Katalog

ON CUMHURİYET 15 HAZİRAN 1980 Sowetonun 4. yılında Güney Afrika yinekaynıyor Dışişlerinde P OLİS kurşunlarıyla 600 siyah gencın olduruldugu, 2000 sıyah gencın yaralan dığı 16 hazıran 1976 tarıhlı So weto olaylarının dorduncu yıldonumunde Guney Afrika yenı tfen, beyaz azınlı* yonetımının ırkçı uygulamalarını protesto gostenlerme sahne olmaktadır Zımbabvve'de sıyah çogunluk yonetımının kurulmasının hsmen ertesınde, Sıyah Afrı<a nın bu son «Beyaz iekesı»nde sıyah ogrencılerın hukumetın ırkcı eğıtım polıtıkasıriı protesto amacıyla derslerı boykot etmek bıçfrnınde başlattıkları olaylar. melez ogrencıler ve melez ve sıyah ışçılerın de dırenışe geçmelerıyle ceşıtlı halk kesımlerınde ve ulka capında yaygınlaşmıştır SİYAH AFRİKANIN SON «BEYAZ LEKESİ» GÜNEY AFRİKA; BEYAZ AZINLIK YONETIMİNİN JRKÇI UYGULAMALARINI PROTESTO AMACINA YÖNELİK YOĞUN GÖSTERİLERE SAHNE OLUYOR. ZİMBABWE'DE SİYAH ÇOĞUNLUK YÖNETİMİNİN KURULMASININ HEMEN ERTESİNDE BAŞLAYAN OLAYLAREN ÇESİTLİ HALK KESBMLERİNDE VE ÜLKE ÇAPINDA YAYGINLAŞTIĞI GÖRÜLÜYOR . SİYAHLARIN TE1VIEL HEDEFLERİNIN IRKÇI BEYAZ AZINLIK YÖNETİMİNİ DEVİRMEK OLDUĞU VE BAZI HAKLAR ELDE ETMEKLE BU HEDEFLERİNDEN CAYMAYACAKLARI ANLAŞILMAKTADIR. Oğrencı gosterılerınln ıkı oya yakın suredır bayrak yarışı omeğı kentten kente sıcraya rak aralıksız surmesi beyaz ozınlık hukümetını cıddı sorunlar karşısında bırakmıştır Daha öncekı yıllardakı oğrencı gosterılerı ya belırlı bır yerde ve kucuk capta olmakta ya da büyuk capta olduğu zoman guvenlık kuvvellerıne hedef olarak cok sayıda gostencı yaşamını kaybetmekteydı. Ulkenın doğusundan batısına dek bırcok kentlen ıceren bu defakı oğrencı gostenlerınde ıkı gencın olmesıne karşın okular ve unıversıteler öğrenım yapamaz duruma gelmıştır Ustelık ılk kez sıyah öğrencılerle sıyah işcıler arasında dayanışma görülmuştur Bu defakı olayların özelllklerınden bın de sıyahlarlo melezler arosında dayanışmanın başlamasıdır Güney Afrika dakı 3 mılyonluk melez nufuz beyaz azınlık yonetımme karşı 20 mılyonluk sıyah nufusla ey larına da sıcradı. Yatışır gıbl olurken, Johannsburg'un dış mahallelerındekı okuiarda boykotlar başladı, bu arada Durban'dakı tekstıl ışçılerıyle Cape Tovvn'dakı mezbaho ışcıleri greve gıttıler. Böylece gosterıler grevlere donuştü, beyaz azınlık hukümetının ırk ayrımı polıtıkasına karşı olan sıyahların eylemlerı, melezlerın eylemlerme karıştı Daha oncekı gosterıtere kıyasla daha dısıpiınlı ve bılınclı surdürülen bu defakı gosterıler ve grevler de guvenlık kuvvetlerıyle herhangı bır catışmayo meydan verılmemıştır Yalnızca gosterılerden bırınde otomobıllı beyazları taş atarak durdurma ya calışan gosterıcılerle polıs arasında cıkan bır catışmoda ıki genc ölmuş, bırı de yaralanarak hastaneye kaldırılmıştır 600 