Katalog

CUMHURİYET 1 OCAK 1977 VEDİ DÜNYADA 1976 YILI NASIL GEÇTI AMERIKA BıRLEŞıK DEVLEHERıNıN 2 0 0 YIL DONüMÜ KUTLANIRKEN JıMMY CARIER UZUN BıR SEÇıM MÜCADElESıNı Yl'ZDE 51'LıK BıR OY ORANIYLA BAŞARIYLA SONUÇIANDIRDI Carter'in ABD'nın iç ve dış politikasına getîreceği değişiklikler merakla bekleni/or 1978 yılı dunyada geçlmler yılı oldu Batı Avrupa ulkelerinde &«çimler birblrinl ızlerken ABDde 2 kasım'da yapılan başkanlık seçiml tüm dünyanın dlkkatini Uzerine çektl ABD'do son 10 yıldır toplumsal'refah dflrtamlprinde ıktidara gelen Demokrat Partl'nln başkan adayı eskı Georgıa Valisl .Iımnıy Cartcr Cumhurlvetçi Partl Başkan ndayı Baskan Foıd'u 2 milyondan fazla oy farkı lle geçerek ABD Devlet Baskam oldu .Iımmy Cartpr'tn ABD Başkanı seçilmestnt bir çok Avnıpalı ya yın organı «yılın olayı» olarak nitelendlrdi ABD Dpvlot Başkanlığı lçln yapılan ttn SPçimlprde ikt Cumhurıyetçl Partl Başkan adav adayı yanşırken Demokrat Partıden 10 başkan adavj ön seçimlere katıklı Cumhurlyetçi Parti Başkan aday adayların dan, Ford, tutucu kesimin Başkan adayı eskl slnema oyuncusu Reagan'ı Cumhurlyetçl PartiKurultayında 117 oy farkla geçerek partlsinin Başkan adayı olmaya hak kazandı. Demokrat Partlnin Başkan adayı Jimmy Carter, seçlm kamparn asıncta 227 mllyon llra harcadı. Mao Çe Tung, Çu En Lay ve Çu Teh'i kaybeden Çin Halk Cumhuriyeti en çalkantılı dönemini geçirdi ARD'rtc jrrirPvrie hulunan vükspk 2 bın gorPvliM clpğiştirecegıni bellrten Carter evronsel so.uııl ırın çoztımu ıçln ABDBaiı \vrupa Ulkelerı ve Japonya arasmda blr işbırligi nı savunmnktacür Carter ın savunduğu bu ü(,lü ışbırlıgl dnerısı ABD de Ford yonotmıınuı dış polıtıkasını belırleven Dıslşleri Bakanı Kıssinger'ın dı? po lıtıka anlayışından olrtukı,a farkhdır Batı Avıupa ülkelprı lapoma ve ABD rün Sovvetlpr Bııliftine kı.r^ı bir blok stratojlsı saptayıp gorüşmclerp g riılmpsını savunan \BD'nln yeni Başkanı Carter avrua Dojfu Av ıııpa (llkelpıınln Sovvftlpr B'rlı(:ındpn knpnn çabalarını dostpkloyecegıni açı1 ladı 4 temmur da kuıulUiUiıun 201) \ıl dontlınıı nü kutlamak lçın AHD nın ıfl Gyalolmın çpşıtli kentlcrınde 6 blnden fazla toplantı dürenlendl Kur ıluş toplantıları ve trtrenlerı lçln vapılan harcamalar ~>1 mlljar llrayı buldu ABD'nin 200 kıırıılıış v ılrlnntlmMnp lc'ıltnnV ifln 4 mll yon nUfuslu NPW York kentlne 6 mllyon turist geldı Î97B yılı Çln Hıılk Cumhurtyflfl lçln en büyük üç lidprinln Başkan Mao, Çu En Lay ve Çu Teh'ln kavbıvla bırlikte l<wi d<»n bu yana en büyük sıy». Ml alt il«;tl(iklpr yılı oldu MAO (E TUNG 26 aralık 1893 te Çln'ln Hunan eyaletlnde orta halll bir aılenın çootıgu