Katalog

CÜMHURiYET 5 MAYIS 1977 Seçim.. Seçim.. GELGEÇ Seçim.. Seçim.. Seçim.. Seçim.. Seçim.. Seçim.. Seçim.. Seçim.. Seçim.. Seçim.. Seçim.. Abdullah PART1LER Diyarbakır'dan başlayan yolculuk, Sıverek'da araç değıştıraıenıızle bir saat daha surdükten sonra, Adıyaman yot ayrımına geldım Çaylarbaşı adını alan bu üçlü yol ağzır.da toprak ve çamurdan yapılnuş, ahırı andıran kuçuk bir kulubenın onunde oturup, Kâhta ıiçesı uzennden. Adıyaman'a gıdecek araçlan beklemeye başladım. Kulubemn onünde genç. yaşlı, yorenın köyiülerı vardı. Kendılerı ıle soy eşmeye başladım Gunün komısu, seçım üzenne dolaşıp gelmıştı soz. Konuşanlar arasında sordjğumda yaşınm kaç olduğundan bıle haben olmayanlar vardı «Şa gordüğun koy var ya» O koy 200 hanedır. Ve bir ağanındır. Ne seçımınden bahsedıyorsun. Hem de koylunun hepsı CHP'lıdır. Ama gel de sen seçım gıınu gor. Hepsı AP'ye atmak zorur.dadır.» Pekı kendınız tek başınıza iken oy kullanmıvor musunuz?» dıye soruyorum ve gıineşten bronzlaşmış yuzlu koylu şoyle yanıt verıyor. «Burda oyle bıı şey yok. Eazen ağa kendısı büe gırer herkesin yerine ov kullanır » Soyleşı uzun sürüyor. Alışılmış dertler, sıkıntılar, duyduklanmız riuymadıklanmızla Turaye' nın genel sorunu üzerıne gelıp duğumlenıyoruz .. îstedıklerınır bılimsel idı toprak ve tanm ışlennın yenı baştetn organızasyonu Saatler sonra bir .nınıbus ıle yola koyulduk. önümuzden çok sayıda ınınıbus ve otobus geçiyor, fakat hıç durmuyorlardı. Yalnızca kahvede 9 oruranlarla selâmlaşıynılardı. «Kım bunlar » drve sorduğumda, gulerek «Bunlar mıtınge gıdıyorlar» dedıler Araürcnda Istambul plâkalı arabalar. o t o büsler bıle vardı. «Kâhta volunda bir köy vardı. Orada bir Şıh var, her pazar gunü orada tören yaparlar. «Hu çekerl=n> djyorlardı.. Hava kararmaya başlamıştı Üzerınde gl*tıgi mize yol denemezdi Çakıl taslannın serpıldıği bır yüzey üzerınde çukurlrrdan sekc seke gıdıyorduk Adıyaman'a vardığımda ha\a kararmıştı. YerJpştıkten hemen sonra sokağa çıkıverdım Sonuk bır kent \dıvaman Bır mevdanı. boydan bova 500 metrehk bır çamsı var Adıyaman sosyal yaşam bakımından çok kapah bır gorunumde Tar'hi b.r kent olan Adıyaman Guneydoğu'nun ktiçuk ıllennden b ri. Kentı Bızans'a karşı koruyan Emevı korr.utanımn vaptırdığı surlar nedenl Ile kente oncelen «Hısn ı Mansur» denmış bu ısım 1 9b O\ iT.ını ve sayi"ü l MV ı a b 5 O> oranı ve sajısı 41 8 29 309 MV 1 9 bH O* orını ve saüM 28 1 24 009 21 1 7H 26 668 04 342 312 MV ! 97 sa\ısı sa? ısı Oi ftranı s sa* t j ıp sa>ısı vn sa^ LSI \P 2.y •2?7 Cf.P (CıP, CHP UP m 2 37" 2 1 2 2î 93 H 1 .