Katalog

S EKt Z CUMHURÎYET 19 MAYIS 1979 Cumhuriyet 50 YIL ÖNCE 19.5.1929 Cumhuriyetin şefkati BCyuk Mılıet Meclısl tarafından kabu! edılen «Af kanunu» Başvekâlet ncmına Vekâiet mustesarı Kemal beyın ımzası ıle vekâlete ve oradan da Istonbui fVuddeıumumılığıne teb'ığ edılmştır Bunun üzerına kanunun tecıl ve af etî ğı curumlerden dolayı mevkuf olanlar tahlıye edılmışlerdır. Kanunun tebî.ğı üzenne dün Adlıyede şımdıye kadar gorulmemış vazıyetler olmuştur. Kanunun sabahle yın teblıg edıloıgınden ceza mahkemesı ıle ağır ceza mahkemes'nde bır çok dayaiarın goruımesme luzun kalmamıştır Ve mevkufen muhokemelenne bakılmakta olon bır cok maznunlar tahhys edılerek davanın sukut ettığı bıldırılnıştır. Ceza mahkemelerı dun adeta tatılı faalıyet etTiış gıt* ıdı. Adlıye korıdorlonna bır ses sızlık cokmuş. buna mukabıl tevkıfhane ve hapıshone. de hümnalı bır faahyet başıamıştır. Müddeıumumıtık heyetı muavenesınde beş zat hapıshane ve üc zat da tevkıfhaneye gıderek tahiı/elen ıcap eden mevkufları ayırmaya baştamıslardır BÜ tetkıkot gece geç vakte kadar devam ederek tchlıyelerı ıcap edenler serbest bırakılmışlardır Tahlıye edılen mevkuflor tevkıfhanenın bahçesınde toplonrriış.'ardır MüddetL,murrW Kenan bey bunlara hıtaben bır nutuk soylemış ve Cumhuriyet hukCmetının bır şef kat eserı olan bu kanunu yaptığını bu suretle bir cok suçların af edıldığinı, şımdı serbest olduklarını soyıemış ve bu kanuna gore bir kısım cezaiann af, bır kısım cezaiann da tecıl edılenlerın kanunı muddet ıçın ds ıkıncı bır curum ışledıklerı takdırde tecıl edılen cezolannı da cekeceklerını, hukümetımızln bu şefKatmı bır nımet bılmelennı soylenıştır. Mevkuflar bu nutuktan sonro hep bır ağızdon «Yaşasın Cumhuriyet, yaşasın Büyük Gazı, yaşasın Buyük Mıllet Meclısı ve Hükumet» dıye bağırmışlardır. Bu suretle tevkıfhaneden 150, hapıshaneden 500, kadar mevkuf ve maznun tahlıve edılmıştır. Uskudar tevk fhanesınden de 60 kışi tahhye edılmştır. 9 Smema beldesı olan Holıvutta fılm vi'dızlarından Klara Bov, corapsız gezmek moaasını ıcat etmış ve yenı moda epey rağbet bulmuştur Amerıkan gazete'en bu modanın dığer modala r gıbı bütün dunyayı saracağmı sanmadıklannı yazıyorfar ve «İpek corab n bın bır ayıbı örttuğunü» ilove edıyorlar. Şefkat Seveoenlıic Muddeiumurrn Sovcılık Curüm Suç Mevkuf: Tutuktu Tahlıye Serbest b.rakıimo Maznun Samk Mukabıl Karşılık Heyetı muavıne: Yardımcılar TV Manyas gölünde yapılacak Çocuk Şenliğini filme alacak Özgür DİCLELİ TV Çocuk Doıresl program eKıo Dor ya Cocuk YıJı nedenıyle 27 mayısta Var yas Golun'dekı Kuş Cennetı'nae ılk kez