olarak dunyaya gelen Mao Çe runı, 1921de 11 arkadaşıyla birlikte Çln Komtinıst Partısını kıııdıı ve daha sonra Hunan'a uoı>s:ek kovJü kıtleleıı arasmda çalışmalarını ailrduıdu 1127 0le Kuoınintdng liderı çan Kay Şek, konulnlstlere krfrşı haıpkete geçını P Kmlordujru kuıdu Mao lH".4'tekl ünltl unın ytlrü}rüşt«n sonr» partınln tartışılmaz liderı oldu Jav>onlara karjı Ravaşın boşarı\la sonuçianmasının ardından Çan Kay ek lle suren lç savaşta ta Çın Komunist Partısının zdleriyle ronuçlanınca 1 ekım 1949 da kuruian Çm Halk Cumhurıyetınln ılk başkanı oldu. (U'NUN AROINDAN Çın Komunist Fartısı ıçındekı çeşıtli grııplar ar.iMnda buıeklı bir deııge unsuıu ve öaşkaıı Mao t e f u n g u n en yaltın çalışıııa aıkadaşı olan Çu En Lay'ın a o<»lvt» 81 ya^ında oimesı çın dekl sıvasal çj.lkantıların haşlangn, nukU ı oldu Çln' OPkj ılımlı kcinadııj onemli UdeıİPiınaon \c ^u i.n Lay a vakın bn kişı olnn rcng Hsıao Pıng'uı başbakanlıga getırılmek ıstenmesı uzeıına Merkp? Komıtesı ıçınde voğuıı bir (.atışnıa başladı ve bu kez dpnge unsuıu olaı ık Hua Kuo Peng başbakaniık Köıcvıne atandı Ancak partl ıçindekı ^aLişma bununla nı'medı ve 17 şubdtta «Halkııı UUnlUgü» gazeıcsındp Merkez KomıtPsııım ıkl ye öölünduftüntın ıcsmen ılan cdılmesı\le kesinIık karandı TENG C KARJI KAMPANYA Şııbdt Hyı boyunca Teng Hslao Plng \e jandaşlaıına karşı dıger gruplar, ozelllkle de Başkan Mao'nun karısı Çıang Çıng'ın onderllglndekl Şanghay grubu taraJından yUrütülen kanıpanya kısa sllrede lyıre vofcunlaşarak resmi hır nıtPİik kazandı ve ennıında Teng butUn gorevlerınden alındı layarak Partlslnln Bnşkan Bdayı oldu ABD'dts a\larca süren &eçım kampanyası sıınsında Caıter 227 milyon llra Ford Ise 22* milvon llra harradılar 2 kasım 1976 taııhındc sandık başına gidpn 117 miljon seçmen jpni başkanlarının yam sıra 435 sandalyeli Tcmsilrller Mccllsının gdrpv alacak f nı«ıl( ılpımın tamammı vo 100 sandalye 1 1 Spnato nun 31 uypsinı neçtiler Genel dağıhma gore Cartpr 40 263 349 ("O 51) oy. Ford lse 38 512 666 (%48) oy aldı 20 ocak'ta rpsmpn Devlet Başkanlıgı gbrevlnp başlayacak olan Jlrnmy Caıter dış politikaya llışkln konularda 7aman •/iman çelısklye vaıan demeçler verdl Carter Kıbns \p TUrk Yunan uyuşmazlıftı konusunda daha çok ABD" dekl Yunan loblsı doğrultusunda görüşler •savundu Gtizlemrılerce Carter yonetiml »ıra sında Türk Amerikan Savunma ve Askerl îsbirllgi anlaşmasının Knngre tarafındnn onaylanmasının tehllkeye girecegı bellrtılmek tedlr. Carter 8n seçtmlerde ezicl blr çofcunluk «ag İANGHAY GRUBU feanghay grubu tarafmdan yürurlilen glyAsal kampanya bPllı dlçtlde Çu En Lay'ı da hedef almavH ba.shıkpn < u Fn Lav lehıne vapılan ba?