Katalog

CUMHUTvÎYET 22 Eylül 1974 Açıkhk llkes! ilkelerinden bin de, duruşmaların açık olmasını emreden 135 madd'edeki kuraldır Buna göre: «Mahkemelerde durusmalar herkese açıktın Işte temel ilke budur ve kesin bir Anayasa buyruğu niteligirvdedir. Bir hukuk devletinde «dalet herke«in çnzü önünde riagıt:'ma!:rlır. Gerçi bir mahkeme salcnu, dinieyici oUrak. pek az kişiyi alabilir. Fakat basın". rari. o, hattâ tclevizvon gıbi yayın araçlan, bütün vargılamalar: ancak hu açıkhk ilkesı sayesincie kamuya duyurabilir. Yargılamanın açıkllğl ılkesı, bütiin uygar batı demokrasüerinde çokt?n beri yerlesmiş bulur.maktadır. 1924 tarihli Anavasamızır. 58. ma<frte?:nin birinci fıkra«mriü da «mahkemelerd» durusmalar herkese açıktır. kuralı vardı. Bugünkü Anavasamızda dahi ! ' " almış bulundujunu az önce belirttigimi/ bu kuralın isîisnası Anaya'anın 135. maridesinın biriıe: fıkrssır;:n ikinci cumle«)nde söyie belirtilmiştir: «Durusmalarcian bir kısmmın veya tamamın:n kapalı yapılraasına ancak çpriPİ «hlâkın veya kamu RÜvenliJir.in kesin olarak gerekli kıidıgı hallerde karar verilebilir.» Bu maddenin eerekçesinde aynen ŞıivSe ripnilir: «Burada kullamlan jenel ahlâk ve kamu güvenliti kavrarrlarımn en dar anlamria g^zonüne alınmas: gerekir. Bu iki sebepten birine rfayan:larak riurusmanm kapalı yapılmasına karar verilirken de, bu sebepierin. ri:ıru«manın kapalı yapılmasını kesin nlarak gerekli kılması şartına riayanması lâzımdır.» 8u haHe böyle kesin bir gereklik olmadtkça duruşmanın kapslı yapılma'i ynlsurdur, Ansyasaya avkındır ve üst mahkemede bir bozma sebebi olahilir.  nayasammn yargıya ve yarjrıcl=»ra Uiykin Başka Ilkeler ve Askeri Yar<r Hıfzı Veldet VELİDEDEOĞLU v» s»nel davTinıçlsriyle, vekarlı tutumlan. dü rüstlük ve yürekHlikleriyle Anayasanın kendırevlerin ve tıplum.«aJ ilişkil»r'e ki=l?»' snUymszlıkİHrın nzellıklen ııedeniyle. tek yaıgı ır.iie.==esesiı»:n kıuulmssına olanak bulunamadı Runa Scarşslık Vargıtay Daruşta\ A«serı Vargıtay. Uyu?ma7İık MahıterrıPS! vt Anarsüa Mahkeır.esı. b:rer Anayasa kunımu oıarHK. Yarz: bölürnünde yer aldı. Böyiece bir tek Adltye üst mahkemesı, bir tek :dare üst maııkenesı. bir tek askeri üst mahkeme ve oir tek siyasi üst mahkeme esas: kabul edüdi. ıerl ırt: 2» Kvliil lw<ı tanh ve 148>ı sayılı vas» :1e ouniar* bir de •Askerlik ;ı:zmeTle'in:n sereK*rı» gibı müpnem ve esnek .)iı ölçü ekler/dj /e wyiece yargı bagımsızHğı ve dâkımi'K terrınatı •;ür., \ukancla onemle üzennde duruian t!k»lerin askerl yaresda daysnaksı? ve hhvaa? isıması oianak icinp ?:rdi Kıbrıs ı kını fethetti? oyle suruların binm ülkeOe soruüiıasj JOgal lanır: Kıbıısı feım tetnetti? İsıiklal savaşını kazandırar. kimv Z~ Mayıs'ı kim yaprı? Kahvehanede, çavııanede. ıiıeyiısneae KOP. ışuluı oöyıe «fcyier.. (,:ünkü bız Zaloğlu Küstem'leıe merakh>.idu. IOPlurr.sal başanlardan noşlanmayız. Adamın b'rts; oıkıp: Hahayt bre.. diye narayı savurup zaierm jıiicuna tek başına d:km?li bayrağı ille Ki. O:z onu Muhaınmea Alı Clay, futbolcu Metin, giiresçı Yaşar Uoğu gıbı alkışııvaıimHıç unutniam çok partili döneme venı <?eç''*ınıi7 t&maniar «Is:ıki;ıl KarDmin iç>üzü» gıbı roman.ar basiam;şti