Katalog

ABDÜLBAKİ GÖLPÎNARLI HAYYÂM ve RUBÂİLER Hayyamın yaşadığı zaman ve hayatı 348 Rubaileri ve açıklama 8 sayfa 4 renk orijinal nefis minyatür 20 lira. Mevlâna Celâlettin Dîvan Son bölüm: 8892 Beyit Ayetler, hâdisler tefsirleri ve yorumları nefis bir kapakta 60 Ur*. İNKİLÂP ve AKA KrTABEVLERl (İlâncılık: 6066) 2130 Cumhuriy 50. yıl, sayı: 17823 Kurucusu : YUNUS NADt İG Mart 1974 Cumartesi AF, HER SUÇ ÎÇÎN AYRI AYRI UYGULANACAK VE ÖNCE MEŞRUTEN TAHLİYE SÜRESİ GÖZÖNÜNDE BULUNDURULACAK >ARTİZANIN KIZI Koralof'un romanı... 20 Ura CASTRO KONUŞUYOR Yeni çürtl... 10 lira >LEİPZİG DURUŞMASI Dimitrofun savunması... 15 lira İNSANLIK UĞRUNA B. Polevoy*un romaru... 25 lira Habora K. Evi P.K 6 Beyazıt tst. GENEL AF TEKLÎFÎNÎN KOMİSYONDA ALDlCl SON ŞEKÎL DÜN AÇIKLANDI ANARŞİK EYLEMLER İLE YÜZ KIZARTICI SUÇLAR 5 YILLIK ÎNDİRİM İÇİNDE KALDL 149,1 AF DIŞI BIRAKILDI. Güneş'in, Tür k görüşünü tebliğinden sonra Amerikalı temsilciler basın toplantısı yaptı PROF. TURAN GÜNEŞ, AMERİKALI İKİ TEMSİLCİLER MECLİSİ ÜYESİNİ VE BÜYÜKELÇİYİ BAKAN OLARAK KABUL ETMEDİ, KENDİLERİYLE MİLLETVEKİLİ SIFATIYLA KONUŞTU. GÖRÜŞME SERT BİR HAVA İÇİNDE GEÇTİ RESMİ SIFATLA ANKARA'DA BULUNDUKLARINI BELİRTEN AMERİKALILAR, TÜRKİYE'NİN TEK TARAFLI B İ R UYGULAMAYA GİRMESİNİN ÇOK SERT TEPKİYLE KARSILANACAĞINI SÖYLEDİLER Aftan yararlanan sivil mesleğini sürdürecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Mület Meclisi Adalet Komisyonunun Genel Af teklifi üzerindeki çalışrnalarını tamamlamasından sonra, Komısyon Başicanı CHP Sinop milletvekili Yalçın Oğuz, CHP'li Başkanvekili Doğan Öztunç ve MSP'li kâtip üye Yasin Hatipoğlu ile birlikte dün bir basın toplantısı düzenlemiş ve Af Teklifınin son şekli hakkında bil gi vermiştir. Pazartesi günü Meclis Başkanlı ğma verilmesi ve Genel Kurulda bncelik ve ivedilikle ele alınması beklenen genel af teklifi, 7 jubat 1974 tarihine kadar işlenmiş suç ları kapsamına almakta ve genel ceza indirimini 12 yıl olarak sapta maktadır. Teklife göre, tüm ölüm cezalan 30 yü hapse, ömür boyu hapis cezalan da 24 yıl ağır hapse çevrilmektedir. Teklif neler getiriyor? Komisyon Başkamnır. verdiği bilgiye göre, son jekliyle genel af teklifi şöyledir: «Anarşik eylem» genellemesi ile adlandırılan suçlarda affm öngör düğü indirim S yıldır. Aynı şekilde, «yüz kızartıcı» suçlar diye tanımlanan, rüşvet, irtikap, ihti lası hırsızlık, esrar bulundurma ve satma. ırza geçme suçlarından hüküm giyenler de 5 yıllık bir indiründen yararlarunaktadırlar. Kaçakçılık suçlarında, 20 bin liraya kadar olan kaçakçılık su çundan hüküm giyenlerin ceza larının 12 yılı, 20 bin liradan buyük kaçakçılıklarda ise cezanın yalnız 5 yılı indirilmektedır. Bu ikincilerde, para cezaları da af kapsamı dışında bırakılmaktadır. Komisyonun kabul ettiği metne göre, kaçakçılık, rüşvet, irtikap, esrar satma, emniyeti suiistimal, gasp gibi suçların affında, devlet zararının ve diğer tazminatlann ödenmesi zorunlu tutulmaktadır. Beş yıllık bir indirimle yetini len suçlar arasında Askerî Ceza Kanununun 135 ve 152. maddelerinde hükme bağlanan