Katalog

NE MCTLTJ TÜRKtÎM DtTENE llkokuJar için şarkılı oyun 2 Perde Yazan Semih» TurkyünuB Cumhunj etımızin 50 vıiı münasebetıvle Baxanlığınuzca açılan pıyes yarış masında odul alan bu eser yayınevlerim.zde 150 kurus fıyatla satısa arsedilıruştir. ödemeli satışımız TOktur. Devlet Kitaplan Mudflrffiffl Sultanahmct • Istanbul Tel. 22 38 03 umhuri Kurucusu: TT~VUS NADİ •Dr: Kenan Çolakoğhı Şiirlerini yayınladı 1 Kıtap : Hayat Denen Gürültü 2 Kltap : Hayal Ada 3 Kltap : Yankı 26 Ekim Cuma 1973 Ortaköy/lstanbul Tel 48 86 51 Cumhur\et 8104 50. yıl, sâyi: 17685 Telgraf ve m e i t u p adresl Cumhunyet lstanbul Posta Kutu«u' Istanbul No 248 Telelonlır. 22 4i »0 2i 42 »6 2 2 4 2 9 7 2 2 4 2 98 2 2 4 3 9 9 Korutürk dün CGP, DP ve MSP Başkanları ile yeni hükümet konusunda goruştu ANTC4RA, (Cnmhuriret Bfirosu) Cumhurbaşkanı Fahri Konırürıc Hükumetın kurulmasını kolajlaşurmak emaciyla cıyasal Erbakan; Çankaya'dan ayrılırken, koalisyonu MSP'den daha fazla oy alan partilerin kurmasını önerdiğini açıkladı Bozbeyli; Korutürk'ün hükumeti kurmak için Ecevit'i görevlendireceğini sandığını söyledi ATEŞKESİNDENETÎMÎ İÇİN SOVYETLER ORTADOĞUYA ASKER GÖNÜERMEY1 KABUL EDİNCE ABD ORDUSU ALARMA GEÇTİ Alarm Amerikan Ordusunun denizasırı üslerini de kapsadı, Bir hava indirme tii meni, Avrupadaki çevik birlikler ve Nük leer vurucu güç harekete hazır bekıetildi Bunalım Güvenlik Konseyi'nin savaş bölgesine süratle ba rış gücü gönderme kararıalmasıylebir ölcüde yumuşadı. Bu güce 5 büyükler katılmayacak Anfayışlı Olmak nsma yansıvan kadarfyAP. Genel Baskanmın ortak g"rup toplantısında >aptıği konuşmayı bıraz fazlaca melankolık bulduk. Partısinın ugradığı yenılgıje gerekçe •ramavacağuıı so>leyen Demırel, kadcre bovun egmış bır duygu«allıga kapılmakla bırlikte seçım kampan\ası bovunca yedı rakıbe karşı savaşmak zorunda kaldıklarını bclırtmekten gene de kendini alamnor Savın Demırel bu durumu acaba bır mazeret olar»k mı arkadaşlarına hatıılatmak tadır' Ne var kı aynı dunımun Içinde otekı partiler de tıpkı AP tibi \er aJmıs bBİunııyorlardı. CHP'nin karsısında da yedi p«rti vok muvdu' MSP, DP. ve daha kuçuk partiler teker teker rum rakıpleri>le yanş halınde dejiller rabdı* Bbam bildijrtmte. AP'ye karfi seçlm oncesi kurulmus, her hangı bir ceph« btrllği, blr koaiis jon yoktu. Kurulabtline koatisyoıı ««I •imdı, sajın Cumhnrbajkamnın yardunı ile knrulacak ve bu da AP'je karjı değU, hlç kijnseye karsı değil, *at devlet gemisuıi yurutmek, Tnrk toplumunu refaİıa ulaştırmak amadyla knnüacaktır. Savın Dembrel 1* efch» »eçhnleri sonunda hiç bir partinin tek başuıa iktidar olamayacagı gerçe ğinde belki AP. jenügisin» bir te sellı nedeni aramakta «biz kazanamadıksa, onlar A» kauınamadılar. demeye fetinnektedir. Orur dilerız ama bn mantıfi biz daha zıvade bır ruğürt