Katalog

ÇAĞDAŞ YAY1NLARI YUNUS NADİ Kurtuluş Savaşı Anıları Ederl 50 Llro Yokin torıhlmlz icın oydınlotıcı blr yapıt Istem© Adresı TurkocoĞı Coa 38 41 Cagologiu ISTANBUL 55. Yıl; Sayı: 19650 umhuriy Kurucusu: YUNUS NADÎ 350 Kuruş Yannfarr PROF AKSIT GOKTÜEK OKUMA UĞRAŞI CIKTl Ederi: 35 Lira Itteme adresi TOrkocağt Cod 39 41 CoöoıoSiu • ISTANBUL 11 Nisan 1979 Çarşamba İhracatçı yurda getirdiği dövizin yarısını kendi ihtiyacı için kullanacak • DIŞSATIMLARI ÖZENDİRMEK VE OZELLIKLE DÖVIZ GEREKSINIMININ RESMI YOLLARDAN KARŞILANMASl AMACIYLA GETİRİLEN YENI ILKE YURURLUĞE GIRDİ T A B L 0 1 Işçi dovizleruıe uygula nacak prımlı ahş fiyatlan DÖVİZİN TÜRÜ ABD DOLARr BATI ALMAN MARKI AVUSTRALYA DOLARI AVUSTURYA ŞtLINI BELCIKA FRANGI OAN1MARKA KRONU FRANSIZ FRANGı HOLLANDA FLORINİ ISVEC KRONU ISVİCRE FRANGI 100 ITALYAN LIRETİ KANADA DOLARI INGILİZ STERLIN) SUUDİ ARABİSTAN RtYAll 9 MAYISA KAOAR (TL.) 47 10 24 65 52 18 336 156 8 82 10 61 22 50 1048 27 02 550 37 80 89 03 12 46 9 HAZIRANA KAOAR (TL) 42 10 22 05 46 64 300 1 40 789 949 20 12 9 35 24 15 4 91 33 78 79 59 1160 TABLOII Turıstlere ve 9 hazırandan sonra da işçilere uygulanacak prcmli fiyatlar DÖVİZİN TURU ABD DOLARI BATI ALMAN MARKI AVUSTRALYA DOLARI AVUSTURYA SILINI BELCIKA FRANGı DANIMARKA KRONU FRANSIZ FRANGI HOLLANDA FLORINİ ISVEC KRONU ISVİCRE FRANGI 100 ITALYAN LIRETİ KANADA DOLARI STERLIN ) SUUDİ ARABİSTAN RIYALİ OÖVİZ AUŞ (TL) 37,10 19.42 41.10 265 1 8.36 17 73 8,24 21.28 4,33 29.77 7014 10,21 1.23 695 • Altınla ilgili faaliyette bulunanlara Maliye Bakanlığınca yetki belgesi verilecek EKONOMİK YORUM Müezzinoğlu İMF Başkanı ile görüşmek için bu sabah İsviçre'ye gidiyor ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) Maliye Bokonı 21ya Muez7inoğlu İMF Başkanı ıle goruşmek uzere bu sabah Isvıçre'nın Zurıch kentın% gıdecektlr Maliye Bokanı Zıya Muezzınoğlu'na Maliye Bakar.nğı Müsteşarı Vurai Gucsavas. Başbakanlık Ekonomrk Işler Danışmonı NeM Erder de eşlık edecektır Aralık avından ben donmuş olan İMF ıle ılişkiler boylece arad<n gecen dort ayın sonundo yenıden en ust duzeyde açılrnış olmaktadır Ecevıt hukumetınin ekonomık onlernler paketmın büyuk bır bolumunun bellı olmasından ve özellıkle Kambıyo Reıımfne ılışkin son düzen(Arkası Sa. 11, Sü. 1 d«) ANKARA, (Cumhurıyet BuroBu> «Ekonomiyi Guçlendırme Programı»nın dunkj Resml Gazete'de yayımlanarok yururluğe gıren bır kararına gore, ıthalatçılar yurda getırdıklerı dovızın yorısını gereksınmelett tçm kullanabıleceklerdır. Dışsatımları özendırmek ve özellıkle ozel kesımın dovtz ge reksınımının «resmi yollordan karşılannrası» amacıyla yenı foır ilke getınlmıştır. Urünlerinı dışarıya satan, ya da yurt ICinde dovız karşılığı yabancılaro satan sanayıcı ve madencıler. elde ettıklerı dovızi kendı uretımlerınde kullandıkları ıthal gırdıs> olan malların satınalınmasında kullanabılecekler<Jır Dışordan sağladıkları dovızın yarısını kendılerı kuilanabılecekler ve bankalor tarafın dan yapılacak