Katalog

Portekiz'de siyasal partilerin SAĞ EĞiUMLİ HALKÇI seçimlere iki ay DEMOKRAT PARTi, KOMÜNiSTURi, kala başlattıkları MtlO ATUNES GfiUBUNU VE kampanya SOSYALİSUERİ, ÜLKE İÇİN ilk günlerinde ÜÇ BÜYÜK TEHLİKE OLARAK NiTElEOi bile çok KOMÜNİST PARTi hareketli geçiyor UDERiNiH 1İZBON Portekiz'de genel seçimlere iki ay kala, bütün siyasal partilerin hareketli biçimtie kampanyaları başlattıkları bildirilmektedir. Gözlemciler seçim kampanyasının daha lik günlerinde bile çok hareketli olOuğunu belirtmektedirler. Ülkenin kuzey kesiminde, sağcıların güçlü olduğu Porto kentinde bir mitingte konuşan Halkçı Demokrat Parti lideri Sa Carneiro, Portekiz Komünist Partisini «sosyal emperyalist» olarak suçladıktan sonra, ülkede iki büyük tehlikenin daha varoldıığunu öne sünnüştür. Sa Cameiro'ya göre bu iki tehlike, Dışişleri Bakaru Melo Antunes ve grubu tarafından temsil edilen «Üçüncli Dünyacı askeri diktatörlük» ve Sosyalist Partinin eğilim gösterdigi «sosyal marksizm>dir. Sa Carneiro partisinin, «bir sosyalist komünist, ittifakma yatkın» olduğunu öne sürdüğü şimdi'i Devlet Başkanı Gosta Gornezi yeni başkanhk seçımlerinde desteklemeyeceğini de açıklamıştır. Le Monde gazetesinin Lizbon muhabirinın bildirdiğine göre, saf kanadın en önemli siyasal örgütü olan Halkçı Demokrat Partinin de başkan adayı yine bir asker olacaktır ve ortalıkta dolaşan çeşitli adlar arasında gozlemcilerin en çok üzerinde durduklan kişi, 25 kasım olayından sonra ordudaki temizliği gerçekleştirilnuş olan Kara Kııvvetleri Komutanı General Eanes' tir. Bir basm toplantısı yapan Konjünist Parti lideri Alvaro Cunhal partisinin sosyalistlerle ittifak yapmak istediğini ve böyle bir ittifakın, ülkede sosyalizmin kurulması için «temel», «gerici sağm» iktidarı almasım engellemek için de «zorunlu» olduğunu savunmuştur. Portekiz Sosyalist Parti Lideri Mario Soares ise bağımsız solcu «O Jornal» haftalığma verdiği bir demeçte, sosyalist parti ile komünist parti arasında bir ittifak olasılığını reddetmiş ve «1974'te mümkün olan bugün defcildir» demiştir. Soares, Alvaro Cunhal'rn partisinin, işlediği hatalar ve «cdarbeci» politikası ile 25 Nisan 1974' te gördüğü saygınlıgı yitirdiğini söyledikten sonra, komünist parti ile ittifakı, sosyalist parti tabanının hoşgörmeyeceğini ve oy kaybına neden olacagını belirtiniştir. Bütün seçim bölgelerinde aday göstereceğini açıklamış olan Komünist Partinin, bu seçimlerde j bazı güçlUklerle karşı karşıya ' olduğu da bildirilmektedir. Ulusal seçim kunılunda ve çeşitli hazırlık kurullarında hiç bir temsilcisi bulunmayan Komünist Parti, ABD ve Brezüya gibi ülkelerde oy kullanacak olan çok sayıda Portekizliye propaganda yapma .f)laqa^]afjoın engelleudiğiıü. öne sürmektedir. Ford: "Batı Avrupada komünistlerin hükümetlere katılmalarına şiddetle karşıyız,, KEENE. (New Hampshire) ABD Başkanı Pord, Italya ya da başka bir Batı Avrupa