tesellısıne benzeteceğte. Gerçi 14 ekim geçunleri hiç bır partinin tek ba;ına hukumet kuramaması aonucunu \emıi}tir. Nıspî temsü «istemınin kımı zaman onlenemeı bir eılvesıdir bu. 1946'dan bu yana, aldanmıyorsak Uk k « , sekte purti ejıt yasal koşuUar altmda vatandag onune çıkmıj, vatanda»tan OT islemij ve bildiiimiz ı nuç almıniîtır. ETet, bugnn partılerden hiç bın tek başuıa iktidar olamamak durumundadır. Boy le olmakla bırlikte partüer yelpazesının sağdao sola doğru onemlı bir açılıs gosterdiğtoi yat snabılır mhız' Meclıste salt çogunlufru sağlayamasa da CHP bu yuk bır guc kazanmıştır. MSP > ı İıesaba katmazsak AP geri kalan butun partüeri yanına alsa büe jıne bir hukumet kunıp devletı >onetebılme olanağından yoksundur MSP'nin de kervana katüdığuıı varsajalun, bej kafadan bej ayrı »es çıkan bır ortaklar topluluğu, yekpâre bir CHP muhalefeti karşuuıda uzun sure tutu nabılır \e ulkemıze yaraıh hizmetler »ağlayabüır ml? Bu itibarla aayın Demirel AP*nln ne CHP. ne de sağcı partilerle işbirlıgıne gırismemesı geregını, mıHetın AP'ye muhalefet gorevıni jukledığini so^lerken bızce en doğru yolu ışaret etmektedır. Yalnız unutmayalun Id, AP'nln eimdilik yuklenmoe hazırlanır gorundugu muhalefet gorevi bu partiye aynı zamanda buyuk bir sorum da yuklemektedır. Şimdi llk iî olarak bir koalısyon hükumeti kurulu? çah^malanna bajlanacağı anlaşüıyor. Kurulabi lerek mP Kurulabılirse bovle bı hukumette CHP'nin ba$ı çekme sinl beklemek doğaidır. Başı çck mek dejımının anlamı ise prog ram ve ilkeiertnın ağır basması demektİT. CHP*ye ortakbk edecek partl, ya da parhlerin CHP'den ne denli odunler hteyecegin bu annuncunun da kendi llkelerfaıden ne denli fedakârlığa katla nabileceğini elbette bilemeyiz. Sa ym Ecent bu konuda kesin konugrnng, CHP'nin temel ilkelerbıden hiç blr odün verilemeye eeğinl «eçim sonuçlan hemen an laadır anlajılmaz açıklamıjtı. CHP'nin bu kararlı tutvunnn pek yerinde bubnakla biıliktı onamuzde aşılması gereken sayr RZ engeller durduğunu da gbrroemezlik edemeyiz. Guçlukleri yenmek tçin butün partiler anlayış gostermek zorun dadırlar Bu srada en buvuk tm rum kuşkuMiz an a muhalpfet par tisi gorevini keadiliğinden yuklenen AP^ıta nrtındathr parti liderlerlvl» dun başlamıştır. Mıllet Meciısınde »ahıp olduklan sandalye sayısına gore, ku çuk partılerden CHP ye dofru duzerüenmış sıra ıçınde Koruturk dun ılk kez, CGP Genel Başkanı, Feyzıoğlunu kabul etmıştır. Saat lfl 00 da Çankaya köşkıine gelen Feyaoğlu'nun Koruturk iie yaptığı goruşme 50 dakıka stlnnuştur. CGP Genel Başkaru, koşkten çıktıkt&n sonra gazetecilere AP'nın yer alacagı bir ko*lısyonun «nazari kaldığmı» bslırtmış CHPyı kastederek «Cumhurbaşkanının Hukümeti kurmakla gorevlendırıleceğı zatın «kendıne uygun bır ortak* bulacağını ıfade etmıştır. Feyzıoglu, kurulacak