gazerelerde. Eloğlu durur mu. nasUmirtı knnusmfcyı ve ;abiı palavraya: Ben Mu?tafa Kemal'i Anadolu'ya vılft'K1 «mı<ın tutuklayıp Padişaha teslim etsem, görürdü pümsrü!. Istıklâl Harbi'nın asıl arnıli benı;n naçız ^ahsuîıOu. Aman Paşam, etmeyin eylemeyin.» I.stiklğl Harbı benım eserimdı:. Bir iiıa da şu soru moda olmustu: 27 Mayıs'ı kım yaptı! Ben vaptım. Hadi canım sen de... Hızım bacsnak yapî:. Ve gaz«telerde teirika üstür.e telnXn: : 27 Mayıs'ı nasıl yapnm? lje:ı kımsin yahu. Yedeksubav Secaattm. Aradan on dört yıl .aeçti. T, Mayns'ı kİTiin vaptijh hâlâ konusulur. Ama 21 Ma>ıs'ı kımin vapuâ' ItonusuU maz (,'ünkü 21 Mayıs'ı vapmak ısteyen .apam>ımıs aaragacında asılmış*ır. Böyiece 21 Mayıs'ı icmin vapmaA ıstfcdiftı tell: olmuş tartışma kapısı Kapamnısr:r i'ı Mayıs'ı k.mm ya da Kiınıenn yaptığı, 27: Mayıs başaııya uia^tJnasaydı bellı olacaktı Cünkü sorumlular dosdo6ıu aaragacına yollanacaktı Ataiar:mu tcabanat samur Kürk olsa Kimst sırtına almaz demişler Basaıisızlık da böylcdır sırm» ıeptcen olsa kıınse gr.ınevs lıeveslenme/: aıra Ort.şaııya gnd: mı, ıs aegısir. Paylaşamaz Kiınse basanyı... Üvls.ne ıa! sürülür ki pıya5aya, l.illalıın şaşar Sımdi Kıbrıs övküsünde ayru sis bon.balar,nı patlatıyorlar: Kim Ietli3"nıış Kıbrıs'ı? Erbakan Hoca Ya nas;i lethetnn.?'.' 'lebcJıi KiMiiet «ürtııu? atını Mersin'der denızt ya Aüab deyıp Mf.gosa'ya. Uenız daıga vapınca aa vesıi bıı »eccadryp oturup. uç baba 'oıık» demiş. dogru l.eıkr$e.. l'ekı ama Ecevu'ın «Kıbrıs fatıhj. dıv» resımlerıni aatıyorlar; halk vanılıyor mu? Sen ona baıcma, Erbakan Huîtümet topiantüinda aemış kı. Ne demış' Zi'.e basmıj.. teeee.' İçerı gırtııc «getir oglum bir »ade kahve. riemıs Kıbrıs't» bir başarısızhk olsayd; grirürdus eımın kım oldugunuv Hukumet. Başkam olaras tcevıfır .«ırtına g^ambür şrjmbür vıkılırdı yenilginın sorumu. A.Tl» n&san kazanılınca çark tersine ışlıyor. Basar.nın .Tiı>ft\ u'taklan çoğaiıyor. Hanı yakında görüimedik bir ?arm artemoglu crtaya çıkıp: Kıbns'a mudahalt icararıru ben verdım: dıyeuuıı. Oğlum sen kimsin? Ben MİT'ten gızİJ ajan. ,\asıl yaptın bu ısi' K:s?ınger'le Ecevıt'.n telefon konuşmalarını ttvt>e zsptederken Kıbrıs'ı taptedıvennek aklıma jelni. Sonra? trercken emıılen verd'.m. Bıldıgınız «IDI rUrlt\>ede herşey Aınerıkn CIA ve bıze danışarak oluı. (ilur mu b.ter mı bu masall&r' Uaiıa Acstürice •Ingıhzlenn casusu diyenlenn laîı ıvnvıPriı Yarpı Sisteminde Yapılan Olumsıız Bir Deqişiklik Daha 12 Mif ıan ccınrfi H M savıi. va.s ,lt vargı h s;«t?ınır!c(e vsp.lan tjr lejş.kiik de 'i ,ııadden'n sonuna sk'enen bır îııcra ıl<? "A r! Yiik;sek İdaje Mahkemesı» adı alfında oir mahkemenın .kunilusunda eörülür Tür.<iye'de esKidTi r>en bir <t* siik«ek ıdare mahkemesı varöı Uaniitav >ivı. olsun asker "Isun bağh oldukları res:rıi me.nk'ice z^rev>rı dolavısıylp bir fıak«i7iıja Li£rTiöıS.&rı «anısını 'aşıyan hürün ıtamu »öreviilp'! tek vüksei ıdare mahkemesı olan Damştnvda haK aıarlardı. S;maı buna oir d? >Asneri viu ?e x Triare Mahkemesı • eklendı 140. madripr!:n s.