Katalog

Cumhuriyet 6 EKONOMİ 14 ARALIK 1982 EKDNOMİDE Prof. Pakdemirli 1983 teşvik tedbirlerini açıkladı GÜNÜN AYNASI IMF heyeti yarın gidiyor ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Üç yıllık anlaçma uyarınca 1982 yılının son ekonomik değerlendirmesini yapmak üzere Turkiye'ye gelen IMF heyeti yarın Ankara'dan ayrılıyor. Görüşmelerde oulunan heyet, Türkiye hakkında hazırlayacağı bir raporu IMF Yönetim Kuruluna sunacak. IMF heyeti Türkiye'de bulunduğu sürece sözkonusu yetkililerden ekonomik gelişmeler hakkında bilgi aldı. Istikrar programının üç yıllık anlaşması uyarınca kabul edilen ekonomik büyüklüklere uyumu üzerine bir değerlendirme yapan heyet, ayrıca Türk yetkililerinin hazırladığı ekonomik raporu da inceledi. Hazırlanacak yeni rapor ocak ayı içinde IMF Yönetim Kurulunda görüşülecek ve 1982 yılının son kredisi de serbest bırakılacak. Para arzı, 1,2 trilyon lira düzeyine ulastı ANKARA, (ANKA) Para arzı, yılbaşmdan 12 Kasım tarihine kadar 199,5 mil yar lira artarak 1,19 trilycn lira düzeyine ulastı. Oeçen yılın eşdöneminde yıisrle 16,9 olan para arzı artış hın ise bu yıl yüzde 30,4 olarak gerçekleştl. Merkez Bankası verilerlnden yapılan hesaplamalara göre, psra arsında kaydedllen artış dolajımdaki para miktarının 3özdönemde 186,6 milyar lira artmasından kay^ak landı. Yılbaşında yüzde 29 olan dolaşımdaki para mıktannın para arzındaki payı ise yüzde 40'a ulaşmış bulunuyor. Dolaşırndaki para miktarmın yılın ilk 10,5 aylık dönemindeki artış hızı ise yüzde 66,5 olarak hesaplandı. Geçen yılın eşdönemin de bu oran yüzde 39,3 düzeyindeydi. Kapanan şirket sayısı geçen yıla göre azaldı ANKARA (ANKA) Yılbaşmdan 3 aralık tarihine kadar geçen sürede ticari faaliyetlerine son veren ştrketlerin sayısı 2.097 olarak belirlendi. Bu şirketlerin sermayeleri toplamı 1,7 milyar lira düzeyinde bulunuyor. Feshedilen şirketlerin yüzde 9O'ı olan 1.893'ünün kollektif şirket olduğu saptandı. Geçen yılın ilk 11 aylık döneminde ise 2.197 şirket festh ya da tasfiye yoluna gltmişti. Buna göre, feslh ve tasfiyelerdc geçen yıla göre yüzde 5 oranında blr yavaglama oldu. EşBank'ın sermayesi 2,2 milyara yükseltildi İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Eskisehir Bankası Genel Kurulu vapıîdı. Genel Kurul'da bankanın sermayesinin yasanın öngördüğti 2.2 milyar TL'ye yük«eltilmesi kararlaştınldı. Ge nel Kurul'da yapjlan konuşmalarda bankanın hizmet bl rikiminln yükseitilmesi için sermaye artış kararının yerinde olacağı savunuldu. Genel Kurul'da alınan bir kararla bankanın adı resmen Eş • Bank olarak değiştirildi. tZMİR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) DPT Müsteşar Yardımcısı ve Teşvik Uygulama Dairesi Profesör'ü Ekrem Pakdemirll, dün Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yaymlanan 1983 yılı teşvik tablosuna ilişkin ana öğeleri açıkladı. Pakdemirli'nin Eae Bölgesı Sanayi Odası Meclis Salonu'nda yaptığı açıklamada, 1982 yılmda da özel kesim yatınm eğiUrninin arttığını, ancak