Katalog

MiLYON PARTi OYESiNi TEMSiL EDEN 5 BiN DElEGEKiN KATILDIĞI K0N6REYE YÖZ KADAR YABANCI ÜLXE VE KOMÜNİST PARTiSi TEMSiLCiSi DE ÇACRILMIŞTIR. ÇAĞRILI PARTi LiDERLERi ARASINDA YAINIZ FRANSIZ KOMÜNıSI PARTiSi GENEL SEKRETERi G. MARCHAıS MOSKOVA'YA GELMEMıJTiR. ouıvıtuuiN ortaK topıanîisı yumuşama yönünde yeni bir adım BON\ Geçen hafta başmda Avrupa Ekonomik Topluluğu ıle Sosyahst Blokun pazarı COMECON (karşılıklı ekonomik yardım kurulu sözcüklerınin İngilızcesmden kısaltmadır.) arasında, ilk kez olarak bakanlar duzeyinde bir temas yapılmış ve bır COMECON heyeti, AET'nin şu sıradaki bakanlar kurulu başkanı Gaston Thorn tarafından kabul edılmiştir. Luksemburg Başbakanı Thorn'a COMECON heyeti bir ışbirliği muhtırası sunmuştur. COMECON heyetine, Doğu Almanya'mn orgüttekı sürekli temsilcısi ve Başbakan Yardımcılarından Gerhard Weıss başkanlık etmekteydi. Luksemburg'a yapılan bu zıyaret iki bakımdan onemlidir: Bir kere Doğu ıle Batı arasında gerçekleştınlmesine uğraşılan yumuşama ve yakın laşma politikasmda yeni bır doğru adım olması yonünden, ıkincısıyse, soz konusu adımm, böyleslne yüksek duzeyde atılmasından ötürü .. Başlangıçta AET'ye tümüyle karşı çıkan ve hatta bu kuruluşun yasallıgmdan bıle şüphe ettık lenni ılerı suren sosyalist Ulkeler, ilk kez 1972 yılında, Brejnev'ın ağzında, AET'nin bır «realıte» olduğunu açıklamışlardı. 1973 yılında COMECON, iki taraf arasında res mi temasların başlaması gerektığini açıklamış, 1974 yılında AET temsılcılenm resmen Moskovaya çağırmış ve 1975 jnlmda ise bu zıyaret yapılmıştır. Aşağı >iıkarı gunu gunüne bır yıl önce batılıların yaptığı bu zıyaret, gerçi istenen somut so nuçlara ulaşmaktan çok uzak olmuşsa da, batılılar, «Başlanan gerçekten yararlı temasıan surdurmek amacıyla» doğuluları da kendılerınl zıyarete çağırmaktan °eri kalmamışlardı. Işte şımdı doğulu'ar bu çağnya uymaktadırlar. öte yandan COMECON'un artık AET'ye karşı tutumunu biraz daha olumlu bir çığıra yonelttıği yolunda da ıpuçlan vardır. Brüksel ve Lüksemburg'dakı gözlemcılerin tahmmlerıne gore COME CON, ıkılı temasları daha çok ekonomik konular üzerınde yoğunlaştırmayı deneyecek, ama, orgütün, artık degışen adından da anlaşıldığı üzere, aynı zamanda siyasal bır varlık olduğu, yahut hıç değilse olmaya uğraştığını kabul etmemek içın çareler arayacaktır. Bu durunı karşısında batılılann da oldukça çekingen bir «dlnleyici» pozuna büründükleri, göz lemcılenn vardıklan sonuçlar arasındadır. Bu arada Fransa ile Sov>etler Birlıği arasında varilan bir anlaşmanın, uzun bır sureyi kapsayacağı da haber verılmelîtedir. îlk yıl ıçin, Sovyetler Birliğıne bır mılyon ton tahıl, 200.000 ton sut tozu, 20.000 ton tereyağı, 50 000 ton et ve canlı dana, 10.000 hektolitre şarap ve alkollü ıçkıler, 20 000 ton patates ve 10.000 ton kümes hayvanı eti satılması öngörülmektedır. SOVYETLERİ BİRLİĞÎ KOMÜNİST PARTÎSİNİN 25. OLAĞAN KONGRESI BUGÜN BAŞLIYOR MOSKOVA Sovyetler Birlığı Komünist Partisınm 25. Olağan Kongresı bugün Kremlin'de çalışmalarına