Katalog

Cumhuriyet 14 22 KASIM 1982 Et fiyatları semtten semte, kasaptan markete değişiyor Kocaogit Belediye Eminöntt ' Panz. Sat. Emlnönü Kuzu (Kıvırcık) Kol But Pirzola Kuşbası Gerdan Kıvma 600 600 600 380 500 340 550 550 500 Etta Türü T. Karamürsel Glmtas Mark. Şisiı Selamiçeşme Tevflk Töfekçl Mustafa Bsla Kasap Kasap Kalamıs Koc M. Paşa 700 700 700 But ve kol Fiyatı 700 550 ,650 650 440 700 700 700 880 440 700 700 700 700 400 600 500 But ve kol Flvata 300 400 500 400 550 600 500 650 400 500 450 450 500 fbrahim Kaya Kasap ledikule Kardeşler Kasabı Zevtinbunra Yenl Mahalle Et ve Balık Et Pazan (Kasp.) Kurama Bakırköy Eminönü 690 650 700 Düşük fîyattan et satanlar, «Biz mezbahadan ya da toptancıdan fazla et alıp satarken sürümden kazanıyoruz, etlerimiz kalitesiz değil» diyorlar. Günde 30 40 kilo et sattığı halde fiyatları düşük tutan kasaplar da var. Serdar ESENLİ Kasaplarda ve marketlerde et fiyatlarında görülen farkların etlertn kalitesinden kaynaklandığı öne sürü lüyor. Fiyatlar hem kasaplar arasmda. hem de marketler arasında farklı, bazı marketlerde kasaplardakinden ucuz, bazı kasaplarda da marketlerdekinden ucuz olabiliyor. Semtler arası fiyat farklannın yanısıra aynı semtte bile değişik fiyatlar izleniyor. îlgililer bu fiyat farklannın doğrudan doğruya kaliteden kaynaklandığını belirtirlerken. düşük fiyatla et satan bazı kasap ve market ler bunu fazla miktarda et satarak sürümden kazanmalarma bağlayıp, kalitesiz et satmadıklannı öne sürüyorlar. Resmi enflasyon oranından çok daha hızlı artan et fiyatlarmm, çeşitlilik gös termesi karşısında îstanbul'un çeşitli semtlerinde yaptığımız araştırmaya göre, aynı tür etler (dana kıyma. kuzu pirzola gibi), semtlere ve dükkânm cinsine göre kilo başına 300 400 liraya varan farklı fiyatlarla satılıyor. Örneğin bir büyük marke tin Eminönü'ndeki mağazasında 480 liraya satılan bir kilo vağsız dana kıyma, Ka lamış'ta bir kasapta 650 liraya. Gayrettepe'de bir kasapta 700 liraya satılabiliyor. Ya da Kocamustafapaşa'da kilosu 500 liraya satın almabilen kuzu pirzolayı Kalamış'taki bir kasaptan alabilmek için 700 lira; Zeytinburnu'ndaki bir kasapta kilosu 700 liraya satılan bonfileyi Şişh'deki bir markelten alabilmek için 1050 lira ödemek gerekiyor. Sağlıkh ve dengeli beslen mede büyük işlevi olan et değişik semtlerde, aynı semt teki çeşitli dükkânlarda, hat tâ bir süpermarket zincirinin farklı semtlerdeki halkalannda neden bu denli farklı fiyatlarla satılıyor? • Bazı kasaplara göre et lerin fiyatları, bir anıamda kalite göstergesi. Mezbahalarda etlerin kalitelerine göre fiyatlandınldığını savunan kasaplar, aynı semtte kaliteden fedakârhk etmeden daha ucuza et satın alabilmenin mumkü olmadığmı savunuyorlar. dolayısıy la marketlerdeki etlerin daha kalitesiz olduğunu ima ediyorlar. • Aynı semtlerdeki market yetkilileri semt kasaplarına oranla daha kalitesiz et satmadıklarını, fiyatların kasaplara göre. daha ucuz olmasımn, mezbahadan aldıklan et miktarmm daha fazla olmasından kaynaklan dığmı söylüyorlar. Bu görüşe göre mezbahadan et alırken fiyatm