ıthalat transfer terınde herhangı bır engelle kar şılasmayocaklardır Belırtılen ılkeler dünden baş layarak yurürtuğe gırmiştir. MALİYE ALTIN ALIM SATIMINIKONTROL EDECEK İŞÇİ VE TURISTTEN YILDA ORTALAMA 1 MİLYAR 200 MILYON DOLAR DÖVİZ ELDE EDILMEKTEDİR YENI ONLEMLERLE İŞCİ VE TURİSTE ORTALAMA 10 ÜRA PRIM VERİLİRSE TOPLAM 12 MİLYAR LİRA ÖDENECEKTİR. SORUN BU KAYNAĞIN NEREDEN BULUNACAĞIDfR. İMFYE ZORLA BENIMSETİLEN KATLI KURDAN SON ANDA VAZGECİLDI. PRİM SİSTEMİNIN BENIMSENMESI, DÖVIZ DARBOĞAZININ EN UC NOKTALARA VARMIŞ OLMASININ KANİTIR. SON KARARLARIN ANLAMI Yazısı 7. sayfada ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Maliye Bakanlığının ışcılerın gonderdıkleri dovızlere kademelı, turistlere de* ek prim sıstemı getıren oJtın tıcoretlnl denetleyen kararlan Resmı Gazetenın dunkü sayısında yayınlanorak yururlüğe gırmıştır. Maliye Bakanlığının kararına gore. çapraz kur farktarını gı mek ıcln Türk lırası'nm değerf ABD doları karşısında yuzde 5,7 oranında duşürülurken Isvıcre frangı karşısında yüzde 8,9 oranında artırılmıştır 9 mayısa kadar ışcıler Dolar'ı 47 lıra 10 kuruş, Alman Markı'nı 24 lıro 65 kuruş; tunstfer de Doları 37 Itra 10 kuruş, Alman Markı'nı do 19 lıra 42 kuruştan bozdurocak lardır Alıtnlarda dövızın kaynağı sorulmayacak, ılgılıler beyona tabı tutulmoyacaklardır. ALTIN DENETLENECEK «Ekonomiyi Güclendırme Prog ramı»nın aitın alım satımıyla ılg'll onlemı. son 15 20 yılın olttnla ılgılı en onemlı koran olarak nıtelendinlmıştır Altının, Ma lıye Bakaniığı torafından denet lenmesını ongören kararıyla €14 ve yukarı ayardo toz, kulce, cubuk, levha. madenı para ve benzerı her turlü ve bıcımde altının tlcarî amaclo bulunduruı ması, uretılmesı, ışlenmesı aiımı satımı ve bu ışlemlere aro cılık edıimesı ıcın foalıyette bulunrrtak ısteyenlerın Malıye B: kanlığınca onceden vetkı oimo lou> kuralı getinlmıştır Teblığe göre. altınla her hangı bır faaliyette bulunacak gercek ve tuzel kışılere bır ay ıcmda Maliye Bakanlıgınco «yetkl belgesi» verilecek ve bu belge altın ış lerıyle ılgtlı faalıyette bulunan riukkanlarm aörunur yerıne osı olanlaı bunu bulunduklon yerln Ma' Mudurluklerıne onaylatacakları bır defter tutaccklordır Deftere altın girışlen (alım, lade, emonet) ıle altın cıkışları (sotıs. jşlenmek uzere tesllm) ışlençcek'ır Yetkı belgesi almış olan kişıler kayıt dışı bırakıldığı soptanort oltınlarla öıel izın alın madan dışardan satın olınmı> (Ithaı edilmlş) kulce, çubuk ya da levho bıçımındekl altınları, bır başka devımle, «nereden eide edildiğl bilınmeyen altınları» pıyasa fıyatı uzennden Merkez Bankasma sotacaklordır Teblığde bu ılkelere uvmcıyanlar hakkında yosal kovuş(Arkası Sa 11. Su 2 de) Ekonomik önlemler değişik tepkilere yolaçt İstanbul Hober Servlsl Işcı ve turıst dovızlerıne uy gulanacak kur duzeniemesı ve altın satışlarının devlet denetl mi altına alınmasıyla ılgıli son hükumet kararları ekonoml cev relerınde değişık tepkıler yorot mıştır. Bu konuda goruşlerıne