suçlar da vardır. Maddeler; asker kişiler tarafından işlenen yüz kızartıcı suçlarla ilgilidir. (Devamı Ss. 7, Sü. 1 de) "Sınırlı da olsa haşhaş ekimi ilişkileri etkiler, ÜMİT GÜRTUNA ANKARA Haşhaş «kimi ya sağınm surdürulmesi konusunda temaslarda bulunmak için önceki gün Ankara'ya gelen ABD Temsilciler Meclisi üyeleri; Laster Wolff ile Charles Ragel, dım beraberlerinde A3D Büyükelçisi de olduğu halde Dışişleri Bakanı Turan Güneş'le 2 saat 10 dakika süren bir görüsme yaptıktan sonra, düzenledikleri basın toplantısında, smırlı dahl olsa haşhaş ekimıne taraftar olmadıklarını belirterek, Türkiye'nin tek taraflı uygulamaya geçmesi halinde Amerikan toplumunun ve kogresinin büyük bir tepki gös terebileceğüıi bunun TürkABD ikili anlaşmalannı da etkiliyebl leceğini söylemişlerdir. Dışişleri Bakanı Prof. Turan Güneş Ue, ABD11 Parlamenterlerle yaptığı görüşmeden sonra, «Kendileriyle bir milletvekili olarak görüştüm» demiftir. ABD Temsilciler Mecllsl üyu». turucu Maddelerle Mücadele Komisyonu üyeleri L. Wolff ile C. Rangel, basın toplantısından önce, saat 10.30'da beraberlerinde (Devamı Sa. 7. Sfi. 7 de) koşullarda yurda dönecek ORHAN APAYDIN Osmanlı hanedanı üyeleri, 6 Mart 1924 yılında yürürlüğe giren 431 sayılı Hilâieün kaldınlmasına dair kanun ile ülke dışına çıkanlmışlar ve vatandaşnk haklarından yoksun edilmişlerdir. Millet Meclisi Adalet Komisyonunun kabul ettigi öneri, bu kanunun 2 ve 4 üncü maddelerini kaldırmak ve böylece Osmanlı hanedanının kadın ve erkek bütün üyelerinin yurda dönmeleri ve vatandaşlık haklarını yeniden kazanmaları olan&ğını s&glamak istemektedir. Degiştirilmek istenen kanunun 2 ve 4 üncü maddeleri, halifenin ve kadınlar ile daraatlan da kap samak üzere bütün Osmanlı hanedanı üyelerinin Türkiye'de ikamet haklanm yasaklamakta ve bunlann bütün vatandaşlık haklarını ortadan kaldırmaktadır. Bu hükümler 1949 yılında çıkanJan 5370 ve 1952 yılında çıkanlan 5958 sayılı kanunlarla değiştirümiş, ya saklama yalnız padişah sulbünden olan hanedanın erkek üyelerini ve bunlann erkek füruunu kapsayacak biçimde daraltılmıştır. Bu maddeler tamamen kaldınldığı takdirde Osmanlı hanedanının bütün üyeleri Türkiye'ye girebilecekler ve vatandaşlık naklarını yeniden kazanabileceklerdir. Ancak bunlann hukuki durumlan 431 sayılı kanunun yürürlükte kalacak olan hükümlenne göre baa özellikler taşıyacaktır. Şöyle ki; (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) Osmanlı Hanedanı üyeleri hangi Ankara Savcılığı TÖBDER'in kapatılması îçin dava açtı ANKARA, (Cnrnhnriyet Bürosu) Kuvvet Komutanları Güneydoğuda inceleme yapıyor, Irak sınırı açıldı CUMHURİYET HABER MERKEZt Irak'da devlet kuvvetleriyle Barzaniye bağh birlikler arasında meydana gelen çatışmalar sonunda çarsamba günü kapanan Türkiye . Irak smırının dün Irak ta rafından açıldığı bildirilmiştir. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Büyükelçi Semih Akbil, dün yaptığı basın toplantısında Türkiye Irak sınır güvenliği Ue iîgili her türlü tedbirin alındığını açıklamıştır. Anadolu Ajansmm Kilis kaynaklı haberine göre, sınır boyunca çok sayıda devriye birlikleri çıkarılmıştır. Öte yandan, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Eşref Akıncı, Jandarma Genel Komutanı Or. general Orhan Yiğit ve îkinci Ordu Korrvuıanı Suat Aktolga. Güneydoğu Anadoludaki askeri birlikleri deneUemeye dün de devam etmişlerdir. Önceki gün Mardin ve Diyarbakırdaki birlikleri Oenetleyen ve bir askeri tatbikatı iz leyen komutanlar, dün de Siirt te ki bir tatbikatta hazır bulun/nus lardır. Askeri birliklerin denetİM mesi sırasında komutanlara 7'nci Kolordu Komutanı Korgeneral Fikret Elbizim ile 8'inci Kolordu Komutanı Sait Özçivril de katıl mışlardır. Hava Kuvvetleri Komutanı Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Emin Alpkaya da dün Di yarbakır'a giderek Doğu bölgesindeki hava birliklerini denetle meye başlamıştır. Bu arada, Îkinci Taktik Hava Komutanlığında ya pılacak bir tatbikat da izleneeek tir. Öte yandan, Genelkurmay Baş kanı Orgeneral Semih dün Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'ü ziyaret ederek çejitli konularda görüştüğü ve Güneydoğu daki gelişmelerle ilgili olarak da bilgi verdiS belirtilmistir. Sancartn Suıırda durum Hafta başındaki çatışmalarla Barzani'ye bağlı kuvvetlerin eline geçen Irak sınır kapısında (Devamı Sa. 1, Sü. « de) Esnaf, Odalara girmeden ithalâtçı belgesi alabilecek (CUMHTJRÎYET HABER MERKEZt) Sanayi vo Teknolojl Bakanlığı, vayımladığı btr tebliğle. esnal ve sanatk&rlarm, Ticaret ve Sanayi Odalanna kayıt olmaksızın ithalâtçı belgesi alabileceklerinl belirtirken, Türkiye Emlâk Kredl Bankası da yurt dışında çalışan lşçilerin tasarruflannı yurdn döviz olarak getirebilrnek İçin tşçi konut kredilerinin arttınldıgını açıklamıştır. Ankara Savcılığı, Cumhurbaş kanı Fahri Korutürk'ün hükümet kurulmadan önce yaptığı bir çağrıya uyarak, hükümetin ne şekilde kurulmasl gerektiğine ilişkin görüşlerini açıklayan TÖBDER Genel Başkanı Ali Bozkurt hakkında dava açmış, derneğin de kapatılması istenıinde bulunmuştur. Savcı Yardımcüarından Abbas Kaptan Okan'ın hazırladığı davaya ait iddianamede, Tüm öğretmenler Birleşme vs Dayanışma Derneği Başkanı AU Bozkurt'un şahsı adına değil tfernek adına görüş belirttiği. hazırladığı muhtırayı Savcılıktan «olur» almadan kamuoyuna yaydığı öne sürülmekte, Dernekler Kanununa gcire TÖB DER'in kapatılması, Bozkurt'un da teeziyesi istenmektedir. TÖBDER Genel Başkanı Ali Bozkurt ve onun Cumhurbaşka nına verdiği muhtırayı haber halinde yayınlayan gazetenin so rumlu yazıişleri müdürü önümüzdeki günlerde Ankara Top lu Basın Asliye Ceza Mahkeme •inde yargılanacaklardır. THY "ÎDARE MECLİSt,, 30 MART'TAKÎ GENEL KURUL TOPLANTISINDA DEĞIŞECEK CUMHURİYET HABER MERKEZİ Maliye Bakanlığı, Türk Hava Yollan'nın bu ay yapacağı Genel Kurul toplantısının gündemüıi değiştirerek, «İdare Meclisi'nin seçimi» maddesıni koydurmuştur. Türk Hava Yollan îdare Meolisı, daha önce ortakianna yaptığı çağrıda, Genel Kurulun 27 Mart 1974 günü toplanacağını bıldirmiş fakat gündeme «Idare Meclisinin seçimi» maddesini koy mamıştır. Bunun üzerine Maliye Bakanlığı, sermayesinin