belirlenmesinde, satm alman miktar büyük ağırhk taşıyor, • Gerek kasaplar, gerekse market yetkilileri, Belediye Tanzim Satış Mağazalan'nda etin ucuza satılmasım kalitesizliğe bağhyorlar. Bu mağazalarda dişi koyun satıldığı, dana bifteğin dana budundan traşlanarak yapıl dığı ve fiyatların bu nedenle ucuz olduğu belirtiliyor. • Dar ve orta gelirli ailelerin yaşadığı semtlerde et fiyatlannın varlıkh semtlere göre daha ucuz olmasında. kalite sorununun ön pla na çıktığı hemen hemen tüm kasap ve market yetkililerin ce kabul ediliyor. Örneğin karnabat cinsi kıvırcık kuzu, bu semtlerde hemen hemen hiç satılmıyor. Bir büyük marketler zincirinin çeşitli^s'e'mtlerde sattığı etlerin fiyatlanndaki farklıhklar da kalite sorununa bağlanıyor. Kasap ve market yetkilile rinin bu görüşlerinin ardından, îstanbul'a canlı hayvan gelişinden etin perakendeciye ulaşmasma kadar geçen sürecin çeşitli aşamalarma bakmak, sanınz ilginç olacaktır. lam 78 bin hayvan kesiliyor. Geri kalan hayvanlann kesimi çevre beledıye mezbahalannda vapılıyor. Ayrıca Karaağaç mezbahasına sakatatsız kesilmiş hay van geliyor. Bunun dışmda bazı hayvan sahipleri malla rını çevre mezbahalarda kendileri kesip kasaplara sa tıvorlar, ya da komisyoncu lara sattırıyorlar. Istanbul'da kesimi yapılan hayvan türleri arasında kıvırcık türleri. dağlıç, karaman, kızıl karaman, keçi, yavru yapmayan dişi koyun (şişek) bulunuyor. Büyukba1; hayvan olarak dana ve sığır kesim]eri yapılıyor. Mezbahalarda, Trakya erkek kıvırcığı ile diğer koyun türleri arasında kilo başına 100 125 lira fark varken, dananin Trakya kırması, Su surluk ve Adapazarı türleri diğer türlerden 50 , 75 lira daha pahalı oluyor. îlgililer. etin tüketiciye üç 650 650 6501050 650 670 690 But ve kol Piyatına 630 600 600 60". Kol ve but Fiyatı 600 600 600 Kol ve but Fiyatj 600 500 560 560 550 600 600 550 700 «^ 600 600 600 600 Kol ve but fiyatı 650 650 550 600 650 489 700 700 700 750 480 700 600 650 650 390 600 • 470 520 550 600 520 500 650 600 600 700 650 60(1 1050 600 600 600 S50 650 650 650 750 550 650 Yağlı kıyma 380 Yağsız kıyma 480 Kuşbaşı 600 Antrikot Kem. Antrikot Kemiksiz 680 Bıftek Piraola 600 Bonfile 800 Kontrifii Kem. Kontrifil Kemiksiz 640 Pu.11 Nuar Rosto 600 500 570 600 550 650 600 550 900 550 570 600 ^™ 550 520 700 600 700 640 650 Doç. Dr. Zabunoğlu: Tasfiye beklentileri gerçekleşti î "Göreve son verme işlemi, YÖK yasası ve yönetmeliklere ters düşüyor,, ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Ankara Üniversitetesi Hukuk Fakültesi öğretlm üyelerinden Doçent Dr. Yahya K. Zabunoğlu, öğretim tiyelerinin görevlerine son verilmesi Işlemlerlnln Yüksek Öğretim Yasası ve ilgili yönetmeliklere ters düş tüğünü söyledi. Doç. Dr. Za bunoğlu, «YÖK Yasası yürürlüge girdiğinde tasfiye nitelikli işlemlere dayanak olabüeceğini kestirtnek güç defrüdi» dedi. Doç. Dr. Zabunoğlu, göreve son verme Işlemlertnin başlamasıyla yasanm yürürlüge girmeslnden ltlbaren ortaya çıkan beklentilerin gerçekieşlftinl söylodl. Doç. Dr. Zabunoğlu'ya yönelttigimiz sorularve yanıt ları şöyle sıralanıyor: Son günlerde ortaya çıkan ö£retim iiyelerinin gö revîne son verilmesi işlemlerînîn Yükspk ftgretim Ya sası ile bağlantısı konusun da ne dişiiniiyorsunuz? YANIT 2547 Sayill Yük sek ögretim Kanunu 6 kasım 19«îl tarihinde yürürlü ğe girdiftinde, tasfiye nitelikli işlemlere de dayanak olabileceğini kestirmek güç deftildi: Gerçekten. bu yasanm örnegin geçicl 10, 15 ve 22. maddelerine bir göz atmak, tasflye olasılığmı görmek icin yeterli sayılabilirdi. Niteklm, «nlversite çevrelerinde ve bir bakıma kpmuoyunda. yasanm yürtirlüöe girmesinden sonra ve kısa zamanda bir tasfiye bekleyişi başiamıştır. 2547 Sayılı Yasaya dayanılarak çıkarılan (öğretim Üyeliğine Yükseltiime ve Atanma Yonetmellği) İle 21 a&ustos 1982 tarihli Resml Ga?ete'de yayımlanarak yü rürlüğe glren yüksek öğretim kurumları yönetici, öğretim e'emanı ve memurları ve disiplin yönetmeiigl, özpllikle ikincisinde 2547 Savılı Yasayı da aşan tasfiyeyi kolaylaştırıcı hükümleri ile. Universite çevrelerindeki sıkmtılı bekleyiş ha vasım daha da ağırlaştırmıştır. Şimdi sözünü ettiginîz beklentiler mi gerçekleşmiş olcîu? Göreve son vermelerin YÖK Yasasının amacına uysrun olduğu söylenebilir mi? YANIT Beklentiler ger çekleşmiş, özelükle 5 kasım dan bu yana, önce Karadenia Oniversitesi ile Ankara Üniversitesi'nin üç fakültesinden baslamak Uzere. görpve son verme. ilişik kesme sonuçlu işlemier birbirini iz lemeye başlamıştır. Kullam lan belirtmeler, sözcükler ne olursa olsun, ünlverslteden bir şekilde dışlananların sayısı bugün lçin ikl yüze yaklaşmıştır. Bu sayıya yine giderek artan sayı larda görülen ayrılmaların ve dlğer yollarla, görünüşte istek ve Iradelerl ile. fakat kuşkusuz genç öğ retim elemanlarına reva gö rülen işlemleri sessiz bir biçimde protesto etmek lçin ayrılanları da katarsak, ortaya üç yüze doğru tırmanan ve hlç de küçümsenemevecek bir sayı çıkmaktadır Bu sayı, llginçtir. sayın YÖK Başkanı'nın son on aylık çabalar soncunda, kendisinin Anadolu üniver. sitelerl adım verdiğl gelişmekte olan veya yenl kurulan üniversitelerimize yönlendirildiklerinden iftiharla söz ettiği öğretim elemanlarının sayısmın yansına yakındır. O halde, daha bu aşamada sormak lazımdır: Yüksek öğretimi ülke çapın da yaygınlaştırmak ve akademtk personelin dengeli ve etkin bir dağılımmı sağlamak amaçlarını güden 2547 Sayılı Yasa. zorla ayırmaların aracı olarak kullanılacak ise, bu amaçlarla bu uygulamalar nasıl uyuşturulabilecektir? Üçyüz elemanı dışlanmış bir yüksek öğretim yapısmın, yaygınlaşmayı ve dengeli dağılımı nasıl sağlayacağı. bu işlemleri oluşturanlardan sorulmalıdır. Göreve son verme işlemlerinin YÖK Yasası ile ilgili yönetmeliklere uygun olmadı ğını belirten Doç. Dr. Zabun oğlu. öğretim üyelerinin gö revlerine son verilmesi, iglemlerine öğretim elemanları ve yardımcılan düzeyinden başlanmasmın sıranın kadrolu doçentlerle pro fesörlere de gelebileceğl yolundaki olasihğı güçlendirdiğini söyledi. Doç. Dr. Zabunoğlu, görevden uzaklaştırmalar konusunda su değerlendirmeyi yaptı: Görevden uzaklaştmlanlar arasmda eski yasaya göre universite asistanı, öğ retim görevllsl, araştırma görevlisi olarak çalışıp. 