım. Asıl güçlük bu değişîm Tursrenyev'în oyunun zamanı ile romanın kurmak istedigi uyuma uyzamanı arasındaki başkalık gun düşüyor. Her iki uç da tan çıktı. Böylece anladım sona doğru biraz yıprankl, romanı aktarmak değil mış durumdadırlar. Burada sözünti ettiğim uyum yaşaoyunu kurmak önemli. O dönemdeki babalar mın değil, romanın uyumuve oğullar çaiuşmasmm bir dur. Unutmayalım ki, rodönem Tiirkiyes'iyle koşut mandaki yaşamla gerçektelukları bulunduğu diişü ki yaşam birbirini tutmaz. Dostoyevski'de hiç tutmaz. nülebilir mi? Bu koşutluklan kur Onun Bazarov'u küçümdum. Yukarda da söyledim. semesl sanıyorum TurgenŞlmdi birkaçı üzerinde dur yev'e düşmanhğmdan ileri mak istiyorum. örneğin, geliyor. Oynanısa ve oyunda Bazarov ve Arkad! şiirin, edebiyatm karşısmdadırlar. geçmiş bir dönemin başaYalnız bilime inandıklarını nyla yansıtılıp yansıtılmasöylerler. Ancak burada ö dıgma da değinir mlsiniz? Geçmiş bir çağdaki onemli olan, bu ikl gencin ve özellikle «Bazarov'un kafa laylan günümüzde sahnesını biçimlendiren kaynak ierken o çağın koşullarına kitaplardır. «Madde ve Kuv ya da renklerine sıkı sıkıya kalma anlamındaKi vet»i okuduklarmı söylüyor bağlı lar. Bu kitap yanılmıyorsam gerçekçllik sanırım çağdaş ters 1928'lerde Türkçeye çevril tlyatro anlayışlarına di. 19. yüzyıl mekanik mad düşer. Çünkü biz ne denli deciliğlni anlatan bir ki çaba göstersek, o çağm gertaptır. Dlyalektik maddeci çekliğini verebilmemiz olalik olmasaydı dar kafalılar naksızdır. Yapılsa yapılsa bu kitap yüzünden çogala ancak o çağ sanılacak bir caktı. Nitekim Bazarov'un atmosfer yaratılır ancak. insan bedenindeki organla Bu bakımdan Kent Oyuncu rı önemli bulup insanlann larının temsilini kusurlu bul zihinsel, ruhsal yapılarmı manm yerinde olmadığını bunların epifenomeni say söyleyece|rim. Aynca onlar. ması da bunu gösterir. Bu kılık kıyafette olsun, c'avra rada dikkat edilecek bir nok nışlarda olsun, gecen yüzyı) ta daha var. Ilericiliğin tem Rusya'sım ellerinden geldisil ettiği sanılan Bazarov, ğince yansıttılar. unutmagerçekte halkçı bir aydın yalım ki, eski oyunlan moda değil. Arkadi'yle bir ko dern kılıklarla oynamak da çağdaş tiyatro anlayışlarından biridir. Burada böyle bir şey yapılmadı. Dekora gelince, bu oyun için hazırlanan ilk dekor kapalı sa lona geçildiğinde değiştirlldi. Böylece bazı sahne güçlükleri de yenilmiş oldu. Şu nu da eklemek istiyorum. Oyun sahneye koyucunun elinde de bazı değişlklikler geçirdi. Bunlar sahne zorun luklarından ötürüdür. Bence oyun çok iyi oynanıyor. Ben oyunlanmın temsillerinde, önce yönetmenin, sonra oyuncuların katkılarını beklemeyi doğru bulurum. Yani bir oyunumu ken dim sahneye koymak