Katalog

CUMHURİYET 26 Ekim 1973 Dünyada Bugün Dış haberier Dış basından Iran ve Brezilya... 6 eçenlerde «Le Monde» yazan Eric Rouleau, Iran'a gitti ve bu ülke üzerine bir incelerne riizisi yayımladı. Rouleau da İranlı liderlerle mülâkatlar yapmış. Fakat araştırıcı gazeteciliğin geregi olarak, gerçeklera de eğilmiş. Meselâ tran Başbakanı HUveyda'nın sözleri ve bu politikacı hakkındaki düşüncelerl söyle Rouleau'nun: cBay Hüveyda, müteşebtıls blr Amerikah ış adamına benzijor. Yakasında sürekli bir orkide takıiı .. Sırurı olmayan bir iyimserlik içinde rahat rahat konuşuyor: «2025 yıl içinde yaşama şartlarımız Japonya'dan lyi olacak. Fert başma düşen çelik üretimimiz Avrupa'yı geçecek ve 10 yıl içinde Sovyetlerin de ö . nünde olacagız.» Zğer Hüveyda'nın sözlerini incelerseniz, sor.uç aynı çıkmıyor. Bunu Rouleau da hemen saptamış: «... Iranlılara göre geçen on yılda gayrısafi milli hasıla, şimdiki fiyatlara göre yüzde 12 hızla artrnış. Ama bu aldatıcı bir rakam. Çünkü petrol fiyatındaki artış da bu rakama dahil. Petrol 196772 arasında yüzde 25 zam gördü. Ayrıca, Iranlılar enfiasyonu da hesaba almıyorlar. Görevine son verilen Özel Savcı, Nixon'un başka yolsuzluklara da karıştığını öne sürdü WASHÎNGTON Başkan Nixon tarafmdan görevinden atılan Watergate jkandalı soruştur Batı Avrupa yeni enerji kaynakları arıyor BONN Ortadoğu'da savasın patlak vermesiyle birlikte Arap ülkelerinin, Avrupa ve Amerika' ya ihraç edilen petrole ambargo koymalan ve bazı Arap ülkelerinin de petrol üretimini düşiinneleri özellikle Batı Avrupa' yı etkilemiş ve kıtanın enerji politikasından sorumlu yetkililer yeni enerji kaynakları bulabilmek amaciyle temaslara başlamış lardır. Şimdilik alınan haberler, yeni enerji kaynaklan olarak yel değirmenlerinden. basmçlı havadan, güneş enerjisinden, bazı bit kiler ve kömürden e!de edüen gazdan yeni enerji kaynaklan olarak yararlanmamn bile düşünüldüğünü göstermektedir. Batı Almanyalı yetkililer, kendi ülkelerindeki durumun, Batı Avrupa'nın içinde bulundugu durumu yeteri kadar göstereceğını açıklamışlar ve örnegin 10 yıl önce Batı Almanya'nın enerji ihtiyacınm yüzde 60nın kömürden, yüzde 20'sinin ise petrolden elde edildigini soylemişlerdir. Batı Alman yetkililer şimdi durumun bunun tamampn tersi olduğunu, nefin kömür madenleri bakımın ustelik Batı Almanya'nın petrol dan çok zengin olan Ingilterp'de, hükumetin ihtiyacı bakımuıdan büyük ölçü madencilik sanayii de sadece blr ülkeye, Libya'ya, yardımları ile ayakıa durabilmek bağımlı hâle geldiğini beürtmiş te, hükümet bunu, ışsız sayısını lerdir. Yapılan açıklamaya göre düşük oranda tutabilmek amaciyBatı Almanya petrol ithalâtınm le desteklemeğe devam etmekteyüzde 50'sini Libya'dan yapmak dir. Ortadoğu savaşı İse şimdi ortadır. Yetkililer durumun diğer Batı Avrupa ülkeleri için de ay taya yeni bir etken çıkarmıştır. Savaş, Batı Avrupa'nın zengin nı olduğunu söylemişlerdir. sanayi ülkelerinin, âdeta farkına Gene 10 yıl önce, Fransa ener bile varmıyarak, sadece petrol jinin yüzde 55'ini kömürden. yüz bakımından zengin bazı az gelişde 31'ini ise petrolden elde et miş Arap ulkelerine ne derecede baglı hale geldiklerini ortaya çımekteydi. Bugün Fransa'da enerkarrn.