2547 Sayılı Yasaya göre araştırma görevliliğine atananlar, yenl yasaya göre ve bir kısmı çok yenilerde araştırma görevlisi olarak atanma sı yapılanlar bulunmaktadır. Uzaklaştırılanlar arasında, en az üç yıl önce dok toralarını alanlar ya da tıp ta uzmanhk ünvanını kazananlar, yeni yasadan son ra doktor ya da uzman olanlar, nihayet yardımcı do çentliğe hatta doçentliğe yükseltilenler ve yardımcı doçentlerden de bu ünvan İle öğretim üyeliği görevlni stirdürenler bulunmaktadır. Tüm bu değişik nitelikli ve öz geçmişli öğretim elemanlan ve yardımcılan arasında bu özellikleri göze tilmeden, tek düze ve yasa kurallarının yanlış yorum ve değerlendirilmeslne dayanan işlemlerle ayıklamalar yapılmıştır. Gerçl üniversitelerde hatta bir tiniversitenin çeşitli fakültelerinde, dışlanan bu elemanlara gönderilen yazılarda 2547 Sayılı Yasanın değişik hükümlerine dayanılarak işlemlerinin yapıldığı bildirilmiştir. Fakat bu görüntü, işlerfne son verilenler hakkında yasanm benimsediği merkezcilik anlayışına da uytnayan, dağınık, değişik ve çelişkill formüllerin kullanıldığı gerçeğinl değiştirmemektedir. el değiştîrerek uiaştıgım söy lüyorlar. Bunlar şöyle sıralanıyor: 1) Satıcı (komisyoncu. celep, mal sahibi), 2) Toptancı. 3) Perakendeci kasap Komisyoncu. colep ve mal sahibi aynı kategoriye dahîl ediliyor. Burada komisyoncunun işlevi önemli. Komisycncu, mal sahibinin vekili durumunda. Onun malını belli bir komisyon karşıhğmda toptancıya satıyor. Alım satım mekanizması ge nellikle şöyle işliyor. Hayvan sahibi mahnı bor saya getiriyor, borsada han gi komisyoncu ile çahşıyorsa malını o komisyoncuya teslim ediyor. Komisyoncu o günkü borsa fiyatı üzerin den bu mah tcptancıya kaça satarsa mal sahibine parasını ve faturasını (masraf ları ve komisyonunu fatura üzerinde düştükten sonra) hemen teslim ediyor, toptan cıya da mal sahibine ödenen fiyattan ayn bir fatura veriyor. Komisyoncu yaptığı hizmet karşılığmda canh hayvanlann sahibinden vüzde 4 komisyon alıyor. Bu du rumda komisyoncuyu da sa yarsak et tüketiciye 4 el (Arkası 9. Sayfada) f i • Uygulamada dayanıldığı ileri sürülen yasa hurallan, çokluk, örneh olaylarda. somut olarak dışlanan akademik per* sonelinin özellikleri ile uyumlu bulunmadığmdan, işlemler konu ve sebep ögeleri yönünden açıhça sahattır. Doc. Yahya Zabunoglu'na göre, uygulamadaki sakatiıklar • Yeni yasaya göre araştırma görev~ îiliğine bir yü süre ile atananların (esk! yasaya göre öğretim yardımosı olup da yeni yasaya göre bir çeşit intibaklan yapıİıp araştırma görevliliğine yine bir yıl süre ile atananlar dahil) bu bir yıllık süreleri dolmadıği halde görevlerine son veril miştir, işlemleri yapanlar, bir yıllıp sürenin başlangıcını saptamakta yasayı yanlış yorumlamış görünmehtedirler. • Bir kısım işlemlerde. dayanüan yasa kuralı, bütün hükümleri ile uygulanmamıştır: Örneğin 2547 sayılı yasanm 32. maddesinde yer alan ilgili yönetim kuruU larının görüşlerinin alınmasmdan sonra işlem yapüması gereğine uyulmamıştır. 