Katalog

Geceleyin parlıyan ışık Matem içinde ağlıyan halk yeni Cumhurreisi Ismet Inönünü nasıl karşıladı? Atatürkün ölümü üzerinden yirmi dör saat geçti. Biz, hâlâ pmarlarında; iri te essür damlalannm nöbet bekler gibi ar ka arkaya dizildiği donuk ve feri çekilmiş gözlerimizle, onun taşa toprağa sinen hatıralannı tavaf ediyoruz. Dolmabahçe sarayınm bir tabut kapağı gibi şehrin üstüne inen kapısı önünde; perişan gölgeler görüyorum. Onun aziz öliisüne şimdi bir türbe olan koca sarayda çrt yok. Arada bir, kumlu yolları çizen otomobil tekerleklerinin gürültüsü... Sonra, gene ayni heybeth hareketsizlik!... Şu dakikada, Onun, bir daha soylememek üzere stıstuğunu biliyoruz. Fakat binbir belâgatli sözün, bu ebedî sükut kadar kandıncı ve sürükleyici olamıya cağmı da biliyoruz. Ş«hrin, bir tiirlü tabiî halini alamıyan caddelerinde dolaşırken, dilimin ucuna heıp şu mısralar dolaşıyor: *Ey gönül ah eyle kim, ah eylemek eyyamıdtr, Ey gözüm, kan ağla kim, kan ağlamak hengâmıdtr!» însanlar, gerçekten kanlı yaş dökebilirkrmiş. Bunu Atanr.zı kaybedince öğrendik. Uğruna dökülen gözyaşları, derdli gönüllerimiz içinde engin bir umman oldu. Bir kaybımız var ki, ona dost ağlıyor, düşman ağlıyor, içimizdekiler aglıyor, dışımızdakiler ağlıyor! îki gündenberi, bütün dünya, bir milletin bağrmdan fışkırabilecek fırtınaların en müthişini dinlemektedir: 17 milyon insanm, mubarek bir na'şm manevî huzurunda elele verip ve göz göze gelip, bir ağızdan matem tutuşul.. Saat 11.., Matbaanın Büyük Millet Meclisine açılan radyosu, odanın içine mütemadiyen hıçkırıklar bo?altıyor. Vekillerimiz, Ankarada, biz îstan bulda ağlaşıyoruz. Ankaranın yası, İs tanbulun yası ile radyoların başında kucak kucağa gelmiş, birbirlerini taziye ediyor gibiydiler. Derken kâğıdlar üzerine düşen başlarımızda anî bir hareket oldu. Seyrine devam eden tarih, en mühim dakikalarından birini doğurmak üzere: Tiirk devletinin yeni reisi seçiliyor!.. Atatürk mamuresinin en büyük ve en muvaffak miman olan Ismet İnönünün adı, gönüllerden dudaklara yükseldi. İçimiz, içimize sığmıyarak reylerin neticesini bekliyoruz. Nihayet tasnif bitti, Türkiye Cum hurreisliğine 348 reyle, yani mevcudun ittifakile Malatya meb'usu îsmet înönünün seçildiği ilân edildi. Demir bir mengene içinde sıkılan yüreklerimizde derhal engin bir ferahlık! Meclis salonunda kopan alkış fırtmasma biz de odamızın içinde bütün varlıgımızla istirak ediyoruz. Devletin en yüksek makamına seçilen millî kahramanımız Ismet tnönünün se vimli olduğu kadar enerjik, tatlı olduğu kadar heybetli simasını, karşımızda görür gibiyiz. İç sızlatan büyük yaramız, bize ıstırab vermekte devam ediyordu. Fakat, Atatürkün felâket ve saadet arkadaşı, yapıcı ve başarıcı (Inönü) nü iş başma geçmiş görmek bu yaranın ıstırabma tahammül etmek kudretini bize verecekti. Biraz sonra, onun radyoda, gürliyen tunc sesini duyduk: Yemin ediyordu!. Fakat bilmem, böyle bir anda hacet var mıydı?... Türk milletinin yeni tarihinde, Atatürkten sonra, o gelmiyor muydu?... îstanbul Şehir Meclisi dün Vali ve BeInönünü, (Lozan) ı yapan büyük alediye Reisi Muhiddin Üstündağm riyasedamı, tekrar kazanıyorduk. Matbaadan fırladım. Sokaklarda gene ti altında toplanmıştır. öyle matemli manzaralar... Ağlaşanlar Celsenin açılmasını müteakıb Muhiddin ve ağlaşanlar!.. Ustündağ büyük bir teessür içinde şunlar Kalabalığın çoğunu, Atatürkün çocuk söylemiştir: ları