yop.lacak Çocuk Şsnl'gını fılTe a.ccaktır Dogal Hayctı Korurra Dernegı ıle Yap ve Kredı Bankası'nın ortaklaşa duzenledık'er Manyas Cocuk Şenlığı'ne çocuk ve dogc konuıu Dır yarışmaaa fınale kaian ılkokui caöındakı 25 cocuk kaV'acaktn fCocuk ve Doğa Haftası) nedenıyle Doğal Ha\a*ı Koruma Derneğı ıle IFSAK'ın duzenledıkler, fotoğraf yarışmasmda derece a'ar cocukiar do şenlığın cağrılılan arasırdo culunmak tadır Bankanın Tepebası nerkeznc'ek "on ferans salonundo aynca CJCuk'ora dogo ile ılg'lı dıya gosterılerı de yap ıocaxtır Bu yıl bolgesel olarak başlatılan Manvcs Çocuk Şenlığı'nın gelecek yıl kapsamı mn gemşıetilerek Turkıye çapında yapılması Yerlı Müllar Haftası gıbı geleneksel bır Bıcımde her yıl uyguianması kararlcşt.nl rrıştır Dunya Çocuk Yılı ıedenı>ıe ayrıca aernek e.'ıyle. «Cocukıon Sevelım ve Kcruvalım» konulu bır afış yorı^ması öa duzerlenmıstır Dernek ılgpılen Cccjk Seniığı <ie ılgılı oiarak SÜ bılgıvı vermışıerdır «Çocuklara doğa sevgısını oşilcmak rıosa başından cıkarıp doğa,a bır gozıemcı g bı bokrtıasını sağlamak amacıyla başlattığımız Cocuk Şenlığı re kctılacak cocuklar. Kuş Cennetınde kus goz'emleri yapacak 'eylek sayınıında bulunacak Onlara doğaaa canlılara zarar vermeden rasıl davranılac3ğını öğreteceg z CccuKlara lyt bır aun/a bırakTia>ı amaçlayan Doğal Hayatı Koruma Derneğı dogavı bır fantazj oıarak değıl ınsanlık ıcın kuüonmoyı omoçlomaktadır > Muhsin Ertuğrul Sevgi SANLI ^yatrocular aynı soydan, aynı soptandır. Gecmsızıtgımız aıle gecımsızııgı, kavgolarımız kardeş kavgaıandır Sahne tozu yutanıar bıroırlerıne karşı durabılırler ama bırDirierıne sırt cev.remezler O dorduncu duvarı eKsık olan oma sıca'.iığı eksıltıreyen ev bızım evım zö r Ev.mızde yos var şımdı, bobamızı ka,'bettık. Muhsin Ertuğrul yalnız babamız değıl, tıyatroyu bır ulu tapınaga cevıren başrahıptı Gonlumuz hem sevgıyle hem kor«uyla do'ardı huzuruno varınca. Bıze yalnız kendısıne degıl kendımıze de saygılı aavranmayı oğretm ştı U kem.zde oyunun, oyuncunun, oyunculuğun yuzunu agartan odur. Saatlerımızı perde acılış saatlerıne gore ayorlamayı oğreten odur Perde aralannda sesını yuKseltmeden Konuşmoyı ondan oğrend, Turk seyırcsı. Yuzıerce yabancı oyun onun ışaretıyle dılımıze kazandır.ldı Yuz'erce yerıı oyun onun yuzsuyu hurmetıne yozıldı Devlet Tı/atroıarında Genei f/udur oldjgu sraaa, sabahları er^enden atolyelerı denetlemeKİe ışe başladıgını anımsıyoruTi Deı<or an hazırıayan marangozlar, demırcıler, panoıarı bo>ayaı bo/acılar, aksssjarlara emeK veren butaforlar. Kostumlerı dıken terzıler, perukları yapon be'berler nasıl