başlayacaktır. Soryetler Bırlığı'nın dış polıtıkasında, dzellıkle kapitalist ulkeıerle ılışkıler ve detant konularında onemlı kararlar ahnması beklenen Kongreye 15 mılyon parti üyesıni temsıl eden 5 bın delege katılacaktır Kongreye yüz kadar yabancı tllke ve komünist partısı temsilcisı de çağnlmıştır. Moskova'ya ilk gelen liderler arasında KUba Devlet Başkanı Fıdel Castro, Amerıkan Komünist Partisı lıderı ve ABD Başkanlık seçımi adaylarından Gus Hall, Portekız Komünist Partısi Genel Sekreten Alvaro Cunhal, Angola Kalk Kurtuluş Hareketi (MPLA) lıderlennden Bernardo Batısta bulunmaktadır. Kongreye çağnlı olarak gelen dığer delegasyonlar arasında da Laos, Kongo, Macanstan, iVetnam, Kuzey Kore ve Yugoslavya da yer almaktadır. Bıldirildiğine gore Çın Halk Cumhunyetı yöneticıleri çağrümamış, Fransız Komünist Partısi lıderi Georges Marchais ise çagnlı olduğu halda katılmayacağını açıfclamıştır. 25. KongTe lçin çeşitli bayr&klar ve dev afişlerle süslenen Moskova sokakları ve Kremlin'de, Mant, Engels ve Lerun'in dev portreleri yanında sadece Brejnev'ın büyıik portresinın yer alması dıkkati çekmıştır. toplanacak 25. Kongresi aynı zamanda bırkaç gün farkı>la. Krujçev'm antıS'alı^ıst Wanıoanva\ı ba?lattığı 20. Kongrenın yınnıncı yıldonumune rastlamaktadır ALMANYA MEKTUBU Yağmur ATSIZ Fransızlann bu konuya ilişkin olarak yaptıkları açıklamada, AET'nin, ıhracat yapmak zorunda bulunduğu ve COMECON piyasasmı Amerıkalıların tekelıne bırakmaya ruyetlı olmadığı açıklanmaktadır. ONCEKi K0N6REIER Sovyetler Bırlıği Komünist Partisinin Rus Sosyal Demokrat îsçı Partısı adıyla kurulduğu ilk kongresı 1898 yılında yapılmıştı. 19O3'te Brüksel'de başlayıp Londra'da bıten ıkıncı kongrede ise Lenin yanlısı Bolşevıklerle Menşevıklenn ayrıhgı belırmış, 1907'de yapılan V. Kongrede Bolşevıkler orgute egemen olmuşlardır. Rus Sosyal Demokrat Işçi Partisi adıyla kurulan parti 1925 jüînda yapılan XIV. Kongrede Sovyetler Bırhğı Komünist Partısı adını almtş ve Troçki ıle mıicadelesınde Stalın partiye egemen olmuştur. Bütün dünyada en çok ılgı uyandıran SBKP kongresı de. Stalın ın olumunden sonra 1956'da yapılan XX. Kongredır. Bu kongrede Knışçev Stahn'i ve o dönemdekı uygulamalan sert bır dılle elestırmış, sosyahzme barışçı yollardan da geçılebıleceği goruşunu getirmiştir. Parti ve ülke bır süre ıkollektif liderlikale yönetılmış, daha sonra Kruşçev giderek agırlık kazanmıştır. 1961 yılındaki XXI. Kongrede de, .Sovyetler Bırlıgınde sosyahzmın kuruluşunun tamamlandığı ve «komünizme geçış» evresine gırıldiği goruşü benımsenmıştir. Sovyetler Birliği Komünist Partisinin bugünkü birmcı sekreten Leonıd Brejnev ise bu göreve 1966 da yapılan XXIII. Kongrede getırilmiştir. (DIŞ HABERLER SERVlSt) Genel Sekreter Brejnev'in 1971de yapılan Komünist Partisi 24. Konçresindeki konuşması altı saat siırmüştü: konusurken solunda Devlet Baskanı Podgorny, sağında Başbakan Kosigin vardı; bugün de yukandaki tablonun değişmeyecefi beUrtiliyor. COMECON NEDiR! Sosyalist ülkelerin bir tür Ortakpazan olan, ama