ı göstertlfirde olaylar çıktı ancak «radıkal» tcanat kampanyayı daha da agıı laştıraıak sürdurdu Bu aıada Hua Kuo Feng, Başkan Mao'nun bırıncı vardımcısı pörevinp vüksolırkPn Banghav grubjnun önde gplcn kişılrri partl kadPnifİPrinde etkın llklerlnl arttınyoılardı. • ÇU EN LAY'IN ÖIÜMÜNİİN ARDINOAN TENG HSıAO PıNG'iN BAJBAKANUGA GETıRılMEK ıSTENMESı ÇıN KOMÜNıSl PARIıSı ıÇıNOt BUYLK BOlüNMEYE Y01 AÇTI. ÇU TEH t > temmuzda Çtn Ulusal MPCIISI Datml Komltesı uyesl Cu Telı !)0 jaşında oldü Bunun ardmdan Çın'de onpmlt ha«.ara ve btnleııe lnsanıu olümtine jol açan depremler belll olçüde sijasal çatışmaları arka plana ıltl MAO'NUN ASIl Eji BAYAN ÇıANG ÇiNG ÖNDERLIGıNDEKı «JANGHAY GRUBU, HUO KUO FENG IARA FINDAN IASFIYE EOıLDı ANCAK JıANO CıNG YANU LARI DıRENMEYı BIRAKMADI (AII)MA BÜYÜYOR çın Komunin Partl^l kurucularından, Çln devrımlnln llderl ve kuramsal göruşlprlyle bütün rtun\arU KOIIIÇ. tartıt.nıalara ynl açan Mao Çe Tungun 9 eylulde olmeslnin aıdından Çln'dekJ çaSiUi gruplar arasındakı catı^ma anı bir vogunluk kazandı fkım ajında Hua Kıın Fpng Mpıkpz Komıtesı başkanlıgııia Re'inlırken, «radıkal« kaııadın başını oekcn «^anghay grubu»nun rtnderlerinden Çang Çun çianun da bişbflkanlık görevine gptlnlmpsi için çnha söstenllyordu LATİN AMERİKADA 1976 YÖNETİMLERİN SAĞA KAYIŞ YILI OLDU • ARJANTıNDE ASKERÎ CUNTA; BAYAN PERON'U DE VıROı PERU ASKERİ CUNTASI İÇINDE TASFıYE EOILDi, BASINA BA5KI SOL KANAT U7GULANMAYA TUTUKIAMALAR 12 Eklmd* Ikl kanat arasındald çatiîma en yllksek noktasına ulaştı ve Şanghay gnıbunun dort lıdeıı ÇfinK Çun l, tan Mao nun dul e$ı bayan Çıang Çıng. Yao W«n \iiBn ve otuz \andajlarının tutuklandıgı habprl duyııldu BA5LANDI ŞıLı DE PINOCHET YÖNETıMı I E D H I J VE BASKI YONTEMLERıNı 5LRDURDÜ. «DORTlti (ETE. Tutuklananlaı dan \\ang Hunfj Wen \edl yıl Içlndn tabrika ışcllıginden partl hnprarşislnd* Uçuneu kiçı duıunıuna gelmK 40 yaşında blr 81yasetçiydı ve «harıka ı^oruk» rü'e nitelenlyoıdu. Wang, bir vıl OncPhlnc kadar Mno nun yprüıe g«lecek en guçhi adav olaıak Efırillujordu Başbakanlık icin öne sürlen Canp C'in | i ıso hfl yaşlatnııte eskı bir sa,et»clvdl vp KUltür Dcvrıml 6ünomınde liızlı bıçımdt ^ukselmhti Bu [»ıubun ttıv dp gplpn ddıdünrıi kı^Hl YBO W?n Yuan partlnin onpmll kuramcılaıından bınydı \c pıopaganda iş • BREZıLYA'DA MıK GENERAL GEıSEL YÖNETiMı, EKONO GÜÇLUKLERLE KARJILA5II, ALANDA BUYÜK ENFLA5Y0N ORANI YUZDE 50'Yı BULDU. askeri Cuntn Ar|antln de General Vldela rinderllğındrkt bajan tııabel Pcron n bütün dünvadn genl» tartışmaUra jol açin Lstiıı Aıneıfkada 1976 Renelllkle blr saga kayış yılı