sıyah gencın öldurulduğu 16 hazıran 1976 gunku Soweto olaylarının 4 yıldonurrunde ırkcı beyaz azınlık hukume tının başı Bothe ortaya cıkan ysnı savaşım bıcımıne karşı ne tur onlemler almak gerektığı konusunu duşunurken beyaz yo netımın ceşıtli kademelerınde göruş ayrılıkları goze carpmak tadır Irkcı beyaz yonetım ka demelerınde son gostsrıler dızısınden sonra şu soru sorulmaktadır Sıyahlara ve melezlere ekonomık ve sosyal haklar vererek bu duzenı sürdurebılır mıyız'' yeni atama kararnamesi yururluge gırdı ANKARA (UBA) Dışışien Bakanlığı bunyesındekı baş konsolos, musteşar ve dıger meslek memurları ıle ılgılı yenı atama karamamesı Cumhurbaşkanı Vekılı Ihsan Sabrı Çağlayangıl tarafından onaylanarak yurürluğe gırmıştır Bu kararname ıle Dışışlerı Bakanlığı meslek memurlarından 92"sı merkezden dış gorevlere atanmakta, 88'ı merkeze alınmakta ve 34 unun de yurt dışındakı gorev yerleri de gıştılmektedır Msrkezden dış goreve atanan Dışışlerı Bakanlığı mensup ları ve yenı gorev yerleri şoyledır «Fıkret Berker Kostence, ih san Akay Şıkago, Alaattm Taluy Munıh Fahrettın Taşan Marsılya Cetın Oran Bruksel, Baha Ordemır Karaçı. Kâmıl Uras Anvers, Gundogdu Can Barsslona, Neıat Uçtum Musul, Mekın Bayer Mılano Başkonsolosluklarına, Yalçın Tuğ Bırleşmış Mıiletler Egıtım, Bılım ve Kultur Teşkılatı (UNESCO) nez dınde Turkıye Daımı Temsılcı yardımcıhgıno, Csngız Yavuzcan Essen, Halıl Dağ Atına Pıre Başkonsolosiuklarına Haluk Akman Karakas, Kutlu Özguvenç Yenı Delhı Onur Oymen Prag Buyukslcıl klerı MusteşarlıklarırKi. Cemal Oğuz Stuttgart Başkonsolosluguna. Mete Akkaya Ottovvo Buyukelcı lığı Musteşarlıgına, Ulku Başsoy, Dusseldorf 2 ncı sınıf maıyette Başkonsolosluğa, Umıt Aytar Lagos, Selçuk Incesu Ce zayır, Turhan Fırat Londra Buyukelcılıklerı Musteşarlıklarına. Samım Erol Guncer Hong Kong Başkonsolosluğuna, Bulent Gorkam Bern, Burhonettın Muz Rabat. Önder Özar Meksıka Buyukelcılıklerı Musteşarlıklarına, Tımucm Arbak Batum Başkonsolosluğuna, Erdogan Aytun, Vatıkan, Suat Tuygan Roma, Yaşar Yakış Şam Buyukelcılıklerı Musteşarlıklarına. Yaşar Togo Munıh Başkonsolosluğuna, Altan Karamanoğlu Madrıd, Ergun Pelıt Kanberra, Ozdem Sanberk Iktısadj Işbırlıgı ve Kalkınma Teşkılatı nezdınde Turklye Daımi Temsılcilığı, Sonmez Koksal Avrupa Ekonomık Topluluğu nezdınde Turkıye Daımı Temsılcılığı, Onur Gokçe Bırllşmış Mıiletler Teşkılatı nezdlnde Turkıye Dalmı Temsılcılığı Musteşarlıklarına, Jale Yığıt Şıkago Başkonsolosluguna, Muammer Noyan Kuveyt, Şefık Onat Islamabad. Fugen Ok Vıyana. Metın Yığıt Varşova, Türkekul Kurttekın Ro ma Buyukelçılıklen Musteşarlıklarına Şenbır Tumay Mılano, Boşkonsolosluğuna, Numan Ha zar VVashıngton, Faruk Logoglu Bırleşmış Mıiletler Teşkılatı nezdınde Turkıye Daımı Temsılcilığı, Kurtuluş