ülkesınde hükümette komunistlere de yer verilmesine şiddetle karşı çıkmıştır. Ford, görüsünü Avrupa hükümet liderlerine de bildirdiğini belirtmiştir. Başkan Pord şöyle konuşmuştur: «Batı Avrupa ya da herhangi bir NATO ülkesinde. hükümete komünist bakan alınmasına şiddetle karşı çıktım. l'manm ki ! îtalya ve başka yerlerde halk, j hükümetlerine üç özgür siyasal i partiden birinin başkanlık etrne j sini sağlarlar. (aa) J Yunanistan, Avusturya ve Japonya Angola'da MPLA hükümetini tanıdılar • PEKiN RADYOSU. ANGOLA SAVAJINI 1968'DEKi ÇEKOSLOVAKYA OLAYINA BENZETEREK; SOVYETLER BiRliGiNi KENDi ÇIKARLARI iÇiN ÜÇ KURTUIUJ ÖRGÜTÜNÜN ANLAŞMA5IN! ENGELLEMEKIE SUÇLAOI. aldığı, ancak resmi girişimin slyasal partilerle danışıldıktan sonra yapılacağı Lizbon daki sij'asal çevreler tarafmdan belirtü miştir. Aym biçimde Belçika Bakanlar Kurulu da Angola Halk Cumhuriyeti Hiikümeti ile diplomatik ilişki kurmaya karar vermıştir. Belçika MPLA'yı tanıyan ton «Dokuzlar» üyesidir. Bu arada Çin Halk Cumhuriyeti. Sovyetler Birligini 1968 yıhn da Çekoslovakya'da yaptığmı şim di de Angola'da tekrarlamakla suçlamıştır. Pekin radyosu bir yayınında, Sovyetler Birliği'nin «Kurtuluş hareketlerinin yanında ve bir komünizm enternasyonalizmi savaş çısı gibı göriinmeye çalıştığtnı, gerçekte ise. Angola'dakl iç savaş tan yararlanarak uluslararası yayılma siyasetini uyguladığını» kay detmiş ve şöyle demiştir: «Dünya kamuoyu. 1968 yılında Sovyet tanklannın Çekoslovakya' yı ezmesine tanık olmuş ve enternasyonalizmin yeni varlığını tammıştır. Rusya'daki yeni Çarlar, Angola'daki üç ulusal kurtuluş örgütünün. banş içinde, hiç bir dış müdahale olmaksızm uzlaşmaya varmalanm, Sovyetler Biriiğinin çıkarlanna ters saydıklan için böyle davranmaktadırlar.» Macaristan'da yayımlanan Magyar Nemet adlı gazete ise, marksist MPLA örgütüne komünist ülkelerin geniş çapta yardım yapmalannın ve bu dayanışmamn ba sarıyla sonuçlanmasının Afrika' daki siyasal gelişmeleri büyük ölçüde etkileyeceğini öne sünnüştür. (Dış Haberler Servisl) Dünyada Bugün Amerikan Demokrasisi ALi SiRMEN 1976 ABD'nin fldyüzBncil nldonumü. 1975 1 7 Amerfkan duzenf nzerinde büyük UrtısmaHH lann da olduğu yıllardı. Vietnam'daki «pis savaş»m eleştirisi ile başlavan homurtular, VVatergate Ue yoğnnlaştı, C1A nın Eiri.şimîerinin aciklanmasıyla dayanılmaz hal aldı. Bir empenalist savaşın bütün kirll hesapları. iğrenç cinayetleri, bir başkanın yasa dışı pirişimleri vergi dolapları. çıkar oyunlan ardından gelen CIA marifetleri 200 }ıllık Amerikan niyasını kökünden baltaladı. Amerikan biçimi yaşanım bir düş olduğu sade vatandasa bir şey getirmediğl rakaınlarla da açığa çıktı. Amerikan Işçtsf Batı dünyasının sosyal giivenlikten ?n yoksun olan kişisi ve yeryüzünün e n büyük ekonomik eücü sosyal yatırımlarda son sı.alarda yer alıyor. Yasa dışı kazançlar. rakipleri ispiyonlamalar, Mafia oyunlan, CIA jprişimleri