batı'nın Ortakpazan'ndan önemli farklar gös teren COMECON İngilizce .Council of Mutual Economic aid» sozcüklerınden kısaltmadır. Sadece batı'da böyle anılır. örgutün resmi dıli olan Rus ça adı «Sovyet Ekonoçeskoy Vsyamopomosçl»<lir. onun için dogu ülkelerinde kısaca «SEV» diye anıür. örgtıt, 25 ocak 1949 tarihınde Moskova'da imzalanan bır anlaşmayla kurulmuştur. Üyeleri şunlardır: Sovyetler Birhği, Bulgaristan, Küba, Demokratik Alman Cumhuriyetı, Moğolistan Halk Cumhuriyetı. Polonya, Romanya, Çekoslovakya ve Macarıstan. Arnavutluk, 1962'den beri fülen artık üye sayılmamaktadır. Ancak resmen çıkarılmış da değildir. Kuzey Kore, Kuzey Vietnam ve temsilcileri zaman zaman birleşimlere katılırlar. Yugoslavya bazı komısyonlarda çalışır. Fmlandıya ile 1973 yıluıda bir işbirliğl anlasması ımzalanmıştır. COMECON yahut SEV, AET gibi uluslarüstü bir kuruluş olmaktan çok. derletler»rası bir örgüt niteliği taşır. Amacı, ekonomilc lşbirligl. Işbölümfl, planlama. ulaşım sistemlerinm geliştinlmesi ve tekncv loiık bilgi alış verişidir. En yüksek organı, «sürekli yürütme kurulu»dur. Bunun yanı sıra, pek çok sürekli komisyonu, çalışma gruplan ve merkezi Moskova'da bulunan bır sürekli sekreteryası vardır. Bundan başka, 1964 yılmdan beri çaüşan bir de «Sosyalist Ülkeler Bankası» onemlidir. Kurulu? sermayesi 300 milyon ruble olan DU bankanın en buyük görevi, üye ülkeler arasındaki hesaplaşmaları sağlamaktır. 1971 yılında kurulan «Uluslararası yatırraılar Bankası» ise orta ve uzun vadeli kredi işlemlennl yüriitür. Bu banka bir de «Uluslararası Ekonomik Yardım Ponu» kurmuştur. Bu fon'un asıl çalışma sı, 1977 yılında başlayacaktır. Sermayesi üç milyar rubledir. Ancak bu sermayemn "o 95'i konvertıbl olmayan mblelerden oluşmaktadır. 1 ekim 1974 tarıhinden bu yana COMECON'un Birleşmış Mılletlerde gözlemci statüsü de vardır. Fınlandıya'nm yanısıra, Irak ve Meksıka'yla da ışbırlığı anlaşmaları ımzalanmıştır. ABD'Li KADINLAR EVLİLİKTEN ÇABUK MU BIKIYOR? Miami'de iki yıl önce kaçanların oranı yüzde 20 iken bu yıl oran yüzde 70'e yükseldi WASHİNGTOV ABD'de yaşayan evli kadınların koca, çocuk ve ev sorumluluğu yuzunden son zamanlarda sık sık evlennden kaçtıkları belırtılmektedır. ABD'de yayınlanan U S. News and World Report dergisinın bıldırdiğıne göre, kentsel kesımlerde yaşayan evli kadınların erkekler» oranla evlerini bırakıp gıtmelerıne daha sık rastlanmaktadır. New York kentindeld kayıp kişileri araştırm» burosunun düzenledıği raporlara gore, kadınların evlerini bırakıp kaçmaları erkeklere oranla iki kat fazladır. Oysa aynı büronun 1960 yılı dosyalannda her 300 erkek evinı terk ederken ancak bir kadın evuıi bırakıp kaçmıştır. BHJNEV'iN RAPORU Sovyetler Bırligt Komünist Partisi Birind Sekreteri Leonıd Brejnev tarafından kongreye sunulacak olan raporda, ülkenin ıç ve dış polıtıkasının aynntılı olarak açıklanması beklenmektedır. SBKP Birinci Sekreteri Brejnev'in raporunu, Merkez Denetım Kurulu raporu ve Başbakan Aleksı Kosıgın tarafından sunulacak olan «19761980 arasında