>n'.:na ekienen fıkranın Türkıye Büvük MillPt MPcns:Pı:fr kabul edilen resmi gerPkgpsı sriy]p'l:r • Madde ve ilâre eriilen son fıkr, ile. asker kişilorle ileili davaların ;ukeri h.zmıtiıı özellifinin gereği nlarak. askrri lar^ıt.iMİ.i knmlacak îizel hir daiıe<le ıııcelrnmesi ve hu riairenin kurulıısu ılp ii^rleriııin atannıalarmtn kantııtla düzenlfnmesi PSMSI kalıul »•dilmiştir.» Ürün:uy;e öelırteltm ni Ou kı«a afreKce t a u mln edıcı olnı^.kıan uzaktır Bir defa. Danıştay Kuruldu .tıırulalı askeri klşilerle :lgili ıdari davalara da haUagelmış /e böyiece sivil asker. bütün ıdiren:n vargıs<«l denetimi, hukuka bagh devletin kuru.up verle.mesi yolunu açmıçtır. Adaletin sivilı. askeris o:mavacEg.na VP rt'.ce «cdalet KEvramı Pk olnugur.a %ore. Anayssr.nr.za ;ıyrıca bir de askerı vüksek Idare mahken:"' nin lconulması vainız Anayasadaki ysrsı sistn:ı ınf> değıl, v;elene.<se vargı slstemimize de uygun düîmenıektedir Üstelik !4» tr.adrienın sonurm eklenen rıkranın mt'fni ilp bunım aerekçesi b:ıb:nni tutnıuyor: Fıkra metninde öır «Askeri Yüksek tdare Mahkeınes; »nin kuruluşundan sriz edıürken bunur. gerekçcsınde aAskeri Yargıtayda kurulacak özel bir daire»den sözedilmiştir Kısaoası. pger ülkede nukuk dpvletmin bütiin koşullarıyle kurulup verlesmesı '.stenivorsa. Anayasada vaın:7 ask?ri vnrgıya ilişkin olarak yapılmıs degışıkhklerın degll, 12 .".lart'tnn sonra yapılan bütün degişikliklerin kaldınlmssı ve 27 Mayıs I3t51 Anayasasının ilk durumunf getirilmes: gereklidir £n vüksek yarj;ı organı .ıian Anavasa Mahkemesirun saym baskanı Muhittın Taylan da. 27 Mayıs Hürrij'et ve Anayasa Bayrarnı dolayısıyle yayınlanan bildirisinde. senel çız^ilenyle. aynı rlıleğe yer vermiştir. Eu dilek. Anayasa ve Hukuk Devietı ılsesme bajlı bütün hıılrukcuların ortak dilegidir. Gelecek yazımrta «Anityasalaraa lsukrar ve Tam Uygulama i'orunu»nu ı B iprine tanıdıgı bu şerefli ve kı;\«a! yere lâv;< rlma ç^bası ıçinde bulunm^UrJ ve vn:j;ıtl:k haysiyetinl korumaiar: pcrekır Birkaç ay önt? bir ilçemizde, yarsıçla savtının var;ı]ama s:ra sında kavgaya sırismcleri. bırbîrinden dâvstı olmaları ve yareıladıkları sanıkları tanık gostermelcri sibi olaylar. mesleqme bafilı lıer h>> kukçunun yiireğini sızlat:r ve adalete grilge düşürür. Kendisinin ne ksripr haklı olriujtuna inansa bile, hukuk ve arialet adamı. kişi~Pİ <iu\Etılarının, öfke«inin, ya ria ?emps1i ve antıpatisinin tutsağı olamaz ve olmamalıdır. Ek Göreve Yer Vermeyen Meslek Anayasam^Ha var»ıçl»tla Ilgüi örvemli U kelerden birisi de, 134. marîderıin son fıkrasında bulunmaktadır. Buna göre: • Hakimler, kananda helirtüenlerden baçk», genfl ve Bifl lıi v hir törev alamazlar.» Bu İlke 1924 tarihli Anayasamızm 57. maddrsınde de: «Hâkinıler kanunen mııayyen ve7»:f"en başka umumi ve hususi hiçbir vazife deruhte edemezler» biçimınde yer almış bulunuyorrTu. Yukarıya çıkarılan VM. madde Temsilciler Meclisinde görüşülürken bir iiye, Cahit ZamanSİİ: «Buıada kasteriilcn. amme hizmetlerivle hu=ıı=i hizmetier olHuSııra K^ire {genel ve ozpl hicbir görev) yerine (kamusal ve ö?e! hiçbir görev) yazılmasını önermis lse ut. Anaya'a K>misvonu bu önerive kstılıtındlğı için ckam'jsal» deyimi maddeye girmemiştir. En Büyük Değişikliğe Uğratılan Madde 12 Mart 11 1 müdahaıesırıden sonra Arava7 sanın en çok değişikliğe utr&tıldıgını vukarıda belırîtigımiz Yargı bölünıünün içinde de en çr.k d?giş:klığe ııfrayan naddelerden bin. askeri yarjrjtaya ilişkin 141. madde oldu. 27 May.s 1961 Ansyasa.eında bu maddede su esaslar nâidmdi: • Askeri Yargıtay, askeri mankemelerc» rerilen karar ve hükümlerin son ınceleme merciidir. Aynca kanunla göster'.len askeri ıslere ait bellı dava'ara ilk ve son derece rr.ahkpmeai olarak bakar. 