çok uluslu şirketlcrin dalavereleri rüsvetler kirli çıkıdan bo$aiıyor, çevreyi dayanılmaz bir koku kaplıyor. tşin şasırtıcı yönü, resmî kişiler deşirorlar olaylan. Seçim yanşında yeni bir şeyler bulııp çıkarmak gerek. San sendikalann egemen oldufu bir ülkede sınıfsal gerçeklere davanmak düzene yeni bir altcmalif haurlanıak riüşünülecrk şev değil. O zaman nandık yanşında düzenin temelini tartışma konusu yapmadan çarpıcı, heyecan uyandıncı ahlâk öyküleri bulup anlatmah. Haber alma örgiitleri arasındaki çeldşmeierin. büriik slrketler arasımtaki dldişmelerin dc itişiyle yolsuzluk. riişvet hikâyeleri. CÖA cinayetleri bir. bir dökülüvor ortaya, bövlelikle politikacılar »cçmenlenne 200 yiUık Amerikan rüyasımn temizliğini korumak için ne çabalar barcadıklannı cösteriyorlar. Ama teblikeli bir oyun bu. Ayrı ayrı parçalann btr araya cetiriLmtsiyle bir bütünÜD oiuşturulnusı olanağını da dojurabilir. O zaman oyunu bir yerde durdormak gerek. Bir çok şey açiklanmamahdır artık. Böyle durumlarda cankurtaran simidi gibi sanlınarak sihiril sloganlar vardır ve «Derlet sırn kavramı» bunların basta selenlerinden biridir. Başkan Ford, bundan böyle yabancı devlet başkanlarım öldünneyeceklerini belirttlfi son konuşmasında devlet »ırlannı açıklayanlann cinayet suçuyla yargılanacaklannı belirtmiştir. Vani bundan böyle CIA'ntn kirli girlşimleri ve bunun gibi şeyler kamuovuna açıklanmayacaktır. Ford'un ilginç konuşması. ülkesinin kuruluşunun 30U yü. dönümünde bir dönemin kapanıp bir yenisinin açıidıgının habercisidir. Amerikan diizeni artık bu gibi açıklamalara hoşgöriiyle bakacak durumda değildlr. Gelişme doğaldır. Seçenek getiremeden özftne uıilemeden eleştirilen bir düzenin katılaşması ve eleştirinin ters teperek yeni baskınm doğmnuna yol açması doğaldır. Ford'un açıklamalan, 200. yıldönümünde Amerikan demokrasisinin ağir yaralar aimakta olduğunu göstcriyor. Gerçi Amerikan demokrasisi çok tartışma götüriir bir kavramdır. () emeğin kutsallıgının konuşulmadıeı. sermavenin üstünlüçünc övgü düzüldü^ü tek sesli bir düzendir. ABD'de sarı sendikalan, büyük basın tröstlerini, gizli örgütleri, yasa dışı kuruluşları aşarak bir sınıf görüşii yaymanın olanağı uygulamada rolrtur. Ama biç değilse teoride istediğini söylcmekte ve düşünmekte özgürdür Amerikan vatandaşı. ABD'de yarjjıçlar. halk yani etken baskı gnıplannın otuşturduğu kişiler tarafından seçUdlklerinden seçmenJeri etkileyen kisilerin görüşlerine kulak vermek zorundadırlar. Bu uygulama4a Darwln yasasının dofa knrallannın mabküm edildikJeri görülmüştür. Ama ABD'de teoride de olsa Bay Başkan ya da bir Bakan mahkemelere şu, ya da bu Idsiyi yargılamalan İçin ibbar mektuplan vazamaz. ABD"Ue scrmayc çarklannın dönmcsine zarar verecek yazılar niırük basında yer atamaz. Polltika natta Vietnam savaşında oldugu çibi emnervallst glrişhnler bile sermayeye kâr getirmcâiği /aman eleStMlir. Uygulama