bölgesel dengesteliğin halen sürduğünu kaydettı. Prot. Paüde mirü, 1983 teşvik tablosunda getirilen yeni düzenlemelerin özellikle teminat oranında yoğunlaştığını bildirdi. PakdemırU'nın açıklamasına eöre 1983 teşvik tablosunun ana bölumünde şu öğeler yer alıyor: 1 Fizibüite raporuna teşvik belgcsi verilmemesi halinde binde bir oranmdaki teminat oranı lade edllecektir. Ancak bunun için tesvlk Istcm beİResiyle yatınm eerçek defceri arasındakl farkm yüzde 20'yi esmaması Rerekmektedir. 2 Transit ticari filosunu genişletmek amacıyla Remi alımlarında öz kaynak oranı gemilerin yaşına göre artmlmıştır. Buna göre, RoRo gemilerinde özkaynak, oranı yüzde 5 iken, 14 yaşını aşan eemilerde öz kaynak oranı yüzde 20'ye çıkarıldı. 3 Yatınmın teşvik brleesinde öngöriilen süresl lçinde tamamlanmaması hallnde müc bir neden uygulaması için K«rekll yazının 15 eün içtnde TUD'a yollanması gerekir. 4 Teşvik belsesinı alıp sözkonusu yatırımın vüzde 50'sini tamamlayan kuruluşa uygulanacak cezat yaptınm, yaurımın tamamlanma oranı kadar düsürülebileoek. 5 Tuzla ve Pendik y8reslnin özel konumıı dikkate alınarak bu yöre teçvik kapsamına Ithal ve ihrac ürünlerinin navlun bedeli Türk Lirasıyla ödenecek almdı. Buna cörp geml donatım sanayii bu bölgede vatırımı İçin cerekli teşvik beleesini alabiiecek. 6 Yerli imal durum belgesi sadece yatınm mallannda aranacak. Bunun dışındaki kesimlerin gereksmimi bu belee olmaksmn ithal edilebilecek7 Sanayi kuruluşlarınnı teknik eğltlmi özendirmek İçin yapacaklan hlhelerin ithallnde KÜ'nrük resmi uyçulanmıyacak. DPT Müstesar Yardımcısı ve Teşvik TTyjuiama Dairesi (TUrh Baskanı Prof. Dr. Ekrem PakdemirH, 1983 vılı teşvik tedhsrlerinin vanısıra. 1983 vılı ıçın setirilen ihracatı özetıdirme önlemlerini de açıkladj. Prof Pakdemirli'nin agıklamasına Röre ihracatı özcndirici önl?mlerin ana öğele ri şu noktalardan olusuyor: 1 Turunçgillerîn Doğu bloku ülkelerine Ihracat vapamavışı dikkate alınarak. turunç(riller vüzde 5 oranında vergi iatlesi kapsamına alınmıştır. 2 Kuruluşların vatırdıkları ithalat teminatları ihracatın bitmesi beklenmeksizin yaptan ihracatm gerçekleşmesıne gore pevderpev geri ödenecektir. 3 thracata Iconu olan ürünlere girdi tcmin eden kurulııslar istihsal vergisinden muaf tutulacaktır. 4 İhracatını öz kaynaklarla gerçekleştiren kuruluşîar bunu j»erçekleştırmelerı halinde bedeli belgeli ihracat beigesuıden mahsuo edeceklerdir. 5 İthal ve ihrac ürünlerlnin taşınmasmda navlun bedel Ipri Türk lirasıyla ödenebilecektir. 6 TUD'a taahhüf edilen ihracatın yüzde 50 çerçekleştınlmesl halinde gümrük. muafivetli olarak vapılan ithalat sırasında alınan temınatların aynı oranda ıadesi safelanacaktır Prot Dr. Ekrem Pakdemirli 19S2 yılında dağıtıian ıhracat teçvik beİRe'.erınin yüzde 52 oranıvla Marmara BöİResi'nde ycğunlaştıgım, Ege Bblgesi'nin ise vüzde 50'lik oranıyla Uçüncü sırada veraldıgmı kaydettı. Prof. Dr Pakdemirli bu konudfi, «E);e BöiePRİ'nin hüvük sanayi potansiveli dikkate alınarak, öze'likle