Hukumette gorev almalan yolunda bır teklıfın gelmesının de ve boyle bır teklıfın kabul edılraesının de soz konusu olmadığını bıldırmıştır. Dünya bunalımlı bir gün geçirdi DIŞ HABERLER SERVtSt Feyzioğlu CGP Genel Başkanı Turhan Feyzioğlu, Cumhurbaşkanı ıle yap tığı goruşme hakkında şu bılgı yı vermış'ır Sa. 7, S3. I da) Meclis Başkanı seçiminde dün sonuç alınamadı • CHP'li tek aday Güley 3 turda yeterli oy alamadı. Ecevit, Başkanm bir an önce •eçilmesini Medi ANKARA, (ComhurİTet B«TOTO) MıUet Meclısl Başkanını s«çmek uzere dün toplanan Millet Meclısi Genel Kurulunda tek adav, CHP Ordu Mılletvekıli Fer da Gülev uç turda gereldl oy çoğunluğunu sağlayamamıştır Meclıs'te oylama 1 Kasıma bırakılmıştır Mıllet Meclısı'nın saat 17 30 da dagılmasından sonra olaganustü bır toplantı yapan CHP Mıllet Mec'ısı Grubunda konuşan Genel Baskan Bulent Ecevit, Meclis Başkanmın bır an once seçılmesmı ıstemıştır Geçıcı Başkan Kınyas Kartal yonetımınde dun saat 15'de toplanan Mılıet Meclısi Genel Kurulu gundem gereğı başkan seçınııne geçmıştır CHP Genel Sekret» n Orhan E>upoğlu Genel Sekreter Yarduncısı Ferda Guley*ı başkan adayı olarak onermıştır. Tek adavla yapılan ılk seçım sonunda Guley, ojlamaya katılan 374 üjeden ancak 147 sının ovlarını toplayabılmıştır 155 boş oyun çıktığı ılk turda, MSP Ma nısa Mılletvekılı Gımdüz Sevılgen 45 DP'lı Ata Boauroğlu 11 ov alnuşlar, 16 ovun da çeşıtli iıveler axasmö& dağıldığı gorul muştur (Deraını Sa. 7, Sfl. 1 de) Cumhuriyet'Ut Mısır sözcüsü İsrail'in Kahire'ye giden bir kara yolunu kestiğini bildirdi (DIŞ HABERLER SERVİSt) Sovjetler Bırlığırun ateşjiese uvulmasını «ağlamak ıçın Ortadoguıa kuvvet sevkedeceğuu bıl dırmesı ve bu nedenle Amenkan Ordusunun alarma geçınldığının açıklanması yanısıra Israıl ve Mısır bırhklen arasında dün de çatışmalar surmustur Mısır Devlet Başkanı Enver | Sedat ın Basdanışmanı Eşref Golbar, dun bır açıklama yapa rak, Israü'ın ateşkesı ıhlâl ettığı nı, Israıl kuvvetlerının dun sabah Suvevş Kahıre arasında kı kara%olunu 102 kılometrede kestıklenru so\lemiştır Golbar Mısır 3 Ordusunun dün Israıl uçaklannın saıoırısma uğradığını B rleşmış Mılletler gozlemcılerı nın Suveyş Kanalmm gunejbata kesım ndekı, yerleşmelen ongoru I len gozlem karakollanna gıtmele'ının, Israıl bırlıklennce onlen dığıru de sozlerıne eklemıştır. Mısır Askerı Komutanlığuıdan dun saat 16 55'de yajımlanan bır bıldınde ıse Israıllılenn, tank larla Siıveyş Şehrıne yenıden saldırmaya başladıklan bıldınl mıştır Bıldınde, Mısır kuvvetlerının, İsrail'in saldırılanna karşı koyduklan ve 11 tankı talınp et tıkleri ka> dedılmıştır. Ortadogu savaşı, başlangıcm dan bu sana, dun ılk kez dur >a banşını da cıddı bır bunalı mın eşığme getırmı<itır Mısır Dewet Başkanı En\er Sedat m ateşkesm saglanmaı ıçm Sovjet ler