Taşkent Avrupa Ekonomık Top'ulugu Nezdın de Turkıye Daımı Temsılcılığı. Omer Zeytinoğlu Belgrad, Tuluy Tanc Bırleşmış Mıiletler Teşkılatı nezdınde Turkıye Daımi Temsdcılığıne. Aydemır Erman Kopenhag, Ahmet aBnguoğlu Atına Büyükelcilıklen Müs teşarlıklarına, Nun Yıldırım Tebrız, Kaya İnal Parıs Başkonsolosiuklarına. Bahattın Gursoz Nurnberg, Feryal Ozbılen Kolonya, Can Altan Rotterdam Konsolosluklarına. Ahmet Akses Prag Musteşarlıgına, Polat Erol Maınzm Konsolosluğuna, Ataman Yalgın Atına, Bılge Cankorel Bırleşmış Mıiletler Cenevre Ofısı nezdınde Turkıye Daımı temsılcılığı, Çınar Aldemır Roma Buyukelcılığı Müsteşarlıklarına, Erdal Golcuklü Buenos Aıres Başkatıplığıne, Ahmet R Okcun Londra Konsolosluğuna, Alp Koraosmanoğlu Tunus Başkatıplığıne, Veka İnal Bırleşmış Mılletler Eğıtım, Bılım ve Kultur Teşkılatı (UNESCO) nezdınde Turkıye Daımı Ternsılcıhğınde Başkatıplığe, Selah Ko ruturk Moskova Büyukelcılığınde Katıplığe, Osman Paksüt San Fransısko Başkonsolosluğundo Muavın Konsolosluğa, Oğuz Demıralp Münıh Başkansolosluğunda Muavın Konsolosluğa, Rafet Akgünay Lefkoşe Buyükelçılığınde Katıplığe, Servet Oktem Stutgart Başkonsolosluğunda Muavın Konsolosluğa, Sıbel Cetıntaş Dusseldorf Başkonsolosluğunda Muavın Konsolosluğa, Hasan Goğus Yenı Delhı Büyükelcılığınde Katıplığe, Omur Solendıl Halep Başkonsolosluğundo Muovin Konsolosluğa, Yalcm Kaya Erensoy Lyon Konsolosluk Aıanlığında Muavın Konsolosluğa. Derya Kan bay Tokyo Buyükelçılığınde Ka tıphğe, Haydar Berk Karlsruhe Başkonsolosluğunda Muavın Konsolosluğo. Berki Dıbek Ha vana Büyükelcilığmde Katıplığe, Taner Seben Cokarto Bu yükelcılığinde Katlplığe, Haşmet Sınav Demokratık Almon Cumhunyetl nezdınde Turkıye Büyükelcilığmde Katıplığe, Haduk Sıpahıoğlu Berlın Muovin Konsolosluğuna, Ertan Tezgör Pekın Buyükelçılığınde Katıplığe. Denız Kılıcer Londra Bu yükelcılığinde Katıplığe, Haldun Otman Frankfurt Başkonsolos luğunda Muavın Konsolosluğa, Osmcn Cetıntaş Essen Başkonsolosluğunda Muavın Konsolosluğa, Beyza Su Selanık Başkonsolosluğunda Muavın Konsolosluğa, Ahmet N Alpman San Fransısko Başkonso losluğunda Kancılarlığa, Bırnur Ferteklıgıl Parıs Buyükelçılığınde Katıplığe Unal Cevıkoz Moskova Büyükelcilığmde Katıplığe. Şenay Oğuz Brüksel Buyükelçılığınde Katıplığe Necıp Oğuz Bruksel Başkonsolos de Katıplığe Neıat Akçal Nurn berg Başkonsolosluğunda Kan cılarlığa Avdın Nurhan Cıdde Buyükelçılığınde Katıplığe atandılar MERKEZE ALINANLAR Dış gorevlennden Merkeze alınan Başkonsolos, Musteşar, Konsolos, Başkatıp ve Ikıncı Katıp duzeyındekı Dışışlerı Ba kanlığı meslek memurları da şunlardır «Fıtrat Atasel Zubeyır Bensan, Ferıdun Rua, Lemı Kemalyerı, Yavuz Gor. Alaattın Gulen, Zekı Gonen, Selçuk Toker Halluk Afra Kaya Toperı, Salıh Zekı