tarımsal sanavl konularında voîunlaşmalannı beklivoruz» dedi. Avnı konuda söz a!an Ege Bölgesi Sanayi Odası Başkanı Ersfıı Faralyalı. «Eee'nin tarımsal sanayiye bü^ik potansn?ii nrtada durmaktadır. Bu konuv» viifpliTjpmls eerekir» ifadesıni kullandı. Bankalar Cephesinde Harekât... Blr banka bir bankaya gidiyor ve blr diğer banka için... Yoo, ne söylediği söylenmez... Bir banka bir başka banka ile birlikte... Yoo. nereye gittiği söylenmez... Bir banka bir banka ile... Yoo, kiminle konuştukları söylenmez... Nasıl, klmle, nerede, niçin, ne konuştukları?.. Hiç, hlç söylenmez, ısrar boşuna!.. Geçtiğlmiz hafta başkentte dünya. bankaların çevresinde döndü. Faizlerin düşürülmesine yönelik dizi toplantılar birblrini izledl. Hem bankalarm kendı aralanndaki, hem de hükümetin çeşitli kuruluşları (örneğin, Ekonomik Kurul) ve de hükümetin kendl içindek,! toplantılar en azından önümüzdeki genel seçimlere dek uygulanacak faizlerin belirlenmesiyle geçti. Özellikle dünkü toplantıdan sonra, uygulanacak yeni faiz oranları bugün açıklanacak. Faizlerin düşürülmesine İlişkin «arzu ve istek» aslında ayîardır gündemde. Çok konuşuldu, çok tartışıldı. Şimdi uygulanacak. Uygulamamn getirebileceği sonuçlar da yine çok konusulacak ve çok tartışılacak. Ancak, faizlerin düşürülmesiyle ilgili karara adım adım giderken, başka ilginç noktalar var. Bunlardan biri son günlerde bazı bankalarm Merkez Bankası'na giderek küçük bankalarla ilçill «bazı kararlar» almmasını istemelerl. Şu anda 9 büyük banka toplam tasarruflann yüzde seksenlnl ellerinde tutuyor. Bankalar sistemlnde şu anda toplam tasarruf miktarı bir trilyon 600 milyar lirayı buluyor. 9 banka bunun yaklaşık blr trilyon 200 milyar lirasını denetliyor. Kalan 400 milyar lira da diğer bankalar arasında paylaşılıyor. Buna rağmen, son ayların gözle görülen bir gelişmesi var. Küçük bankalardakl tasarruf artışı büyük bankalara göre daha yüksek. Çünkü. küçük bankaların ödediklerl faiz daha yüksek. Büyükler de bu gelişme karşısında «bazı önlemler» önerlyorlar. Yönetim tarafmdan kabul edilmeyen öneriier. örneğin. «küçük bank^ann takas açıklarını kapatmamak ya da senetlerini kabul etmemek» gibi... Yönetim bu tür önerileri kabul etmiyor. Ama, daha sonra zaten böyle bir öneriyi götürenler de, vazgeçiyorlar bu düşüncelerinden. Çünkü. «senet kabul etmemek» ya da bir başka bankanın «takas odasında açıgmı kapatmamak» nasıl sonuçlanır. hiç belli olmaz. Nerde başlar, nerde blter, ekonomik olarak. hiç bilinmez... İlginç olan bir başka olay da, ylne geçtiğimlz hafta Bakanlar Kurulu'nun blr toplantısmda yaşandı. Paizlerln düşürülmest bankalarla yapılan toplantıda kesinleşmiş. aynı karar daha sonra Ekonomik Kurul'da benimsenmiş ve son olarak da Bakanlar Kuruîu'na gelmiştt. Falzler düşürülecek, ancak kttçük bankalara birkaç puan daha fazla faiz uygulaması için <'hoşgörü» tanınacaktı. Yeni karara göre örneğin bir yıllık faiz için brüt yüzde 45 verilecekse, küçük bankalar belkl de yüzde 48 yüzde 50 faiz