< 1 2 1 4 37 5 31034 2 26 7 18 711 , 1 MC'nin Adıyaman'daki çağ dışı politikası halkın siyasî tercihinin CHP'ye kayması sonucunu getirdi. ? rs2 3:" 2" "ıh 3 443 t<1 MP MHP MSP TİP ICKMP) ıMSP) 10 7 RS31 i2 1 1.8 17 1P 1 J^4 1P îO4 07 S03 TBP <BP) YTP B4f.IMSI7.lAR (•eçerlı ov sayısı ve M\ saııiı Katılma oram 1 4 64 7 48 9 4(1423 2 82 76.753 2a 1 943 12 0 8 437 16 7 11 732 82.710 86 1 V2 1 4 7* 27 7 131 51 4 3RS 2U6 18 '"3 85 490 Adıyaman'da halkın siyasî tercihinde geleneksel ilişkiler, din sel etkenlik, aşiret yapısı etkenliğini sürdürüyor. 8R210 CHP, ADIYAMAN'DA 3 MİLLETVEKİLİ İLE TEK SENATÖRLÜĞÜ ALABİLİR daha sonra «Advaman» sonra da «Adıyaman» olmuş Dunyanın sekızınci hdrıkası olarajc nıtelendırilen Nemrut dagı ıJzenndeki tarıhı hevkeller, kentın en bü>uk turırnı kaynağı ama gerL'Ken Ugi srosterılmedıfı ıçın verımsız ve atıl bır faslar yığ:nı sade^p &\e ki np yo'.a var r.e de kente gelerek turıs'i konuk edece* orgaruzasj onu. MSP donernr.de gunâh dıve kımsen n gıtmemesı ıçm çaba harcaıinıış ve aunda bayanlı o'.unmuş Şımdı kim secılde" gelmıjor MSP'hler çok rahat ba yuzder Tarım v e hayvancıliK varanda zengın krom ^taklannın oulund ıgJ ~ır U Daha oncelen .Ma.a'va'ya bagiı olan \d.\an;an ıl r.de aş:ret ıl'.şkılerı yopun Adıyaman 19™ seçımlennde MeLİıse 4 mıllet^ekılı b:r de senator »öndererek Halkın ^ ets: edecek sosyo eso.ıomı. olaylar \uzde yuz belırle\ıcı etken olmadığı ıçm ces.n bır fahTin va pılaniiyor Gelenek&e! ılışkıler, aşiret yapısı. dmsel etKenlık. sos> o ekonomık oğelerden daha agır bası vor Alt yapı sağîaiı hıçımde otunnariı*'' :çın sıya"5ı velpaze 6e etkınlıV K'iramamış \lt vaoıda çar pık ekonomı polıtıkanm get^remedığı sınıflaşnia olmayınca. blz daha çok geıeneksel. çagdışı ogeler» bakmak zorunda kplıyoruz Tnm taunlara kaışın geçmış yıllara goz atıldıgında Adıyaman'da CHP'nın ıkı mılletvekıli çıkardıgı gozler onımde Az farkla da Kazansa 1969 ve 1973 seç.mlerınde ıkıser mrUetvekıl.igım kazanmı? . 1973 MSP ve AP'ye bırer mıiletvekılı getırmi}. c CHP o\ların , 32,7'sını ali'ken, AP ". 28,7 MSP ıse ' 22 l'ını aisbılmış . MC ıktıdarmm Tu»kıye dekı tum ıllerae uyguladığı pohtıka bu üde de sirmuş. Ve ortaya çıfean T sosval olaylar ıS ense de îitenmese de halkı etfaJemış Ve e~:ı.emekte Halkın sıyası tercıhlennde değışımı sağlayan bu omylar dızısını oğretmen kıvımı MC'nin tutun uretıcısme karşı tutumu, koman do olaylan, olaraıc sıralamak olası f Bu vorede de su.ulen o*re menleruı öyküleri anlatıp duru.uyor . Adıjamanda yaklaşık 4000 cıvarında rütun ürencısı var Bunlann >et:ştırdıgı tutunler her yıl + mar m ılk haftasında açılan pıjasada satm ahnıp değerlendmhyor Ancak err.en «eçım karan ıle btrlıkte uref.cıler unutuluyor