ştır. Batı Avrupa'nın enerji iiıt;yacmm sadece yüzde 26si kömürden elde edümekte, petro ji politikasından sorumlu yetkılileri ve çevreleri şimdi enerji lün orsnı ise yüzde 59"a yükselpolitikasmı bu gerçeklerin ışıgı nıiş bulunmaktadır. altır.da değerlendirmeğe çalışmakta. petrol nedeniyle dışa baOn yıl içinde Batı Avrupa'nın enerji kaynagı olarak petrolü kö ğımlılığı ortadan kaldırmak için müre ercih eder duruma gelme tedbirler araştırmaktadıriar. Uzsinin onemli nedenlerı vardır. manlar yapılan çahşmalar sonunPetrol üretiminin daha kolay ol da yeni bir enerji poîitikasının ması, yükselen hayat şartlan ne saptanacagını ve Batı Avrupa'nın deniyle kömür madenlerinde ça yeni kaynaklar buiacağım belirtmektedirler. hşacak işçileri bulmanın güçlüğü (DIŞ HABERLER SERVİSİ) bu nedenlerin başlıcalandır. Ör Temelsiz barış Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin, Sovyet Amerikan ortak tasarısım kabul ederek yaptığı ateşkes çağnsı, hiç kuşicusuz savaşın Daşladığı 5 Ekim tarihinden beri Ortadoğudan aiınan en iyı haberdi. Ne var ki, başiangıçta ateşkesi kabul ettiklerini bildiren Mısır ve Israil, daha sonra birden savaşı hızlandıracakiar ve Süveyş cep'nesmde gereksiz yere kan dökülmesine yol açacaklardı. Güvenlik Konseyi bu nedenle ikinci bır ateşkes çağrısmda bulunmak zorunda Kalmış, bu kez Suriye de aralarmda olmak üzere Mısır ve tsrail çarpışnıalan durdurmuş. lardır. Bunun çok olumlu bir gelişme olduğu bir gerçektir. büdirmelidirler. tsraüli Uderl«r intikam duygusuyla hareket •dip dengeyi zorlıyacak olurlarsa, Mısır ve Suriye tekrar saldı rıya geçecekler, Ortadoğu yeniden bir barut hçısına dönecektir. Barış görüşmeleri Arap üıkelerl İsrail lle barıç görüşmelenne başlayabilirler mi? Herhangi bir Arap 1 1 derinin tsrailli yetkililerle barış masasına oturması çok güç bir iştir. Araplar son savaşta gururlannı kurtarmış oldukları halde. Israillilerle bır masa başına oturmak ıstemiyeceklerdir. Bunu Arap liderleri arasında yapabılecek tek kişi Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat'tır. Ancsk Enver Sedat'ın da büyük devletler tarafmdan ikna edilmesi. hatta buna zorlanması gerekecektir. Ba^kan Sedat, bugün çok yüksemiş presti'i sayesinde tsraüliîerle görüşebilecek dur'jma geimı$ olsa bile, kendi ülkestnin kamuoyvnjn baskısı al'ırriadır. Bu çemberin kınlabilmesi lçin büyük devletlerın müriahaîede bulıınma'arı ve Başkan Sedat'ı ikna etmeleri şarttır. Büyük devletler. Suriye Devlet Başkanı Esat'ı da i'sna etmeğe çalışmalıdırlar. Bu yapılmayacak olursa, şimdi sağlanan ateşkes hiç bir şeye yaramayacak, Ortadoğu gene tehlikeli bir bekleyiş dönemine girmiş olacaktır. TürkFransız ilişkileri düzeliyor K. masinın özel savcısı Archibald Cox, «Görevimden atıldığım sırada, Beyaz Saray'm 1970 yılmda yaptığı ve çoğu peşin olarak öden ! mis yeni yolsuzluklar üzerinde ' çalışıyordum» demiştir. Özel