Katalog

22 KASIM 1982 KÜLTÜRYAŞAM Cumhunypf akan zaman, duran zaman melih cevdet anday Çhaftanın sanat çizelgesi) INCI (40459S) Yol» 12.00,. 14 30, 21.00 «Arka 17.00, gösteri ÎSTANBUL • ATATÜRK Kültür Merkezi Sinema Bölümünün bu haftâ göstereceği filmler şövle. Ydnn akşam ve çarş^mbs saat 38.00'de Federlco Fellini'nin «Amarcord» fılmi!» yer verilecek. Filmap B. Zanin ve M. Noel başiıca rollerde görülüyor. Fılmden once 15 dakil^ıltfc Avusturya belgeseli «Haynl Üikesi» ızlenebilir. • Cuma 18.00 ve cumartesi 15.00 ile 18 00'de ise yönetmenliğinl Westmuller'in yaptığı «Kan Davası» fUml ş;österiliyor. Sophia IM ren ve Marcello Mastroianni'nin roî aldığı fılmden Önce gösterılecek 15 dakikalık Avusturya belgeselınds «Bregenz Festivali» var. ANKARA ARI (232503) «Rocky» (II hafta) Sylvester Stallon 0 14.30, 16.45, 19.00, 21.30 AKÜN (277656) «Kara Öfke» Muhammed Ali Clay 14.30, 16 45, 19.00. 21.30 BATI (188323) «Uzun Sürücüler» David Carradlne 14.30, 16.45. 19 00. 21.30 BAHÇELÎEVLER DEDEMAN (139231) .Islak Men dil» Umit Besen 14.30, 16. 45. 19.00, 21.30 ÇANKAYA (280780) •Şok» Alain Delon. Catherine D e n e u v s 14.30, 16 45. 19.00, 21.30 KAVAKLIDERE (267379) «Acımasızlar» Ben Gazzara 14.30. 16 45, 19 00 21.30 KIZILIRMAK (255393) «Islak Mendil Ümit Besen 14.30, 16.45. 19 00, 21.30 MENEKŞE (175631) «Rocky» fll hafta) S Stallone 14.30. 16.45. 19.00 21 30 NERGIS (183833) «New York'tan Kaçış» (II hafta) Kurt Russel 12.00. 14.15, 18 30. 19 00. 21.30 SES (264957) «Rocky» S. Stallone (II hafta) Kurt Russel 14 30. 16.45, 19.00 21 30 TALIP (269936) «Iffet» Müjdo Ar. Faruk Peker 14.30 18 45. 19 00. 21.30 ETI SANAT MERKEZI (296280) Patlarsam Yanarsın» Brigitte Fossey 14.30. 36 45. 19.00, 21.30 ÇAGDAS SAHNE «Aıjkımız Bir Günahtı» M. Mastroanni, N. Kinski 14.30, 16.45. 19.00. 21.30 SANATEVI (175585) sinema İSTANBUL Beyoğlu EMEK (448439) «Vahşl Kln» Charies Bronson 12, 14.15, 16.30, 18.45, 21.00 SARAY (454645) «Kahramanlar da Sever» 12.00, 14.30. 16.30. 18.30. 2115 YENİ MELEK (444289) «Göze Göz» Christopher ise 12 00, 14.15, 16.30, 18.45. 21. LALE (443595) «Güls ü m Ana» Fatma Girik 12.00. 14.15. 16 30. 18.45, 21 15 LÜKS «Alişan» Ibrahlm Tatlıses, Yaprak Özdemiroğlu 1200. 14.15. 16.30. 18 45, 21.15 DÜNYA (490166) «Şok» Alain Delon. Catherine Deneuve 12 00. 14.15, 16.30, 18 45. 2100 İNCTRLÎ (726439) «Öimcek Adamın Dönüşfl» j.1.00, 13.00, 15.00, 17.00, 1950, 21.00 SUR (236712) «Örümcek Adamın Dönüşü» 11.00, 14.15. 1630. 