Bır tufjn ürericısi bftkm neler sojluyor «Her yıl mart ayında tutıinlenmlz değerlendirılııdı Ancak MC ıktıdarı erken seçım karan alınca ouraîara ugramaz oldu Tütunlerınuz çilruyor. Daha şımdıden \ 2Ü'lık bır zarar soz konusu » Nısan sorüarına yak'asıimıs :e tutünun normal alımından bır ay geçınıstı Bu tur bır davranışm f tutun ure ıcısı uzerındeKi etkısı CHP lehme olmuştu Aaıyaman TÖBDER Uyelerı öğre^men kıyımlarını dıle ^etırırken, «MC'ran uygulaması dığer ıllerde yaptıgmdan farklı rlegıl Hpr kım okulda gınıfı ıçıne bozkurt amblenik ve resmı olmayan takvımıasmıjor «Kath vacıptır» deyıp suruyorîar Bır arkadaşımızı dugunde bır komandoya selâm vermedı d;ye surduier buradan » Oğretmenler arasmda başka ıllerden surgün gelenler de var.. Bu arada uç oğretmen de mev iekten yenı atılmış MHP yanlısı îıllı Eğıtım Mu a>runden bu konuoa \akmma oldukça fazlaydı. TOBDER Eaşkanı AIı Tanrıverdı surulen ve kıyılan oğretmen sajısınm 65 oldugunu behrtırken, kıvım oykulermı bırbırı ardma sıralayıp duruyordu. Lıse muduru mes.ekten atılmış, Adıvaman'da kebapçıh.c >apıyordu'' Goruştuguın CHP yonet:cılen Adıyaman haltanın sıyası eğıhmınm CHP ye dogru hızla kaydığmı ılen surerlerken, bımlara gerekçe olarak da oğretmen kıyımlannı. komando saldınlannı, MC'run taraflı ve çağdı«ı pobfıkalarını gosterıvorlardı. 1977 seçımlere doğru Aaıyaman Uının b;r değeıiendırmesını yapan CHP Merkez Ilçe Başkanı Abdullah Ural bakjn neler sovluyor «1973'de CHP geçmış yıllara orania 4000 o\ eisık aldı Bu da mekez ılteder bır adavm olmaması yuzunden oldu. Ikı mıl'etvekıllığmı de MSP kazacmıştı. Ancak Turkıye'de gelışen sosyal olaylar Adıyaman da etkı japtı Tu'un jretx lerımn durumu. MC'nin uyg'ilama'arı. oğretmen kmmları halkln bılınçlenmesme \aradı B r de TurKiye'de uraut olan Ecevır sev?ısı Adıvaman da ıvıce .avıldı Bura halkı Ecevi' ı sevıyor. Pahalılık ve ışsızlıkren ancak CHP ıktıdarı ıle kuıtulacagına herkes ınanmış durumda Adramanoa, bu r.edenle CHP uçuncıi mılletvekıllıgı ıçm çahşacaktır. CHP îl Baskanı Alı Denız ıse Adıjaman'm bır değerlendırmesrı. vapar.^en AP'nm bu Dolgede zajifladığmı CHP nir guçıendığını ılen surdu. II Baş.îanmın yaptığı değenendınne şoyle oldu «MSP'mn gel.şme lımıtı anoak 2 ımlletveklllıgıdir Ulaşabıldığı >e u'asabılecegı en yuKsek yer burasıdır. Ancak gel.sen sosyal olaylar karşısında ha!k bılmçlenmek'e, MSP'nın etkısmden kurtulmaktadır Bu arada AP den de CHP'ye dogru oy kayması olmaktadır Adı\aman'ın *ek soranu ıse partimız açısından, bolgecüıktır. O\ ba.