12 Mart 1971'rîen sonra vünılan değ:sikl;k;e PU esasa dokunulmadı. • 12 Mart'an önoe Askeri Yargıtay üvsleriyle Bassavcısı en az on >ıl askeri hâknnlik veya askeri savc iık yapmıs ve 40 vaşını doldurmuş kimseler arasmdan seçilirdı. 12 Miirt'tün sonra in Evlül 1 7 gün ve 14U8 sapıı yasa ile M1 bu esas degiştirılerek. Askerî Yargıtay Üyelerınin en az albay rütbesinde birinc sınıt hakimler Rrasindan seçileceği esası kondu. • 12 Mart'tan önce Askeri Yargıtay baskanı. askeri yargıtay üyelerince kendi araiarından seçilirdi. 12 Mart 1971'den sonra. 14;s8 sayılı ya.<=a ile Anayasada yapılan dejtisikliklt cu seçım usuiü kaldırıld:, Askeri Yargıtay Ba$kanı. ikinci başkanı ve dpıre başkanlarıyle bassavcısınm Askeri Yargıtay Uyelen arasından rütbe ve k;de:n sır&sına göre atanmaları esası Jtonuldu Vanı demokratiK seçım sistemi yerine. ciırokrptik aiarr.a taemde yetenek ve bügi ölçüiiın» aöre. değil ıü;be ve kıdem sırasına sö r e atama esaSı gfinldi. • Askeri Yargıtayın <urulaunıı. '.steyıp^ni, yargılama usulünü ve üyelerinın ozlük ve dusiphn işlerini düzenJeyecek yasava ydn veren iîkeler, 141. mBddenin son fıkrasına göre: «Mankemelerin bagrımsızlıgı ve hakımlik tem:natm ılke Yargı Bağımsızlığı, Sorumsuzluk Değildir Yarsnlarla ılgili bjr başka ilke d« Anayasamn 1.15. nısddesinin son fıkrasında yer «1mıştır. Bu fıkrada : «Bütün mahkrmelerin her türlü karârları Jfrckçfli olmalıdır.» denılmek'«dır. 135. marld'enin gerekçeMnrie: «Ba>ı yarsı mercilerimn kararlarınln tamamen gerekc,e«u ve çoğu zaman bir saîırdan ibareı olma«ı şeklindeki sakıncalan önlemek amacıvle» bu fıkranın konulduğu yazılıdır ve bu go/lem dogrudur. «Temyiz talebinın reddiyle usul ve ksmuna uvgun olan hukmun ta»riıkinp> veya «usul ve kanuna uygun görülm°yen hukmün bozulmatîna» biçimindeki bazı Yargıtay daıre krarljrım ben kendi gözümle görmüşümdur. î?te yukariki Anayasa kuralı bu cibi rlurumları onlemek için kararların eerekçeli olması znrur.lufjunu koymuştur. Vatandaşı adalete inandırmanın yolu butfur. Mahkemeler bajım«ızdır. Hâkımlere teminat tanınmıştır. Ama onların da bilgi, çalışma Tek Yargı Sistemi Kurulamadı Anaya.sanın yargıya ve yargıçlara ilişkin ilkelerinden söz ederken askeri yargıya da yer veımek gereti vardır. Anayasa tısarısmın hazırlanması için terek tstanbul Cniversitefl bilim kurulundaki, gerek Temsilciler Meclisi Anayasa Komisyonıındaki ca'ışmalara basınd.