18.45, 21.00 Klasik Siirimiz mi? undan bir ay önce burada çıkan «Şiırin Sürekliliği» başlıklı anı yazımda bir dlvan beytini anmış. ama bu beytin kimm olduğunu bulamadığımı söylemiştim. I Üzerınden on glin geçtı geçmedi, bir öğle vakti Oktay Akbal, ressam Agop Arad gazeteden çıkmış, yemeğe gidiyorduk Yolda eskl arkadasımız Ali Avni Öneş'le karşılaştık. O da bize, gazeteye gelıyormuş Elindekî kâğıdı bana uzatarak, îşte o şıir, dsdi. Yavuz Sultan Selim'in. Sevindirn, aldım şiırı, cebime soktutn Meğer Ali Avni öneş'le son karşılaşmamızrnış... Üç giin sonra ölüm haberinl okudum gazetede Ali Avni öneş'in. Şaştım kaldım. «Olmeden üç gün önce yaşıyordu» desem, yeni bir la t"alioe örneğı olacak. Ama ne derseniz deyin, rilenin feısa süre önce yaşadığını düşünmek her zaman şaşırtacaktır bizi. Çünkü yaşamla ölüm yanyana düştinülemiyor bir türlü Ali Avni öneş'in ölümünün bu yazı dizisinde yer alacagı aklımm ucundan geçmezdt Demek o da «Duran Zaman»a kaydı gitti. Ondan aldığım şür şöyle: Gözlerin fitnede ebrun ile hembaz mı ki Dil asılmâğa eyür zülfüne cambaz mı kl Bizi kahreytedüğün lutfuna ağaz mı ki ' Nev ki $ive m* ki cevT mi ki nâz mı ki Dîli saydetmede âlem bilıı Ustadiıgın Kev sakm âleme yayılmaya bîdatlığın Bilmezem sırrı nedir bilmiş lken yâdlığın Nay ki şive mi ki cevr mi ki nâ? mı kl Dil nedir nesne tnl var aşk oduna yakmaduğmj Aşk zencirine gerden mi kodun takmaduğus BenJ gördükte yüzün döndürüben bakmaduğun Ney kı şlve mi ki cevz mi ki nâz mı ki Bu Selim! kuluna cevri revân eyledüğün Bunca sıtkın rehı aşkında yalan eyledüğür Yüzünti gösterüben yine nihan eyledüğün Ney ki şive mi ki cevr mi ki nâz mı ki Benim bu şiirden sadece iki dize ali şım, bir şıirim üzerındeki etkisini göster mek içindi Ontın da ilk dizesinde «fitne» yenne «şive» kullanmışım önemli deği) bence; ben, «k1»lerle oluşan ses üzerinde durmak tstiyordum o kadar Derken, arkadaşlar «Doğrusu burada> diyerpk bana ba«ka bir metln pstlrmezler mi! Rüştü Şarrta«'ın tş Bankası yaytnları arasmda ckmış «Sair Sultanlar» adlı kitabın da idi bu metin. Onu da aktarayım yazıma: çiinkil finemli ayrımlar göreceksiniz Ikisi arasında. Gözlerin fitnede ebrun ile enbâz mı kl? Dil asılmâğa iver zülfüne, canbaz mı ki? Bizi fcahreyledigln, lutfuna âgaz mi ki? Ne! Yeni şive mi ki, cevr mi ki, naz mı kl? Dili saydetmede âlem biltir üstâdlıgın K'ey sakın âleme yayılmaga bîdatlığın. Bilmezem. sırn nedir, bilmiş iken yâdlığın, Ne! Yeni şive mi kl, cevT mi kl, nâz mı ki? Dil nedir! Nesne mi var, aşk oduna yakmadıgın? Aşk zencirlne gerden mi kodun, takmadığın? Beni gördükte, yüzUn döndürüben bakmadığın? Ne! Yeni şlve mi tri, cevr mi kl. naz mı kl? Bu Sellmî kuluna, cevrl revân eyledlğin, Bunca sıdkın, nebi aşkında yalân eyledlğin, YÜzünU gösterüben yine nihân eylediğin. Ne! Yeni şive mi ki, cevr mi kl. nâz mı kl? BUştü Şardağ, kitabına aldığı her