Karaca Metın Mekık Aydoğan Tuncer, Ismet Bırsel, Halıt Guvener, Bıl g'n Unan, Ergul Gokcen, Zekı Celıkkol Şevkı Özmen. Kemal Ozbılgı, Zeynel Celık, Acar German, Akın Emregül, Ar gun Özer Metın Goker, Ulkü Karatay, Rıza Turmen. Yalcın Oral. Erkut Onart, Tugay Ulucevık, Sevınç Dalyanoğlu, Aykut Berk, Mete Inanç, Mehmet Ezen, Acar Tuzün. Nazım Belger, Daver Darende, Aydın Idıl. Uğur Zıyal. llhan Yığıtbaş oğlu, Emre Ertürer. Gonul Dal yanoğlu, Yetkın Adayılmaz, Ertuğrul Apakan, Turel Özkarol. Burak Gursel. Umur Apay dın. Işık Bozkurt, Yusuf Buluç, Cem Basman, Uğur Ergun, Aksel Ulker, Asım Temızgıl, Onur Dınç. Osman Koruturk, Selım Karaosmanoğlu, Gursu Okurer, Aydın Durusu, Bılgen Devrımsel. Orhan Atakan, llhan Atınc. Engin Türker. Ahmet Ertay, Sevıl Yurda kul, Volkan Bozkır Rıza Erkmenoğlu, Mengü Buyukdavraş, Yücel Güçlü, Ecvet Tezcan, Cem Ergın Kemal Dırioz, Ender Arat, Necıl Nedımoğlu. Ahmet Demırbağ Orhan Ertuğruloğlu Ahmet Erozan, Kemal Gür. Cetıner Karahan, Mehmet Nurl Emre. Alı Yakıtal Doğan Akdur. F&rıt Ergın, Yaşar Pınar, Ayşe Nur Baskın, l>san Yücel Bülent Gokay, Sına Demır, Nursel Ustaoğlu GOREV YERLERİ DEĞİŞTİRİLENLER Halen yurt dışında görevll olan ve başka dış tenrsılcılıklere atananlar ıse şoyledır: Aziz Yakın Selanık Başkonso losluğuna Argun Coban Naıro bı Buyukelcılığı Musteşarlıgına, Temel Iskıt Cıdde Buyukelcilıği Musteşarlıgına, Oktay Aksoy: Bırleşmış Mıiletler Cenevre Ofısı nezdınde Turkıye Daiml Tem sılcılığinde Müsteşariığa, Günduz Aktan Trablus Büyükeloiliğl Musteşarlıgına, Necati Utkan: Doha Büyükelçilık Musteşarlıgına Süha Noyan Poris Büyükel cılık Musteşarlıgına Sadı Calışlar Urumıye Başkonsolosluğu na, Ufuk Özsancak Kahıre Bü yükelcılığı Musteşarlıgına Ali Tuygan Bağdat Buyukelcilıği Musteşarlıgına, Erol Etcıoğlu: Trablus Buyukelcılığı Musteşar lığına, Fazlı Kesmır Bonn Buyükelcılığı Musteşarlıgına, Nabl Şensoy VVashıngton Büyukelçıl.ğı Musteşarlıgına, Nıhat Akyol Kınşasa Buyukelcılığı Başkatıplığıne Ercan Ozer Darusselam Buyukelcılığı Başkâtıplıği ne, Tuncay Inkaya Beırut Buyukelcılığı Başkatıplığıne, MuDeventer Konsoloslu r at Oğuz ğuno, Serpıl Uludoğan Kuveyt Buyükelçılığınde Başkatıplığe, Mehmet Akat Kudus Konsolosluğuna Atılla Uzer Bükreş Büyükelcilığmde Başkatıplığe, Ahmet Akarcay Sofya Büyükelcilığmde Ikıncı Katıplığe, M Ali Intoncelık Kabıl Buyükelçılığınde Ikıncı Katıplığe Bılgin Atalay TelAvıv Elcılığınde İkıncl Katıplığe, Onder Alpman Dakar Büyükelcilığmde Ikmci Katıplığe, Oya Inkaya Şam Büyük elcılığınde Ikıncı Katıplığe, Osman Ulukan Tıran Buyukelçiliğınde Ikıncı Katıplığe. Hayatl Guven Sofya Buyukeicılığl^de Ikıncı Katıplığe, Tanıu Sümer: Amman Buyükelçılığınde İkınci Katıplığe Osman Durak Hamburg Başkonsolosluğunda muavın Konsolosluğa. Hayri