ın sonıını degin, kişisel olarak, katılrfık. Sna yartfi bahsine gelince. bir konu üzennde çok konuî'jldu O da ulkede adli, idari. askeri olarak suregelen çogulcu yargı ?i=teml yerine tek yargı sistemınl kurmak »orunu irii. Ne var ki, gr> söz T UI.USUNDUR Oktay AKBAL Evet Ilayır GÖMÜT TAŞLAHI MEZAR TAŞLARI, ÇOK ÎLGİ ÇEKÎCÎ ŞEYLER SÖYLÜYOR BtZE: KARI DIRDIRINDAN ÖLENLERDEN TUTUNUZ DA TARÎHİN DERÎNLÎKLERİNDEKÎ SAKAL SORUNUNA DEĞİN!.. hSın fı»rl bir ış« yarardl!» dıy» ekleaim. Aıkasından d«: « O jılın mart ınd» rnilletvekillerınden biri sakalını tras eıtirdı Bir çuval ıncin berbat ettı! Sen ohaydın bu tıası kuşkusuz yap mıyacaktın. Sanırtm kar^ılıgını da gorecektin! Berberlikterv bel ki herberbasıllga yükselecekti.ı:» Jiye konuştum. Ş«k» Mr y»na, «Kavger'ln hakkını Kavsere» berbenn h»it kını berhere vernıelıdır. Uoîrusu bizim «Kaıynni ElHac Abrtullah»ın o\le berberbaşılıkta, bilmem ne hasılıkta grtzü yoktu ki! Onun sakal kesmemesinin nerleni lilâm Pevaanıberine bir «aygıdan tleri gelmekteydi. Bu (Devıunı T sayfada) nm bir ksrmaka: ıçıklıem içınd*>U şımrillık. Zamar».ız bir şey hu. Bakın Yunanistan savaş sozu edıyor hep. •Turkler bir ülku ujruna savaşamazlar» diye yazıyor Yunan gszetelerı. «Denızaltılarımuı kullansaydık Türkler görürlerdı Bünlerini. diye yazıyor. Savaşj hazırmışlar! Etnikos gazetp«l. •Yunanistan hifhır tav:z vermeyecektir. Bir tek sey k«bul edcceVîir, o da Türkiye'nin Atfarta ysptığı hasarlar i<;in tnzniirat odeyerek hemcn ayrılmasıdır. Tahriklere son verfin. Çunkü biz bu tahrikleri sineye çekmeyecepiz. bu sefer tamamen hazırız;. Dnstlarımız bıze kflepçe takmak fırsatını bulamayacaklardır.» Biyl» hir durumdayken lç polıtika dunyamız karmakanşık olriu. Hükumet bunslmııyriı, şuydu bııydu demrkle ^eçıstiricnıez. Tanhimizm en kritik bir doneminde, Ecevit gibı guçlu bir lider görevinden ayıılmak zorunda bırakıldı. Doç. Dr. Sırrı AKINCI <t»nrml gfimütlükleîi (mezarlıklanı pek ııginç. Ora| larda ystanlarm ne 'oplumla ne de bıreylerle ilişkilerı var. Ama gömüt taşlan insanı bazı düşüncelere yöneitiyor. Geçpnlerde yolum düştü. Rasgele bir iki taşın yazitını okudum. Bunlardan esinlenmemek elde degıl. tşte bakınıı: M. Montaigne (1533 1S92) «Denemeler»:nde «Dırdırcı ınsanlan hiç sevmem; bunlar yaşamanın sevinçlerine yan çizerler; dertlerle ka>Tiaşirlar; sülük gibi kanla besl?n:rler; hattâ insanı öidürebılırler» der. Onun bu söz.erini dojrular bir ta$ «Merkezefendı» gömütlüğünde var. ls erseniz öyküsünü kısaca anla'ayım: 19. yüzyılda Istanbul'da bir Halil Ağa yaşamış. Ünlü bir kişı değil. Ama ölürnünden sonra ömütünün taşı onu az çok ünlü o yapnr;. Nasıl olur? Denecek. Çok basıt. Adamm gömüt taşındaki saurlar şöyle: «Karı dırıltısından vefat eden Es • Seyyıt Halil Aganın ruhuna... Sene 1260 (1864).» Öyle sanıyorum kı bu taş yerınde durdukça, bilindıkçe, bazı bayanların da kocalanna karşı çenelerı bir makineli tüf«k gi'oi ıjledıkçe, Halil Ağa'cık hıç unutuimayacak Bız ona «Dırıltıasız bir öbür aünya (O da varsa) yaşantısı dıleyerek Reçe::m başka bir gomütün ta?!n*. nu yapmasaydı n« oluTrtu? Bunun karsılığını yine gömutiükte rasladığım baska bır tasın önün d« vereceğim: Naciye MSP Genel Başkanı Erbakan aüır «uçlandırmalar yaSktn. Eoevit. Kıbns'ı Rumlara verecekmis, «Ecevit'e güven duyulmaz» diyor. Demirel, Ecevit kaçmıştır» buyuruyor. Ec»vit i» €MSP, devleti ele geçirme çabası içindeydi, buna lzin verılemezdi» yanıt.nı veriyor. Erken seçim mi, yıldırım srçım