Katalog

PEŞİNATSIZ 75 Lıra Takııtle BUZD0LAB1 50 Lıra T»ksitl» ÇAMAŞIR MAKÎNESİ 50 Lıra Taksitle ELEKTRÎK SÜPÜRGESÎ S() Lıra Taksitle TEYP 50 Lira Taksitle RADYO 50 Lira Taksitle DtKİŞ MAKİNESl 8ABRİ ACARSOT MAGAZALARl Tophane, Boğazkesen Cd. 155174175 Tel: 491» 78 (Yıldız: 264/6055) umhuri 46. yıl, sayı: 16094 AK Kitabevi unlu yazarlann unlu eser lerını sunmaya devam ediyor. Mevcudu kalmayan 2 dev eser : r. DOSTOTEVSKl'nin SÜÇ ve CEZA k 2 eilt bir arada. Lüks cıltlı 20 TX,. * STENDHAL KURUCÜSU: YUNTJS NADt Telgraf ve mektup adresi: Cumhunyet istanbul Posta Kutusu: tstanbul No 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 KIRMIZI ve SİYAH Pazartesi 19 Mayıs 1969 Lüks eıltli 5 renklı şomız ıçıncfe 15 TL' AK Kitsp Kırtasiye Ders araçlan tst. (llâncılık: 2540' ) Cumhurbaşkanı Anayasa değişikliğine karşı çıktı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay dün akşam yaynv ladığı 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı mesajında, siyasî af konusunda girişilen Anayasa değişikliğine «karşı çıkmış», îmran Ökt«m'in cenazesinde meydana gelen olaylan kmamıştır. Sunay, Anayasa değişikliği konusunda şunlan siyylemiştir: «Ban hükümlülerin seçilme yetersizliğinden yoksun bırakümasuıa ilişkin Anayasa kurah belirli bir zümrenin guçlan için konnlmns degildir. Bu, genel bir knraldır. Yüee Meelisin itibannı gölgeletmemek, bu kuralın gayesidir. Bn sebeple, Anayasanın tâdilinl öngören nitelikteki düs&ncelerde isabet yoktnr. Meelisin itibarı gölgelenmemelidir "Ordu, aktiî politikn DEMİREL, MtT BAŞKANİ İLE M DEFA GÖRISTÜ ıçme HUmemeli ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Suleyman Demirel, eski D.P.'lilere siyasî haklarmm iadesi konusunda ortaya atılan çeşıtli soylentiler uzerine dün verdiği onemli demeçte, «Türk Siîâhh Kuvvetlerini, bir siyasi münakaşanın içine çekme gayretleri milletin rey'i ile meşruiyet kazanmış bulunan Anayasa'da yeri olmayan bir husustur» demiştir, Demirel, dun evinde M.İ.T. Başkanı Korg. Fuat Doğu'yu iki defa kabul ettikten ve bazı onemli temas «Hükümet, Hükumetten başkasını sorumlu sayıyor» ' ANKARA, (Cumhuriyet Büronı) Sı\asi hakların iade»ı için Anayasa değışıklığı teşebbuıu 1 karşmnad son gelışmelerle 11gılı bır soruya cevap veren CHP Genel Başkanı Umet Inor.u «Hükümet, kendisinden baskalannı hükumetten lornmln sanıyor» demıştir. Inonu, aynca Kırklareli ve Man\as CHP kongrelerine gönderdıgı mesajda, «TaMatryla lleriye dogrn her dönüm n»ktası biraz güçlüklerle dolu olacaktır» demıştir. tnonü, CHP Merkez Yonetım Kurulu ile CHP Senato Grupu Yonetim Kurulunun dun sabah (Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) Maksadı aşmak Anayasamııın esaslanndan olan kuvvetler aynlıgının gerektirdiği yetki sınırlannı zorlamamaya ve yeni istisnalar yaratmaya dikkat edilmelidir. Yargı tasarrnfları yerine, genel anlamda ve siyasi nitelikteki tutumlann ikame edilmesi ve bunnn özellikle Anavasa degiSİklijH şeklinde düşünülmesi, maksadı asmak olur.» Öktem konusu Sunay, mesajında Îmran Öktem konusuna da degınerek, «Rahmetli İmran öktera'in