Erol: Parıs Başkonso luğunda Mua vın Konsolosluğa. Sadık Toprak Hannover Başkonsolosluğunda Muavın Konsolosluğa. Ateş Okterr Karlsruhe Muavın Konsolosluğuna, Mehmet Cınar Tebrız Başkonsolosluğunda Muavın Konsolosluğa, Haydar Günver Bruksel Buyukelcıliğinde Ikincl KâtiDliâau SIYAH AFRÎKA'DA BEYAZ AZINLIK lem ortaklığına daha önce glrışnvemıştır Bu kez bır yandan oğrencıışcı dayanışması bır yandan da sıyahmelez dayanış masınm belırmesı Botha hukumetıni endışelendirmektedır OLAYLAR NASIL BAŞLADI? Nısan ayı ortasında Cape Tovvn dakı sıyah ogrencıler, devlet butcesınde beyaz ogren cıler ıcm ayrılan oğretlm tahsısatının sıyah oğrencılennkıne kıyasla 9 kat fazla oluşunu pro testo ıçın gosterılere başladıdılar Eğıtm butcesınde her beyaz oğrencı ıçın yıida 677 do lar ayrılırken. bu para melez ogrencı.er lcın 227, sıyah oğrencılsr ıcmse 66 dolardır Gosterıler daha sonra Hıntlı ogrencıler n okudukları ulkenın doğu kesımmdekı Durban okul REFORMLAR VE KATI MUHAFAZAKÂRLAR Bu soruya verılen yanıt açısından bsyaz yonetıcıler ıkı gruba ayrılmaktadırlar Katı Mu hafazakârlar adı verılen bır grup sorunun bır ırk sorunu olduğunu, ekonomık ve sosyal haklar gıbı odunler vermenın gereksız olduğu gorüşunu savunarak sıyahlarla melezlere katı davranılmaya devam edılmesını ıstemektedırler Reformu cıkar yol olarak gorenler ıse ırk ayrımı polıtıkasının batı kuralannı yumuşatmak, ırklararası ılışkılerdekı kalın duvarları aralayarak ekonomık ve sosyal haklar vermek suretıyle bır sıyah burıuva sınıfının yara tılmasına onayak olmak ve ırk 1 lararası kaskın catışmaları onlemek nıyetındedırler. Bevozlorın kullandıklan Afrıkager dılınde «Verkrampe» adı verılen Katı Muhafazakâr grup, Başbakan Botha'yı relorm lara gldıleceğı ızlenımını yarata rak sıyahlar ve melezlere bır umut ısığı yakmakla suçlamaktadT Ancak yonetıcıler arasındakı dengeler, ırkcı beyaz czın lık yonetımının odün vermeye yanaşamoyacağı ızlenımırıi yoratmaktodır. Madolyonun oteki yanına bakıldığında da protestocu sıyahların temel hedefının ırkcı beyaz azınlık yönetım nl devırmek olduğu ve bazı ekonomık ve sosyal haklar elde etmeklo asıl hedeflerınden caymıyaca<ları anlaşılmaktadır. Devletin malı deniz...Yiyenler mutsuz! • 1977 1980 ARASINDA 140 MİLYAR LtRALIK BANKNOT BASILDI. BU, 1970 YILINDA TEDAVÜLDE OLAN PARANIN TAM ON KATIYDI. 4 indokuzyüzyetmlşyedl boharından scnra geçen Ü3 yılda, kentlerdekl yaşam glderek ağırlaşmaya başladı Türk toplumu ıcm kent yaşamı yenl bır olgu ıdi. Derrokratık hayatın başında nufusun sadece % 20'sl kentıerde yaşarken, 1980 yaz başında oran % 50"yı bulmuştu ve 45 mılyon nufusun en az 22 mılyonu kentlerde yaşamağa başlamıştır Son genel secımden berl kentlerde yaşayanlorın 3 mılyon ortmış olmasına da dikkat etmek gerekiyor Kırsal alanda nufus pek değışmedl, amo son üc yılda artan nüfus kadar kent keslmi geliştl Kentlerın bu yenl vatandaşlarına iş bulmak gerekırdi. 