^ımmdan nç bolge\e avırabılınz Adıyaman ı Besnı Golbası KântaGerger, Adıyaman merkez Sarnsat Ba bolgeler.n uç adayı ıle CHP Mecli^e uç muletvekılı goturebılır. Adıyaman'da CHP on ^eçımler sonunda üst ıkı sırava yme 1973 mılletvekıllermı getirdi Kemal Tabak ıle Ramazan Yüdırım. Uçuncu sırada Celal Kızılkaya, dorduncu sırada da Sabrı Tanrıverdı bulunuyor Celal Kızf.kaya merkezin adayı. Eger AP ve MSPnın o>larını alabılırıerse, Kızılkava ıle bırl»kte uç mıllervekliiğın: elde etmesı o!ası bu durumda Senatorluk ıçm CHP den 'ek aday Yusuî Çetın. Kerdisı :1e Adıyaman'a n e r ınmez tanısmıştım \ e o n seçım u?enne lusunceıennı sormuştum ön seçım sıstenvnsn bozuklujıından ve âcılen degıştınlmesı gerekı.lığmaen soz etmıştı CHP senato ıagu garantılemıs durumda Adıyaman'da AP ve MSP'nm ovların.n bolunmesı Yusuf Çetın'e S«na tonun yollannı açacak Aş:ret japısı vp ılçe n.erkez cekısme?' sogukkanlılıkla ele alınpcak o'ur^a duygular aiıla egemen olmazs; Adıya'nan'da CHP 3 mıiietvekıh. 1 sena'or çıkarabılır MSP'de otekı mılîetVPKill'.Jtını ka7anır . AP'd? oy kajbı yogun olacağa benzer MSP'den den CHP'ye oy kayması olursa bu tahm.n gerçes leşır . SEÇİM ve HUKUK ÇABUK TÜKSEL! TÜRKiYÎ'NıN USTUNOEN 6EÇİY0RUZ... Mehraed KEMAL IZMIT Kocaehde \apılan onseçım ae AP'den Kocaelı mılletveküı Sabn Yahşı nın seçılemıyecek bır sırada yer al.nası. oğTetmenlenn bd;,ramı oldu Kocaelı Mıllı Egıtım Muduru ıken mılletVCKIII seçılen Yahşı oğretmen kıyımcısı olarak tanımıanıjordu Kocaelı AP mılle*vekılı Sedat Akay'ın lısteve cırmemesı ıse, genel uzüntu uvandırdı orgutte DP PS'C Kocaelı mıllervekıh ömer Cebecı, Yassıada senıvemnden sonra lıstebaşı olacağıni umuvordu «Formumdayım'» dıyordu. O>sa 1942 deîegeden 111 oy toplayabıldl. Yıne eskı Kocaelı mılletvekıllennden Cevat Ademoğlu, Sureyja Sofuoglu DU Seçimde Propaganda (2) Faruk KARACABE1 Yargray TetkiK Hâ<ımı Yasa. rsd\o ıle p r ^ p a ş a n a s y n •ıygalannıa?ı gorev.nı \u\bC< Seç m Kurulu I!P TRT kurumuna \e.ıı:st:r Bu ncdenle ozet olaraK ver.len bıişıler şunlardır aı Radjo ılc p.or>aaa:ıaf. iici.s.ki 'p'..ızca sıyası paıtılere tanınmi''ır. oı Ya«ama meclıs.en gen°ı seçımle'ine <c?îıl ma>a lıan Ka^anan ve koruşma ıç.n başvuran sıyası pa tıler radyo iıe propasanda \apabı.:rle» Genel seçımlere satılma 'ıakkı olma'.an '.a da b"u hakkı yıtıren sıva« Dartıler radjo ı!e oropagar.da konusnası >ap.<maz. c^ Konuşma.ar. Turkıve'deK: butur ladyo postaları ıle ve avnı anda yajm'anır. Konu^malar on ceden bantia dlınıp jay.nlanab leceğı gıo» anlı va j m olaraK da yapılab lır çı Konuşna.arın ZJ.m..nı, «ırası adce;me ılp saptanır Adçehme Y.ı^seit S^^m K ı u l u u c a , parfı tems'lcılen. Basın Ys>ın ve Tjıızm (jenei Mudur lugu temsılcılerı ononae \aoüır. Ç Hopanorle Pronaga.