mi? Herkc= kencli a;ısınd»n hesaplıyor. Xe kazanırım ne kaybederım? Kaç kişiyle giderim seçime kaç kişiyle rionerim? Erbakan hoca hemen «agcı ortakhjı ilerı sürüyor. Hani renkîiz parîilerdi DP'ler. AP' ler, CGPler? Birden renklendil'r mi voksa' Milü Rörııje uyacaklarına söz mü veıdiler? İktidar koltuğunun tadını tadan Erbakan yedi ay solcu gorüşle işbirligi etmiş. birkaç ayd'a da renksiz corüşle ortak olur! Ne mene milli görüş bilmem, Solcu dpdisiyle de, renksiz dedipiyle de anla?abiliyor işıne geldiği sürece. O işin ne olduçunu ria Ecevit acıklıyor lçte «Devleti ele Eeçirmek». Atatürk Cumhurivetini ortadar» kKİriırıp Şeriat Devlctini kurmak mı yı>kı=a milü görüş dedikleri? Vapurda, otnbüste, kahvede bir ksvca, hir gürüliü: Nerdeyse gırtlak plrtlağa gelecek millet! Beş Ecevit'çiye karşı, on Ecevit tfraftarına karşı, yüz Ecevit ^ilimiiye kar^ı bir 1 iki Erbakarfcı! Sayılan az. ama gurültüleri c" ^' Bir cyalancı» sözüdür Eİdiyor. O yalancı. o riaha büyüic yalancı! Şişli dolmus rfurafiınd» minibııs soförleri kapıştı kapısacaklar! Aksama dek orda burda gördüm, tanıâı olrium Ecevit «avunucular.n:n çckluğuna yuı »kliliğir.e, cnskusuna.. Korknıakta haklı öteki partiler. liderler. Bir • ıkı av ıg'nde seçim yapılırsa CHP üçvüz sandalye kazanır. Tek basına iktidar olur dort yıllığına. Türk ulusu da kaç zamandır böyle guvenılır bir hükumet beküycr zater.. Bir 5Urü ortskltklar dcnedik. hep«ı sonut,suz kaldı. Atatürk Cumhurivetini temcl ılkelerine. uikülerire bajlı o'srak vüneterek kısr.i. ya r!n rirEÜtü b'kliyorduk uluçça. Kaç yıldlr? Sayılama> acak kadnr uzun /.smandan beri. tlk kez Kemalist devrim çizgisini, kalakaldıgı, daha dojrusu bırakıldıfiı ya ria ters yöne saptırıldığı noktadan alıp dah» ileriye. daha vararlıya. çağdsş uygarlık gereklerıne doğru gotürecek bir lidpr, hir or.der çıktl karşımıza, Ecevit. Safa Y'irrianur'un buıriinlerde yayım[anan kitabı, «Dün Atatürk • Bugiın Ecevit» adını tajıynr. îkinci Atatürk diyenler rfe olriu. ama en güzel vanıtı Efcvit verdı bu yersız rivgüeülere. «Atatürk tektir» Ama Yurdanur en doğrusunu söylemiş, dün Atatürk, bugün Ecevit. Atatürk devrimini yarıda kaldığı yerden alıp, ödüıısüz. üüvenlı bir doğrultuda yürütmek, yüccltmek işteyen kişi. Çoîulcu demnkrasinin koş\ı!ları, sınırlan, zor olanaklan içinde. Yurri^rur «Son soz»iinde diyor ki: »14 ekim seçımlennde tarih bnünde Türk ulusunun Atatürkcülüsünii tesril ettiıen Bülent Ecevit bütün riv.nvanın önun» yppyenı bir Tıırkive (,ıkarmıştır. Türkiye Cumhuriyetsnin kurucu=u Ataturk'tür. Turk demokrasısinın kurucusu İse Ecevrtır.» Karmakarışık günler'lpyiı. Ama eıken bir ^eçimd'e, hemen yapılarak bir *eçımde Turk ulu?;ı aydınlık bir riüzeye çıkacaktır. Ge'.ecesi acıkrır ulıısumu?un, ulkcnıizin. Erken seçımi baltaldmak, geciktirmek. hem de pirti he?aplgrı, pnlitıkacı çıkarlanyle bunu yııpmak. en a/ından ulussl riuygulara »rka çevirmektir Türkiye güçlu, sağlam bir hükümete, bir !iderp, bir iktidür kadrosnna her zarrıankinden daha çok muhtaçtır. E'ken seçim bu gücü veıecektir Türkive'ye. O zaman Yunanlilar ı<terlikleri kadar .Tarr.nrıen hszırız» rlesinler. «Bnyrun gelin alar.a» dherektir