Sovyet ekonomisinin teoıel hedeflen» raporu ızleyecektir. Los Angeles'de bir kadın evliliğinin ilk iki yılında yedi kez evden kaçmış ederken yanlanna çocuklannı da almaktadır. Genellıkle kadınlar kaçarken en kuçuk çocuğu beraberlennde goturmeyı tercih etmektedirler. Kaçanların bir kısmı eve donerken. bazılanndan hiç s«s seda çıkmamaktadır. EKONOMHC HEDEFlEt Soz konusu ekonomilc rspor bir süre ötıee yayımlanmış ve bütün ulkede tartışmaya açılmıştır. Ekonoımk raporda 1971 1975 donemının bir bılançosu da yapılmakta ve Sovyet ekonomısımn bu beş yıllık goruntüsü olumlu mtelemelerle verilmektedır. Rapordakı venlere göre 1971 1975 donemın. de sanayi üretımı yuzde 43, tüketim malları uretımı yüzde 37, ücretler ise gerçek olarak yüzde 23 arrmıştır. 1976 1980 içm öngörulen hedefler agır sanaynn yme tüketnn mallan sanayııne oranla daha buyuk dnemle ele aündığını göştermektedır. Bu donemde Sovyetler Birliğinın dış tıcaret hacminın yuzde 3035 oranında artması da ongorülmektedır. Batılı gözlemcıler, raporda sıralanan temel hedeflerın, çeşitli ekonomı kesımlerinin sözculerınm taleplennı, herhangt binne üstünlük tanımadan yaasıtma çabasında olduğunu belirtaıektedırler. KAÇAN KADINURDAN BAZI ÖRNULER San Francisco'da yaşayan üç çocuk snnesi bır kadın kaçarken üç çocufunu dâ almıştır. «Ailenın diğer bıreylerini kurtarmak ıçın herşeyi yapmam gerek» dıyen kadın, çesıtll ışlerle geçimıni sağlamaktadır. Atlantalı ilkokul ogretmeni 29 yaştndaki bir k»dın evâni bırakıp kaçotışttr. Uç hafta sonra ksdını parkta sovgılisı ıJe bulmuşlardır. JLos Angelesli bir ev kadını evlılığinın ılle iki yılında evden yedi kez kaçmış, hatta bir keresinde ABD ordusuna katılmışür. Şımdi evıne donrauş bir çocuk sahibi olmustur. Yetkilıler genellıkle orta sınıf kökenli bır kadının 1819 yaşlannda evlendiğini ve ard arda çocuk doğurdugunu, 35 yaşına geldiği zaman da çocuklann kendi keadilerine" bakabileceklerini gördükten sonra fcaçtığını ileri sürmektedirler. Evden kaçan kadınlar üzerine araştırma yapon yetkilıler, «Evden kaçan kadınlann çoğu çalışkan, insan seven, yalnız kimselerdır. Bulduğumuz zaman genellıkle tek basına yaşamlannı sürdürmeye çabaladıklannı gorüyoruz» demektedirler. Los Angeles'te çaJışan ozel bır dedektıf. «Bir kadın kocasının kendismi dSvdüğünden şıkâyet ederken, başka bir kadın kocasının kendisine para vermediğini belırtmektedir» demiştir. Bazı kadınlar kocalarının kendılerini deliye dondürdUğünü söylemişlerdır. Bazen de kocaları ile cinsel ılişkilerinin fazlahğı kadınların kaçmaları ıçın neden olmaktadır. ABD'li bir çok uzman kadınlann özgürlük hareketının dolaylı da olsa kadmlann kaçmalarında etken olduğunu ileri sürmekte ve, «Kadınlann özgürlük hareketine ılışkin haberlerin sürekli olarak basında yer alması, kadınlann evde oturup seks aracı olarak kullanılmalarına karşı çıkmalarına neden olmaktadır» demektedirler. ABD'de değışen sosyal koşullann kadınlann evlennden daha çok kaçmalarma etken olduğunu belırten yetkililer, «1015 yıl önce bir kadının tek başına