oldu Ar)antln bu gelışımın bellrgın örneğinı oİuşturdu Mart ayında CJeneral Georgc Rafaal Vıdelanuı onderlığlııdekı Bfkerler bayan Ppron un güçsüz ve çeşitlı yolsuzluklarla çalkalanan yönetlml nı devırerek Peron'u tutuklarken. ülkede Peronızm ^le tarlhe gomıilüyordu. cunta lşbaşına geldıkten kısa süre sonra, gırıştıgı faalıyotlerle sağ egılımlnl açıkça ortaya koydu Sola karşı baskı yoğunlaşırkpn, sermaye ve ış çpvrolcrının hoşuna gıtmeyecck davranışİRrdaıı dlkkatlp kaçınıldı Askerl jonetım ote yandan gerllla cylemlerino karşı aınansız bir &avaş açtı Bu savaşta çeşıtli solcu gerllla örgütlen agır kayıplara uğradılar. vıl GUnev Atneıikada sağa kayan dlgeı bir ülke Iso, sol egilimll askerlpr tnıalından yonetıleRelen Peru oldu Askerı yonetım başkanı General Franplsco Movales Mermudez geçen yıl anla$nwlıga dUşttlğU blr dlzl kövlü ve sendıka 11derlerlrü tutuklarken, solcu bazı dergllerl de kapattı Bundan sonra Peru parasını devalüe eden Genpral Mermudez. ülkede mıllıleştlrılmlş olan bahkcı YENİ KAMPANYA Kısa bir belli'l/lıktcn sonıa «rBrtlka]» kanadin bu «lıızlı» tnstıvp'ının Hua Kuo I'eng, Pekın Rskerl bolge komutanı Çen HM I ıcn ve Lı Hsıen NIPII tnr.>l\ıırlıın Trıroklc«tiı Idigı krsmltk kaısndı ve •Şanghay Mafvaspma kftıçı >ogun bir suçlanıa «ŞangUaj gıubuımun tısfıypslnden sonra kendllenne Mao nun olüınünu hızlandırmaktan, evrak tfthrlfçllıgl ve &aht> vasnetnaıne düzenleınsve kadar çok sayıda suçlama yoneltıldl, aııtak 1973t«kl Lın Ptao ulaymda olduğu gıbi bu suçlanıaların gerçpk ve Rprçpk dı .ı yonlprı bir açıklığa kavus madı (, In'dPn »on ^ripp hnh»rlpr «^Hnshııv Gntbu» vanhlarını Ppkin e vakın BaoduiR krntlnde KilAhll pylpmlpıe girlştıklennı bıldirıjordu Bildırıldığine Fore Şanghay Rrubıı taraftarları sılâhlı gruplar halinde fabrlkaları lşjerlprlni yakıyor, bankalan Roytıvorlardı rîp^ml açıklamalar ola>ların kısa *Urede bastırıldıgını ono sürerkPn, olayui geıçek vönU ylne kesinlık kazanmıyordu. de «onn crdlrmij oldu masına ragmen tcdhış ve baskı ydntcmleruıi, dozaIını azaltmadan stirdllrdU. Pmochet, bfrkaç hafta onre j aptıgı açıklnmada, dpmokrasiye döntlsfın soz konusıı olınadıgını belıtttı Brrzılyaıla Cunılmrbaşkanı Genpral Erne<ito trelscl'ın sagrı \onrtımlnm UlkPvi hi7İa kalkındırma proRTamı geçtlglmlî' yıl bUyük gtlçlUklerl» KBIşılaştı 1975'de vüzdc 15 e kadar dllşen enflasyon oranı 1976'da yUzde 50 ye fırlarken, ışılzllk d« bellrgın biçlmde arttı Latln Amerıka'dakl dlğer »agrı <llktalara kıyasla bımz daha ılımlı bir fııtum ıçltırte ert rünen General Gei^el, gplen haberlerp Röre, solcu slvasa! tutuklulara ce/aevlerınde l^kence vap«n bazı