3 mılyon yenl kentlinin hic değilse 1.5 milyonu çalışma yaşındakl Insanlardı ve enflosyonun dayanılrroz hale getırdığl pahalılıktan biraz olsun korunobılmeleri icın ücret getıren bır ışte calışmoları şarttı Oysa, uc yıllık dönemın başında 900 bın olarak hesaplanon ışsızler ordusuna, Ikı milyon insan daha eklendl, ve tış» aslanın ağzından kapılır oldu. SONüÇYILCA BİZ VE DÖNYA 11 y\ $$P r B il 1/ ler şaşırıp kalmışlardı. 1978'de 35 mılyar lıra, 1979"da 58 mılyar lıra basıldı ve teaavuldekı bank not degeri 1980 ın başında 180 mııyar lıraya ulaştı Demırel'ın butun tkısıcı» tedbırlerıne karşn pıyasadakı Danknotların 200 mılyara doğru yol alması onlenememıştır Ustelık. ekonomık havada. senetler. cekler, tahvıller ucuşmaktadır Sadece 1979'da onemlı sanayi kuru'uşlarının pıyasaya cıkar dıkları tahvıller tutarı 5 mılyar lıraya yaklaşmaktadır ve bunların 4 mıiyar lıralık bolümu, sermaye pıyasamızın yenı yıldızları «Banker»ler aracılığı ıle votandoşlara sunulmuştur % 25 faızlı bu tahvılıerı bankerler % 16 5 daha duşuk degerle toptan aimakta ve holka % 41 5 yuksek faızle vadeli olarak satmaktcdırlar Butun bu mekanızma, para k thgı ce<en en guçlu kuruluşlarır. bıle ortolarra % 40 faızle para topladıklannı vurgulamaktadır 1980'ın Turkıyesınde pahalılıgın butun azgıniığına rağmen yıne de tasarruf yapa» bılenler. şımdi kendılerme sunulan ay lık «foız moaş» programlarıyla ılgılendırılmektedırler Onlara. 3 mılyonlu< katında oturacağına, ya da kıraya vereceğıne evını sat ve ayda 50 60 bın lıra gelırle 'Stedıgın yerde otur. ıstedığın gıbı keyf>ne bak telkınleri Sadun TANJU DEVLETİN MALI DENİZ B lzım bır hatk sözümüz vardır. Oevletln malı denız. yemeyen domuz, denir. 19751977 yılları arasında devletin memur kadroları her yıl ortaloma 100 bın arttı 1977'de calışan memur sayısı 1165. 000 ıdl ve ondan sonroki üc yıl lcinde sadece 85 bın kışı memur olabıldı Devletin kadroları öyleslne şışmlştı kı sıyasal ış bulrra kaoıları bıle Ister ıstemez kupanıyordu Son bütce kanununa gore, devlet kadrolarında ıstıhdam yaratma oranı % 2 olarok sap tandı ve boylece devlet kapısında iş bulma olanağı da 1977'ye göre dörtte bıre mmış oldu Sanayı kes.mınde Ise yıllardan berı 2 2 mılyon kısılık bır sayıva cakıldık kaldık Son üc yılda sıgortalı ışçı sayısmdakı artış. yılltk 16 17 bın ortalamasını aşamadı Sanayi kesimındekı ağır bunalım tşçıleri ıslerıni koruyobılme tedırgınlığı Icıne yuvarladı. Toplu sözleşmelerle yukseltılen ücretier pahalıiığın en büyük etkenlerınden bıri olarak gösterılıyorOu Oysa, 1977>e aelınceye kadar enflasyonun önünde gıden ıscı ücret'erı, butun bu