otel, motel odasını kıralaması yadırganırdı. Günümüz Amerikasında kadınlar istedıklerı otel ve motelde kalabilmektedırler. Ülkeyi baştan başa otomobıl ıle gezmekteler, meyhanelere tek başlarına gidebilmekteler. îyi gelir getıren ışler bulup çalışma olanaklan artmıştır» demışlerdır. ABD'de kaybolanl<\rı arayan özel şlrketler, kaybolanlardan ' ı 70'inın 90 gün ıçınde bulunduğunu belirtmışlerdır. Bir özel şırketin yetkilılen ABD'li kocalann eşlerinin yerını oğrenır oğrenmez ilk uçakla yanlanna gıttıklerıni de belırtmişlerdır. (D19 Hsberler Serrisi) ÇATIJMA VE MUHALEFET Parti yonetım kademelerinde ise çeşitli çatışmajann varlığından soz edılmektedır. Bu açıdan, 1975 yılında tahıl rekoltesırun 210 müyon ton olarak ongorulmesıne r3ğmen anc&k 140 milyon tonluk bir rekolteye ulaşılmış olmasmın Brejnev'e muhalıf kanat tarafından onemlı bır unsur olarak kullanılacagı öne surulmektedir. Batılı Uaynaklara gore Brejnev'e karşı, daha katı bır sıyasal tutumdan yana olduğu one sürülen grubun yonelttiğı eleştıriler arasında Batılı kapıtahst ulkelerle ekonomik ışbirliğinın fazla kapsamlı bır bıçım aldığı ve ABD'ye SALT goruşmelerınde çok odun venldığı de yer almaktadır. Brejnev'ın dış polıtikada başarısızüğına bağlanan olgulardan biri de Batı Avrupa Komünist partilerinin son zamanlarda Sovyetler'e karşı ve genel ıdeolojık tutumlarında gorulen yeru yönelimlerdır. Brejnev, butün çabalarına rağmen Avrupa Komünist partıleri konferansını da gerçekleştirememiştır. PARTİ LİDERLERİ 25. Kongrede Sovyet Komünist Partisi yönetim kademelerinde onemlı değişıklıkler beklenmemektedır. Halen ülke ve parti yönetimınde soz sahıbı üçlünun, Brejnev, Kosigin ve Podgorni dışında partırun önemli liderlerimn de oldukça yaşlı olmalarının, ılerde Brejnev'in ardılının (halefınin) saptanmasında sorunlara yol açabUeceği one sürülmektedır. Partinın örgütsel işleriyle görevli olan Andrei Kınlenko'nun Polıtbüroda Brejnev'e en yakın kışı olduğu soylenmektedır. Parti yönetımınde tanm işleri sorumlusu olan Fyodor Kulakov ıle Tarım Bakanı Dimitry Polianski'nin geçen yılki tanm ürünleri bunalımı yüzünden oldukça güç durumda olduklan bıldirilmektedir. Parti lçınde guçlü olduğu bildirilen bir dığer lider de Ukraynalı Vladimir Şerbıtski'dir. Sovyetler Bırlıği Komünist Partisinin, bugün AMERİKA'DA EVDEN KAÇAN EVLİ KADIN SAYISININ SON YILLARDA HIZLA ARTTIĞI BiLDiRiLiYOR Miami kentmde kayıp kişileri arama bürosu yetkihsı de ıkı yıl once evlerini terk eden kışılerın oranımn °o 20 olduğunu, bu yıl ise bu oranın °,o 70'e yukseldığini belirtmıştır. Büyük Amerikan bankalarının tehlikeli durumda olduklan açıklandı # TÜRKİYETE DE BIR «IRTÎBAT» BUKOSU ÎLE GİRME İSTEĞÎNtN MC HÜKÜMETİ TARAFINDAN ONAYLANDFĞI BÎLDIRILEN FIRST NATlONAL CİTY BANK DA GÜÇ DURU.MDA OIJIN BANKALAR ARASINDA SAYILIYOR.. PATRtCfA HE4RST Bir zamanlar nişanlısıyla birlikte: Eski muüu gunlcr geride mi kaltlı".. Patricia'nın avukatı dava kaybetmekle ünlü SAN" FRANCtSCO Amerikalı milvardcr hasın kralının kızı Patricia Hearst'ün