yuzde 98'i hazinenin olan Türk Hava Yollan'nın İdare Meclisinde bulunan hazine temsilcileri kanaliyle gündemin değiştirilmesıni ve «Idare Meclisi'nin seçimi» maddesinin eklenmesini istemiştir. Ancak bundan sonra Türk Hava Yollan İdare Meclisi, ortakianna yaptığı çağnyı yeniliyerek, toplan tıyı 30 Mart 1974 tarihine ertelemiş ve gündeme de «îdare Mecllsi»nin seçimi maddesini eklemiş tir. (Devamı Sa, 7, Sü. 3 de) Kayıt şartı yok Sanayi ve Teknolojl Bakaniıgınca yayımlanan, ithalât kotasınm ne şekilde kullanılacaSına ilişkin tebliğe göre, esnaf ve sanatkârlann veya bunlann ortaklıgı ile kurulmuş meslekl ve küçük esnaf kooperatiflerinin, ithalâö dogrudan doğruya yapmalan teşvik edilecek ve esnaf ve sanatkârlar Ticaret ve Sanayi Odalanna kayıt olmaksızın ithalâtçı beljresi alabileceklerdir. (Devamı Sa. 7. Sü. 5 de) Suya 97 kuruş zam yapılmasını Belediye Meclisi de kabul etti İstanbul'da suyun metreküpüne 97 kuruş zam yapümıştır. Belediye Meclisi dün İstanbul Sular Idaresinin hazırlamış olduğu tarifeyi, CHPli üyelerin oyları ile ka bul etmiştir. Bu durumu göre su yun metreküpü 173 kuruştan£70 kuruşa çıkmıştır. Zam Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınm ona ymdan sonra yürürlüğe girecektir. Yağışlar, Güneydoğu'da can ve mal kaybına yolaçtı [Cumhnriyet Haber Merkeri] îki gün önce başlayan şıddetli yağışlar Çukurova bolgesi ile Gazıantep, Diyarbakır ve Kahramanmaraş'ta can ve mal kaybına yol açmıştır. Yağmurlar bereketli olmasına rağmen taşkınlar yapması geniş zararlara yol açmıştır. Yagmur ve eriyen karlar nedeniyle Ceyhan nehri kabarmış ve nehrin yüksekliği 3,90 metreye ulaşmıştır. Adana Valisi Nezih Okuş, nehir boyundaki köylülerin uyanldığmı ve gerekli teid birlerin alındıgını söylemiştir. (Devamı Sa. 7, Sü. 2 de) O A \ / A I / IM C C D D İ M n C M ^ § ' ülkesindeki aydınlara ve halkına karşı uygu • «OAVAK»ll>l p t n n l l M U E l M ladığı faşist yöntemlerın uyandırdığı tepkiler süregelmek ı tedır. Şah'ın özellikle kendi çıkarları yararma işleyen düzenine karşı çıkanlann peşpeşe idamları, Baü Avrupa ülkelerinde insanhk adına üzüntü yaratitıakta, avrıca bu ülkelerde öğrenimlerini surdüren | Iranlı gençlerin eylemlerine yol açmaktîdır. Yukarıdaki fotoğrafta, Iran'da yapılan son idamları izleyen I günlerde, İsveç'in başkenti Stockholm'deki Iran Büyükelçilişini basarak işgal eden öğrencilerin, serbest | bırakıldıktan sonra düzenledikleri basın toplantısı görülüyor. Öğrencilerin. Sah'ın gizli polisi «Savak.ın şerrinden korunmak için taktıkları maskeler de, bir ülke için utanç verici olsa gerek. (Fotoğraf: UPt) | ran a n : n m Bir Danimarlca ucağı Tahran hava alamnda yandı:29ölü; 31 yaralı var TAHRAN Danimarka'mri Sterling Hava Yollanna ait «Caravelle» tipi bir çarter uçağı d'in Yenl Delhi'den Kopenhag'a gider ken, yatat almak için indiği Tah ran'ın Mihrabad havaalanın^a (Devamı Sa. 7. Sü. 8 de) YÜKSEK PLANLAMA KURULU, BAZI GENEL MÜDÜR VE MÜSTEŞARLARI ÇAĞIRARAK KAMU YATIRIMLARINOAKİ BOZUKLUKLARIN NEDENİNİ SORDU ANKARA, (Cumhurivet Bürosu) Yüksek Planlama Kurulu dün Başbakan