cenaze namannı kıldırmamak için girişilmiş olan kanunsuı ve islim dininin esaslarma uyarsıı davTauşları tel'in ederim» demekte, «Cmuml bir endise konusu olan irtica tehlikesinin tam bir açıklığa kavusturulması ve bu konndaki istismarların önlenmesi»nı istetneıctedır. Sunay. «Değerli ve devrimd bir hakim» dıye soz ettığı Öktem ıçın, arkadaşlannın yapmak ıstedikleri son vazıfeye karşı voneltılen tecavuzlerin onlenmesıni ve bu olayın halkojomda mey(Arkası Sa. 7, Sü. 3 te) Suleyman Demirel, Demirel Suleyman ASTRONOTLAR «APOLLO • 10» SATURN ARACINA NEŞ'E tÇİNDE GÎRDtLER.. larda bulunduktan sonra akşam Uzerı ozel kalem mudürü aracılığı ile verdığı yazılı demeçte, çeşıtli soylentiler yuzünden memleketın huzur ve sukünunu bozacaJt ıstıkamette çeşıtli fahnklere, fısıltılara şahıt olunduğunu ıfade etmış; «Milletimizüı gurur \e ıftihar kavnagı olan Silâhlı Kuv%etlerimizin su vt>a bu şekılde aktif politikanın içine ıtılmemeai lfiıımdır» şeklinde konuçmuş, Turkiye Cumhurıyetının mılletının referandumuna junularak meşruiyet kazannı.ş bır Anayasası bulunduğunu hatırlatmıştır. Demirel, açıklamasında şunlan soylemıştır • «TBMM'nde siyasi hakların iadesi dolayısiyle yapılmakta olan müzakrrelerin hasınımızrla veya çesitli söylentiler halinde baska mecralara ka\dınlmak istidadım aldığını gürmekte>ız (Arkası Sa. 7, Sü. 4 te) Fıkret OTYAM unün 50 nci yılda Biijük mücadelenin baslangıcından bn vana 54 yıl jeçmi». Tarım asırlık zaman parçau, toplamlann hayatında ax »ey değildir. Bulnndnjtumnı noktadan geriye dogru baktıgımıı xaman önce 1919'ların beyecanlı, kanlı, ıstıraph fakat aıimli, ve geleceğe jüvenli gfinlerini görfiyernı. O jünleri Sıva», Enarum Kongreleri, işjale karşı direnmeler, iç isyanlar, Sakarya, Inönfi »a\asları, basıboznk milis teşkilâtındsn mnntazam orduya geçiş, nihayet 30 Agustos zaferiyle Tiirkiye'nin knrtulnşn ve Loıan takıp ediyer. Ve yine Cumhnriyetin lO'mncn yıldönümünde ynrdu demırağlarla örmenin, 10 yılda her yastan 10 milyon genç yaratmaıun heyecanını yasıyomz. Türkiye artık modern bir devlet olnta yolnndadır. Otokratik fakat balka dönuklügfi öne alan kendıne özgii bir siyasi sistem içinde dengeli Anayasa knmmlanyla, iktisadi devlet teşekkülleriTİe, ve modern devlet olmak için girifilnm devrimleriyle .. Büyük Atatiirk'ün ölümünden lonra gelen tkinel Dnnya Sa\ası dönemi Turkiye için büyük talihsizliktir. Kaynakları henüı bütünüyle seferber edilememi;, Millî Mneadelenin ve Bırinci Dün>a Savasınıu yıkıntılarını tamire çalısan bir genç devletin alaca| ı tutnm, dev çatısmadan mak darabılmek, hiç defilse varlıgını komyabılmekti. Altı yıl boyunca bıivük sıkıntılar çekilmiş, bn sıkıntılarda yönetici kadroların elbette hata payları da etkili olraustur. Ama ona karsılık Türkije savaş sonrasında ayakta kalabilmiç, ılk 10 yılın hızına hazır halde 1946'lara gelmıstir. Ne \ar ki, bn yıllar hızlı bir kalkınma dönemine geçme yerine daha çok siyasi sıstem degışiklıgine ı c bî deîisikligin kısır çekifmelerine harcanmıştır. Tek parti sısteminden çok partili sijası hayata dönüsmek, o giinün dünya şartları içinde snphesız gerekli idı. Ancak dönüsmenin sartlarını da birlikte hazırlamak tarihten gelen ıkilesmenin ortaya çıkacagını, devrimlere karşı, bir karsı devrimin gerçekleşeceğini, ve liderler dirensinler direnmesinleıv bu kar^ı devrimin Cüney Amerika'daki «Doctores»'ler gıbi bir yonetime gidece|ini taesaplaraak da gerekirdi. 