Katalog

Cumhuriyet 19 MAYIS 1979 19 MAYIS'ın 6O.yılında sorunları Demokrasi eğitiminin gerekliliği... Doç. Dr. Özer Ozankaya BAŞTA ÜNİVERSİTELER OLMAK OZERE. B0TÜN EĞİTİM KURULUŞLARIN! DEMOKRASİ ÖĞRETİMİ VE EĞİTİMİ YAPAN KURUMLAR OLARAK ANLAYIP BU NİTELİĞİ İLE KABUL ETMEK GEREKİR.. ÎNSANLIĞIN TÜRLÜ ULUSLARDAN OLUŞAN GUZEL BİR MOZAİK OLARAK GORULMESİ. ULUSÇULUĞUN DA BAŞKA ULUSLARI ASAĞl GÖRMEK BİÇIMİNDE DEĞİL, BU MOZAİKİN SECKIN BİR PARCASI OLMAK TUTKUSU BICİMİNDE ANLAŞILMASI GEREKTİĞİ KAVRATILMALIDIR.. YETİSEN KİŞİLERE, DEMOKRASİ İLKELERİ KAVRATILARAK, BU İLKELER ONLARIN Kİ$İLIK YAPILARININ KURUCU ÖGESİ, ÖZÜMLENMİŞ PARÇASI DURUMUNA GETIRİLMELİDİR.. 6 Yönetime katılma... Doç. Dr. Metin Kazancı Asis. Erkan Oyal TÜRKİYE'DE BİRÎNCÎ SIRAYI ŞİDDET SUÇLARI, ÎKİNCİ SIRAYI CİNSEL SUÇLAR, ÜÇÜNCÜ SIRAYI. HIRSIZLIK SUÇLARI ALIYOR. KIRSAL KESİMDE KİŞİ VE CİN SEL SUÇLAR, KENTLERDE İSE MALLA İLGİLİ SUÇLAR YOĞUNLAŞTI. OC Dr Esin Onur, «Suçlu gencler ve sorunları» Konusundak teblığınde suciu genç ve nüfus artışı ıstatıstiklen karşılaştırıldıgında, suclu genclenn sayisındakı artışın sadece 12 18 yaşları arasındaki nüfus artışına bağlanamıyacağını söylemiş. oToplumsal değerlerdeki değlşmeler, sanayileşme cabaları, şehirleşme, kitle haberleşme araçlarının gelişmesi ve kontrol edilmemesi de bu ortışlann sebepleri arasındadır İstatistiklere hoşgörü ile serbest bırakılan genclerin dahii olmadığı duşunülürse ülkemizde genç sucluluğun artarak bir sosyal problem hallno geldiği anloşılır.» demıştir. ENÇLİK sorunlorının cözumü icın iDemolcrasl Eğitimi»nın gerektığini savunan Prof. Dr. Özer Ozankaya, son on yıl içinde maksatlı oıarak yüksek ocjretim kurumlarının bır bunalım ıçıne duşurulduğunü vurgulamış, partici yaklaşımlaria ünıversitelerin baskı altına alındığını ilerı sürerek, siyosal partılerın ve cıkar örgütlerının üyeierını bırer bağımsız duşunuşlu yurttaş olarak yetıştırmeyi değil. birer bağımlı yandaş ola rok koşullandtrma eğilimlnde maktadır. olduklarını savla Temeli Demokrasi eğitiminln temelini. büimse! yönt»mini geçerlılık ve güvenırlık ılkeierının oluşturduğunu belırten Prof. Ozankaya, demokrasi eğitiminin bilgilerın öğretılmesinden cok, yetişen birey lere bu ilkelerin kavratı'arak onların kişilik vapılarının kurucu cgesı, ozunîenmıs parcası durumuna getirilmesi bıcımınde olduğunu savunmaktadır. Baskı «Gençlik Sorunlan Açısından Demokrasi Eğltimi» başlıkh bir bıldıri hazırloyan Prof Dr. Ozer Ozankaya, görüşlermı sıralarken şunları soylemektedir: tCağdaş topJum olma yolundaki glrlşimlerlmlz h«m gorece yenl, hem de sınırlı kaldığı için boyle bir bilim ve yöntembilim ilkeleri kavramı bireylere ozumletilmedi. Tersine partici yakloşımlarla universiteler baskı altına alındı, yüksek öğretim gençliği universite dışında etkilenip biçimlendirilme yoluna gidildi. Bunalım bugünkü aşamasında öyls bir noktaya gelinmiştir ki, gençierin buyük bolümünün siyasal bicimlenişleri oğrenim kurumlarının dışında olmaktadır. Öğrenci alımında eşitsizlikler, öğrenim dalları arasında dengesizlikler, yurt yuzeyindeki dengesiz dağılım, fiziksel yerleşim, bina, ders araç, gereçleri, öğretim uyesi yetiştirmedekl cok yönlu eksiklik ve yanlıslıkiar, siyasal partilerin ve örgütlerin demokrasi içerikli bir oğretiml Içlerine sindirilemeyip universiteleri once siyasl tartışma konusu yaparak yıpratmaları giderek de açıkça ve şlddetle çatışma alanı yapmalan biçlminde ele alabiliriz. Bunalımın çıkış