Katalog

AZİZ NEStN ÖLMÜŞ EŞEK Büyük mızah ustanuzın bu eserinde. Ölmüş, Eşek'den Eşekansına yazılznış ondokuz mektup içınde toplumsal ve sıyasal yerginin en parlak örneklerini bulacaksımz. 7,5 lira BtLGÎ YAYINEVİ Yenlşehlr. Ankars umhuriyet Kurucusu: VUMJS NADİ 47. yıl. sayı: 16620 Telgraf ve mektup adresi: Cumhunyet Istaıbui Posta Rutusır tstanbııl No 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 '.2 42 97 22 42 98 2? 42 99 1 Kasım Pazar 1970 Atatürkçülük Nedir? AUtürkçuluğun tlkeleri Atatürk Yolu Ataturk ve Kurtulus Savas* Atatlırk Diyor tei Atatürk'ün Öze] Mektuplan Tanhçi Götfyle Atahıık Atatürkie Konusmalar \tattirk Sllrleri AntoloJİ»! TL 5 | VAKLIK YAYTNLARI tSTANBUL tiâncılık V7510S31İ KİTAPL&R1 Parlâmento açılırken Bozbeyli konuştu: Denli, İŞÇEN: «BİZİM tÇİN MÜHİM OLAN BÜYÜK KOMŞU tLE İYİ GEÇÎ1SMEK» Mıllet Mecli«t eskı Başkam ve î«tanbul Milletvekili Ferruh Bozbevh dun bır TRT muhabırine verdığı demeçte, «AP lçind« Demirel'i denetleyecek bir merci kalmadıgını» soylemış. fakat Meclıs Grupunda mücadele içın henuz umıdıni yıtırmediğinı bıldırmıştir. Demireli murokobe edecek merci kalmadı, flçıl ANKARA, (Cumhunyet Bürosu) Tasfiye taktiği değil tanık ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Sovyetler Bırliğı'mn gereken iznı vermesind'en sonra. Moskovadakı Buyukelçıliğımızde konsolosluk ışlerini yurutmekle gorevh Ikmci Kâtıp Sami Onaran, Lenınakan'da Albay Cevat Denli ıle goruşerek dun akşam Moskova'ya dönmüştur. Sağlık Bakonı: "Ulkenin butön sulorından şuphe ediyoruz It (CUMHURİYET HABER SERVİSİ) Sağlılt ve îiosyal Yardım Bakanı Vedat Aü Ozkan, berabennde ügılıler olduğu nalde dun, Ankara ve çevresınde yaptıgı ıncelemeler sırasmda, tonuştugu vatandaşıara suları sajnataralc Içmelennı tavsıye etmış, BakanUK tara'ından koleraya karşı bedava dagıtılan ılâcı kullanmalanm lsteyerek, «Sulannızj mutlaka kaynatarak içiniz. Biz bugün ıçin Türkiye'nin bütün sularından süpheleniyoruz. Onun içm bu Uâçlan veriyornz. Tarifesi vardır. Evinize bundan sişe Ue aiaraiı kullanınız» demıştır Kapım nayasamız, siyasal partilerin önemini 5*. maddesinin 3. fıkrasında açık seçik belirtmiştir. Demokratik yaşantımızın vazgeçilmez öğeleri olarak tammlanan bn kurulnşlar başlıca görevlerini kannn yapmak. hükümet kurmak ve hükumeti denetlemek suretiyle yasama organının çatısı altında vürütürler. Şu halde sivanal pariilerin agır yükü parti Meeli«i gruplannın sırtına oturtnus demrktir. Devlet çarkının J\i islemesi. Satın Inönii'nün devimivle parlâmentonnn olnraln bir çalısma havasına girmesine batlı ise de, parlâmentonun olumIa bir ealısma havasına girebilmesi için her şeyden önce parti Meclis gruplannın kamuoyuna jjüven \erici bir çalışma havasını tutturıbilmeleri gtrekmektedir. Ne \azık kl. «ok partili demokratik vaşama geçeli beri biz, hö^lesine umat ve siiven saglayıcı bir çalışma temposnnn bir jçiin olsun citerlerimize doldutdu^.