budor ama teoride cte olsa her Amerikan yurttaşı istediğini yazmakta özgürdür ABD Anayasası dünyanın en öz^ürlükçü anayasaianndan biridir. Rafta da kalsa, uygulama başka da olsa böyledir bu. Başkan Ford son girişimleriyle devlet sım havrammı ön plana çıkanp, bunun çiğnenmesini cinayetle bir tutmaya kalkarak uygnlanmamış olan bu düş demokrasiye de ajır bir darbe indiriyor. iniFAK iSTEĞJNE KARJI, SOSYAliST LiDER SOARES, «1974'DE MÜMKÜN OLAN, BUGÜN DEGil. DiYOR. LUANDA Angola'yı tam olarak denetimi altına alan MPLA hükümeti, sekiz Batı Avrupa ülkesi ile Kanada ve Kıbns'ın ardından önceki gün de Yunanistan, Avusturya ve Japonya tarafmdan Angola'run yasal hükümeü olarak tanınmıştır. Portekiz Askeri Devrim Konseyinin de MPLA yönetimini tanıma karan Kissingör: "Brezilya'nın dünyada bir güç olarak kendini göstermesine memnunum,, BRAZİL ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger'in 11 gün sürecek Orta ve Güney Amerika ülkeleri gezisinin üçüncü durağı Brezüya ile danışma anlaşması imzalayacağı bildirilmektedir. ABD ve Brezüya arasmda imzalanacak olan anlaşmada ticaret, teknoloji ve dünya sorunlannda iki ülke Dışişleri Bakanları arasında düzenli likir alışveriji öngörülmektedir. Kissinger ile birlikte Brezilya' ya gelen bazı ABD'li yetkililer Brezilya ile ABD arasında imzalanacak olan danışma anlaşmasının Güney Amerika ülkelerince büjük bir tepkiyle karjılanacajjını ileri sürmüşlerdir. Öte vandan aym yetkililer ABD'nin Brezilya'yı Güney Amerika tilkelerinin lideri yapmak gibi bir eğilimleri olmadıgını da belirtmişlerdir. Kissinger Brerilya'da yaptığı konuşmada. «Brezilya'nm. dünysya kendini gösterir bir güç olarak ortaya çıkmasından memnunluk duyduğunun söylemiştir. Öte yandan Kissinger'in Orta Amerika Devlet Başkanları arasında yapılması daha önce saptanan toplantı ertelenmiştir. Kosta Rika'nm başkenti San Jose'de 24 şubatta yapılması gereken toplantıda Guatemala, El Salvador ve Honduras Devlet Bas kanlannın katılmamalan yüzünden iptal edüdifci belirtilmiştir. (Dış Haberler Scrrist) Portekiz Başbakanı Azevedo bir suikast girişjminden kurtuldu FUNCHAL Portekiz Başbakanı Jose Pinheiro de Azevedo, Madaira Adası Havaalanını kent« bağlayan ana yol üzerinde ken disini hede falan bir bombamn birkaç dakika erken patlaması üzerine ölümden kurtulmuştur. Bomba büyük hasara yol açmış ve Başbakana eşlik eden resmî konvoy bir başka yoldan gıtmek zorunda kalmıs, Portekiz başbakanımn kente gelişi Uç saat gecikmistir. Iizbon'dan hareketlnden önce Portekiz Başbakanı Madeira'da kendisine karşı siyasal muhalefetin «gerçekten çok hayâl ürlinü olduğunu» söylemişti. Kendisine «Madeira Takımadalan Kurtuluş Cephest (KPLAMA) adını veren sağcı bir grubun aynlıkçı gösterilere hazırlanması Uzerine Adada çok sıkı güvenhk tedbirleri alınmıştır. Adarun Portekiz'den bağımsızlığını isteyen KFLAMA, Havaalanına giden yol üzerine