Bırlıgı 'le Amerıka Bırleşık De\ letlerı nden bolgeye aker gondermelerını ıstemesı ve bu nun tek taraflı olaraıc Moskova tarafından kabul edılmesı, bır anda dunyayı karıştırmıştır Ame rıka Bırleşık Devletlerı, gerek tılke ıçındekı ve gerekse denız a^m üslenndekı tum kuvvetlenne alarm verırken, dUnyanm he men butün ülkeleri, çok ciddl bır bunalımın sıkıntısıru \asamışlard.r Yetkılı çevrelere e^re, tehlıke Guven'ık Konseyı nm \ ap tığı voğun çalı^malar sa esınde b»r oıçude geçistîrılmışti' Bırleşmış Mılletler Guvenlık Konse\1, dun gece Ortadogu sa\as bolgesme oır «Barı^gucu» gondenlmesıne bır «Bans pucu» gondenlmeda, bu guce Amer.ka Bırlesık Devletlen, Sov\etler Bırlığı Fran sa, Ingıl'ere ve Çın ın katılmama^ı da soz konusu kararda belırtılmıştır. Bunalım Nasıl Başladı Son yıllann en onemlı Uluslar » • s bunalımı olarak nıtelenen • aı olav, Mısır Devlet Başkanmın, BM. Guvenlık Konsevıne, ABD' y« ve Sovyetlar Bırliğı ne gönder dığı mesaılarla başlamıştır Sedat soz konusu mesajlannda, İsrail'in ateşkesı sureklı şekılde bozdugunu belırterek, VVashıng ton ve Moskova'nın bolpe^e blrl kte asker gondermelerını onermıştır Sedat'ın bu ııtemi, Wtshington ve Kahtre kkynaklı haberlere gore, Sovyetler tarafmrian olumiu karşılanmış, ancak Amenka ısteml reddetrruştir. Kissinger Dobrinin Görüşmesi Amenkan kaynaklarına gore, Sovyetler BırHğı'nın Washuıgton Buyıikelçısı Anatole Dobnrun, oncekı gece yarısından sonra, ABD Dışışlen Bakanı Henri Kissıngeria uzun bır gorüşme yaparak, ülkesının Ortadoğuda ateşkesı denetlemek İçin bu bolgeye asker gondermek myetında olduğunu bıldırmıştır Dobrinin aynı goruşme sırasında, bu gorevın Amenka ıle bırlikte yapılmasııu ıstedıklerını de behrtmışttr Ayni kaynaklara gore, Kıssınger, Sovvet Büyukelçısıre sa\as bolgesıne Sovyet askeri gonderıl mesmın tehlikell olacagını hatırlatmakla yetinmışür. Ve Alarm Veriliyor Kı«singer Dobrinin goriişmesınden hemen sonra, Başkan Nız on, ulkenın onde gelen Uderleny le goruşmeler yapmış ve bunu Izleyen saatlerde, ABD Silahlı Kuvvetlenne alarm verıldıgı h«berleri vayılmıştır. öfrenıldığıne gore, Pentagon tarafından verılen alarm, ABD' nin gerek ülke içındeki ve gerek se denizasırı üslenndekı tum bırlıklermi kapsamıştır Bu kuvvetler arasında en onemlılenn Calıfornia Fort Braggdakl 82 hava ındırme tumeni, Avrupa'da ki çevık hareket bırlıkleri, NUKleer Vurucu güç ve Kıtalararası (Deranu Sa, 7, Sfl. 4 de) Özel eki 29 EKÎM GÜNU DAGlTlCINIZDAN İSTEYİNİZ CHPnin af taslagı Uesin şehlini aldı AN"K.