savcılık görevinde kendisine yardımcı olanlarla birlikte, I Beyaz Saray'ın 1970 yılı içinde j «büyük tutarda» ve «çoğunlukla peşiri!» ödemeler yapmış olduğunu ortaya çıkarttıklanna değinen Cox, ortaya çıkan sonuçların Be yaz Saray'ı etkileme derecesi konusunda kendisine sorulan bir soruyu cevapsız bırakmıştır. Archibald Cox, bazı özel firmalann Başkan Nixonın seçim kampanyası için büyük olçüde paralar v«rdiklerini belirtmekle yetinmiş tir. Savaş başlıyabilir Birlesmiş Milletler Güvenlik Konseyinin ateşkes Karan bir yandan savaşı durdurmakta bir vandan da uzlaşmazhğm Düyük devletleri karşı karşıya getirmesi ihtimalini önlemektedır Eundan snnra taraflar barış go rüşmelerine başlayacaklar. ışgal edilen topraklar sahiplerine iade edilecek ve bölgede süreklj bir barış için gerekli ortam hazırlanacaktır. Tabii bütün bunlar. ateşkes kararına sonuna kadar saygılı kalındıgı takdirde gerçekleşecektir. Bunun ise garantisi yoktur. Daha önce de belirtildiği gibi, Güven lik Konseyinin ilk ateşkes çağnsından scrıra çarpışmalar çok daha şiddetlenmış ve özellikle Süveyş cephesindeki çarpışmalara yüzlerce tank ve uçak katılmıştı. AJTU şeyin tekrar olmaması için neden yoktur ve bölgede bütün gerginıigin bir anda ortadan kalktığına inanmak için fazla iyimser olmak gerekir. j I DAPONTE! PARtS Geçen Şubat ayında Marsilya'daki Ermeni anıtı olaylanndan sonra Türk Frsnsıs ilişkiierinde göriilen tedirginlik düzelme yoluna girmi$tir. Geçtiğimiz hafta sonunda, Ankara'dan gelerek Fransız Curnhurbaskanı Pompidou'ya bir veda ziyaretl yapan Türkiye'nin eskl Paris Bü yükelçisi Hasan Işık bu arada, Cumhurbaşkamnuz Fahri Konıtürk'ün çıîahi bir mesajiru da vermiştir. Konıtürk üe Pompidou arasın Kalkınma bir yana. Iran hâlâ da teati edilen sifahi mesajlarda, azgelişmişliğin pek çok belirtisi iki ülke arasındaki dostluk. bagrü sergiliyor. Yıllık fert başına larına verilen önem ile bu ilişdüşen gelir 513 dolar. Bu rakam kilerin ve işbirliğinin geliştirilüç misli artsa biie, Şahın ülkemesi dilekleri de belirtilmiştir. si 6'ncı plan dönemi sonunda, Bilindiği gibi, geçen Şubat aen yoksul Batı ülkesini yine yayında Marsilya'da açılan Ermeni kalayamaz. Önümüzdekl beş yılamtı olayından sonra Büyükelçi da petrol geliri 31 milyar dolar olacak. Ama askeri harcamalara Hasan Işık. geri çağınlmasını is temiş ve FransiB hükUmetinin bütçenin yarısı ve petrol geliritutumunu protesto için bir daha nin yarıdan fazlası gidiyor. Iç borçlann bu yıUci tutan 2.7 mil Paris'e dönmemisti. yar dolar. Bu borçlar beş yılda Öte yandan, bu son gelişmele12 milyar dolar olacak... İrarfda rl yorumlayan Fransız Baskenen geçerli iş arsa sp°külasyonu tindeki siyasî çevreler Türkiye'Halkın bir kesimi, at yanşına deki genel seçimlerin de, burapara yatırır gibi, arsa almaya da olumlu tepkiler yarattığını be uğraşıyor... Tahran, ışıklı ve kalirtmektedirler. labalık; ama ülkenin kuzey ve orta kesimlerinde sefalet hüküm «France» yolcu sürüyor. Iran'ı anlamak isteyen güneyi de gezmeli ve sosyal piragemisinde midin altı ile üstü