ınuiTU sövleyebilecek dnromda deîili/. Bırakalım 1960 önceKinin kav«alı gürfiltüln boşa giden \e sononda înönü'yü «Slıi ben bile kBrtaramam» demek IOnında bırakan kısır çekişmelerini bir vana. 1%0'tan bn yana parlâmentomor, on yıl boyunca heklenen hizmetlerden kaçta ka«.ını basarabilmiştir? Hadi, fazla köttimser görünmemek için «hiçbirini» demiyelim de «pek azını» diyelim; elde edilen şu hazin sonncnn asıl sornmluları olarak mntlaka falan falan lusileri mi föstermek gerekmektedir? Anayasamızin «demokratik hayatın vazeeçilmez nnsnrları» diye nitelediti sivasal partiler ve onların Meclis groplan bn konnda hiç mi sorumlu tntnlmayacaklar* dır? Bujün çalısmalarına başlayacak olan parlâmentonnn, özelIikle Millet Meclisinin dnrnmnna bir göz attıfıtnız xaman, yakın celecetimiz açımndan ivim«er olmak için biz ortada biçbir belirti göremedigimlzi söylemek corandayız. Baçfin Millet Meclisinde fiç parti frupn var. Bnnlardan en kiiçüçü. simdiden, koalisvon he«aplan içinde kendinden daha küçiik olan iki grnpsnz paıiiyle anlasıp birlesmek çabasma kapılmıs görfinüyor. Bir besap, koalisyona girerek blrkaç Bakanlık koparmak; ama bir baska hesap da, erken seçimlere gidilirse öbur partilerin oylanyl». gelecek parİâmentoda daha çok sandalye kaıanmak. Hesaplardan hangisi tntar? Belki biri, belki öteki, belki de hiçbiri! Ana mnhalefet partisinin dnmmn ds epeyce nrant kırıcı. Sayın Inönn, toparlayıcı kişiliğine rağmen 142 kişilik Meclis grnpnnn ikiye bölünmekten knrtaramadıgı artık herkesçe biliniyor. Başkaygisı, göstermelik demokrasiyi yassmı boynnca snrdfirmekten ibaret oldugn «nlaşılan Sayın Genel Başkanın, C.H.P. parlâmento groplarına bir birlik ve beraberlik görüntüstt vermek nğrnna harcayacagı çabalar bnndan böyle başanlı olacak nudır, knskuluynz. Iktidar partisinin dnrnmn bepsinden de daha sallantılı göriinmektedir. 1969 seçimlerini rahat bir çogunlnkla kazanan bn parti busön Mecliste ancak yedi kisilik bir çoğnnlnğa dayanmakta, bnnn da, geçen dönem zarzor ele geçirdiği devşirme milletvekillerine borçln bnlunmaktadır. Teni kopmalara karsı bağımBizlar arasından yeni devsirmeler bulmak olanağı gerçi yoktnr denemez. Ama, transferlerin desteğiyle yerinde ancak tntnnabilen bir iktidara da iktıdar demek, hele böyle bir iktidardan yapıcı hizmetler beklemek kolay olmasa gerektir. Bn koşnllar altında Sayın Demirel devrilmez de yerinde kalırsa belki erken seçimlere gitmekten baska vol bnlamayacaktır. Bize kalırsa. göstermelik demokrasi\i kurtarmak için bn da yeterli bir tedbir olmayacaktır. Yeni bir siyasi partıye genel baskan olup olmayacağı sorusuna «Zamanla konunun açıkhğa kavuşacağını» soyleyen Bozbeyli, istıfasını ıkı nedene bağlayarak. şö>le konuşmuştur «Son 1,5 yıl içinde AP iktidannın parti içi meselelere öncelik vermiş olması, büyük ölçfi* de Meclis mesaisine sahip çıktnamak çibi bir tecelli gösterdi. Bu. isin birinci tarafıdır. 