A'atürk Cumhurtyeti onlara, Evet, bu knrmakamıklıktan, kendiİFiini renkli say»n gerçek. rervksizlprın y* da rensi pek ivı bilinenlerin yar»ttljı bu b'jnal:nıdan Bnrak Türk ııliKuntın nylarıyle çıkılacaktır. Vakit gecirmek T'jrki;. enin riuçmanlarının için* yarayacsktır, yalnız onların... Nezahet Bu 1964te ölen genç bir kız. Gömütün taşmda bir dörtlük var. Osmanlı değil Türk alfabesinden yararlansrak yazılnuş. Geliniz birlık'e okuyalım «Pek zâlim bir derdı bi arr.ân a müptela olan / Tsze gonceı bağı cinânt üşşakkî'dir bu / îltifâtı sultânı enbiyâ'ya mazhâr olan / Mabudei demi rahmân Nezâhet'ın kabridir bu.» Eski yazınımm (Edebiyat) bilenlîr bir yana, bu manzume hele genç kuşaklara hiçbir sey anlatmaz. Bu nedenle açıklsnma«ı gerekir. Denüiyor kı «Aşiklar cennetindeki bajSın taze koncasıyken, râlinı oldugu gibi. amanva bi r hastahfca yakalanan. peygnmberler sultanmın (Muhammet) iltifatını kazanmiş, koruyucu melek Nezahet'ln gömütüdür.» Burada sözcük oyunuyla bir noktaya daha defciniliyor. Eski toplumumuzda dinsel kökpnli pek çok tarikat vardı. Bunlardan bırı •Uşâkkiyye (Âsiklnr) ariını taşırdı. An'.aşı'.an genç k:z îsUmsal gizemciliğin bu dalmdanmış. Ynzıtında «Usşâkki» denilmekle bu yön de aynca belirtıliyor «Nezâhetnin variıgına inandıgı «Bağı cinanı Uşşâkki»ye (Aşıklar cennetinin bagı) bir «Gonce» olarak baglanmasma hiç bır diyeceğımlz yok. Ama bu dünyadayken At*türk'iln gizemci deJU, dünyasal gerçekçi tarıkatından olnıadığını da kesinlikip. srtyle.. üzülerek belirtebıliriz. O AÜturk kı Türk kulanna. Tilrk kadmlanna lsjik oldukiarı tcplumsal yeri duraksamadan verdırmişti. Büyük adam acaba bu Işte H. 1300'de yanı 1884't« di. kilmiş bir gömüt tası. Yazitı oldukça ölçüiü, uyaklı. Satırlar »öyle: «Bekâ yok cihanda nüfusı fâniye / ömrı beser sanki bir sanıye / tki zevcem (Kanm) var idi dünyada / Birini hayyen (Diriyken) ayırdı felek / Bu idi bana zevcei saniye (ikinci eş) / Veremden gitti Ah! Naciye!» Altmda bır erkek adı. Gazi Mustafa Kemal. Türk kadınlannm uygarlık haklannı Unımasaydı, «Mabudei demi rahmân (Koruyucu melek) «Nezâhet»le birlikte, bütün bayanlanmiz «Verem»den giderken «Ah!» çektiren «Naciye» gibi, birer «Zevcei saniye» (Ikincı eş) olmaya salt bıçimde hükümlüydüler; «Şer'i Şerif»e (Şeriat» dayanan eski tüzemizin (Hukuk), «Münekehât» (Evlenme) bölümü, bu iş için pek elverişliydi. Saym hocam Velidedeoğlu «Atatürk ilkeleri ve Türk Kadınlıgının Çilesi» başlıkh özlü. ufak yapıtında eski tiizemizdekj «Nikâh» bagnınin bir tanımım yapıyor. Buna göre «Nikâh kasten mülkü müt'ayı müfıci olan bir ak:d»mi^. Yanı prkeğm. yasanın, ka'.nımiîTi dojıuladi'îı O.Ieşru) bıçimde kadmın cınsıyetindan yararlanmasını sağlayan bir işlcmmis. CKleyse bundan çıkarılacak başlıca sonuç şudur: Kedın erkeğin cinsel zevklerine yaraysn bir yaratıktır. Onun ne bıreysel ne de olpumsal kişiliği vardır. Boyle bir düsürkce. hrm de snzüm ona tüzel dayanağı olan bir düşünce, çajdaş uygarhk karsısında tpso Facto (Fiilen) uygulamada kalsaydı, bütün Türk katttnlan için top!ums*l vasam. Dante'nn (12651321) «Divina Cnmmedia» sındaki «Ce hennem» bolümünde nitelenen a^aplarla riolu olmıyacak