arasındaki farkı görmelidir...» Iran kalkınması, Batılı blr tarafsız gözlemcinin kaleminden işte böyle görülüyor. Bir de Brezilya efsanesi var ya... Harü patlayan ekonomiye örnek göstermişti Nixon, Brezilya'yı... Bu ülke lçin de. îngiliz «The Time?» gazetesi, 13 Ekim'de geniş bir rpklâm ilâvesi verdi. Ülkeyi o.vmeye.jaii4aa . yazarlar, enerji ve demir • çelik sıkıntı Baskı yapıyorlar öte yandan Senato'daki demokratlardan sonra, Senato ve Tem«llciler Meclisindeki Cumhuriyetçiler, Başkan Nixon'a yeni bir özel savcıyı bir an önce atiinası için baskı yapmaya baslarruşlardır. Cumhuriyetçilerin aldıldaıı kararlar, grup başkanlan Huje Soott tarafından telefonia Beyî*& Saray'a iletilmiştir. Rararda «Amerıkan nun adalet sisteminin iyi I ni bilmesi için» böyle bir suma yapılmasınm gerekli olduğrJ telirtilmektedir. (THA TTPt) IŞIK DERSHANESİNİN ÖĞREIMCİLERE YENİ BİR HİZMETİ Maddi imkansızlıklar dolayısıyle kurslara katılamayan mezun, takıntılı ve halen lise son sınıfta bulunan tigrenciler için Görüşmelerin kapsaını Israillo Arap ülkeleri arasında başlayacak barış göruşmelerinin kapsamı ise bir hayli geniş olacaktır. Bu görüçmeler sırasında ele alınacak konular arasında Filistınli göçmenler ve Kudüs'ün statüsü gibi konular da bulunacaktır. Bu ve diğer alanlarda, taraflann tavizler vermelerl ve bırbirlerine güvenmeleri gerekecektir. Bu hedeflere ulaşılamazsa, savaş kaçınılmaz olacaktır gene. îsrail'ın ve Arap ülkelerinin geçmişten gereken dersı almaları zamanı gelmiştir. İsrail işgal altında bulundurdugu Arap topraklannı terketmek zorunda olduğunu bilmelidir. Bu yapılmarTıkça. Araplar topraklarını ele geçinr.ek için her fırsatta Savasacaklardır. îsrail ise bir yandan da kendl ulusal varhğı için mücadele vermektedir. Bu ülkenin ulusal varlıgı Arap Clkeleri tarafından kabul edilmezse, İsrail de dövüşmeğe devam edecektir. Unutulmaması gereken get>çek şudur: Zaman Ortadogu' cfa banştan değil savastan yana işlemektedir. tsrailliler ve Araplar eüerine bir frrsatdaha geçirmişlerdir. Bu fırsat kullanümayacak olursa, kaybedenler gene Israillilerle Araplar olacaktır. Mehmet BARLAS (Devamı 7. uyfad») WASHİ\'GTON Başkan Nix on'rn yakın dostu olmakla tanınan Charles «Bebe» Rebozo'nun ÎBM firmasına ait çatmmış hisse senetleri alıp satüğı öne sürülmüştür. tddiaya göre 1968 yılmda Mapatlama oldu fia tarafmdan çalınan ve değeri HAYRE Havre'da «France» 300.000 dolar (4 milyon 200 bin transatlantiğüıde dün meydana lira) olan hisse senetlerinden 900 gelen patlamada bir Idşinin öldü tanesıni önce satın alan Hebozo ğu, iki kişinin de yaralandığı öğ çalınmış o!duk!arıru öğrenmiş fa kat üçte birini elden çıkartmakrenilmiştir. Fransız denizyolları tan çekinmemıştır. sözcüsü lüks yolcu gemisinin Le Havre'de normal bakım gördügüÜnlü Amerikan gazetelerinden .nu. ^«atlama nedeninin anlasıla^ •Wa*hington Posfun haberine gö 'mâdıgım söylemiştir. Ölen ve ya re, 1968 yılında Mafia tarafmdan raiananlar p&tlama sırasında ma' E.F. .Hutton ve actalcları tiraa"'fcine dairesini boyarhakta olan1 sından