yolu, kanımca başta universiteler olmak uzere, bütün eğitim kuruluşlarını demokrasi öğretimi ve eğitimi yapan kurumlar olarak anlayıp bu niteliği ile kabul etmek ve bu doğrultuda kaynak, araç gereçlerle öonatmaktır..» Suçlu Gençler • SUÇLU GENCLERE CEZA UYGULARKEN, CEZAYLA SUC ARASINDA BİR ORAN BULUNMASINA DİKKAT EDİLİYOR. SUCLU GENCLERİN ÇORUMLULUK DERECESİNİN AZ OLMASı, CEZANIN BUNA UYGUN BICİMDE AZALTILMASINI GEREKTIRİYOR SUCLU CO CUKLARA CEZA UYGULAMASINI KABUL EDEN BÜTÜN ÜLKELERDE COCUK LARA VERİLECEK CEZALA"RlN BELLİ ÖLCÜLERDE AZALTILMASI ÖNGÖRÜLÜYOR. D Uluslar mozaiği Insanlığın türlu uluslardan oluşan mozaık olarak görülmesi, ulusculu'ğun ulusları aşağı görmek biciminde değil. ikın seckın bir parcası olmak tutkusu guzel bir da başka bu mozabıcımınde OPLUMUN tüm ötekl keslmlerl g'bl. genclik kesımının de yonetımle olan ilışkısı. belırll kurallar icinde ortaya cıkar. Yüksek öğrenim gencliğının, kamusal yoşantıyo etkın olarak girmemış olmasından ötüru, belki oteki kesımıere oranla belirlı bir farklılığı bulunmamak'o bırlıkte. yönetimle olan ilışkılerinde özunde özel bir durum sözkonusu değıldır Yönetımi cevreden koruyucu bir kabuk oluşturcn gızlılık. farklı dıl kullanma. yönetsel formalitelerin, yüksek oğrenım gençliğinın, kendileri ile ilgılı örgutlere kamusal kurj.uşların yönetımlerine katılmolarını ne denli engelledığini belirtmek ve bu durumu genclenn ağzından acıklığa kavuşturmak arastırmamızın bir ereğı. T Farkh Yapılan araştırmalann TürkiYe'deki genç sucluluğun diğer ulkelerden farkh olduğunu ortaya koyduğunu. birincı sırayı şiddet suçlarmın. ıkinci sırayı cınsel suclar, ücüncü sırayı do hırsızfık suçlarının aldığını bedrten Onur, kırsal kes'mde kişi ve cınsel sucların. kentlerde >se malla ilgılı sucların yoğunlaştığını anlatmıştır. Doç. Dr. Esin Onur Çevre Onur, çocukların suca Itümeslnde cevresel nedenlenn, bireysel nedenlerden daha etk.n olduğunu anlatmış, aıle, cevre ekonomık nedenler boş zamanların değerlendırılmesinın başlıca rolleri oynadığını vurgulamıştır. leme olasılığı kolkmış kişilere uygulanan cezaya son verilmesi olonağı da şartla ve ?ortsız salıverme gibi kurumlara sağlanmıştır. Ayrıca cezanın yerine getirilmesi sırasında suçluyu egiterek topluma uyumlu birey holine getirmek için bir cok eğitsel yöntem uygulanmaktadır gencler açısından cezanın temel işlevmin özel önleme olduğunu kabul elmemek olanaksızdır. Yine gencler İçin cezanın genel önleme işlevl ile özel önleme işlevl catıştığı zaman, özei önleme işlevlnln ön planda tutulduğunu yadsımak da güçtür. Ancak bozı yasalar, çocuklar (hatta yetişkinler) için cezanın temel islevinin özel önleme olduğunu kabul etmekle beraber, daha önce de belirttiğimiz gibi, bazı hollerde cezanın genel önleme işlevfnin ön plana gecmesini sağlayıcı hükümler Içermektedlrler. nun yeniden suç İşleme olasılığını ortadan koldırmo olduğu kesindir. Gencler açısından da bu temel işlev değişmemektedir. Bunlar soz konusu temel işlevlerini yerine getirirken, ikincil bir işlev olarak da genel önleme işlevi yapmaktadırtar. Eğitim Fakültesi, Sıyasal Bılgiler Fakültesl ve Basm Yayın Yüksek Okulu'nda okuyan ve yaşları 18 ile 28 arasında değışen 30 öğrencıye yöneltılen çeşıtlı sorulara şoyle yanıtlar verilmiştir: TABLO 1 YÖNETİME KATILMADAN YANA MISINIZ? Evet Hayır Yamtsız SAYI 23 5 2 TABLO 2 KURUMSAL KURULUŞLARIN SİZİ AYDINLATMALARI ÇALIŞMALARI HAKKINDA VERDİKLERİ BİLGİLERİ YETERLİ BULUYOR MUSUNUZ? SAYI