%R\, (Cumhuriyet Bürosu) Boğaz Köprüsünde trafik cezalan 50 1000 lira ile 530 gün hapsi öngörüyor Karayollan 17 Bolge Muduru Saffettm Sıle, çevre yolu ve Boğaz Koprusunde sebepsız yere duran surucolerın 50 1000 lıra arasında hafıf para veya 5 gun ile 30 gun arasında hapıs cezasına çarptınlacagını soylemıstır Istanbul'da dun bır basın toplantısı duzenleyen Süe, çevre yol lj ve Boğaz Koprusunde tasıtla rm hızının en az 40, en çok 90 ^lometre olacagım bıldırmış, kaıdelere tam anlam'yla uyulduğuj takdırde, yolun en ufak bır aksaklığının buiunmadığını kaydetmıştır. Karayollan 17 Bolge Mudurü, motrsuz taşıtlann, hayvanlann ve yavalann, yola gırmelerının vasaklandığını da b ldırmıştır. Yolda 1,5 kılometre kopru uzerınde ısa 200 metre araiıkiarla emnıyet telefonla^ının kurulauğunu kaydeden Sıle, kontroUerın trafik ve karajolları ekıplenvle motorsıldetlı ekıpler tarafmoan yapılacagını sojlemıştır. Cıımhuriyetin 50. yıl kııtlama törenleri bugün başlıyor ANKARA, (CnmhnriTet Bflrotu) Cumhurıj etımizin 50 kurulu? yıldonumu kutlama torenlerı bugun oğleden sonr başlayacaktır. Cumhunyetımizın 50 yılınd'a, Cumhunyet Bayramı 30 Ekim akşanuna kadar beş gun surecektir Torenler, daha once genıç çapta yapılan hazırlıklar çerceveslnde olacaktır. Cumhuriyet Bavrarmyla beraber, Ramazan Btyranı dt (Devunı Sa. 1, 8 4 . 1 «•) AP, yeni bir af teklifini Meclıse verdi ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) AP'dea başU Süleyman Demırel olmak uzere Nahıt Men tes» Seyfı Öztürk, Behıç Tozkoparan, Prof. Dr. Orhan Oğuz, Selâbsttın Kılıç ve Ahmet Çak mak ortaklaşa hazırladıklan dort kanun teklıfım Meclis Baş kanlığına Termışlerdlr AP'lılenn Meclıse verdığl ka nun teklıfien şunlardır (T) Bazı suç ve cezalann affı httiflrlnrin kaaUn tekllfl, (5) Koye göturülen hızmetlerden, alınan koy katılma payları nın kaldınlması, Ö) 65 yaşuu doldurmus muhtaçlara aylık bağlanması, (t) Pıilı hızmet müddeti 20 yılı doldurmus ksdınlara emekli olma imlfinı sajlsnmas, (Deramı Ss. 7, £&. 2 de) CHPnin uzun bır sureden beri hazır1 amakta olduğu genel af taslagı son şeklını almış ve Genel Başkan Bulent Ecevıt'm ıncelemesıne sunulmuştur. Başlangıç tanlıı 29 Ekim 1973, 14 Ekim 1973 ve onseçnnlerın oaşlaması tarıhleri onerılen \e bu konuda henuz bır gorüşun kesmleşmedığı Genel Af Kanununun gelecegı hükumetın nasıl ve kımlerle kurulacağma da bağlı olmakla beraber, goruştuğumuz \etkılıler «Affın çıkanlmasında CHPnin kesın kararlı» olduğunu ıîade etmışlerdır CHP \etkılılerı Tokat Milletvekılı îsmaıl Hakkı Bırlertn yurutfuğü Af Kanunu çalışmalarında, hukuM ve sıyasl kesımde bulunan tum yetkılı kuruluşlardan, kışı olarak "eçıtlı yetkililerden yargıçlardan «goruş alındığını» açıklamışlar ve taslağm bu go ruşler açısından hazırlandığını bıldırmışlerdır. Ajnca olum cezalannın 24 yıla mdırılmesıne çalışılacaktır. Suç tanhınde 18 yaşını bitirmeyenlenn nevı ve mahıyetı ne olursa olsun tum cezalan ve oeza mahkumıyetlennın netıcelerine de şamıl olmak Uzere affedılecektır (Devunı Sa. 7, Sü. 4 de) Silâh kaçakçılığı davasında, savıınma avukatlarının sayısı sanıklardan fazla Istanbul Sıkıyönetım Korrrutanîıjı Askeri Savcısı Hakım Yarbay Sülevman Yıldıran tarafından sorusturması vapılan bü Vük silâh kaçakçılığı davasına dün 2 Numaralı Sıkıyönetım Mahkemesınde başlanmıştır. 