Rorovlıleri cP7alandırdı özetlo, Lattn Amerlka'nın polltlka salıneBlndB Eeçtigımiz yılda rn belirgln rtzelllk sagcı a^kerl dık taların u^guladıkları tedhış ve slndııme kampanyası oldu. lık endUstrısını O7d teşebbdse gerl verdi Mermudez ayrıca, ış<,ılrrın işyerlerının yonrtınııne katılmalarına VP kaıdan pay almalanna da karşı oldugunu belırttt ve kapılan tekrar yabancı sermayeje açmak ıstedıftınl ifade attl Şlli'de General Pinochet'ln t&şist yrinetlml l'e gostermclik olaıak bazx sıyasal tutukltıların salın 1976'NIN EN BÜYİJK DEPREMi ÇıN'DE OLOU VE RESMı AÇIKLA MAIARIN BELıRSıZLıGıNE RAG MEN ÖLÜ SAYISININ YÜZ BıNlE Rı BULDUGU ONE SlRÜLDÜ Guatemala, Italya, Sovyetler, Meksika, Yeni Gine, Çin ve Filipinler'deki depremler bü/ük can kaybına yo! açtı 1976 yılında btlytlk dopremlpr kısa süreyle birbırinl lzledl ı /.n.mlaı l')0(), l»ıi ve 117h Jilla rını deprem vıllan olarak nitelp mektedulcr 1976 yılında kaydertıleıı onomlı depıcmlerl şıadct dcıecelerino gore şöyle sırala muk ınumkündür 2 »ubat, GualDiıı.ıla (7 >), 6 ıııajıs ttalva <6 9J. 16 nıayıs Sov vetler Bııligi (71), 7 liazlran Mcksıka (6G>, 26 hazııan Ycnı üıne (7 2), 28 hazııan Çin <8 2ı 17 agustos Batı Çın (7 1), 17 agustos Filipınlcr (8) 1976 yıluıın Gudtrmald daKi ılk drpiPînınde f! bın kışı oldu 5 bın kışi yaralandı. 200 bınden ia^ld ııı.s<ın da evsız kaldı Gua tenıala daki daglık bolgeleı dc bir av ıçinde çeşıtli şıddptte 370 »disıntı kaydcdildi, fi ııitivii'td ttulyu tutı ku«\ bolgci.nde o<;eUıkle Lrlıno vcn*ı çcvresmdc meydana gelen 61 şıddplındpkı dppıetn 1 200 kışirım ölümlino, 100 bin kışınln ev sız kulmusına ve taıılıl bu çok >apıtın hasar Rormesine yolaç'ı l")7h depıenılpı >ılının en bu vuk rlcpıenıi ise Çın Halk Cumlıurivftlndc oldu Haziran ve \ftustos. «ıvmdd sürekll olarak s,allanan Çın dc deprem nedf nıjlf olenlcrıtı sayısının vu/ bmlerı aştığı bıldıııldı ppkin ve sanajı meıkerı lang^an ken tınde halk lıaftHİarca sokdklaıda kuıulan çadııhıda yaşarlı Çtn flaU Cumlıııihetl ı ctkılı (ı loıl ısc Vdbanc.1 lılkelcıri n RP lrn tum yaıdım otıeıılerınl g^n çevııdi ISRAIL'IN ENTEBBE BASKINI BÜYUK ŞAŞKINLIK UYANDIRDI 4 tpmmu7 1976 gund îsrall Sllfthlı Kuv\etlerin« bağlı komaııdolar Uganda'nın Entebbe Havaalanına anı blr bas^m yaparak Fılistin Halk Kuıtuhış Cppheslne baftli gerillalar tarafından rphin tutulan Air Fıance Havavollaıı uçagının 102 yolru ve mtlrettabatını kuıtardılar Yarım vıat sllren Fntrbbe baskını sırasında 7 gerılla lle 3 U rehine bın hareknta katılan subav olmaz Uzera 4 tsraılll öldU Bu ilgınç b'slun Batılı çevıelprdo sevtnçlp karşılanırken oldukça genış t^pkılere de konu oldu