Cot< /eterli Yeterlı Yeıersi7 Yamtsı? TABLO 3 YÛNETİMCE ÇOZÜLMESİ GEREKEN SORUNLARINIZ VAR Ml? SAYI Cok onemli Sorunlanm var 1 YÜZDE 7ö.7 16.7 6.6 Kazanmak Onur daha sonra suclu genclere uygulanan eğıtsel tedbırlerın ışlevinın doğrudan doğruyo onlon yeniden toplumo kazandırmak olduğunu belirtmış, özetle şöyle devam etmıştir fBugün birçok yasa ve Anayasa da cezamn ışlevinın suclunun yeniden eğitifmesl, yanl özel önleme olduğu acık veya dolaylı blçimde belirtilmiştir. Herşeyden önce ceza yasalarında yeniden suç işleme olasılığı olmıyan sucluya ceza uygulamaması olonağını soglayacak bir cok kurum (Tecıl) vardır. Bundan başka yeniden eğltilerek suç Iş Oran Suçlu genclere ceza uygularken de cezaykı suç arasında bir oran bulunmasına dikkat edilmektedir. Ancak suçlu genclerin Isnat edilebilirliliklerl cezasal sorumluluğun temelinl oluşturmak için yeteril olmakla beraber tam değildir ve yetişkinlerden farklıdır. Bu nedenle sorumluluk derecesinln aı olması, cezanın buna uygun bir blçimde azaltılmasını gerektirmektedir. Niteklm suçlu çocuklara ceza uygulanmasını kabul eden butün ülketerde çocuklara verilecek cezaların belli ölçülerde azaltılması öngörülmekte YÜZDE 3.3 86 7 10 İşlevi Emniyet tedbirterlne gellnce, bunların temel işlevlerinin özel önleme, yani suçlu 25 3 dir.ı onlaşılması gerektiğinin kavratılmasını savunan Prof. Ozankaya, demokrası eö't iiının sorunlarına değinirken de şunları soylemektedır: YUZDE 93.4 3.3 33 Yeni anlayış cDemokratik bir toplum ve siyaset anlayışının oluşumuna hizmet edecek bir eğitim, yetişen Kuşakiara (ve genel oıarak yurttaşlara) İçinde yaşadıklan toplumsal çevenin ve kerdilerinin bu cevre icindeki yerlerinin tanrı buyruğu olmayıp anlaşılabilir, acıklancbılir, bilniü insan eylemleriyle değiştirilebilir olduğunu, çunkü kimi düzenlillklerl »e yasalhkları bulunduğur.u öğreten bır eğitimdir. Yurttaşları, kamu işlerinin yurutulmes:nde etkin biçimde katılmayı sağlayacak bilgi, beceri, tutum ve yeter.eklerle donatmavı amaclıyan bir eğitimdir, Böyie bir eğitimin anahtarı ise hiç kuskusuz toplum bilimleridir. Yurttaşların do yonet:cilarin de toplumsal çevrenin temel ogeleri ve işleyışini bilmeleri büyuk onem taşır. 23 1 1 Sorunum yok Yonıtsız TABLO 4 YÖNETİMİN CALIŞMA YÖNTEMLERİNİ, FORMALİTELERİNİ YETERİNCE BİÜYOR MUSUNUZ? Bılıyorum Bıimıvorum Ama kolayca oğıenırım Bılfnıvorum. cğrenmem zor Yamtsız SAYI 20 9 1 rUZDE 66.7 30 33 Neler öğretilmeli? Yetişen kuşaklara üretim, bölüşüm, ulusal gelir, gelir dağılımı, uluslararası iliskıler, top.'umsal güvenlik ve adalet, toplumsal smıflar, seçim parlamento hükümet, Anayasa Mahkemesı. calışma yaşamının temel olguları oğretilmelidir Basm radyo ve TV'nin işleyisi, propcganda yolları. bu yollarla yığır.ların nasıl tek yanlı bicimde koşullandırılarak yanıltılabildiği gosterilmolidir. TABLO 5 YÖNETIM SİZIN GÖRÜŞ VE İSTEKLERİNİZİ ÖĞRENMEK. BUNLAR! KARARA YANSITMAK İÇİN ÇABA HARCAR Ml? Hoyır Evet Yarıtsız SAYı 28 YÜZDE 93.4 6.6 TABLO 6 YÖNETİMİN SIZLERİN KARARLARA KATILMANIZ KONUSUNDAKİ TUTUMU NEDİR? SAYI Tumuyle olumsuz 26 Olumlu 1 Yamtsız 3 Y0ZDE 86.7 3.3 10 Özerk jüksek öğretim Iç barış ve uyum oncak böyle bir eğitim anlavışı ve uygulanması eşliginde gercekten kurulabilir. Dlleğimin bu yönde etkili olabilecek toplumsal ve siyasal guçlerin bunalıma daho uzun surmesine, başka acılar eklenmesine fırsat vermeme billnciyle demokrasi içerikli bir özerk yüksek oğretim kavramı çevresinde birleşmeleridir..»