da se.kle gedrlerdı onu gorunce Oyuncudan yonetmere, dramaturgdan dekoratore, ışıkcıdan realızatore kadar hepım>z bılırdık kı burası, «Işın oyun, oyunun yaşam olduğu yer»dır Tıyatroda Muhsin Hocanın aıkkatnden kocan herhangı bıe bolum düşunulemez Per Gjnt, Ankara Devlet Tıyatrosundo prova eaılırken dekorları değıştırmenın on oltı dakiKa surdüğunu goren Hoco, DU sureyı kısalfnaları ıcın oyunun reıısoru ıle dekcatorunu ujaTnıştı Genel provada bu sure ancak OT ıkı daK kaya ınebıldı O gece re,ısorle dekorator evler ne gıd p uyudulor Oysa Muhsin Hoco marangoz Hal.l Ustayla bırlıkte calışmayi surdurdu. Dekoru kurdulor soktu'er, kurdular soktuler. Sabaha karşı deKor değ.şt.rme suresı üc dak.kaya ırtmışt Muhsn Ertuğrul ıle aılece tanışmamız ablam Ismet Sanlı ya «Ankara Postası» fılmınde rol vermesıyle OITIUŞ. Ab'am o sıralarda bır koleı oğrencısı Izmır'de Holkın Sesı gazetes.nı çıkaran babamız Sırrı Sanlı kızımn bır fılmde ovnamasına ızın verınce, (\ıl 1929) dedıkodu ayyuka çıkmış Mj^sın Ertuğrul'u, Kral Lear'de Bır Adam Yaratmok'da seyretrrek sonra elını sıkmak ıcın kulise göturulmek cocuklugumun unutulmaz onılan arasındadır. 1Ö50 yılında Devlet Tıyatrosundakı loımanmda kabul etmıştı benı. Isı aerecesı sıfırın üstune pek cıkmayan o barınakta (sonradan Kitaplık oldu) kendısıne «Dılsızlerin Dılı» adındakı ılk oyunumu okumuştum. Kucuk bır öğrencının yureğım ısıtan sozler soylemek buyukluğunü gostermıştı Ama beş altı yıl sonra kendısınden ış ıstemek ıcın başvurdugumda. «Tıyatroda calışan oyun yazarlarından çektığımı bır ben bılırım Bır de sen mı cıktın boşımai» dıye takılmıştı Oyun yazarlığına to/De ettığırnl, bundan boyıe romanlar vazacağımı soyieaım de, ışe alındım Hoca gene de Isa Beyle bırlık olup, oyunlar yazmayacağımdan peK emın değıldı Isa Coşkuner, oyun yazarlıgına heveslı Tahakkuk ve Levazım şeflmızdı. Tıyatrodakı ılk ışım olan kıtaplık memurluğunu Turgut ÖzaKman'aan devra'dım. Muhsin Ertuğrul oyun yazmağa kalkışanlara hem sa/gı duyar, hem cüretlerınm buyukluğune şaşardı. «Paşcm» derdı, «Kolay ış değıl1 Kolay ış değıt1 Bsn bır pıyesın catısını kursam bıldıgım yuzlerce pıyesten de bırer cümle eklesem, bır pıyes çıkmaz mı ortaya? Bqı gıbı çıkar Ama yapmam. yapamam. Haddını b len odamım ben» Hocayo gore, dramaturgının en zbr işlerınden blrl de bır oyun tutup tutmayacağını onceden kestırmektı, Bunu öğrenmenın tek yolu yapıtı seyırcı karşısıno cıkarmaktı Muhsin Ertdğrul Ingılızceden Turkceye çevırmem ıcın bana bır takım oyunlar vermıştı Bunlar arasında. Lıllıan Hellman'dan «Kucuk Tılkıler>, Pnestley'den «Haftaşabu. Graham Greene'den «Otjrma Odası» da vardı. Tıyatrodakı onemlı yardımcılardan bırı sekreterı Mefkure Kuntol'du On plana gecmek hevesıne kapılmadan, hıc bır kışısel cıkor qozetmeden ınatla, sabırla calışan bır tıyatro emekcısıydı Mefkure Kuntoı. Muhsin Ertuğrul Dev'et Tı/atrolor. Genal Mudurluğunden uzaklaştırıldıği an o da ışınden ayr Idı. Sanırım Hocamız boyle bır |estı başka yakınlanndan, bu arada benden de beklemıştı. Dramaturgluk gorevımı surdurdum Muhsin Hocadan ogrendığım bır şey daha vardı Tıyatroyu en cok sevılen, en cok sayıian ınsamn ustunde tutmak Fılancanın ya da faian^anın değıl Tıyatronun adamı olmok Tıyatroya hızmet e'Aığnız surece Hocanın bağışlamayacağı kusurunuz olamozd! Yalnız elınden tuttuğu bazı kışılern son yıllarında Kendısıne gosterdığı kadırbılmezlık. sevgısıziık sanırım «Kral Learsı daha da lyı oniomasına yof açmıştır. Ankara'dan Tıyatrodon ayrılıp İstanfcul'o «aşmcV ğımda gtırbete düşnuş gıbıydım oncelerı Ama Pırın zın elını opebıldığınız yer gurbet değıidır. Harem'dekı o gu7el manzarclı o quze' k.taplıklı evınde Hocamı ve sevgıh arKadasım Hcndan Uran'ı z yaret etmek nuNuJu$una erışt m bır kac kez. Bır keresınde reıısor ve koreograf Todd Bolender'le qıtmıştık Bolender TürK Tıyatrosunun bu yaşN de'ıkanlısı tanımayı oteden berı ısterdı. Deviet Tıyatrosunda sahneye koyduğu bır kaç müzrkalde» Hondan Uran ıle bırlıkte caIışmıştık. Onun oyunculuğu nu da sıcak, içten kışılığıni de cok sever Bolender. Bu eşsız kışılerle İstanbul'un egsız gun batımlarından bırını seyretmek her kula na sıp olmaz. Muhsin Ertuğrul ıle Handan Uran, Azmı, Yu>k sei Orsesle mutevazı evıme geldıklennde, karşılanna beklemedıkleri bır konuk cı karmıştım. Bu Türkıye'ye ye nı donmüş olan Zekerıya Ser tel'dı. İkı yaşlı delıkanlı karşılaştıklorına cok sevınmışlerdı Bın seksen beş öburü seksen yedı yaşmdaydı Kafaları öyle pa|ak, konuşmalan öyle ılgınctı kı seksen yasından aşağı adamlarda pek Iş yok dıye duşunmuştvm Zekenya Beyın bedence haylı cökmüş olmasına karşılık Muhsin Bey dıpdırıydı yanağmdan kan damlıyordu Sağlığına perhızıne dıkkat etmeğ. uygarlığın koşullarından sayardı DınclijSmı koruyabılmek ıcin kendine akupunktür vaptırdığını da o gün öğrenmıştım. Son gorüşmerrızde anılarım yazdığını söylemıştı. O kıvrak, o akıcı kalemınden anılannı okumak ne büyük zevk olacak. Güzel yaşamanın örneğinl verdığı gıbı güzel olmenln de örneğını verdı Aklı başında, onurlu, dımdik. Rahat uyu, Posom' Sen/nle avnl c^ğda yaşamış olmaktan onur duyuyoruz. ANAOKULLARI ARASINDA DÜZENLENEN RESİM YARIŞMASI SONUÇLANDI ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Turkıye Okul örtcekı Eğıtımını Gelıştırme Derneğının res mî ve ozel anaoKUıu ve anasınıflarmdakı 4 6 saş.ararası cocuklar ,cırı duzenledığı «EvıTi'z» konulu resım yarışması soTJcları bem oimuştur Secıc Kurul. Hıdayet Telll, Bader Kıncy, Osman Z Oral, Ve>sel Eustun. Zahıt Bu/uxısloyen ve Mjrvet Karaduman'aan oiuşmuştur Bırıncılık ödüiuna Canakkale Nedımehanım Kız Meslek Lıses Uygulama AnaoKulundan Ozıenı Kezın ıkıncılık odjlunu Aaana Ismet Inonj Kız Meslek Lısesı Uygulama AnaoKUıundan Ebru Yaycıoğlu ucunculük odu lunu Malatya Kız Meslek L sesı Uygulama Anaokuiundan Onur Gulsever kazarmışlardır İzmır Cumhuriyet Kız MesIeK Lısesı UygulaTia Anaokulundan Fatıh Guven Ank Ata'u'k Kız Mes.ek Lısesı U/gulamc Anaokulundan Em.n Cem Can mans von O'TIIŞ ardır. Tecıl: Erteleme Sukut Düşme Ankara Devlet Balesi "Giselle,,i sahneliyor YAYINLAftl Çıktı İnsan Derisiyle Kaplı Anayasa HAKIAR VE OZGUm.UKlERIN 8RINCINI TAAATAN VE CANU TUÎMAYA ÇAUSAN T COEM «0 ÜHA Prof. Tarık Zafer Tunaya» ANKARA 'Cumfıurıye' Burosu) Ankaro Oevlet Balesi ıkı bolumUk romantık bale ıGı selıe»ı 17 mayıs 1979 perşembe gunu saat 20 00 den ıtıbaren sergılemeye başladı. Turk'ye'ae 1964 yılından bu yana bırcok kez sahnelenen «Gısellen bu kez konuk Sovyet sanatcı Yurı Gregorevıc sahneye koyacaktır Müz'ğını Adolphe Adam'ın, koreografısıni J Carollı J Perrct nun gercekleşt rdığı bu ıkı bolumnik rornant>K baıeyı avrıca Sovyet ba.e uzmciı Lidıa Viıdmırovna Hiystova hazırlamoktadır Devlet Opera ve Bolesı Orkestras.n, konuk Bulgar şef Hrısto Marev yonetecektır. Yukarda Ankara Devlet Balesi danscılan Sovyet bole uzmanı Hiystova ıle «Gıselie»ın calışmalarında gorulmektedır. İSTANBUL BİRLİK SAHNESİ «1941 1942'DEN İNSAN MANZARALARI»NI İZMİR'DE SERGİLİYOR Nâzım Hıkmet'ın Insan f/anzaraları yapıtından sahneye uyarlanan oyun, Izmır Deviet Tıyatrosunaa sergılenıyor Vasıf Öngoren ın «19411942 den Insan Manzaralan» aaıy a sahne ıc n djzenledığı yapıtı, Meral Taygun sunuyor. BEREKET TANRIÇASI KYBELE'NİN HEYKELİ KİLİSTE BULUNDU KİUS (Cumhurlyet) KtHs'in Tahtalı koyu cıvarında yopılan kozılar sırasında Bereket Tonrıçosı Kybelo'nın heykelı bulunmuştur Gazıantep Arkeolo|ı Muzesi Muduru Hasan Candemır, buIjnan BereKet Tanrıcası Kybele heykelının Mılcttan sonra 200 yılına oıt oldjğunu ve Romalı'ların Kybele'yı ıBereket Tanrısı» olarak kabul ettıkierın1 soylemıştır. , , IMnnt A*eıt: tUMCOCAGl CU». 