9 En önemlisi, uzaklaştırmalarda geı'ekçe belirtilmemiştir. İdarenin gerekçe belirtme yükümü, bu olaylarda, feammızca mevcuttur. Belirtilmeyen gerekçeyi bildirmeh yükumu bulunduğu kuşhusuzdur, yasa kurallarının yanlış kullanımı ve atıflar, gerekçe bildirimi değüdir. Bu durum, önceki tasfiyelerde olduğu gibi, heyfiliğe varan takdirlerde, yanhş yargı ve değerlendirmelerin egemen olduğu savmı güçlendirmektedir. FİLLER VAGONLARDA Asya Oyunları için kuzeyde gösterişli fil bulunanıaymca, tam 34 fil trenle Yeni Delhi'ye getirildi. 3.125 kilometrelik yolculuk sırasında fillerlo en büyüğü tünellere ancak kıl payı sığabildi. Fil Ekspresi, Asya Oyunları için 34 fil taşıdı Q Yolculuk için filler 170 saat süresince ayaklarından vagonlara zincirlendi. Paniğe. kapümamaları için de yol boyunca kilolarca uyuşturucu kullamldı. Dış Haberler Servîsi «FO Ekspresi» geçtiğimiz gunIerde Hindıstan'da seferini yaptı. Trenin 34 yolcusunun toplarn ağırlığı yüzbin kiloyu biraz geçiyordu. Çünkü tren yolculan kocaman birer fıldi. «Spiegel» dergisinin haberine göre, Asya Oyunları'nın açılışı için Hindistan'in güneyındeki Triçura eyaletinden getirilen 34 koca fil, bin metre uzunluğundaki bir trenle 3.125 kilornetre yol katederek Yeni Delhi'ye getirildi. Hindistan tarihinde şimdiye kadar görülmeyen bu organizasyonun nedeni, toren lçin gerekli fillerin kuzeyde bulunmaması. İndira Gandi hükümeti yine de gösterişli fillerden vaz geçmeyince, ülkenin güneyindeki tapınaklarda bulunan 400 kııtsal fil arasından en gösterişli filler seçilereb yola çıkanldı. Fillenn yolcu luğu sırasında bir profesör yönetimindekı 6 veteriner. 112 fil bakıcısı ve avrıca 150 Dış Haberler Servisl yardıma ve aşçı, fillerin du Fransız kadınlannm rumuyla ilgilendi. günümüzde şikâyet etHint Demiryolları'nın en tilderi bir rahatsızhk da, masraflı olayı olan bu proidrar yolu iltihaplanje, tam 120 milyon liraya ması diye bilinen sistit maloldu. Sadece fillerin beshastalığı. lenmesî için trene yültlenen Le Matin Magazine palmiye yapraklannın ağırdergisinde yaymlanan lığı yüzbin kiloyu aşıyordu. bir habere göre, Fran3.125 kilometrelik uzun yolsa'da her yıl bir milyoculuk sırasında civarda hiç nu aşkm kadm sistit nekimsenln başına birşey geldeniyle doktora başvuru memesi için büyük kalibreyor. Ancak, bu başvu1 tüfeklerle silahlı tam 20 1 ranlann oranmm, kenpolis görev yaptı. disinde sistit bulunan Yolculuk için filler 170 sakadınlarm % 35'ini oluş at süresince ayaklanndan turduğu düşünülürse. sis vagonlara zincirlendi Panititli kadm sayısının yak ğe kapılmarnalan lçin de laşık 3 milyonu bulduyol boyunca kilolarca uvusğu ortaya çıkıyor. Kalturucu kullanıldı Buna rağdı ki, doktora gitmeyenmen bazıları zincirlerini koler konusunda sağlıklı is pararak olaylara yol açtı. tatistik bilgiler de yok. Filler ancak tüfeklerle atılon (Arkası 9. Sayfada) dev uyuştururu iğneleriyle sakinlestirilebildL Kapkın çifti üniversiteden, kızları da kresten atıldı Erbil TUŞALP ANKARA Or. Emre Kapkın, Psikiatri Bölümü'nden, Dr. Zlynet Kapkın FiEyoloji Bölümü'nden birbıri ardına atıldılar. Birkaç gun