1950 1960, tam 10 yıl siyasi eekismelcr, onnnla birlikte ekonemik dalgalanmalarla geçti. Siyas«t tabanma oturtulmns yatırımlar \e harcamalar Türkiye'yi vnrgunlara, istikrarsızlıga sürükledı, Lıberal ekonomi ile kısıntılı sistrm arasında bocaladı. Enllâsyonla deHâsyon arasında zikzak çitildi ve sonnnda millî irade>i Meclis çogunlufnnnn iradesiyle karıstıran yönetici kadro, Türkıye'yi, 27 Mavıs'a göturdü. 27 Mayıs bir iktidara karsı yapılmıs devrim hareketiydi. Fakat gerçekte Türkive'nin ikinci defa knrnlnşu 27 Mayıs'la ve 1961 Anavasasıyla gerçeklesmistir. Daba doğrusu 1961 Anayasası yenl muesseseleriyle, çok partili sistemivle, özerk knrulnflariyle, teınel hak \e özgürlfiklerdeki anlayısiyle, kuvvetler avnlıfı ile ve daha önemiisi sosyal devlet esprisiyle devleti yeniden dfizenlerrnstir. Ne var ki, dözenlemeğe rafmen, önce temel sornnlarla ilfili normal siyasi çatısmalar yerine gereksiz ve kısır çatısmalar birbınni ko\alamakta devam etti. Bnnlann battâ bazıları darbe teşebbüslerine kadar gitti, bastırıldı. Bir kısmı ise parlâmento çekısmesi halinde kaldı. 1965 seçimlerinden sonra çatısmalan bir «nre degısiyor gibi görduk. Partiler artık temel sorunlar üzerinde çekismeye ve kamu oyuna bilinçlestirraek, ana somnları halletmek için kendilerine gdre tedbirler göstermeğe baslamışlardır. Oysa daha çok parl&mento dısında gelişen bn çatısmalar zamanla ileriye dönük baskı grnplarıyla geriye dfinük gnpların sokak savaşı haline getirildi ve kısa sürede yozlastı. Cstelik geriye dönük grnplar hızla teşkilâtlanarak devleti temelinden sarsmak battâ ele geçirmek nivetlerini de açığa vnrdnlar. Konya olaylan, Kanlı Pazar, nibayet 3 Mayıs'ta girisilen gericilık hareketi bn nıyetlerin dıs gösterileri, kn\vet denetneleridir. 3 Mayıs'ın arkasından gelen yürütme • yargi çatısması aslında biivük bir buhranın ılk isaretiydi. Onn hemen bir yenisi ve belki anlam bakımından de|il, fakat sonucn bakımından daha önemiisi takip etti. Şimdi Millî Knrtolns Savaşımızın 50 nei vılında bn büyük buhranın içinde boealayıp dnrnyornz. Knvvetler dengesi boznlmuçtur. Anavaianın temeli sarsıntı geçirmektedir. Vatandaş, hnznrsnz ve üzgün, ynkarda olanlan lerrediyor ve geleeefe nmntsnzlnkla bakıyor. F.\ft. ^arını a«rın sonnnda se\ Inmemiı. bayram etmemhı gerekirken karamsarlıkla sarümışızdır. Acı ama, gerçek büyle APOLLO10 UZAYDA KENETLENDI (DIŞ HABERLER SERVİSİ) ANKARA Ne demişiz geçen yıl toplanan A P. Buyuk Kongre•i notlannda"'.. «Eski DJP.IUerin siyasi baklarının iadesi için teklif edilen karar ayakta alkıslarla kabul edilince, A.P Genel Baskanının bM« yiM kttardı, Itaa hücnaa Mti'...» Mutat basm toplantılannda soruluyordu Demırel'e: «Siyarf haklar konusu ne merkecde efendim?» Yapıştanyordu