çeşitli sloganJar yazmış Ada halkını Portekiz Başbakanının ziyaretini protesto etaıe>o cağırmıştır. ıa.a.) Berlinguer, İtalya'da komünist partisinin katılmadığı hükümetlerin iktidar olamayacağını söyledi ROMA îtalyan Komünlst Partisi Genel Sekreteri Enrico Berlinguer, dün Millet Meclisin de yaptığı konuşmada, gerçek bir iktidarın ancak Komünist Partisinin devlet yönetiminde en yüksek noktalara gelmesiyle ortaya çıkabileceğini söylemiştir. Berlinguer. Aldo Moro hükümetinin programıyla ilgili olarak Mecliste cereyan eden görüşmelerde yaptığı konuşmada şöyle demiştir: , A , • *,, . •Komünist Parti •' katılmadigf ' sürepe, şimdiye dek hük^imefe ey den partiler bir çoğunluk oluştu racak durumda degiller. Aritme tik bir çoğunluk sağlayabüirler, ama siyasal bir çoğunluk olamaz lar. Bu bunalım ve bu hükümetle, otuz yıl süren siyasal bir dönem son bulmaktadır. Merkez Sağ adı verilen koalisyon, bir daha doğrulmamak üzere yı kılmıştır.» BerlingTier, Amerika Birleşik Devletlerinin İtalya'nm siyasal miş ve .patlak veren skandallara değinerek, Bir ittifaka katılmak, küçük düşürücü ve kabul edilmez yabancı müdahalelere uğramayı gerektirmez. ABD ile bi zim de istediğimiz işbirliği, bu alandaki bütün yersiz müdahalelerin reddedilmesi ile mümkün olabilir» demiştir. (a.a.) Satranç şampiyonasına 40 satranç ustası ve bir bilgisayar katılıyor CENEVRE Cenevre'de üç haftadır yapılmakta olan Satranç Şampiyonasına kırk kadar satranç ustası arasında bir de bilgisayar katılmaktadır. «Bay Dec» adı verilen bilgisayar, oynadığı ilk oyunda yenilmiş ancak siyah taşlarla oynadıgı ikinci ve üçüncü oyunlan kazanmıştır. Cenevre Satranç Federasyonu Başkanı Willy Trepp, son oyununu 33 hamlede kazanan «Bay Decn'in her oyununda daha belirli bir ilerleme gösterdigini ve*<şimdilik sffaiamffda lik dört sıra içinde yer aldıgını sövlemiştir. D OK T OR Prens Charles: «Annemin emekliye ayrılması için neden yok» t TQV0XIQ Ingiliz Veliahtı, Prens Charles, annesi Kraliçe Elisabeth'in tahttan çekilmesi için sebep görmediğini söylemiştir. Kanada Televizyonuna bir mülftkat veren Prens Charles, annesinin hükümdar olarak en tecrübeli ve en verimli çağında bulunduğunu sözlerine eklemişür. (aa) TARIK Z. KIHAKAN Deri, Saç ve Zührevî Hastalıklar Mütehassısı lstiklâl Cad. Parmakkapı Telefon: 44 10 73 HEDIYESI 1OO.OOO kişiye i • 8O ilginç yemek tarif i • 5O renkli yemek fotoğrafı • ev hanımına yararlı bilgiler .<**> Tamamen renkli, ofset baskılı «AFİYET OLSUN»u kolayca elde edeceksiniz. Bunun için: Ûzel baskılı SANA paketlerinden keseceğiniz kuponlardan 20 adedini isim ve adresinizle birlikte 30.6.1976 tarihine kadar ' Yemek Servisi P.K. 101 Şişlilstanbul adresine postalaym. 7VFÎYET OLSUN isminize BEDAVA gönderilecektir. Yemek kitabı müracaat eden »*' ilk 1OO.OOO kişiye dağıtılacaktır. Kitaplartükenmeden kuponlarınızı göndermekte v ACELE EDÎNİZ &M S 161 v *Ss* dede