26 sanık hakkında avlardai be rı soruşturma yapan Askerî Savcı. ancak onaltı sanığın yakalandığını. diğerlennın bu'unama<lığını hıidirnıstir Mısır 3. Ordusu kuşatıldı îsrall askerl ıiCTnnniftn da, 20 bin Mısır askerinin Sına çolunde (Devamı Sa. 1 Sü 7 de) OLAYLARIN ARDINDAKİ GÇRÇEK eçkn sonuçlan, oy Myılan ve oranlan belli oldu, ama bılimsel incelemeler rapüması için gerekh aynntılı bılgıler ve belgeler benuz yanmlanmadı. Esasen boyle bır araştınna üniversıte çevrelerinı, bilim adamlarını ılgılendırecektır. Ne var ki basında ve politfka çevrelennde taraflara ıyimserllk asılamak amacıyia bir takım yorumUr ve aaalizler yapıldığı görülmektedir. Bun'ardan biri de ?udur: CHP. geçen donemlerde tjçt Partısınin aldığı ortan (yüıde 3> toplamıyhr Adalrt Partisinın nvlan da MSP ile DP tarafından pavlasüınca, seçimler bo sonucu vermistır. Salt aritmettk acıdaa baküM AP Gerçekçi Olmalı. da böyle blr lddianın cayıf yajılan çoktur. CHP oyian geçen dönemden bu yana vüıde 6 dolaylannda bır vnkselis sağlamıştır. Bo yfizde 6'nın lçınde sosyalist egılımh seçmenlerin bulunduğu da bir olgndur. Ama ovlann eskı Isçı Partısine oy veren vstanda^ sayısını aştıği ortadadır. 12 marttan sonraki uvgulamaiar ne ganptır ki tersıne bır sonuç venniş, parçalı bir jtorunöm içinde bulunan sol birikımı seçim sandığında blrleştırmıştır. Bu da 12 mart SOBrası urırulamasında amaçl» sonuç arasmdald çelıskiyi gösterir. Bu konuda aad dikkat edilgereken bir nokts ds fnCHP oyuuımn arltmetigi belki kaı^n taraft» bi r takvn ıvımser yorumlara olanak aça cak VP hatta «yuzde 33 orandı oy almakla İktidar olunmaz» denecektir. ama oylann daeilı nu ve niteliği ineelenınee aynı ıvımserligin sürmes] zor olacaktır, Zira CHP ovlan celeceğe dönfik bir binkimi yansıtmaktadır. Tüzevsel bir bakısl» dahi CHP nin oylanmn ?u iiç kesimde yofunlastıği rriröluyor: 1) Kentlegmeri bızlandnan sanavi bölselerinde.. 2) Taban fivatlanntn onem H «t\nldı5n tanm boljrelerinde . 3) Toprak dajnlıınınm adaletsiz oldnjjn bolgelerde. Bn durnm toplumda (Deramı Sa. 7, Sfl. 3 S Affın kapsamı 20 Nısan 1973 de CHP Millet Meclısi Grubu tarafından Cum hurıvetm 50 yılı nedenlyle hazırlanıp Mechslere sunulan af teklıfmde, alınan gbrüşler ışı ğında bazı onemli değişiklikler yapılmıştır. llk teklıfte ölüm cezalan mti ebbet hap«!e. müeDbet hapis cezaları da 30 yıl olarak saptanmı«ken, yeni taslakta ölum cezaıarı 30, mllebbet ajhr cezalan da 20 yıl olarak öngorülmüjtür. Cezalar Tlirkıyeve defalarca silâh *ok f mak an haklannda koguşturms açılan ban sanıklsr ıcın Aske* (Devamı Sa. 7 Sfl. 7 de) NADtR \AO