duruşmaları büyiik bir ilgıyle izleniyor. Orson \Velles'in «Yurttaş Kane» adlı fUminde canlandirdığı es>ki basın krab Hearst'ün torunu olan Randolph Hearst, kızı Patricia'yı kurtarmak tçin Amerika'nın en ünlü avukalını tuttu. Patricia'nın avukatı Lee Bavley. eski bir askeri pilot ve Amerika'nın tanınmış zenginlerinden. Valnızca avukatlıktan yılda bir milyon dolann üstünde para kazanan Bayley ayrıca ticarctle de uğraşıyor ve bir helikopter fabrikasının sahibi Lee Bayley davalannı genellikle kaybediyor. Bu yfizden kendisine kaybediltn davalann avukatı deniyor. Patricia ile avukatı savunmayı hazırlamak lçin hapishanede nzun uzun çahsmişlar. Yaşamının bu döneminden hiç mernnun olmadığını söyleyen Patricia bu arada beş kilo verlp iyice zayıflamış. (Dış Kaberler Semsı) NEDEN KAÇIYORUR Bazı araştırmacılar kadınlann evlerini bırakıp girmelerini kadın ozgürlüğu hareketlenne bağlarken, bazılan da aıle sürtüşmelerınin artmasına ve kadınların iş bulma olanaklarınm çoğalmasına bağlamaktadırlar. Kadınların evlennden kaçış biçımleri de oldukça değışiktır. Bazı kadmlar evde yapılan çatışmalardan hemen sonra evi terk edıp gıderken, bazılan da mce ınce planlar yaparak kaçmaktadır. Bazı kadınlan evi terk r Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankars Anka i Gece oturumları ve yorgun savaşçılar HAZIRLAYAN: Müşerref HEKMOĞLU CHP'nin çiftler, tekler kuralı da işlemiyor. Butçe Bdriı^melerinde gece oturumları çok tenha. Kulisde uyuyanları görenler «yorgun *avaşçılar> diye espri yapıyor. Milletvekilleri iki gece sabahladılar, jataş malar, kavgalarla gerçekten yorgun düştüler galiba... Kimi geceler, örneğin Milll Savunma bütçesinde locadaki unıforınalıların sayısı politikacıları aşıyordu. Bir ınilletvekilf tenhalığı şoyle savundu: İki ay başkan aeçilmedi meclislerde. Komisyon leçimleri, soruşturma önergeleri engellendi/ çahşma güciımüzu yitirdik neredeyse!... Bütçe görüşmelerine başka yöntem önerenler de var. Bir savunma politikasının, bir d ı ı polilika, Milli Eğitlm butçesinin 20 dakikalık konuşmalarla bir grubun göruşünü yansılamayacağı söyleniyor. Yanlış değil. Orneğin Savunma butcesindc CHP Adana Milletvekili Mehmet Can'ı dinleyenler yalnız tarihçiliğini saptadılar. Oteki sorunlara vakit kalmadı. Oysa Kadirli'de çeltik ağalanyla «vaşan kaymakamdan başka tur bir konusma bekliyordu çok kişi. Askerlerle politikacıların diyaloğu ancak Milli Savunma bütçesinde kuruluyor denebilir. Bir general soruyordu gazetecilere: Grup adına yapılan konuşmalar bir danısma kurulundan geçer, onaylanır mı? Biz öyle sanıyoruz. Millî Savunma bütçesinde önceki Savunma Bakanı, CHP Bursa Milletvekili Hasan Işık ile Ferit Melen arasındaki bir tartısma uykulu gozleri açıverdı. Bakan Melen, Lockheed ile ilgili bir soruşturma komisyonu kurulduğunu devletin bütün olanaklarıyla soruşturma yarıldığın, bu olayın Ecevit, Irmak ve Demirel hükümetleri donemini kapsadığını söyledi. Hasan Işık da sordu: Sayın bakan dosyadaki belgeleri bir sinema ser'di gibi kamuoyuna açıklamayı düsünüyor