şıkâyetlere rağmen enflasyonun gensınde kalmoğo başlamıştı ve sanayi kesımının odedığı yüksek ücretlerle, uc yıl sonra, 1977'nn yasarra standar dıno erısılemıyordu Ortalama ışcı ucretlerı üc yıl ıcmde 9 bın lıranın üc katma kadar yukselmışti Memur maaşları do bu surede 6 bın ortalamasından 18 bıne doğru cıkmıştı Emek1 rerın elıne 1977"de aldıklcrının üc katı gecıyordu Bu yılın baharında vapılan bır acıklomaya göre 485 bın Iscı emeklısıne yılda 22 mılyar lıra öde„ w~~i,, VB ^n nwdo 3800 lıralık bır gelırdemekti Butun artışlara, bır kotsayı artışmın devlet butcesınden 100 mılyar lırayı alıp götürmeslne rağmen, ucretler enflasyonun baskısını hafıfletemıyordu Devletin malı aenız, yiypnlor rrutSUZdll nflosyonun hararetinln ort J mağa başladığı 1977 başlarında ınsanlar yıne de hastalıgın nosıl bıtirıci olabıleceğın) ılda 200 mılyorın uzerınde mal ve hızmet üreten bır topluma bankalarm yjksek faızle bugun ıcm ellerınde tutabıldıkierı yaklaş k 500 rrılyarlık halk tasarruf ları ve Merkez Bankasının bır o kadar lık kredı cuzdanı ışlerı cevırecek serma/evı sağlıyamamaktadır Enflâsyonıst polıtıkolcrla daha fazla iş yapmaga ozendırılen Turk sanayıı ve tıcaret kesımı, ıc pıyasa olanaklarmı zorlaya zorlaya varabıldıgı 1980 baharındaki cıkmaziardan sıyrılab Ime* ıcm, şımdı yılda en az 3 mılycr dolarlık (yaklaşık 225 mılyar Turk lırası) dış sermayeye gereksınme duyuvor ve en kısa sure ae d!Ş pıyasalarda ıs /apabıiır hal« gelmenın yollarını arar gıbı gorunuyor. dışardon para verenler ıse ınsanıngozu nun yaşına bakmıyorlar En pratık yo lu, Turk ekonomısının dışa acılmasın da değıl, ıçerde kabuguna cekılmesınde goruyorıar Bunun bızım sosyal ve sıyasal hayatımızı ne hale getırecegı kmsenın umurunda degıl Yorganına gore ayağıni uzat dıyenterden doha buyuk bır yorgart ıstenemıyeceğinı ıse, halkımız, üşuyerek oğrenıyor. BORÇ.. BORC. BORÇ.. DOMİNO TEORİSİ GEÇERLİ Mİ? Komşu Zımbabve'de sıyah co ğunluk yonetımının kuru.ması Güney Afnkc nın 20 rrilyon sıyah ınsanını yureklendırnnş ve beyazlar auzenının yıkılabıleceğı ınancını pekıştırmış olmakla bıriıkte Zımbabve'de olanlar Gü ney Afrıka'da da tekrarlanabılır mı sorusuna olumlu yanıî vermek guçtur Çünkü. Bat.lı ulkelerın Zımbabve'de (Eskt Rodezya) bır nebze krom madenı ve tutün gıbı tarımsal ürunler acısından cıkarı vardıysa Güney Afnka'dakı cokuluslu şırketlerın Cikarları coktur Altın uretımınde dunya bırıncısı, Batılı ulkelenn nukleer santrallen ıcm gereklı uranyum açısından zengın, komur madenı damarları verımlı yalnızca son 5 yılda 282 ozel bankanın 6 mılyar dolar vatırım yaptıgı, atom bombası teknoloıı sıne sahıp ve cok ucuz sıyah ış cı calıştıran Guney Afrıka'nın ordındakı buyuk gücler bu ülkeyı kolay kolay terketmeyecektır. Y 1980'İN YAZ BAŞINDA.. ırrdı, 