Demirel wvabı: «Yetkili organlar karar T« Gençler bugün miting yapacak rir.» Demirel, açıkçası içinden içtnden bu konuyu uyutmak istıyordu. Beri yandan seçım yaklaşükça bu konud* kendilerıne sorulscaJc hesabı vermis olmak amacıyla hareket eden AP.'lilerin çofunluğu. bir teklif hazırladı. önöne gelen cömertÇö bastı imayı, kımısi de unzasuım üzerine mürekkep doktü, kaza«n'.. (Arkan Sa. 7, Sö. 1 de) 17 öğrencî kuruluşu İnönii'niin siyasî hayaltan cekilmesini istedi ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Anayasa'da değışıklık \aoılmak suretıvle eskı D P 'lılere siyasi hakların gerı verıimesı konusuna tepkı dun de devam etmiştir Ankara ve tstanbul • dan 17 öğrenci ve gençUk kuruluşunun, 27 Mayıs Mılll Devrim Derneğınde yaptıkları nrtak basın toplantısında, tnonü'nün siyasi hayattan çekılmesınin memlekete daha çok huzur getırecegı ıleri surulmuştur Kanuşmacılardan T M G.T. Ikmci Başkanı Taylan Benlı «Bu, Turkiye'de gelişen devrimci hareket karşısmda, bütün tutucu ve gC' rici iç ve dış somürücü guçlenn ittifakıdır» demıştir Devnmcı Kuruluşlar bug;ın saat 16.30'da Tandoğan Meyrtanı'nda «Anajasa \e Devrimlpre Bağlıhk» mıtıngi duzenlemıştır. CAPE KENNEDY, UZAY MERKEZt tnsanoğlunun Ay'a inış provalannın sonuntnısunu gerçekleştırecek olan «Apollo 10» uzay aracı, dun akşam Turkiye saatıyle 18 49'da, dev bir Satüm 5 roketinın ucunda, hede fi Ay'a doğru fırlatılmıştır Amenkan Uzay ve Havacılık Dairesı «NASA» herşeyın yolunda gıtrığinı, aracın yeryuzünden 186 6 kılometre yukseklıkte daıresel bir yorüngeye oturduğunu bıldırmıştır. Jçınde astronot Tom Stafford, John Young ve Gene Cernan ın bulunduğu «Apollo 10» uzay arscı \e ona baglı «Örumcek» adh Ay modülu, 8 gunluk bu gezı sırasında çeşıth deneyler yapacaklardır Bu arada, astronola rın ıkısı Ay modulune geçerek, Ay'a 16 kılometre kadar yakla$acaiüar ve bundan sonra, 20 Temmuz'da Aya konacak olan «Apollo 11» astronotlannın ineceklen yeri tespıt edeceklerdır. Geç saatlerde alınan bılgıye gore, «Apollo 10» uzay gemısinın ana kabını, «örümcek» adı \enlen «Ay modülü»nun u«t ! kapağına kenetlenmıştır llerıdekı çahşmalarda bu kapak açılarak uzav pılotlarının aşağı \ukarı 1 metre çapındakı bir kanaldan ıkı jonlu geçı«lerı «ağlanacaktır. KenPtlemenm tam olup olmadığını denetlemek uzere uç uzay pılotundan blrı, ıkı aracı bırbınne bağla\an kanaldan geçerek «örümcek»e gicîecektır. Makarios. «Kıbrıs gelişme yok» dedi BAF, (a.a.) Kıbns Rumlarının lıderı başpıskopos Makarios. dun Baf bolgesınde Rum knjlulerıne hıtaben yaptıiı bir konuşmada, Kıbns için bolucu \e ayırıcı unsurlara davanan bır çozunı şeklının kabul edilemiyeceğın: soylemıştır. Kıbns anlaşmazlığı uzennde uzun suredenben ılk dela konuşan Makarios, Kıbrıs Türk ve Rum toplumları arasuıda onbir (Arkası Sa. 7, Sü. 3 te) Millî Birlikçiler 19 Mayıs Gençlik \e Spor Bayramı munasebetıyle dun. Mılli Bırlık Grupu adına bır mesai yayınlayan Tabıı Sena'or Fahri Ozdılek, gunun onemıni belırttıkten sonra, son olayiara değınmış ve «Devrim Anayasası, bencil bir siyasi irtica koalis^onunun sinsi tertipleriyle karşılaşmıstır» demıştir. Mesaj şoyle sona ermekredır: «Hatırlatmak isteriz ki, Anavasa}a karşı girişilen bu suikast tertipleri karşısında du>ulan, kaygu değil sadece ewftir.» KVRTILUŞ SAVAŞI'MN 50. YILI IttUNASEBETİTLE VERDIĞİMtZ 19 MAYIS İLÂVEMİZİ BAYILERlNtZDEN İSTEMEYİ UNUTMAYINIZ . 