1kinci taraft da sadnr: AP'nin bün>esinde znhur eden iç ihtilâfın gösterdigi gelisme, bandan iki yıl kadar evvel sayın Başbakan, AP bünyesinde gerek Merkez Tönetimi. gerekse hükümet bünyesinde bir koalisvon. parti için bir koalisyon hüviveti eörüyor ve bnndan sikâyet ediyordn. Biraz da doiruvdn. tstt, bn sikâyet ettifi hususa çözüm getirmek İçin müracaat cttijfi nsulle benim siya(Arkası Sa. 1. 8ü. I de) Albay Denli, eşi için mektup verdi Bir milyonun üstündeki il sayısı 5'e çıktı Ülkemizin niifusu 36 milyona yükseldi ANKARA (Cnmhuriyet Bfirosv) Derlet îstatistilc EnsÜtüsU Başkanı Sabahatttn dün dUsenledığı basın topIantısında, Türkiye nüfusu» nun 35 milyon 666 bin 549 oldugunu açıklamıştır. Bu rakama, sayılan 600 bin civannda tahmin edilen, dış ülkelerdeki işçilerimiz ve alle» lert katümamıştır. Niifusu bir milyonu geçen iUerimizin sayısı ise. Adananın ds eklenmesiyle, îstanbul, Ankara, tztnir ve Konyadan sonra beşe çıkmıstır. Sayım sonuçlanndan anlasıldığına göre 1965 sayımmdanberi ülkemütin nüfusu yılda yüa de 2,7 oranında artmıştır. Boylece TUrkıye, nüfus çoklugu bakımından dünyada 15. Avrupada da 5. ülke durumu(Arkası Sa. ?M Sü. 2 de) Dışişleri Bakanlıgına gelen ön bilgide, Albay Cevat Denli"nin sağlık dunanunun ve moralinin çok iyi olduğu, Sovyet yetkilılert tarafından kendisine çok iyl davranıldığı büdirilmektedır. Albay Denli Kendisi Ue görüşen lkinci kâtip Onaran'a, Moskova BUyükelçUiği kanaliyle eşıne gön derilmek üzere bir de mektup vermiştır. Leninakan'dakı Sovyet adll makamlan. Albay Denli'nin «O 8» olayı ile ilgili ifadesini «tmnık» olarak almaktadırlar Denli'nin. bu ıfadelerinde uçagın Sovyet hava sahasma «yanlışlık. la» geçerek Kars hava alanı dive Leninakan'a mdığini öne sürdugıi, vıne Dışişleri Bakanlıgına eelen dn bilgiden anlasılmaktadır İstanbul'da Sağlık BaKanlıgı, Çevre SBğlıŞı Ekıplerı «Tehlıke Devam ETdıyor» ba«;lıklı vayımımız uzerıne diin bağmalcılar ve Esenıer aen (Arkası aa. ). sü. K'da) Başkaca gelişme yok Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu bugün çalısmaya başlıyor Meclis Başkanlık seçimi çetin geçecek ANK4RA. (Cumhuriyet Bürosn) Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu, bugün saat 15'de ayrı ayrı toplanarak, yeni yasama donemıne başlayacaklardar. Meclıslenn gündemlerıne gore, bugun Başkanlık Dıvanı seçımleri yapılacaktır. Millet Meclisi ve Senato Baskan seçımlennın ük. turda sonuçlanamıyacağı. parti çevrelermde ısrarla belırtılmektedır. Millet Meclisi Ba?kanlığı için bır kısun AP'lilerin. istemelerine rağmen aday olarak adı geçen Nurettın Ok'un gerekli çoğunluğu sağlayamıvacağı, kendi partisinden de bazı üyelerm Ok'a oy vermeyeceği ıfade edılmektedir. Bunda Nurettm Ok'un son AP buyuk kongreândeki ban tutum ve davranışlannın da etkisi olduğu jme (Arkası Sa. 1. Sü 3 de) TARGITATLA İLGİLÎ AÇIKLAMA TAPAN BARO BASKAN1 AVtTCAT FERRUH DERELİ GHP Merkez Yönetim Kurulu üyesi Talât Orhon istifa etti lZMtR, (Cumhnriyet Ege Bürosu) CHP Izmır örgütü, Işgal olayım önemsemeyen Genel Sek reter Bulent