mıvdı? Atatürk'e inannuş, devriml»rl içtenlikle benimsemiş olnnUr ca sorunun vanıtı hiç kuşkuauz « Evet!»tir gerçek halk kuruluşu AYAKKABIDERİ ve LÜSTİK SANAYİİ A.S. Mesleğimizde dünya kuruluşlarının üstünde plânlanmıştır. Az gelirli vaiandaşlarımızın mutluluğu esas alınarak büyük sermayeye yer verilmemiştir. Kurucular dahil hiç bir ortağın farklı kazancı yoktur. SİZLERLE BÜYÜYEN GÜÇ BİRLİĞİMİZ İKTISADİ SAVAŞIMIZIN ZAFERl OLACAKTIR. Günde 28 Bin çiftayakkabı kapasiteli Deri ve Lâstik Fabrikalarımız sekizinci yılda yıllık üretimini 50 Milyon çifte ulaştıraoaktır. Şube Fabrikalarımız ortaklarımızın çok olduğu bölgelerde kurulacaktır. 80 MİLYON SERMAYENİZİN İŞ GÜCÜ 270 MİLYON TL. OLACAKTIR. İşçiliği çok olan mamülümüzün Yurt içi ve Yurt dışı satışları çok kârlıdır. Avrupa'ya göre 100 Liralık mamülde 120 Lira yalnız işcilik kârımız vardır. 2 SENELİK ON ÇALIŞMALARIMIZ NETİCESİNDE 1975 SENESİNDE KÂRA KAVUŞULACAKTIR.Mevcut bir işletmeyi bilmediğin değerlerle satın almıyorsun. Devletin sana tanıdıgı bütün menfaatleri, kendine ve yurduna en kârlı durumda kullanarak 10 BİN liranla 30 BİN liraiık değere sahip olacaksın. YURT DIŞINDA ÇALIŞANLARLA MESLEKTAŞLARIMIZIN İŞBİRLİĞİ İLE KURULAN ŞİRKETİNİZ, GÖRDÜĞÜ BÜYÜK İLGİ NETİCESİNDE SERMAYESİNİN 10 MİLYON LİRASINI TÜM HALKA AÇTIĞINI MÜJDELER. ÇALIŞTIŞTIĞIN İŞİN PATR0NU SEN OLACAKSIN. A D E L A ' n ı n işine, kârına, toprağına ve 3000 in üstündeki bayiliğine tam olarak sen sahip olacaksın. ZOR KAZANDIĞINI BİLDİĞİMİZ PARANLA EKONOMI SAVAŞIMIZA YAPACAĞIN KATKI MİNNETLE ANILACAKTIR. HER ORTAK ŞİRKETTE ÇALIŞMA HAKKINA SAHİPTİR. Bu hakkını dilediğine de kullanır. Öncelik, hisse miktarı ve kayıt sırasına gore verilir. KENDİNİN VE YURDUNUN MENFAATİNİ DÜŞÜNEN HERKESE ARAMIZA KATILMA İMKÂNI SAĞLANMIŞTIR. Bütün bu hususlar Broşürumuzde açıklanmıştır. Dileğimiz kısa olan devremiz içersinde ortak olmanızdır. PAROLAMIZ, BİRLEŞME GÜCÜMÜZLE Saygılarımızla DAHA ÇOK İNSANIN MUTLULUĞUDUR YÖNETIM KURULü dDELh Saka) Kesmez Edirnekapı eÖmütlüŞü'nde 11ginç bir ba?;ka ta$ var. Bu bir berberin. Ya?ıtı şöyle: «Ebulfeth Sultan Mehemmed Cami'i serifi avhısunria sakal trss itmiyen berber Kalyoni ElHnc Abdullah'ın ruhuna... Sene 1209 (1794)». Bu »atirlara e<ire »nla«ıl«n hazret sc/iri bir berbfr. Klll yıl önee tçtanbul'un Yenioami «lanında benzerleri ç>~ktu. Bek diye polisinden kaçae»!'' yer • • rarlarriı. • Kalyon! ElHac Abdullah»ın '3ş;n;n karşısınaa gavın çatlârarak tecvitli bir fatiha okumndım. Çünkü Kur'ân'ın ölüIrre deeil, rfirilere gönderildigl kanuınrlavim. O bir gömütlük kitabı değildir. Ams: « Eh! \*\t nlsun hacı efendi. Dünysy» i'oyle hiç erken gelintr mi"» d*dim Sor.r» da: « 1973'te y» «assv.iın senin sakâl trâs etmez AYAKKABIDERİ ve lASTİK SANAYİİ AS Aksaray meydanı Teceddut cad. no 38 Istanbul Teh 25 02 92 T.C sic 12:543 ^4275 /IDEL^ EYÜP'TE MERKEZİ YERDE SATIIJK MÜRACAAT: Ratet BAYSALGIL ANHA Tel. Zi Vt 90 Sırket merkezinde veya Türk Ticaret Bankası şubeierinde • KAYDINiZl YAPTIRABİLİRSİNİZ . BROŞÜRÜMÜZÜ TEMİN EDEBİLİRSİNİZ 6500 METREKARELÎK FABRIKA VE HER 1URLÜ tN"5AAT SAHASI Ul.ARAK >AHİBÎ ELINDtN SAT1LIK. (Fatih R e k : 936) • 7453