19 Mayıs Gençlik Bayramı kutlu olsun ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Ataturk'un Kurtuluş Savaşma başlamak üzere Samsun'a ayak bastığı günün 50 nci yıldonümü bugun bütün yurtta «Gençlik ve Spor Bayraraı» olarak törenlerle kutlanacaktır. Ankarada torenlere Anıtkabirde saat 815'de saygı duruşuyla başlanacaktır. Saygı duruşunda Cumhurbaşkanı Sunay, Başbakan Demirel ve Bakanlar, ana mu halefet partısi Genel Başkanı înonu, dığer partıler Genel Başkanları, Genel Kurmay Başkanı ve Kuv vet Komutanları, Anayasa Kuruluş^rı Başkan ve temsilcilerı, pro tokola dahıl diğer zevat hazır bulunacaktır. 28 Nisan'da yaralananlar 28 Nısan olaylan sırasında, Hurrıyet Alanında pol;s kurşunlan ile yaralanan unıversırelılerden Huseyın Onur, Ceniîiz Ballıkaya ve Kenan Ozten, dun îstanbul'da Turan Emeksız anıtı onünde bir basın toplantısi duzenleyerek;, siyasi affı protesto etmışler, C.HP. Genel Baş(Arkası Sa. 7, Sü. 3 te) URFA'DA Harran bucağına baglı Rihayat köyün de, yıllardır sürdüklerini söyleyerek köylulerin çıkmak istemedikleri topraklar üzerinde jandanna, basçavuşu elinde sopayla köyluleri dövüyor. ECVET GÜRESİN ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Turk Hukuk Kurumu Genel Kurulu sonunda yonetım Kuruluna seçılenler, dun aralannda gorev bolumu yapmışlar ve Prof. Muammer Aksoy Başkanhğa, Prof. Mukbil Ozyoruk 2. Başkan'ığa, Genel Sekreterliğe asıstan Yıldırım Ürer seçılmıştır Yonetım Ku rulu üyelerı. Proı Munci Kapani. Prof Mumtaz. Soysal, Asıs. Uğur Mumcu Avukat HalH Çelenk. Avuka' Turan Tamar, ktt Raui Çapan. Htıkuk Kurumunda gorev bolumu •a • ••••• •• Yıllardır ekip biçtikleri topraklardan jandarma dayağı ile çıkarıldılcr ÜRFA, (HA) Harran bucağına bağlı Rihayat köyünde, koylüler yıllardır ekip biçtiklerınl soyledüleri topraklardan bır ağanın iddıası üzerins Jandarma tarafından dövülerek pitajılmışlaıdjr. Olaya sebep olan arazlye, lım Ağan adındakı ağa satııp çıkmakta, kpylüler ise dedelsnnden ben sürduklerl bu toprakları Vakıftan kıralaciıklarım ıddm aJfnr>.kf'ılır'er Kbyiuierln topragı lsgsi etmesi üzerıne, Akçakale'den bir jandarma blrlığı gelmış ve «ölüröz de topragımın kimseye vermeviz» dıye bağıran koylülerl sopalsrla doverek dışarı atmış tır. Bu arads kadınlı erkekll (Arkası Sa. 7, Sü. S te) Sağmalcılar Cezaevinde mahkumlar ayaklandılar Sağmalcılar Cezaevinde dün mahkumlar «Af istpriı» dıyp hağırarak olaylar çıkarmış. camları ve kapılan kırmışlardır. Avaklanma. saat 17 nn sıralarında sübyan ve hır«i7lsnn *uttıklu bnlunrtuÇıı knfju^larria ı^ risha ^nnra biıtun re(Arkası Sa. 7, Sü. 5 te) Spor gösterilcri Anıt Kabirdekı torend">n sonra 19 Mavıs Stadyomunda spor gosterılerı japılacak, Samsundan getinlen toprak. Cumhurbaşkam Sunay a soınuıacaktır (ArkMi Sa. 1, Btt. i te)