isternern. Tiyatronun toplu bir sanat olduğunu gösterir bu. Onun için de, bu oyunumu olsun, başka oyunlarımı olsun, seyrederken heyecanlamrım BU YILKI YFLDIZ Uluslararası 1982 Graz Dünya Yeni Müzik Günleri Festivali'nin bu yılki tartışmasız yıldızı Amerikan asılh müzikçi Conlon Nancarrow'du ve kırkbeş yıldır ilk kez Avrupa'ya geliyordu. belik, Roger Sesslons, Maliplero gibi 20. yüzyılm kalburüstü besteci, yorumcu ve orkestra yönetmenleri bu lunan bu derneğin kuruluş ve işleyiş amacı Tüzüğunün 5. Maddesinde şöyle açık lanmaktadır. «Bu derneğin tek amacı, ırk, din, millıyet, politik gorüş ve estetik anlayış ay rımı gözetmeksizin Çağdaş Müziğin geliştirilmesi ve yayılmasıdır.» Türkiye, 1948 ve 1953 yıl lan arasında derneğin üyesi olarak görülüyor. Bu tanhten sonra, tımak için de (inaktiv) damgası yedjğinden, dernekten çıkarılmı?. ULUSLARARASI 1982 GRAZ DÜNYA YENÎ MÜZİK GÜNLERI FESTÎVA Cidde'de Türk Haffasi ANKARA, (Cumhuriyet Bfirosu) Kültür ve Turizm Bakanlığı Devlet Halk Danslan Topluluğu ve TRT Türk müzigi sanatçılarmm katıldıgı «Türk Haftası» Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde başla dı. Suudl Arabistan Prensı Merit Bin Abdülaziz'in yaptığı açılış Suudî Televizyonu'nda görüntülü olarak vwildi. Açı lış dolayısıyle düzenlenen resepsiyona illkenın üst düzey yöneticileri, yabancı ülke tem silcıleri, basm, radyo ve TV mensupları katıldı. Cidde radyosu TRT sanatçı Ianyla bir buçuk saatlik bir program yaptı. Aydın EMEC T Yilbasında TV'ye dansöz cıkıp çtkmayacagı henüz belli olmadı ANKABA, (a.a.l TV, nin yılbaşt özel eğlence programınin ana hatları bel li oldu. 31 arahk cuma günü saat 2l'de başlayacak va yin saat 00 30'a kadar renk li olarak sunulacak, daha sonra vabancı şov programlan yayınlanacak. Ekrana dansöz getirilip getirilmemesi konusunda henüz bir karar verilemedî. Halit Kıvanç ve Altan Erbulak'm sunacakları programda güldürülere ağırlık verüecek. Uzun bir suredir ekrandan u?ak kalan «Kay nanalar» yılbası gecesi prog rammda ver alacak. Programda yer alacak 70 kadar sanatçı arasında Zekl Müren, Muazzez Abacı, Ajda Pekkan, fbrahlm Tatlıses, Emel Saym. Nükhet Du ru. Banş Manço. Sezen Aksu, Samime Sanay, Belkıs Akkale. Nurha n Damcıoğlu, Zerrin Özer ve îlhan İrem bulunacak. Beş Yıl önce. On Yıl Son ra topluluğunun da katılaca gi programda güldürü sanatçı lan Gazanfer Özcan Gönül Ülkü, Metin Akpınar Zeki Alasya. Seden Kızıltunç, Müjdat Gezen Perran Kutman parodileriyle katılacaklar. LINDEN ÎZLENİMLER. Bir hafta boyunca hergün sabah saat 10 ile 12, öğleden sonra 36.00 ile 22.00 arasmda sürekli devam e den konserlerin tümünü izlemek yerine göre olanaksızdı. Fakat daha «hafta» başlamadan, Yıldızlarm