ıda Kural olarak p'opagaaalr.rda se= ; a \ ı r araçlarından, ozeilir;ıe hoparîorden yararlar.mas doğaldır. Ancak bu \ararlarmada su dur\mlara ozen gosteımek gerevr Hoparlorle pıopagandaaa nalkin huzur ve rahatını oozmaır.aü geıek.r ve bu nedenle de nare &et halmdekı hooario l 'le propagprda japı.anıaz Gece (gu^esin batıs ıle aog ışu arası ı hopariorle açık ve lercie nıopaîanda ',apıİEma7 Ilçe Secım Kurullr.rı kend lıgınden veya sı•ası partılerın baş\uıusu uzerıneı hoparlorle vavın ve propagandavı yorese! oze lıklere gore du zenlerler Beledıje hoparlorunden de • ararlarulır. P Basıu araçîaıla propaganna Basılı araçlar d'ivar ı.aıi', el nanı ^e her 'url'j müoua'dır BasiL prop^ganda araclar rsda her nırlu resım Türk Ea5r<ıeı djıı ıbare, Arap ^.n!»r le yazı bulunamaz Pa:" amiıemıerı r e s m savııma maktadır. Duvar ılânlaıı I'ço ŞPCITI Kurulu \e;a Kcr. Inf ıyar Kuruıunca benrlepen yerlcre asiıir. Adçekme ıle ba>\uran sıyası aaru ve oagımsız aday'a r ın ne re\p duvar ılânmı a.acagı saptanır B J saptanar. >reılerden baş.îa vprlp'e dir.ar ılânı psı,ama7 El ılân: ria*]tımıvla gorevlend nlenlernde seçmen ystPrlıugır.e samp clması gerel'Ur. SEÇİMDEN SEÇİME Seçımler bıtmışt. ama. aradan 48 saat geçtıgı halde seçım sonuçları bılmemıyordu. Gazeteler bujnk başlıklarla «Seçım sonuçları meçhuL) dıye yazıyoılardı. Bır verlerde segım sandıkları kaçırılıyor. bılmmeven bır yere goturuluyor, sonra tutanaklar ?etır'lıyordu. îstanbul'da Bevoğlu'nda seçım sandıgı aa, seçım >umlu ua <avbolmustu. Kımse nereye gıttığinı. nerede olduçurrı bılmıyordu Istanbul'un gobeg.nde bojle olursa artık kırsal bolgelerde neler olduğonu Dir dusunun' Istanbul mılletvekilı adayı Maresal CaJtmak Vahve«veçım:n ısmetıne dokunulmamasını» bıldırdı. B ırada «Ismet» sozu ıle Ismet Pasanın amaçıanaıgı oellı olu\oriu Aydm'dan ge en D.r haberde Adnan Menderes* m Çaiiroe\lı çıfOğ'nde kâhyas, DP Başkanı ve bır oğıermen oldiiruîmustu. Çakırbeylı çıftlıfı bu olum dolavısıvla ılk ke? kamuoyunca bılmmeye balandı Oldurulenıer kâhya Kadır. partıli Mehmet BudasoÇlu. oğretmen Mehmet Alı'jdı. 23 mılleveî^j çıkaran Istanbul'dan 18 mılletvekıll.ğın1 DP run aldığı ıvıce bellı olmuçtu. Beş mıllet\ek:!lgı ae CHP'nındı Bu bes mıiletvekılı CHP kodamanlarıvdı Lıster.m başlnda bulunan Kâz.n Karabecır ıis lıstenın sonlanna doğru yer alan lardan Receo Peker Hü«eyın Cahıt Yalçın, Hamdallah Suohı Tannover, Emeklı General Cemıl Cahıt Tovd°mır kazanmışlardı. Lıstedekı sıralama>a gore nasıl olmusfj da ^andıktan burüara ov çıkmıştr kımse anîavamadı. Daha sonra gorulece^*ı kı Recep Pe.ieı Başbakan. Karabekır de Meclıs Baf^an'ıŞmH getınlecefctı. Sonunda seçımm <esın sonucu aundı. 