başvurduğumuz Is odomlon, sanaviciler ve m^slek oda'orı temsılclleri altın denetımt konu sunda olumlu goruş bıldırırken. yenı kur uygulamasının ba zı sorunlar yaratabıleceğmı ocıkiomışîardır. Iş adomlarınm goruşlerl şoyledlr: NURULLAH GEZGİN (Istanbul Sonayi Odosı Boskanı) «Hukumetın onîemler deme tı ıcmde altın satışını devlet de netımıne alması olumıu bu yaklasımdır Turkıye bu dovlz dorboğazında kacak yollarlo yıl do 600 700 mll\on dotarlık altın ıthai ederok dunvada ıkm cı strayı Işgal etmekteoır Turk ekonomısının bu bunalımh donemınde konunun dısıp lıne edıimesı kanımca otumlu bır yoklaşımdır Kur uvguloması ıse normal bır ekonorpık on lem olmoyıp dov« darboğazmaan cıkoncı gecıci bır oniemd>r Uygulamodo bır takım so runiar getıreceğı Izlen'mım ver mektedır Asıl onemlısı sanayı cı ve madencılerın yaptıklan ıh racat karşılığı kendılenne bıra kılan %2S'ın %50ye c k a n rnış olmasıdır Avnca bu vüzd« 50' nın saııayıcının yalnız kendi gif dılerı ıcın degıl aynı zamando kendısıne girdi sağlayan sana vı kesımmn de yararlanması olanağını veren bu onlemın dovız darboğazınm egemen oldu (Arkosı So. 11. Sü 4 de) TürkAET Karma Parlamento Komisyonu "Türkiye her yönden destek görmelidir,. ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Turkıye • AET Karma Parlamento Komısyonu 24 donem toplantısı sono ermış ve alınan kararlar 28 maddeden oluşan ve tTurklye'nin her yonden desteklenmesinl angoren» bir ortak bıldırıyle acıklanmıştır. Bu arada Komısyon Başkanı Hansen. ucüncu malı protokolün Türkıye'nln kullanımına 1 Mayıs'tan ıtıbaren acılacağını soylemıştır. Toplantıdan sonra yoyınlanan ortak bıldırıde ortaklık konseyınln «mümkun olduğu kadar kısa bir tariht* Yunanıstan'ın tam uyeliği gercekleşmeden önce Türkiye'nin ekonomik ve siyasal alanlardaki çıkarlannı guvence altına alacak onlemleri saptaması» ıstenmıştır. Bıldırıde AET'n n mali yardım konusunu gecıktırmemesl geregı vurgulanmış «Komlsyon, topluluğun Turkiye ile ortaklık anlaşmasına yuPumluluk ve Turk onerılerlnın sıyasi, eko(Arkosı Sa 11, Su. 1 de) 16 DEMİR VE KÖMÜR MADENİ ÎÇÎN DAHA KAMULAŞTIRMA KARARI VERILDÎ ANKARA, (ANKA) Enerfl ya Tabıi Kaynaklar Bakanlığı tarafından ozel kuruluşlara ait olan 16 maden işletmesınin daha kamulaştırılmasına karor venlmiştlr. Maden komüru, demir ve lınyit ışletmelerf Içln verılen kamuloştırma kararında, bu madenlenn 14'ü ıcln 41 mılyon 309,4 bın llra bedel ödenmesı, otekı ikl maden işletmesınin ıss bedelsız kamuloştı nlması kararlaştırıimıştır Enerıı ve Tabiı Kaynaklar Ba kanlığının 2172 sayılı Devleice Işletılecek Madenler Hakkında Kanunun 1 maddesı u yarınca cıkarılan kararnameye dayanılorok oldığı kororiaro gore, ışletme hakkı Turkıye Ko mur Işletmelerı ne (TKI) dev redılen Burso ıli sınırları icındekı 4 maden komjrü Işle'me sı Icın. 3 mılyon 07 4 biH lıra bedel bıcılmıştır. Balıkesır. Sıvas ve Ankaro llı sınırları ıcmde bulunon 6 de mır modenı ışletmesı ıcın Ise. kamulaştırma karşılığındo 2 mllyon 