sonra bes yaşın*aki kızları Gölce. kardeşınin başına dikilip mahzun mabzun baktı: Ben de kreşten atıldun taprak'cım. KUçük Golge Ue kardeşi Yaprak krskoca adamlann anne ve babasına yaptıklanna bir türlü akü erdiremediler. Bazılaruun büyük umutlar bagladıgı bilim adamı tasfivesinden beş vaşındaki Gölge de payını almıştı. Ege Tıp Fakültesi öğretim elemanlanndan Dr. Emre Kapkın e$l Dr. Ziynet Kapfcın'la, işten atılma gerçegini maaş kuyrugunda yaşadılar. Ünlversiteden Uişkilerinin keslldigi müideleyen belgede 6 kasım yazılı olmasına karsın 1 kasım da maaş alamadılar. Maaş bordrosunda, adlarının yanına kısa ve yalm bir not düşülmüştü «Tenril» diye. Tenzil edllen Insanlan bir daha nereden bulacaklardı da, maaslannı geri aiacaklardı. Emre, Zlynet, GSlee ve Yapraktan oluşan Kaotnn allesi devletten altı sUnlük alacakü olarak böylece kapı önüne kondular. Kao yıllıh bir emekle * de etmiştiniz akademik kariyerinizi? Kişl başını 10 vd. Eşlm de, ben de IÜ73 yılından bnyana akademik karlver lçin emek harcıyoruz. Allece toplam yirml yıllık emeglmlz var, bu işte. Dr. Emre Kapkın 1989 yıjında Dr. Ziynet Kapkın 1973 yılmda lakültelerini bitirip el ele bir yola çıkmıslardı. Birt psikiatri, biri fizyoloH alanında kavga verip doçenüik aşamasına eelmişlerdi. Ege Tıp Fakültesi Psikiatri Bölümü'nde uzman doktor olarak çalışan Emre Kapkın, Bilim Dalı Başkanı ile mazeret izni sorununu görüsüyordu. Prof. Rafet Saygılı «Kolay ha]lederiz» dedi: Blr sorun daha var. BUmem duvduniüi mu? YÖK Wr miktar tensikat istiyor. Siz dört kîşisiniz, iküılzin sfiresini nzatmayacağım. Dr. Emre Kapkın olabllecekleri ekim ayırıın 19'unda öğrendi. Mazeret izni almak için girdiği Bölüm Başkanının odasından hiç ummadıgı kadar uzun süre izdnli olarak çıktı. Ben o gün, bugün lzinliyim. Psikiatri uzmanı Dr. Emra Kapkm, YÖK yasası cıktığı zaman doçentlik hakkına sahip olan son asistanlardandı. YÖK yasasımn öngördüğü biçimde 30 haziran 1912 tarihine kadar tezini hazırlayıp smav için başvuranlardandı. 13 vıllık öoktor, 10 yıllık akademik çalışması olan bir bllim adamıydı. «Şlzofren hastalarda ve normallerde (fiirsfl nvanlmıs vanıtlann ferkans lcarakieristleri» konulu doçentlik tezl için uzun yıllardır harcadıgı emegi bosa çıkarmamak için ünlversiteden atılmıs olmasına karsın yenl bir sınavla sUrdürtl yordu: Işten atıldıktan sonra sınav kapılan heyecanlı olmnyor. Dr. Kapkın'ın elindekl bir belgede işten atüması İcin öne sürUlen gerekcslere fnanmanın olanagı yok. «Dahlll tıp bllünler bölUmünfln psikiatri anabUim dalında törevll Mut. Dr. Emre Kapkın» diye başlayan yazıda aynen sunlar yazüı: «BSIflm baskanlıgmca olumln ya da olnmsnz teknt! celmediginden 2547 sayılı ^asa nyannca 6.11.1982 tarihlnden »Ibaren cörevi ile tilsklsinln kesilmeslne yapılan elzli oyiama ve oybirUgi Ue karar verildi* (Arkan 9. Sayfada) Sentetik ic camaşiriarıyla cok dar pantolonlar sistit hastalığına yoi acabiliyor # Fiyatlar nasıl oluşuyor? îstanbul'a günde ortalama 10 bin canlı hayvan geliyor. Mezbahalardaki kesim günleri olan pazartesi, çarşambave.cuma gunlerinde top.