Ecevit'e karşı cephe almış, milletvekili Talât Orhon genel merkezi protesto etmek amacıyla, merkez yönetim kurulu üyeliğinden istifa etmlştir. (Arkası Sa. 1. Sü. 2 de) îstanbul Barosu Başkanı Avukat Ferruh Dereli, dün, Yargıtay'ın bir dâva dosyasmı incelemek içm 30 yıl önce ayırabıldıği sürede, bugune dek bır değişiklık olmadığını açıklamış ve, «Gerçek şu Id, 30 nlda Türkiye'nin sosyal yapısında, hukuk sisteminde, Targıtay'a intikal eden dâv» sayısında ve l'argıtay'da teşkil edilen daire» lerdeki türa deği^ikliklere rağ men, gene de hiç değişmeyen bir tek sey vardır. O da Yargıtay"ın bir dosyayı incelemek için ayırabüdiği 10 dakikalık siirediri demıştır. Batı Ulkelerındeki Yargıtaylarda, bır günde ancak 3 veya i dosyanm ıncelenıp karara bag i lanabılecegl prensıbı kabul edil dıgıni bildıren Baskan Dereh, Türkıye'deki duruma degmerek. «Vıllardan beri Varcıtay'da daire ve üye sayılan devamlı olarak arttırıldığı halde. iş hacmı ile kadrolar arasındaki yarısı, daıma îarpıtay kaybetmektedir. Gene de bir yıldan diğer yıla, onbinlerce dosya devredilmektedir» demıştir. Yargıtay'ın Hukuk ve Ceza VATANDAŞLIĞIN MACERASI... Genel Kurulları ıle 18 Daıresı' nın bir nlda 163 bin 305 karat verdığını, bu sonuca gbıe de het (Arkası Sa. 7, S t . ?'de) Yargıtayida dosyalara ayrilan süre 30 yıldır deszismedi Bir dâvaya 10 dakika ayrılabiliyor Kaçınlan Sovvet ucakları KO nusunda ise fıerhanei bır eelısme olmadığı Dışişleri BakarlıSı yetkılileri tarafından bildırılmektedir. Bakanlık olavlann baslaneıcından bu vana tcıne eft mtildügö sessizlikten çıkmamak ta ilk kaeırma olayı suçlulannın Albay Denli Ile degisMrilecegi. Sinopa kaçınlan iklnd Sovvrt ucaÇının bir denısıklı dövüs oldugu yolımdald çeşitli Iddialar hakkında. kamu oyunda beliren kuşkulan daSitarak esasli bir bügi rermemektedir (Arka«ı Sa T. Sö 1 de) Bulgarlar ve Yunanlılar, sınır görüşmeferme de gelmiyoriar F.DİRVE Bulgar ve Tnnan sınırlarının kapatılması, konınn smır makamlarının otesinde, bir Hükümet me»elesi haline getirmistır. Alâeddin BtLGt Ankara Belediye Başkanvekili TİP kongresine «Komünizm ezilmeli» diye telgraf çekti ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) TÎP kongresinin dün de devaro eden son gunünde, Genel Sekreter Behıce Boran, çalışma raporu üzerındekl eleştırılerı cevaplandırmış, «TİP gelişım çupsi üzerinde yeni bır noktaya gel ! miştır. Bu dönemde parti. tşçi ' sınıfının fülî öncülüğünü daha | büyük ölçude cerçekleştırecektir» demiştır DİSK Genel Başkanı Kemal Turkler de oğleden sonra yaptığj konuşmada, TİP DİSK ılışkilen üzennde durmuş, ou iki örgütün etle tırnak gıb1 oldugu(Ark&m s» i. sö. i de) Cevap bile vok! Öncekı eurı çoruşme ıstekleri olmssına rağmen Bulgarların, hevet yollamadığı gorulmustur. Yunanlılar ise. >aptığımız teklıflere bugune kadar hıçbır cevap vermemişlerdır Yunanlı kâtibi, polis kurtardı Yunar.