verebileceklerdl. tşte, bu karar bankalar toplantısmda da kabul görmüş. Ekonomik Kurul'da onaylanmış. şlmdi Bakanlar Kurulu'na gelmişti. Fakat, ne o?.. Bakanlar Kurulu'ndaki oylamada, belirtilen karar 7'ye karşı 10 oyla geri çevrildl. Küçük bankalarm farklı faiz uygulayabilmelerine karşı çıkan on Bakan arasında kim billr hangi Bakanlar vardı?.. Burada önemll olan, kararm kendlsi. Bankalar tarafından onaylanan bir karar. Bakanlar" Kufulu'ndan döndü. Mallya Bakanı Kafaoglu'nun ısranna ve savunmalarına karşı, döndü. Bugün, en geç yarın resmen açıklanacak ve 1 ocaktan başlayarak uygulanacak yeni faiz oranları konusunda sanırız, özetlenen gelişmelerden sonra, artık «farklı faiz» tarihe karışacak. Belli hoşgörü sımrları içinde küçük oranlarda değişen «farklı faiz» artık olmayacak. Tüm bankalar tek bir oran uygıılayacak. Buna uymayanlar için de. büyük olasıhkla kesin yaptırımlara gidilecek. Bir baçka deyimle. «centilmenlik anlaşmasını bozan ve farkh faiz uygulayan» bankalar pek öyle başıboş bırakılmayacak. Bu durumda, son aylarda görülen «küçük bankalardaki tasarruflann hızla artması» da artık geride kalmış olacak... Ekmek fiyatı, 1970'den sonra asironomik artıs gösterdi Ekonomi Servisi «Ekmek parası için» ya da... «bir lokma ekmek için» deriz ya... İşte o blr lokma eknıeğin parası, Istanbul'da son 42 yıl lçinde yaklaşık yüzde 41 bln artmış bulunuyor. 1940 yılında 13.5 kuruş olan ekmek; İstanbul Be yrum \ 1940 19SO 1960 197O 1971 tKiL.'o EKMEK rty•ffTf 13,6 KüZUŞ Î3,3 69,7 ^29,0 169. S flCT/Ş YOK » I m 1 1972 7V7? Eczacıbaşı SerurnAntibiyotik tesislerini Ulusu açacak Ekonomi Servisi Eczacıbaşı HoldinR'in «Serum • Antib!» yottk ve Hammadde Tesisleri» perşembe günü açılıvor. Ayazağada kurulu tesislerin açıhşını saat 10.30'da Başbakan Pülend ülusu'nun yapacagı bildirildi. Törene Ba$bakan'ın yanısıra Sağlık ve Sosval Yardım Bakam ve Sanayi Bakanı'nın da katılacağı belirtildl. I9& 1974 7 974 19?S> 1971, 197S 1976 1977 !9?8 1<??9 •tlJi'b 2fO,S 232,S 250.0 294,1 367,6 • „ „ , „ <O%8 ^8.6 4«3,5 526.1 , . # Malezya, altın kaplamalı mozaik alrnak istiyor ADANA (Cumhuriyet Giiney tlleri Bürosu) Malezya'da yapımı süren bir.1şarayın ikir kubbesinin stistenmesinde kullanılmak üzere Türkiye detf2tomm e t r ^ kare altın kaplamalı mozaik istendiğl blldlrüdl. Sidney Ticaret Müşavirliğlnden Adana Ticaret Odasına gelen yazıda, Malezya'nın Kuala Lumpur kentinde yapımı süren saray için gerekli olan altın kaplamalı mozalkleri satabilecek Türk firmalarının «Mr. Eckard Wierlg, Wierig Chemicals Sdn. 18 a Lorong Dato Suleiman Satu Taman Tun Dr. Ismail Kuala Lumpur Malasls Teleks No: 30893 Hansa» adresine doğrudan başvurmaları gerektiği belirtiliyor. fr İş Bankası'nın r ; Dış Tanıtım ve ; Turizm Sorunu konulu yarışması sonuçlandı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye îş Bankası'nın açtığı 1982 Dış Tanıtım ve Turizm Sorunu konusundaki inreleme araştırma yanşması sonuçlandı ve bırincilik ödUlü 9 Eylül Üniversitesi öğretim üyesi Prot. Hasan Ovah'ya verıldi. Yarışmaya yirmiiki çalışm» gönderildi. Yalçuı Ahıska, Dr. Ziya Eralp, Doç. Dr. Ergun Gök şen, Dr. Ihsan Çetin ve Tekin Erten'den oluşan seçiciler kurulu ikincilik ödülünü. S. Selçuk Nazilli E. Nilgün Kırcıoğlu'na, üçüncülük ödülünü do Doç. Dr. Mehmet Sümer'e verdı. . GENEL KTJRUL Safiteks Konfeksiyon Sanayi ve Ticaret A.