Bülent Ecevit'in baskanhğında yaptığı olağan dışı toplantısmda kamu yatmmlanndaki bozukluğun nedenlerini araştırmak amaciyle, kamu ik(Devamı Sa. T. Sü. 2 de) Boğaz'daki yalılar, olanaklar oranmda kamulaştırılacak ANKARA. (Cumhuriyet Bürosu) Arnavutköy'de 2 gece önce yanan ve ağır hasara uğrayan yalılar, Turizm ve Tanıtma Bakanlığı tarafından önümüzdeki günlerde kamulaştınlarak restore edilecektir. Turizm ve Tanıtma Bakanı Orhan Birgit, olanaklar elverdiği takdirde, diğer yalılann kamulaştınlmasının da yapüacağıru söylemiştir. Amavutköy vapur iskelesinin bitisiğindeki bir gazinoda gaz tüpünün patlaması sonucu çıkan yangında agır hasar gören yalılann, toplamı 700 metrekare tutan arazisinin kamulaştınlması Turizm ve Tanıtma Bakanhğı tarafından yaulardan hasar gören ler onanlarak eski haline getirilecek, kullanılmayacak şekilde olanlann yerine benzerleri yeniden yapılacaktır. Konuyla Ugili olarak görüşüne başvurduğumuz Turizm ve Tanıtma Bakanı Orhan Birgit, yançır çıkan vahlann derhal, diğerlerinin de olanaklar elverdiği zaman kamulaştmlacağını söyle miştir. Hatırlanacağı gibi tstanbul'daki yalılardan bir kısmı daha önce kasten yakılarak yerlerine apartmanlar yapümaya başlan mıştu Ertuğrul Soysal, sanayi seçjminde büyük hatalar yapıldığını öne sürdü istanbul Sanayi Odası eski Başkanı Ertuğrul Soysal dün verdiği bir konferansta Türkiyenin sanayileşmede büyük hatalar yaptığını öne sürmüş, «Başta sanayi seçiminde hatalar yapılmıştır. Hammaddesi Türkiye'de olmayan, Avrupa'da rekabet gücü bulunmayan ve varlıklı gruplann tüketimine yarayan sanayiler seçilmiştir. Oysa bu sanayiler kalkınma yolunda lüks sajnlır» demiştir. Soysal, aynca toplumda gellrler arası farkın gittikçe büyüdüğünü sosyal adaletin sağlanamadığını ifade etmiştir. Bu arada Türkiye'nin sosyal demokrasi düzeyine ulaştığını belirten eski Sanayi Odası Başkanı, cTürklye sosyal Relişimi sonunda bugün (Devamı S*. 1, Sü. 5 de) Halifesiz 50 yıl HİLÂFETÎN KALDIBITMASINA EN BÜYÜK TEPKt ÎNGÎLTEREDEN GELİRKEN MISIH DİN BtLGtNLERl VAHDETTİNİN HALÎFELİKTEN ÎSKAT1 HAK EHTİĞÎ. Nt BELtRTÎYOR, FAKAT ABDOLMECİT'İN HALtFEIİĞÎNE DE KARŞI ÇIKIYORDO. Bütçe onaylandı Belediye Meclisi bu arada tstan bul Belediyesinin 1974 yılı bütçesini 1 milyar 387 müyon 058 bin 282 lira olarak onaylamıştır. Bütçedeki 680 milyon liralık açık, arsa satışlanndan temin edilecek ge lir göz önünde tutularak denklejtirümiştir. Erdem, Başkan Yardımcısı oldu Öte yandan Belediye Baskanı Ahmet îsvan iki aydan beri boş bulunan Belediye Başkan Yardımcılığına dUn Belediye Meclis Uyeal Mahmut Erdem'i atamı»t». (Denım B* 7, M. S 1e) Dr. Erdal Atabek SSK Genel Müdürlüğü görevine başladı AVKARA (Cumhuriyet Bfirosn) Türk Tabipler Birliği Merkez Konseyi Başkanı ve SSK Yönetim Kurulu üyesi Doktor Erdal Atabek'in SSK Genel Müdıirlüğüne atanmasma ili?kin Baknnlar (Devamı Ss. 1, Sü. • ds) BÎLÂL N. ŞİMŞİR 50 YIL ÖNCE BAŞLAYAN VE ZAMAN ZAMAN GÜNÜMÜZDE DE CANLANDIRILMAK ÎSTENEN TARTIŞMALARA IŞIK TUTAN BÎR YAZI DtZİSÎ HAZ1RLADL BATI LİBERALtZMÎ... TÜRK LtBERALtZMt... Yakında CUMHURİYET'te