333 bın lıra odenecektır Bır demır rnadenı Işletmesının Ise bedeısız olarak karnulaştırılması kararloştırılmıştır Kamulaştırılmasına karar venlen 4 lınyit madenı ışletmesı (Arkası Sa 11. Sü. S o » Meclis'te benimsenen seçim yasasına göre 15 ilde örgütlenen partiler seçime katılacak ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) Seçım Yasası nda d8gışıklık yapan yasa onerısi dJn Meclis'te bazı değışıklıklerle kabul edılmıştır Genel Kuruda benimsenen değışıklıklere gore, sıyasi partılerın seçımlere katılabılmelerı ıcın Partıierarası Ozel Komıs yonda bemmsenen ıl sayısının ucte bırnde orgutlanme koşulu CHP. AP MSP ve MHP Grup Başkanvekıllerınce verılen bır ortak onergeyle değıştırılerek, 15 ıl ve ılcelertnde orgütlenme smı tamamiamtş sıyasi partılenn seçıme gırme esası benımsenmıstır Boylece, yurur(Arkası Sa. 11, Su. 2 de) îçişleri Bakam Güneş, "Örgütümüzii militanlardan arındırmalıyız,, dedi ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Pohs örgutunun kuruluşunun 134. kuruluş yıldonümü dün törenlerle kutlanmış, Polıs Enstıtusü'nde yapılan toplantıda konuşan lcışleri Bakam Hasan Fehml Güneş, barış ve özgürlukten yano o'on halkın ozlenlerıne karşı cıkan sılahlı eylemcıler ve suc örgütler.n'n. bu kez de polısı hedef aldığını belırtmış. cDemokrasimize uzanmak teteyen eller, karşılarında en guçlu engel gordüklerl polislerımızl alçakça kursunlamaktadırlar. Bu savaşımoa Turk halkı pollsinden yanadırı demiştır. Hason Fehml Guneş, polıs orgutunün mılıtanlardan do orın dırılması gerektlğm) belırterek şöyle konuşmuştur: ıPolis örgutumuzdekl iksaklıklon ve noksanlıklan gıdermek zorundayiz. Görevi olumsuz yonds etkileyen tum engelierı (Arkası Sa. 11, Sü. 7 de) Yalova'da AKAL fabrikasından işçilere ait 2 milyon 850 bin lirayı çalan 3 soyguncu parayla yakalandı • ADAPAZARCNDA AKINClLAR DERNEĞİNCE DÜZENLENEN MITINGLE İLGİLİ OLARAK 2 KIŞI TUTUKLANDI Ankara'ya göre, Federal Almanya Türk işçilere ilişkin tutumunu değiştirmezse AET ile ılişkiler «temelden sarsılabilir» ANKARA (Cumhuriyet Büro su) Turkıye ıle Avrupo Ekonomık Topluluğu arasındakı Ilışkıler Ankara'da yapı an 24. donem karma parlamento komisyonu toplantısı ıle yenı bır doneme gırerken, Turkıye ortaklık ılişkılerınm mevcut duru munun geleceğıne ılışkin kaygı larını acık ve eleştırel bır uslup la dıle getırmıştır. (Arkası Sa. 11, Su. 5 d«> (Haberi 6. sayfada) YAZISIZ OLAYLARIN ARDINDAKİ GERÇEK Taze Para İçin zı tahmlnler yapılablleceğinl soylemektedır. Ayrıco Işçi dovlzl gırişlerlmn artınlması için yurt dışmda yogun bir propagandanın gerekli olduğuno da dıkkat çekılmektedir. Kambiyo duzenlemesine ilişkln karartarm alınması kolayolmamıştır. özellikle ekonomi lla ilgili bakanlar ve teknisyenler arasmdo goruş oyrılıklorı karaıiarın alınmasınt gsclktirmiştir. Sonunda Başbakan Ecevit'in de devreye girmesıyle yalnızca işçı ve turist dövlzleriyle sıntrlı blr «prım sıstemı» benimsenmlştlr. Prfm sistemlnın katlı kurdan tek farkınm dışalımı