şiiri, ayrıca, «GünUmUzUn Dlliyle» başlığı altında yinelemış Ben iki metni de, uyduklan yaaımı değıştırmeden aldım buraya. Beni ilk durduran BüştO Şardağ"ın, «aslı» olarak verdiği metınde noktaiama işaretleri o!du Divan şiirinde noktaiama işaretlerinin kullanılmadıgını biiiyoruz. Burada noktalamn işaretleri, «Günümüzün Dlliyle» başlıgı altındaki bölümlerde kullanılabilirdi Aynca beni saşırtan yerler de oldu bn mptinde örneŞın RUştu Şardağ, Ney ki şive mi ki cevr mi ki nâz mı ki dizesinı, Ne! Yeni şive mi kl, cevT ml kl, nâz mı klî diye yazmış Eski yazıda <tNey ki»nm, yanlışlıkla, «Ne yeni» okunabileceğini düşünmedim değıl ama Şardağ'ın bu yanlısa düşebilereğinı sanmak ıstemiyorum Onutmamal» ki, buradaki «şive», «cilve» demektir, «yeni diyelek», «yeni ağız» anlarnma alınatnaz. Divan şairi «yenl şive» diye bir tamlama da yapamaz Bunu emekl) edebiyat öğretmenl Haşim Nezihi'ye de gösterdim; benim dedıgimi onayladı Ayrıca şunu da belirteylm; dördüncü dlzelerin başındaki «Ney ki» sözü, («ki>;yl lmâleli okuyarak elbet) «Neyi kl» diye okunabilir. Ben öyle yazmıştım Şu örnek de gösteriyor Dftran şlirine çok yabancı düşmüşüz. Bu yabancılik içinde, nasıl klâsik siirimiz sayabiliriz o şiiri? Ben merakli okurlar tçin yeniden durdum bu konunun tizerinde. Böylece Ali Avni öneş'i de anmış oldum Bir ekleme daha yapayım Blrincl dörtlüğün ikincl dizesini Ali Avni önej, DU asılmâğa eyür ütilfüne... diye yazmış, RUştu Şardağ ise, Dl] asılmfiğa Iver... dlyor. Doğrusu «eyür»müdür, «iver»midîr, bilmiyorum Uzmanlann yardımı aydınlatıcı olurdu. Demek kimilerinin <rklasik» dediklert bu şlir, uzmanlara kaldı. Yazıyı gazeteye bırakırken dostum Cevdet Kudret'ten bu konuda bir mektup aldım: Bodnım, 9.11.1982 Değerll dostum Anday, Şilrtn SürekHHği adlı güzel yazında, (tkimin olduğunu şimdi bulamıyorum» dediğin beyit, Yavuz Sultan Selim'indir. Onu, yıllar önce, Ibrahim Necmi (Dilmen)'nin TarlhI Edebiya» Dersleri adlı Kltabında okumuştum. Andığm dizeler, 4 bendlik bir murabbaın içinde geçer. Şiirln bütünü şöyle: Gözlerin fitnede ebrun İle enbâz mı kl Dil asılmâğa iver zülfüne canbâz mı ki Bizi kahı eytedüğun lutfuna âğaz ma kl Ne yiki şlve mi kl e»vr mi kl nâz mı kl Dill sayd atmede âlem bilür üstâdlığua Ki sakın âlems yayılmaya bîdadluğun Bilmezem sırrı nedir bilmlş iken yâdluğun Ne yiki şîve mi ki cevr mi ki nâz mı ki Dil nedir nesne mi var aşk oduna yakmadığun Aşk zencîrine gerden ml kodun takmadığun Beni gördükte yüzün döndürüben bakmaduğun Na yiki şîve mi kl cevr mi kl nâz mı ki Bu Selîmî kuluna cevri revân eyledüğün Bunca sıdkm rehi aşkında yalan eyledüğün YUztinU gösterüben yine nihân eyledüğün Ne yiki şîve mi ki cevr mi ki naz mı