musunuz? İlk acıklamanızda kamuoyunda kuşkular yaratacak boşluklar var.. Locadakl üniformalılar diVkatif. izliyordu Işık'ı: Lockheed firoa$p da bu görüşmelerde bulunduğu halde açıklamada aksi söyleniyor. Siz bu bilgiden yoksun muydunuz?.. Bakan Melen, Lockheed temsilcisinin görüşmelerde bulunduğundan bilgisi olmadığını soyleyince, Hasan Işık seslendi: Başbakana ve Genelkurmay Başkanına verilen raporlarda yazıyor. Hasan Işık konusurken MSP'lıler, joru çok uzadı, diye tepki gösterdiler. Eski Paris Elçisi birden sertleşiverdi: OturLmu siz yonetiyorsanız, buyrun başkanlık koltuğuna... Mecliste zarif kişiliğiyl» tanınan eski diplomatın sertleşmesi AP'lileri çok şaşırttı. Ama üniformalılar guluyordu. Biri söyle dedi. Biz onunla çalıştık, bu sert yanını da biliriz. Hasan Işık da güldu: Aslında bu konuda konuşmayı aklımdan geçirmiyordum. Bir açıklama yaptım çunku. Ama biraz once kulİKİe bu konuyu görüştük, tutanaklara da geçmesini ijtedim sozlerimin. Kulisten hoslanmam... Erbakan'ın ambargosu ve Cephe'de çelişkiler MSP'Iİ Başbakan Yardımcısı, elçifer kararnamesine ambargo koydu, kimse nereye, ne zaman gidcceğini bilmiyor Dışişleri Bakanlığında. Bu durumu Demirel hükumetinin çelişkisi, diye yorumluyor diplomatik çevreler, «fslâm ülkelerine büyuk ilgi t?österiliyor, İslâm Konferansı Türk Istanbul'da toplanıyor, ama iliskilerde en geçerli araç olan elçilikler boş bırakılıyor» diyorlar. Siyasal çevreler ise özdeki boşluğu öne sürüyor: Cephe hükümeti biçimsel görkemle yetiniyor, İslâm Konferansına 30 milyon ayrıldı, bürolar kuruldu, ama elçilikler boş... Aslında Cağlayangil'în bos elçilikleri düşünecek vakti de yok galiba... Bütçeden sonra Yugoslavya Dışişleri Bakanını ağırlıyacak, sonra arkadan yoğun bir trafik başlıyor. Dışişlerindeki bir atama da Çağlayangil'ın yokluğuna bağlanıyor sni günlerde. Yalcın Kurtbay'ın boş bıraktığı Protokol Genel Mudürluğune Ali Binkaya'nın atanması çok kişiyi şaşırtmış gorünuyor. Bakan burada değil, Elekdağ da bdyle bir atama diye soruyorlar... Genel Sekreter Şükrü yapmaz, oyleyse kim? Soruşturmada yeni bir yöntem Başkent, Lockheed, Nortbrop soruşturmaları ve söylentileriyle bir cadı karanına döndü. Kimı çevreler bi' kazanı kimin kaynattığını merak ediyor soruyorlar: Hayali ihracatlardan, milyonlarca liralık vergl ladelerinden oluşan yolsuzlufciarın soruşturması için tun devlet organları ne zaman seferber olacak? Ote yandan, Dışişleri Bakanhğı da soruşturmada yeni bir yöntem uyguluyor. Orneğin, merkezdeki Buyükelçilerden Mahmut Oikerdem'in «Cumhuriyet» de yayınlanan yazısı ncdeniyle soruşturma açıldığını basın da bildirdi, bu yeni yöntemle herkesin kişilıği bağdaşmaz doğrusu... Oıs polltikayı kamuoyuyla oluşturmayanlar bakanlık içi sorunlarda boylesine açılıııca yadırganıyor... (Cumhuriyet Haber Merkeo) Batı ekonomıleri ıçınde 1976 yılında canlanma beklenen tek ulke olan Amerıka Bırleşik Devleılerınde, ıçlerinde dunyanın en büyük bankalarından Chase Manhattan, Fırst National Cıty Bank ıle Amenkaiun en büyük banka