kım ler olacağı asağı yukan belli oldu. En önemli olay Amerikan asıl'ı, Meksıka vatandaşı Conlon Nancarrow' un, Ispanya îç Savaşmdan bu yana ilk kez Avrupa'ya adım atmış olması ve 70 yaşma bastığı yıl adının ilk kez dünya müzik çevreleri ne o çevrelerin çok yakm dan tanıdığı György Ligetî farafmdan duyurulması olmuştur. Conlon Nancarrow, 1912 de Arkansas eyaletmde dünyaya gelmiş. Besteci olarak bıhnen yollardan geçmemiş hıç. Kendi kendine yetışnıiş denebılir. Halta cna «Bestecilerin Bestccisi» dıyorlar. Kırk yılı aşkın suredir Meksıka'da kendi ya gıyla kavrulan, olağanüstu buluşlarını yıne kendi ola naklanyla gerçekleştıren ve SÜRECEK KİMKİME BehicAK Fransız Kültür Merkezi Duvar Resmî yarışması düzenledî ANKARA (a.a.) Ankara Pransız Kültür Merkezi, Ankara Beledlyesinln ya.rdımıyla bir «Duvar Bes mi» yarışması düzenledî. Ziya Gökalp Caddesi üzerindeki fransız Kültür Mer kezinln Bayındır Sokaga bakan 130 metrekarelik du varı İçin açılan yarışmaya, öğrenei olanlar da dahil, bütün sanatçılar katılabllecek. Yarışmada blrln cl gelecek kişinin Fransa'da üç aylık bir staja hak kazanacağı bellrtiliyor. 1kincl gelen sanatçı da, TürkFransız Kültür Derneğl ve TürkFransız Mühendislerl Dostluk Uerneğl tarafmdan ikl ay süreyle Fransa'ya gönderilecek. Seçici Kurul, Doç. Dr. Adnan Turanl, Prof. Dr. Gün sel Renda, Ankara Belediyesl Planlama üzmanı Ars lan Türko&lu, eleştirmen Kaya özsezgin ve Fransız Kültür Merkezi, TürkFran sız Kültür Dernegi ve Türk Fransız Mühendislerl Dost lufe Derneğl yönetlcllerinden oluşacak. Yarışma koçulları 31 Ocak 1983 tarlhlne kadar Fransız Kültür Merkezinden öğrenilebillvor. İFSAKtomol BIIGI P.K.272 Beyoğlu FOTOGRAF İFSAK ŞİŞHANE YOKUSU R4K IŞ AVİZE ÛSTU şlshane ( O M \ I i ; SamtGakrisi KAYIHAN KESKİNOK 120 Arahk Resim Oorgl»! ÜMÎTYJLSAR SüNfîTGfiLERİSt KURSUJS.J»UUJKJW2 ABDULLAH MERİÇADAU reshn sergisi 824 arakk hf*UE CtMııı PMft^ı »ı* Tmo* C*»m rıpıtur Vwı r ı 1 ko ^7 21 f ı ^ l v ["*«)> $ENOLYOROZLU RESİM SERGİSİ 223Aralik URARTSANAT muSsinortKKi Eytam Cad. 31 ist MAÇKA SANAT GALERİSİ TEÇVÎKlVE CAO Ns13tNİ$ANTA$llSTA<aBUl Tli 47674] 30kasım25aıalık RESİM SERGİSİ Tel: 40 80 23 GALATA SANAT GALERİSİ tanınmi) Karma Resim Sergisi KurtuluşCad.191B Sinemköy/İst. Tel.404783 ıp 130ara!ık : Resim Sergisi lÖAralik10 Ocak ULKEMlZDECtZGIFILM V E SORUNLARS ToPı»t.yir,u,lt Rekın Ttksoy • Demct D e | v lıunç* Mnstıfa Eramektv Tm Orıl • Tonfuç Yafar 16 • 17 Arılık 18.00 / 20.08 Yapı Kredı Bankası Salonu Bevoğlu fSlımerbank. Paşabahçe vam) ' . ... RESİM SEBGİSİ 1630 arahk Taksim Sanat Gaterisi Tilnel Meydanı TünelPasajı B Blok 9/2 Tel: 493551 Yeni Ydyınldr AnKdr ö cdu 4b^ KARTLARI Cdgaloglu ist Tel 2623ıO