kl (îbrahim Necmi, Tarihi Edebiyat Dersleri, 1338, c. 1, s. 82) Birincı dizede senin hembâz ve şîvede diye hatırladığın sözcükler, asıl metinde enbâz fortak) ve fitnede'dir. Her bendin sonunda yinelenen Unltl Ne yl k| şlve mi kl cevr ml kl nâz mı kl dizesini, bir yazar: Nc! Yeni şîve ml kl, cevr ml kt, nâz mı kl? diye okumuş ve: Ne bu! Yen| cilve ml kJ, cefa mı kl, naz nn ki? diye çevirmeğe kalkışarak, eskl köye yeni âdet getirme hevesine kapılmıştır. Bu yoldakl okuyuş, ne yfki sözünün Arap alfabesiyle yazılmasından kaynaklanıyor. Dizenin sesini ve güzelliğini yok eden söz konusu okuyuş, birinci ve ikinci bendlere anlam bakımından nyar gibi görünse bile, üçüncü ve dördüncü bendlere uymuyor; çünkü bu bendlerin üçüncü dizelerindekl eümleler ancak dördüncü dizeye bağlandıkları zaman tamamlanıyor. Şu bir iki noktayı bildinne hevesine kapılıp da mektup yazma bahanesi bulduğuîn için seviniyorum. Sağlık ve mutluluk diler,, şejlâmvo sevgüerimi yollarım, kardeşim. Kadıköy AS (360050) «Örümcek Adamın Dönfişti» 11.00, 13 00. 15 00. 17.00. 19.45 2100 KADTKÖY (377400) «Fe dailer» 11.00, 13.15. 15.15. 17.30, 19.45, 21.30 OCAK (363712) «New York, N e w York» Liza Minelü 11.00 13 00. 15 30. 17 45. 2130 KENT (360012) «Palyaco 11.00. 13 00. 16.00. 18 00 2130 SÜBEYYA (369612) yaço» 11.00, 13.15. 17 30. 2100 «Pal15.15. ANKARA • TÜRKÎngıliz Kültür Derneğirıdeki «Dia GÖsteriaîsnde AFSAD uyesi Rıza Arat'ın «Kıs» adlı gösterisi cuma 18.30'cie izlenebilir. • FRANSIZ Kültür Merkezinde 22 kfisırp pazartesi 18.30'da opera filmler'nden «Aida» gösterilecek. Filmin yonetmeni Pierre Jov.röan. Aynı gün 20.30'tîp, Abel Gance'ın anısma son olaraSc cKaybolan Cennet» adlı film sunuîacak. 26 kasım cuma 18.30'da 3935 yth vaprmı «Mııhteşem Zıyafet» adlı lilm, 20.30'da da «•FideliOB adlı oüera filmi var. • TÜRKAmerskan Derneginde 24 kasım çarsamba 18.00'de Judy Gariand, Fred Astaire, Frank Sinatra ve 3ing Crosby"nin rol aidıklan «That's Entfrtainmenti) adlı mtoikal gfoterilecek. Aynı ^ün 20S0'da ise Paiıl Newman'ın oynadığı «îftıra» adu film var.. • ETÎ San&t Merkeîindo bu hafta başroll«rlni Cîaude Brasseur, Yves Boisset ve Sophie Marceau'nun paylaştüclan «La Boumm» adlı film sunuluyor. • SANATEVİ'nin Büyük P^lomuıt'a ^lulia» sürüyor. Küçük S > & londa ise Aatonioni'nin oYolcu» adlı yaprtı göstenliyor. «Göze Göz. Christopher Lee 11.00 13.00. 15 00. 17.00, 19 00, 21.00 FITAŞ (490166) «Palyaço» Rai Kapoor 12.00. 14.15. 16 30 18 45. 2100 SÎNEPOP (437071) «Gir dap> Jim Mitchum. Karen Lamm 11.00. 13 00. 15.15, 17.30. 1915, 22.00 ELHAMRA (444289) SHİ AS (476313) «Korknsuzlar» 11.00, 13.30. 16 00 18 45 2130 GAZT (476345) «Kahramanlar da Sever» 1100, 13 45. 