30 41 CACÂIOCLU I5TAMM. ODTÜ Tiyatrosu, x Brecht'in «Muhbir»ini sunuyor İZMİR (Cumhuriyet Eg« Burosu) Ortadoğu Teknık Unıversıtesi Tiyatrosu bugun vo yarın Devlet Konservatuarı salonu'nda Bertolt Brecht'in «Muhbın» o/ununu oynayacaktır. ODTU Ege Bolgesl Öğrend Derneğı Aılelerı Derneğı'nın cağ rılısı olaraK sahneyo konocak yapıtın yanısıra, ODTÜ'nun korosu da konser verecektır. Kara ve Denizi Ancak, GÖKLER TAMAMLAR KuvvrruaüM coçuNDüua VAKTI Oyun ılk o.arak geçtığımız aylarda Londra da ve Ingılızce oıa'ak o>, ranmıştı Nısan avmüa Bakırko/'de gosterılen oyun mavıs boyunco, Izmır sey rcısne sunulaca< Slayt'an Isa Çelık tarafından tıazınanan oyunu Vasıf Ongoren yonettı. FotoğroJta Merol Tavçun «1941 19^2den INSAN MANZARALARI»nda.. CBULFVIACA" SOLDAN SAĞA: 1 Eskıden kadınlann süs ıçın saçlarının ustüne taktıldan çeşıtli renü ve bıçımde yapılmış kuçuk başlut Genellıkle ıçme çekırdeksız kuru üzum konuıarak yapılan catlı çoreK. 2 Turlu şeyler ve daha çok ufak tefek şeyler. 3 Bır metın ya da konuşmayı belli bır goruşe dayanarak açıiJama. Ince ve keskm ses. 4 lyı bır nitehkle bilınıp tamnmış olma dununiL Deruzde bır te'jnenın başka bır tekneye. bır ıskeleye ya da bır nhtıma yannu vererek yanaşması 5 Bir noktanın esas olarak alınan duziemden uzaklığı ve bu uzaklığ» gosteren rakam Heknnhkte kullanılan. çok uçucu ve renksiz, kendme özgu kokusu olan bir sıvı 6 Yer menci;'en daıresinın kırk mılyonda bsrf o!arak kabul edi'en temel uzunluk öîçüsü birimi. Bir kurk hayvanı. 7 • Taneli va da toz durumundakl şeylen yabancı maddelerden ayüdamak içın kulianılan bır araç... 8 Matemaükte, bir küre yüzeyımn, merkez dışından geçen bır düzJemle kesılmesj durvununda ayrıiaa parça, 9 Molekulu uç ok sıjen atomundan oluşan, agır kokulu bır gaz. Pamuklu kumaş ya da bu kumaştan yapılmış yatak örtusü. YUKAR1DAM AŞAĞIYA .• 1 Kazılınca çoğu kez altından eski yapı kalıntılan ve eskı yapıtlar çütaa yajrvanca toprak tepe. Yankı. 2 Kendine özgu yasalarla yönetilen özerk. Çok değiL 3 Deriden sızan sıvı. Bir müzjk parçasmdaki bölümienn hızlannı belirtmek içtn kulianılan sözcük 4 Bır çeşıt tahta, nefesli çalgı. En kısa zaman parçası. 5 Kapılara takılan yaylı kapama düzenegi. 6 Bır konaklama verL 7 Geven adîı bır bitkiden çıkan 23456739 KÜÇÜMEN MZ A/hfi HASLET SOYOZ f lan bir çeşıt zamk. Eski bır uygarlık. 8 Eskı dılde anlayış, akıl erdırme ya da felsefede algı 9 Can ya da ma] kaybrna yo\ açaa kotu olay. Bır nota, DUNKU BULMACANIN ÇOZUMU SOLDAN SACA.1 Humanızm. 2 Ev. Mı Ant 3 Genetık. 4 Eyaiet. Al. 5 Mım. Ok. 6 Okalıptus 7 Roka. S At. Laık. 9 Arkadaş YUKAR1DAN AŞAGIYA. 1 Hegemonya 2 Üveyık. 3 namaraK. 4 Amel • lotA 5 Nıteîik 6 I t Pala. 7 zaK Ot Aş 8 Mn. Aku. 9 Tel. Saka. '€? GARTH MARTIN STOftM