holdinglerinden onikı'sının bulunduğu otuz beş bankanın tehlıkelı durumda olduğu açıklanmıştır. Tehlıke çanlannm çalmasına, bu bankalarda. krediöz sermaye oranımn çok yükselmesi ve açılan bir çok uluslararası kredinin ödenmeme olasıhğının yükselmesi gostenlmektedır. Türkiye'ye de bir «ırtibat» bürosu ıle girme isteğının cephe hukumetı tarafından onaylandığı bıldirilen Fırst National Cıty Bank"m kredıoz sermaye oranının yüzde 114'de çıktığı açıklanmıştır. Amenka Bırleşik Devletleri Nakit Komptrolorluğü ((Comptroller of Curreney) uygulama ılkelenne gore, bu oranın yüzde 65'e ulaşması halinde, bır bankanın tehlıke sınınnı aştığı kabul edılmektedır. Amerika Birleşık Devletleri ve dolayısıyla da Batı ekonomılerinın ışlerlığınde çok önemli bır role sahip olan büyuk bankaların «problemli» olarak nitelenmesı, Amenka Bırleşik Devletlerinde banka sistemıru denetleyen Nakit Komprolörluğü'nün bır gızlı raporunda yer almıştır. Bu rapor ilk once Washıngton Post ve daha sonra da New York Tımes gazetelerinde yayınlanmıştır. Raporun üasında açıklanması uzerine de Komptro lorlük, raporun doğnıluğunu kabul etmisır. Rocke'eller sermaye grubuna bağlı Chase Man hatan ıle Fırst National City Bank'ın da ıçinde bulunduğu bujük bankaların tehlikeli sayüan bır duruma gırmeleraun arkasında dünya kapitalist sistemının karşılaştıgı sorunlar yaönaktadır. Bu sorunlar, Amerıkan bankalarının, uluslararası pıyasada yüksek kârlar elde etme dönemını geride bırakmalan biçimınde özetlenmektedır. Son birkaç yıl içinde en büyük 10 Amenkan bankasının uluslararası kredı operasyonlarından elde ettiklerı kârlarm yılda ortalama ylızde 45 oranında bir hızla artmış olduğu hesaplanmaktadır. Aynı dönemde aynı bankaların Amenka'dakı operasyonlarından elde etoklen kârların artış oranları yuzde 2 çevresınde kalmıştır. Ancalc Amerikan bankacılık çevreleri uluslararası pıyasada kârlı operasyonlar döneminin sona erdığınde bırleşmekedirler. Üstelik bu dönem sona ererken büyük Amenkan bankalarının krediöz sermaye oranlan görülmemiş ölçüde yükselmıştır. Tam bu durumda ise verilen kredilerin geri dönmeme olasılığı çıkmışır. Bu yüzden Amerikan bankalan bır karşılık hesabı olan «kredi zararıan» hesabına çok buyük miktarlar ayırmak xorunluğunu hıssetmektedırler. Serbestçe açılan kredılerin geri dönmeme olasıhğının yükselmesi yalmzca uluslararası krediler. den llert gelmcmektedır. New York Beledlyesi gi. bi AmeriKa'da büyük lflâslann olması. büyuk Amenkan bankalannı zor duruma sokmuştur. Pakat asıı zorluk yıne de uluslararası ekonomUerden tlerı gelmektedir. Büyük Amerikan bankalarının az gelişmis ülkelere açmıs olduklan kredilert bu ülkelerin karşılaştıklan ve artan ölçüde devam eden odemeler dena'îsl bunalımlan nedenıyle zamanında ödenmemektedir. Buyük Amerikan Bankalan, odemeler dengesı sıkıntısı lçındekı az gelişmiş ülkelere açmıs olduklan aşın derecede yüksek faızli kredılerle yüksek kârlar elde ettıkten sonra bugün kredilerin ana paralannı zamanında alamamak tehlıkesivle karşılaşmışlardır.