15 00. J715. 21.30 KONAK (482606) «Halr» Yön: Miloş Forman 1100, 12 45. 15 00, 19 00. 21.45 KENT (477762) «Yükseklik Korkusu» 1100, 13. 15.00. 17 00. 19 00. 2100 SITE (476947) «Girdap» 11.00. 13.00, 15.15, 17.30, 18.45, 21.00 ÎZMİR • TÜRKAlman Külttir Merkezi'nin düzenlediği fiîm g8sterjslnde «Satılınış Nisanh» adlı FHedrich Sraetana'nm opera filmi gösteriliyor. Bavyera Radyosu Senfoni Orkestrası*nın müziği eşhğinde pösterilecek olan 320 dakikalık Aümanea film yann akşam 19^0'da izlenebilir. • ATATÜRK tl Halk KUtüphanesi'nde cumartesi saat 15.00'de Almanca «Kızılder;H Çocuk, Tschetan» adll 1972 yılı yapJrm bir film gösterilpcek Yönetmen Hark Bohın'un filminde genç bir kı zılderilinin oyküsü işleniyor. İstanbnl BAKIRKÖY 74 (720444) «Şok» Alain Delon. Catherine Deneuve 12.00. 14.15. 16. 18.45. 21.00 GÜNEŞ (216140) «Yılan Soyu, Bakirenin Intikamı» 11.00. 13.00. 13.00. 17.00, 19.30 21.10 ADANA • GÜZEL SANATLAR Galerisi'nde hafta boyunca hergün saât 10.00'da ve 14.00'de «Atatürk ve Kültürel» konularda film va slayt gösterilerine yer venliyor. Büyük Salon'da «Julia» J. Fonda Küçuk Salon'da «Yolcu», J. Nıcholson BENJ BİR LAĞIM FARESi OLDUĞUM İÇİN K ü Ç ü K BİR fc&ŞAM PELSE FEM VARDlR... BU K U Ç U K FELSEPESl ASLIN. OA O KADAR OA KÖTU DE<SiıOiR. UFAK ©ıR DÜNVuN UKÛK MUTLUUJKLARIKI OUJR HATTA. HATTA 6 i R SURE SONRA BU KÜÇÜK yA^AM PELSEFSSİNE... Ukatalitz Ctreış Ukaialık DUMDUMA , (jgğiştinrser. iyi gibi Oino, bu gibı olacak ulmasndeterjanım yaptı5' Ufealalık etniiş <grbı olmaijaıjım ama, birazdühu olurrt KİMKİR1E BehiçAK XHJ bilîyorum^nm t>u mottf. ^ıffîlotrnadı Mıhu.ui?aalıl?et. lemem.ama,.,..^ m e R \ b i oimg n...hihi Üudbltt berbatsaclann KiHKiHkihUlıyme uRaiaiıfe. et ÖIHütoialıfeelıuek t e m ama &u ÜKALA/Î kİTÂP>YÂ^^ cem yayınevi ATİLLA ÖZKIRIMLI Sevgi SOYSAL'ı 6. ölüm yıldönümünde saygıyla anıyoruz. Bilgi Yayınevi Yenişehir'de Bir Oğle Vakti Yürümek. Barış Adlı Çocuk Şafak. Bakmak. Tante Rosa Yıldırun Bölge Kadınlaı Koğuşu Hoş Geldin Olüm / Tutkulu Perçem YAŞAMAKHIRSI (SÎMENON'DAN ÇEVÎRÎ) " BÜTÜNESERURİ12 TÜRK EDEBİYATI ANSİKLOPEDİSİ 4 cilt başlangıçtan günümüze yazariaryapitlarterimlerkavramlar b lSemaver / Sarnıç 2Şahmerdan / Lüzumsuz Adam 3Medan Maişet Motonı 4Mahalle Kahvesi / Havada Buiut 5Kumpanya / Kayıp Araruyor 6Havuz Başı / Son Kuşlar 7Alemdağda Var Bir Yılan / Az Şekerli / Şimdi Sevişme Vakti 8Tüneldeki Çocuk / Mahkeme Kapısı 9Bahkçınm Ölümü 10Açık Hava OteB / Konuşmalar / Mektuplar 11 Muthiş Bir Tren bilgi yayıncvi Meşrutiyet Cad. 46/A ANKARA Telf. 31 81 22 31 16 65 I PAÖITIM: Istanbul: Bilgi. GeDa, Karatskin, Ankara : Bilgi. Ada». Ali Sipahl, fzmır : Aitay, Oatic A.Ş.