Ş. Şirketimiain olağanüstü Genel Kurul'u 30 Aralık 1982 tarihinde saat 16.30'da aşağıdaki gündemi görüşroak üzere şirket merkezi Nuri Paşa Mahallesi, 64 Sokak No: 7 Zeytinburnuİstanbul adresinde toplanacaktır. GÜNDEM: 1 Başkanlık Divanı'nm seçlmi ve Genel Kurul tutanağmı imzalamak üzere yetki verilmesi. 2 yönetim Kurulu'nun yeniden tanzimi ve şirket temsil usuilerinin yeniden belirlenmesi. 3 Dilekler. fot,7 9^,4 72?6,6 V?*,? » , :98o 798o 1980 İÎ62.5 •£££ > ,••" I I I I I I I I I I B I l| lediyesi'nln un kaliteslnl yükseltlp gramajı düşürmeyl kararlaştırmasmdan son ra. artık kilosu 55 lira 55 kuruştan satılıyor. Kırkiki yılda 13,5 kuruştan 5555 kuruşa yükselen bir ekmek tır manısı bu... 1940 yılmdan 1950'ye kadar ekmeftin kilo flyatı, yüz de 144.8 oranında artarken, 1950'den 1960'a kadar yüzde 114.1, 196070 döneminde İse yüzde 85 oranında artmış Türk halkının sofrasında özel bir yeri ve önemi olan ekmegin, 1970 yılını lzleyen 10 yıllık dönemde ise, astronomik fiyat artişlarına konu olduğu görülüyor. Söz konusu dönemde. ekmeğln fiyatı yüzde 1838 gibi ürkütücü bir artışla yükselme göstermiş 1980 yılmdan itlbaren ek mek grafiği izlendipinde de şu ortaya çıkıyor: S^fralarımızdaki ekmegin fiyatı son yapılan «kalite zammı> ile blrllkte iki yıl içinde yüz de 122.20 artmış dıırumda. " neo . 1981 1*8! 7981 1982 IV'83 7 960,8 2 5oo, o . „ 294»,2 2917,6 v » I I Avrupa'nın en büyük "tarım ordusu,, Türkiye'de f , İZMİR (THA) Türlciye'de tarım sektöründe çalışan sayısmın AET üyesi 10 üikedekı ta rım kesiminde çalışanlardan 500 bin kişı fazla olduğu saptandı. Tarım işletmelerinin yapısına ilişkin olarak Avrupa Ekonomik toplulugu tarafından ya pılan bir ankete göre. halen Avrupa'da 10 AET üvesi Ulkede toplam 10 müyon'a yakm tarım işçisi istihdam ediliyor. Türkiye'de tanmda çaîışanlarm sayısı tse 10 milyon 500 bin olarak blliniyor. Avrupa ve Ortak Pazar ülkelerinde, tanmda çalışanlann savısı giderek düserken, Türkiye bu lstihdamı ile Avrupa Ekonomik Topluluğu ve Akdeniz ülkelerinin «en büyük tarım ordnsu»na sahip ülke konumunu koruyor. m DCMZ KURLAR DÖVtZİN ClNSt 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şillni 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangl 1 Danimarka Kronu l Fransız Frangı 1 Hollanda Florıni 1 îsveç Kronu 1 İsviçre Frangı 100 îtalyan Lıreti 100 Japon Yeni 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dinan 1 Norveç Krontt 1 Sterlin 1 S. Arabistan Biyali DÖVİZ Ahş Satı» 187.05 190.79 179.57 183.16 10.77 10.99 75.70 77.21 3.87 3.95 21.52 21.95 26.74 27.27 68.77 70.15 25.16 25.66 88.61 90.44 13.13 13.39 75.93 77.45 151.05 154.07 642.44 655.29 26.25 26.78 300.31 306.32 54.38 55.47 54 23,4 DS0.O 45 9?, 7 , „ * EFEKTtF Alıs Satış 192.66 187.05 134.96 170.59 11.09 10.77 77.97 75.70 3.99 3.68 22.17 21.52 27.5% 26.74 70.83 68.77 25.91 25.16 91.33 88.67 13.52 12.47 78.21 72.13 155.58 143.50 661.71 610.32 27.04 24.94 309.32 300.31 56.01 51.66 198* 7982 48 78,0 1 (i i ! * ... 