uyguiamanın dışında tutmasıdır denilebillr. Eksık ya da yarım kotlı kur olarak nıtelenebilecftk yenı sistemln bır sokıncası uzennde duran uzmanlar da vardır. Akışı hızlanocak işçl dovizlerlnin hangl kaynaklaria karşılanacağının bir sorun yarbtablleceğlne işore» edillyor, Merkez Backası kaynaklarrykı karşılanması durumunda, enflasyonist bir etkının ortayo cıkablleceği; ağer bundon kocmılırsa, o zo(Arkası Sa. 11, Su. 6 da) D öviz darboğazı kıskacındo bunalmakta olon ekonomiye bıraz soluk aldırabllmek Icln işçl dovlzlerine donuk ohımiu bir karar nihayet olınabilmiştir. Yetkililere gore, İşçl dövizlerine verilen fiyat geçerll olan karaborsa kurların hayll üzerındedır. Onun Içindir kl, ozelllkle ilk bir ay içinde İşçl dövlzi glrlşlerinde onemli bır sıçramanın gerçekleşmesl buyuk bir olasılık olarak göruluyor. Yetklliler, mlktar açısından kesln bir öngorude bulurnanın pek mümkun olmadığını, gunlük deylşle «el yordamıyla» ba Cinayet tanığı: Daha önce güvenliğim olmadığı için gerçekieri anlatamadım Cumhuriyet Haber Merkerl Zeyt nburnu'nda 16 ocak 1978 cunu oldurulen devnmcı Nec p Bu'ut'un sanıklarının yorgılandığı Sıkıyönetım Mahkemesmdekı dunku duruşmada dınlenen tanık Fatıh Duru. «Can güvenliğl olmadığı için daha önce gerçekieri anlatamodığinıı soylemıştır Duru, cınayetln bırcok kışının gozlerı önurıde ışlendığını, ulkucu Mehmet Akbal'ın kacan Necıp Bulut'u ateş ederek yere duşurduğunü arkosından ateş edıp kactıklannı anlatmış(Arkası Sa. 11, Su. 7 de) GÖZLEM UĞUR MUMCU CIA ve TÜRK VE YUNAN DIŞİŞLERİ GENEL SEKRETERLERİ CENEVRE'DE GÖRÜŞTÜLER ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) Turk ve Yunan Dtş'şler, Bakanlıgının geçen dafta Cenevre'de bır goruşme yaptıklan açıklanm'Stır Bugjne kadar basına sızirsayan gorusmeyle ıtgılı Dışışleri Bckanlığı sözcüsu Metm Kıışaatoğlu tarafından dün b'r ocıklamo vapılmıştır Acıklamada. Dışışleri Genel Sekreterı Buyükelcı Şukrü Elekdağ ila Yunanıstan Dışışleri Bakanlıgı Cene! Sekreterı Buvukelcı Byron Thedorcooulos'un Anküraöa qecen şubat avında yao .an tODİantıdo kararloştırıldığ' uzere Afna'do onurnjzdekı ayıarüa yapılacak resmı qoruşmel°r(Arkası Sa 11, Su. 8 de) MİT.. «Ağıt» yayına 2 saat kala Taşer'in emriyle programdan çıkarıldı ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Televızyonda dun akşam yayınlanması gereken Yılmaz Guney'ın Agıt adlı fı'mı TRT Genel Muduru Cengız Taşer'in yayına kı saat kala verd.ığı emır le programdan çıkorılmış yerıne Memduh Un'un Ayşecık fılmı konmuştur TRT fılm.n yayın dan koldırılması konusundo (Arkası Sa. 11, Su. 1 de) **• • ^ emfrel hukumetlerlnln demlrboş Dışlşleri Bakam | 1 Ihsan Sabn Caglayangll, İsmaıl Cem arkadaşımızla W yaptığı konusmada MİT'in CIA Ile illşklsinı su özlu oçıklamasıylo ortaya koymuştu: Turkiye kendı istlhbarat gücunü kuvvetlendlrmek Icln. Israil Istlhbaratı ile. AmerıHan istlhbaratı Ile. İran ıstıhbaratı lie daıml ve organık munasebetler Içindedlr. (Arkası Sa. 11, Sü. 7 de)