1980 yılının yaz başında, soğu< ve c lelı bır kıştan cıkıp kemıklerımızın ısındığını tatlı totlı hıssedıp mutlu oldugumuz bır sırada, son secımden berı gecen uc yılm actığı yaralan kaşımak ınsanı tedırgın edıyor. Ama ne yapalım kı, yaşam durmadan ılerleyen b r surectır ve bır fcbnka bandı uzerındekı parca gıbı, nereye takılacağımızı, ne ış goreceğımızi bılmek iâzımdır. Bıze mutluluk, daha lyi bır gelecek, daha güvenlı bır yaşam vaat edenler uç yıl sonra şımdl vardığımız yerde, bızımle alay edermlş gıbı, aylardır calışmayan bır parlâmentoda; yetkılerı belü ve secılmesıyle hıc bır şeyın cozulmeyeceğı ekonomık sıyasal ve sosyal hıc bır durumun değişmıyeceğı bır currhurbaşkanını secmek lcın nerdeyse Ikı aydır, dönüp du ruyorlar. Bır fırtına öncesınde, kul rengl b'r gökyüzünde dönüp duran kuşların urkuntusunü duyuyoruz hepımız. «Ne dönup duruyor havada kuşlar? Nerden çıktı bu cenaze? Öten kim? Bu kaçıncı bahçfl gördum, târumâr?» Ş AMERİKA'NIN MACARİSTAN'A TİCARETTE «EN ÇOK KAYIRILAN ÜLKE» STATÜSÜ TANIYACAĞI BİLDİRİLİYOR BUDAPEŞTE, (ANKA) ABD nın buyuk bır olasılıklo Im zalayacağı tıcoret anlasmosıyla Macorıstan'a c©n cok kayırılan ulke stotüsu tanı>ocağı, Magyor Nemzet Gazetesı tarafından bıldırılırıştır. Gazete, Washıngton kaynoklı habennde gecen yıl ABD Mocarıston tıcaretının yuzde 14 artarok 190 mılyon dolara ctktığını bıldırmtştır. Magyar Nemzet Gazetesl, en cok koyırılon ülke düzenlemesmln ücer yıllık dönemler icın yapılabıleceğıni bıldırmıştır Bu nun uzun dönemlı tıcan llışkıyl mumkun kılabıleceği ıfade edılmektedir. E bılmıyorlardı. 1976'da tedavulde 52 mılyar lıralık banknot varken 1977 sonunda 80 mılyar lıra pıyasado donmeğe başladı. Oysa 1970'de pıyasada sadece 14 mılyar lıra vardı. 1977'dekı para bolluğu Insanları yıne de oyolıyordu Hayatın son yedl yılda beş mısII pahalılaşmış olması gözden kaçmıyordu ama, ceplerdskl para bollugu da bayağı gururu okşuyordu İşcıler, toplu sözleşmelerde homurdonarak enflasyonun götürdüğünö alabılıyorlardı ve ellerindekl fazta parayla daha lyl blr standart sağlamışlar gıbl bır hlsse kapılıyorlardı. 1977'den çonra gelen hükumetler, olamı bltenl daha yakından göreblldıklerl lcin, sosyal adaletcı tavırlan daha belırgin hale getırmekte yartştılar ve ozellıkle meırur kesımını katsayı uygulamalarıyla avutmoğa koyuldular. Bütce komısyonlannaa ve meclıslerin genel goruşmelerirKle acık artırmaya konulan katsayılar, sonkl ücretlıler enflasyonun etkısınden kurtarılıyormuş havasını verme cabasına yönelıkti ve colışanlar, her yenl yılda ellerıne gecenle ceplerınden ucanın aynl şey olmadığı nı daha lyl görmeye başiadılar Sadece 1979 kışının yakacak masrafları, o yıl Içın verllen fazla ucretlerın hepslnl silıp gotürmuş, tüm alt ve orta gellıil BİTTİ