465 mılletveKi'lıfınden !96'sını CHP 66 sını DP, 7V.ni de hağırrisızlar almışlardı. Ankara dan koylerden gelen ezıcı çoğunlu.v ovlar' ile '149998) Ismet Inöml mıiletvekılı secılmıştı O>sa seçım oncesı Ankara kovıerınııı CHP \an!ısı olmadığı bılmıyordu. Eu oylar bırkat; aun sonra r.ereden çıkmıştı'' Ismet Pasa''H ta^ıyan Cclâl Bayar'ın bu sonuca da ra7i o riuğu anlasılıvorciu. Nıtekım sonuçlar açı^:anriığınaa bır demec'e mıllete teşekkur> etiı. Bır vandan da DP orgüfı seç.mlere hıle karı^tınldıgını one surprek protPsto raıtınglerı duzenlı'•ordu îzmır. Bursa Balıkesır. An.:ara îstanbul, ^da^.a eıbi îentlerde v^pılan mıtınglprde ÇOK kalabalık vardı. Sonuç bir türlü bilinemiyor Her türlü söylentıye rağnıen Meclls açıldl. Cumhurbaşkanlığına 388 oyla Ismet Inonu «eçıldı. DP'nın Cumhurbaşkaru adayı Mareşal Çakmak'tı, o da 59 oy alabılmıştı. îsmet Paşa'ya karşı Mareşal m kazanmıvacağını bıldıtı halde adaylığinı koyması e'.estinlere uğradı Mareşal, «rBcni millet seç• tt. Ne Halk PartisJndenim. ne de Demokrat Partiden. Tamanun bağımsızun» demek zorunda kaldı. Kab.r.eyı kuran Recep Peker, <Her türlü eleştirm açık vürrkle kabul edeceçiz» demıştı. «Tenkidin musbetl, menfisi, tapıcısı Mkıcısı yoktur. Luzıımsuz sprt tprtbirler almavacağır.» KablnesT.de M:lli Eğı*ımden Hasan Âh girrruş, yerüıe koy enstıtulerini yıkacak olan Reşat Çemsettın Sırer gelmışti. Bu sırada CHP'yi 1946 seçımlerının kara lekesınden Sovyetlerın Bogazlarda us, Dogu ıllerlnden de Kars ve Ardahan'ı ıstemelerı kurtarmıştı Gazeteler seçım sonuçlarını bırakmışlar, bu ısteklere karşı durmaya başlamışldrdı Artık ulke bağımsızlık ve can derdıne duşmuştu Kımse secım sonuçlarını tarıismıyordu. DP ds aldığma lazı oldu, uzu.n ö:r sure 194S «eç'nlerının sonucunu oxta\a dokmedı Sonuçlan ertPİemıstı Erteıeme T.r daha kı sçnnlere dek surecektı. Yıl.arca dıllerde o'acaktı. KOCAEü'DE SABRj YAHŞi'NiN SEÇiLEMEYECEK SIRADA YER ALMASI, ÖGRETMENLERi SEViNDiRDi Cevdet YAKUP \ijk gayretlerıne rağmen lısteye giremedıler Kocaelı YSE muduru teknısyen îbrah:m Topuz ıse APnın lıstebaşı oldu Devlet parası ıle yapılan ko> yollannı, çeşme lernıj okuUannı, koprulenm, getırılen sulan. seçım oevannamesınde «Ben yaptım, ben getırdım» gıbı rahmetlı Ataıoz Paşa agzı ıle anlatan eskı YSE Muduru Samsun'lu Ibrahım Topuz, Izmıt'ın çok sevtlen tanınmış ısadamı Sadun Atığ'ı bıle seçılmejecek b:r vere aımajı başardı CHP'lıler Turan GUneş'ı lıstebaşı yaprıUr 1431 delegenın 859 o u ıle CHP listesnde Lastıklş Sendıkası Izmıt Sube Başkam ve CHP îl Başkanı Kenan Akman ıkıncı Kocaelı mılletveküı tbrahım Akdo&an 3. sıptvı aldılar