1 ( J LU~ 1 / / i 1 Ticaret Bakanı Cantürk: AET'ye misilleme yapmıyoruz ANKARA, (ANKA) Ticaret Bakanı Kemal Cantürk, AET çıkışh demirçelik urünleri ile alüminyum ile tekstil makinalan ve hammaddelerinden yüzde 15 oranında fon kesintisi yapılması yolundaki par» ve kre di kurulu kararının «miaille me» olarak nitelenemeyeceğini savundu. Kemal Cantürk, kararla ilgili olarak yaptığı açıklamada şöyle dedi: «Bu bir miailleme değildir. Misilleme yapılmıyor. İhracatımız için gereklî olan önlemler alınıyor..» Bilindiği gibi. AET ülke leri uzun süreden beri Tür kiye çıkışh ürünlere, başta tekstil olmak üzero kısıtla ma uygulamaktaydı. Buna karşı bir onlem olarak da ha önce de AET çıkışlı demirçelik ürünlerine fon kesintisi uygulayan Türkiye yeni kararında da, AET ül kelerinln krizdeki demirçelik sanayii ile tekstil sa nayiini hedef alms bulunuyor. Gözlemciler. Türkiye'nin fon kesintisi karan sonucunda pahalılaşacak AET ithalatmın düşeceğini böyle ce AET ile eşit koşullarda pazarlık imkânının buluna cağını belirtiyorlar.. ^° mmmmm J> *r Demire zam gelmedigi halde mamullerine zam yapılıyor Ekonomi Servisi Demlr çekme fabrika ve depolarının demire zam yapmamalanna raSmen, demir mamullerine anormal zamlar yapıldıgı ve bunun ancak ihtiyaç sahiplerinin dolaysız olarak demir çekme hakkına kavuşturulmasıylu önlenebilecegi öne sürüldü. Konuvia ilgüi bir açıklama yapan Türkiye înşaat Müteah hitleri îşveren Sendikası Genel Başkanı Sami Sarı şöyle konustu: «Son skaryakıt zammından sonra demir piyasası daha îl(tinç blr durnma sirmistir. Halen demir çekme fabrika ve depolarında hiç bir cins demir bulunmamaktadır. Özel baddeciler tarafından çekilen demir lerin flyatlanns henüz bîçbir resmi zam Kelmrdlül halde, mamullerine anormal çekllde zamlar yapılmaktadır. Diğer yandan özel haddehanelrrtn büyük bir kısmı kalın dcmirleri çekemediklerinden bu çap taki riemirier plyasada fahis fi vatlarla satı'maktadır Bu sebenle grrçek ihtivao sahibi müteahhitlerln demir ihtîyacı öncelikle tahsis edllnıelidir.» 9 Galata Vergi Dairesinden al dığım P.K.S.V. kaybettım. Hükümsüzdür. Akm Teknik KoH. Şti. • Borçlu; Yılmaz Tastan Kefil; Celal Yılmaz 15.10.982 • 15. 7.983'e kadar olan degisik meb la»h senrHerimı kavbettim. Hü kümsüzdür. Alacaktı Hüseyîn GÜLALt ALTVM OÛMÜ9 24 Ayar Altm Merkez Bankası fiyatları: ALIŞ CCMHUfiİYET 20 250 REŞAT 20.000 24 AYAR 2.950 22 AYAR BİLEZİK 2.685 GÜMÜŞ 68.00 Alış 2635 SATIŞ 20.350 20.500 2.980 2.800 70.00 Sstış 2695 OSMANU Osmanlı Bankası attigı imza^a sadık kalan banfcalardan biridir veöylekalacaktır. 119 Yıllık tecrübesiyle Türkiye'nin en eski Bankası •# • • • CüzdSanatlar