çalınan hisse senetleri ara Bindan 900 tanesini alan Rebozo, boyacılar olmu?tur. bir sigorta firması yetkilisi taraPransız denizyoUan, gemirün önceden planlandığı gibi, bugün fiîidan bunîann çalınmış oldugu bir gezi için limandan ayrılması) konusunda haberdar edildiği halnın mümkün olduğunu sb'ylemiş! de satmıştır. lerdir. (aa)' (THA) Nixon'un yakın dostu çalınmış hisse senetleri satmış GİRİS İMTiHANLARINA HAZIRLAMA KURSLARI a) Mektupla üniversite giriş kursları 6 ay devam edecektir b) 500 saat (6 ay) devam eden kurslanmızda uygulanan program mektupla hazırlama kursiarında da aynen işlenecektir. c) Notlar ve iestler haftalık olarak gönderilecektir. d) İmtihanlar 15 günde bir yapılacaktır. e) ücret peşin • 300 TL. Taksitle 360 TL. (ayda 60 TL.) örnek not ve testlerle proğram bütün liselere gönderilecektir. Ücretsiz olarakta istenebilir •••e* BROŞÜR İSTEYİNİZ. ••••• MEKTUPLA ÜNİVERSİTE Gerçekçi olmak gerek Ateşkesin >ürürlüğe girmesinden önce gerek Mısır, gerek İsrail. mümkün o'.duğu kadar çok toprak ele geçirraek istemişlerdir. İsrail birliklerınin harekâtı nedeniyle Süveyş Kahire ve Kahire lsmailiye yolları kesi! miştir. Kanalın Doğu yakasında bulunan Mısır birlikleri de bazı stratejik tepeleri ve noktaları ele geçirmişlerdir. Ancak önernli olan bu değildir. Önemlı olan Süveyş Kanalının Doğu ya kasma çıkarılmış olan Mısır birüklerinin geri ile irtibatlannın kesilmiş olmasıdır. tsrailli ler, bir baskın savaşı ile karşı karşıya kaldıkları zaman oldukça tehlikeli anlar geçirmiîlerdi. Ancak soğukkanh davranarak ve başarılı bir strateji ile Süveyş Kanalının Batı yakasına çıkartma yaparak Mısırhları ol dukça güç durumda bırakmayı basarmışlardır. Bu noktada, tsrailli Hderlete Te öıellikle Gefte ral Moşe Dayan ile diğer Bsker lere gerçekçi davranmak düşmektedir. Israüîi sivil ve asker liderler. Başkan Enver Sedat'ın Süveyş'in Doğu yakasmda bulunan Mısır birliklerinin imha edilmesine göz yummayacağını 197374 Ü.G.i. soru ve cevapları ücretsiz olarak isteyenlere gönderilir. ÖZEL ISIH DERSHANESİ Gayrettepe Oya Sokâk No. 18 İstanbul Tel: 47 30 06 40 30 05 Reklâmcılık: 75378683 The Guardian f 1 ~ J I i hiivük imkAıı Tasarruflarınızt, hisse senedi ya da tahvil alarak degerlendirmek istıyorsunuz. Biliyorsunuz ki, bu bilinçli bir yatırımdır. Ama kime danışmalı, nasıl hareket etmeiı.neyapmalı.nasılsaklamalı?. Sanınz, bu tür sorular da geçiyordur aklınızdan. isfe size bu konuda hizrnet etmek istiyoruz. Bizden hisse senedi ve tahvil ile ilgili geniş bilgi edinebilirsiniz. Hisse senedi ve tahyillerinizi özel çelik kasalı dairelerimizde saklar, sizin güven içinde olmanızı sağlarız. Siziri admıza izTeıiz borsayr.. İKramiveieri, amortileri hesabınızâ geçlrîrfe.Kupon tesme işini de a üstlenir, vakrt ve faiz kaybınızı önleriz, • • • • *^ Dilerseniz avans alabilirsiniz.. ! ı>j :hiîl M§»sesenediwtalnilkoııu^ııiHİa] ı fl Hisse senedi ye tahvil konusunda bize danışmana, büyük. bir imkâna.kavuşmana demektit OSMANLI BANKASI Modern bankacılık hizmeti Fulmar: 11398683 •• ' ' " • A .