ıstan aleyhıne \apılan gosteriler karşısında dun Ipsala sınınna gelen Îstanbul Başkonsolosluğundan bır katıp. turıstler tarafından a'.ejhte gosterılerle karsılanmıstır. Tartaklanmak ı<;tc\en kâtıpın. Turk Polısı tarafından turısflerın ehnden alınarak İstanbul'a donmesı sağlanmıştır. Fransız, İtaljan ve Alman uyruklu turıstlei ise, tpsala Koprusu uzerındekı bır Yunan otobüsunıin ç»%re^ını, gırış vapmasını onlempk içın çevırmı^Ierdır (Arkası Sa. 7., Sü z de) TPÂO'nda çalışma saatleri Ramazan dolayısıyla değiştirildi ANKARA. (Cumhnrivet BBrosn) Türkıye Petrollen Anonım Ortaklığında, Ramazan munasebeüyle çalışma saatleri degisö nlmiştır. TPAO GeneJ MüdürlUğünün 28.10.1970 tanh ve 677 sayıyla or takhgın merkez teşkilâtına gön derilen sirkülerde bu konuds şoyle denılmektedır: «Ortaklığvmızın merkez teçlrilâtının çalışma saatleri 2 Kasım 1910 tarihinden ıtibaren: Haftanın ilk beş gününde aabah 88.3012.00, bğleden sonra 12.3016.1S. Cumartesi «riinn 83913.00 olarak değiştirilmiştir.> Sirkülerde Genel Müdür Kor kut Özal ile uç ileilınin unzası bulunmaktadır. Buna gbre, oruç tutmavan personel, vemeğıru yanm saat içinde vıyıp görevine dönmeye mecbur kalmaktadır. Öte yandan Genel Müdürltik tekı kafeteTVîmn Ramazan mü nasebetıyle çaıışıp çalışmayacaâı konusunda yarın karar verileek tır. Cumhuriyet Aylık Sanat Edebivat Eki Selml ANDAK İlhan ARDA Burhan ARPAD Hüseyio BAŞ Mustafa BAYDAR Atillâ DORSAY Refik DURBAŞ Azra ERHAT Ara GÜLER ¥ılmaz GUNETÎ AttiU tLHAN Unat KCTLAR Adnan ÖZYALÇINER Helene ZAMUYSKA 4 AP Hükumefi hissl karar verdi Ziya NEBİOĞLU I rencilerden: a) Türkije Cumhuriyeti vatandaşlığı ve>a ogTencilik şeref \c itibarını kıracak harekette bulunanlaruı. b) Türkiye devletinin mevznatına göre meraleket için zararlı sayılan fiil ve hareketlerde bulnnan veya bn çeşit faaliyetlere katılanlann, c) Oğrencilik onur ve haysiyeti ile birleştirilemiyccek şekilde >aşadığı sâbit olanların. (Arkası Sa. 1. Sâ. 4 del • •KESKtN Olajı nı vc 'Zl. Madde ji tartışan Berlm Cnivcrsitesi öjcrencileri.. Medis'te tek partinin bulunması Atatürk'ii tatmin etmiyordu NAÜİR NAül Bugün isteyiniz Hakkı Keskın ve sekiz arkadaşının oğrencılıkle ılişkilerinın derhal kealmesınj sağlayan DP devrinden kalma yonetmelığın 21 maddesmdekı ılgınç fıkralar şoyledir: .Madde 21 Yabancı memlcketlerde oğrenımde bulunan öğ A TATÜRK, Cumhuriyet ıdaresının bütün ıcaplarını noksansız olarak yeruıe getır mek arzusu ıle de yanıp tutuşuyordu. T.B.M Meclisinde >alnızca kendı partisinin (Cumhuriyet Halk Fırkası) bulunması. ona gore tatmınkâr değıldi Mecliste karşılıklı tartışmalar olsun ıstıyor, hukumetlerın de murakabe edildıkçe daha iyı çaUşacaklarına inanıyordu. Kendı si, yıUarca ev\el bır taraftan s » vaşı ıdare ederken, T.B.M. Meclısındekı ikıncı «crupla az rru mücadele etmıştı? Sahsına karşı yapıian hücuralara, çıkışlara, verdiğı susturucu cevaplarla parlâmento tartışmalanna tahammülunü ispat etmemiş mıydı? ünun mızacı daima böyle açık mucadeleyj tercıh eden bır n> telıkteydi (Arkası Sa. 5, Sü. 1 de)