teşkil ediyor. « Dünden beri memleketimiz ve milMekteblerinin önünde, öb«k öbek top letimiz uğradığı felâketin kederi ve acısı ilanmış, konuşuyorlar. çindedir. Her Türk, hatta yabancılar daDerken, birisi koşarak geliyor ve nefes hil olarak, herkes Atatürkü kaybetmenin nef ese: ıstırabını kendi varlığının en derin ve sami Müjde, diyor, müjde!.. Ismet Inö mî yerlerinde sarsmtılarla hissediyor ! mi, Reisicumhur oldu!.. Biz îstanbullulara Uabet eden elem hisÇocuklar, gözlerinde düğümlenen yaş sesi ise, daha derin ve daha büyüktür... larla, fırtınalı bir denizde can kurtarıcı Atatürk, büyük tarihî davası ve mücadebir vasıta bulmuş kazazedelerin heyecalesile memleketi kurtardıktan ve tam istiknmı tadarak: lâline kavuşturduktan sonra çok sevdiği îs Sahi mi? Sahi mi?.. cHye soruyortanbulu sık sık ziyaret etmiş; imkân bulaar. bildiği kadar uzattığı ikamet ve huzurlaöteki, gene nefes nefese: rile şehrimize sonsuz şerefler kazandırmış, Şimdi radyoda dinledim! diye anpek çok güzel hâtıralar bıraknuş ve büyük Felâket haberi üzerine UIus meydanında toplanan Ankarah gencler atıyor. inkılâblarından bir kısmını burada yaratVe çocuklar, bu haber üzerine, kendirak büyük huju ve sükun içinde şehre gi SAYIN BAYAN MAKBULE erini tutamıyarak: mış, birçoğunu da buradan sevk ve idare recektir. Atatürk hemşiresi Yaşasın İnönü... diye haykırmaga etmiş ve nihayet gözlerini hayata burada lzmirde îstanbul kapamıştır!... basjıyorlar. Izmir 11 (a.a.) Büyük Kurtarıcı Variığı bütün beşeriyete şeref veren büGözlerim; gene yaşla doluyor. Fakat Bu gaibiyetin acısım yüreklerimizde sim Ulu Şefimiz Atatürkün vefatı haberi öğ yük k«rdesinizin ölümüne gözyaşı döken bu yaşların içinde, en büyük kahramanını sıkı muhafaza ederken onun büyük Türk leyin radyolardan ş«hre bir yıldınm gibi bütün bir mllletle beraber İzmirliler büyük kaybeden Türk milletinin, onun en yakın milletine bıraktığı mukaddes mirası muhadüşmüş ve bütün îzmırlileri derin bir tee&sür ve acıyı duymakta slalnle tam blı arkadaşma emanet edilmij olduğunu hafaza etmekte, onun açtığı inkılâb ve *emateme garkeylemiştir. Bu kara haber iştirak içlndedir. Halftsuu Büyük Şe«n görmekle duyulan teselliye mühim bir kâmül yoluna sarsılmaz bir sadakatle bağ başhgrile bimlsal bir şerefe ermi? bulunan yedisinden yetmişine kadar bütün vatanTurk milletinin yüc« varhğına medyun ve pay ayırmak lâzım.. lanmakta ve daimî irçadlan veçhile Türk daşlara gözyaşları dbktürmüştür. Bu acı Atatürk hatıralanna en tenıiz hislerle bağDaha kö?e başını dönmeden, yüz bir millefcinin sonsuz hayatiyetine sarılarak zıya dolayısile bütün resmî binalarla lı bulunan Iamirlüerin en kalbî taziyekrlpare topun ilk atımlarile şehir sarsılmağa bu kuvveti inkişaf ettirmek hizmetinde bir Parti ve Halkevi ve limanda bulunan ni sunarun. basjadı. vapurlar bayraklarını yarıya indirmişler teselli bulmaktayız. Dr. Behçet Uz ş Atatürkün devamı demek olan lsmct Türkiye Cumhuriyeti hükumetinin, dün ve şehrimizdeki konsoloslarla memurlar, , îzmir Belediye reisi nönünün Cumhurreisliğine seçilmesi, inkılâb Türkiyesinin hiçbir sarsmtıya nıa neşretmiş olduğu beyanname, bize vazifeuz kalmadan, içten ve dıştan hiçbir an mizi, vaziyetimizi büyük bir isabet, kuvzaya uğramadan, ihya ve imar hamlele vet ve belâgatle mükemmel surette ifade ve ilân etmiştir. Buna uyarak kendisine ve erine devam edeceğine en beliğ işaretti. serine karşı sarsılmaz surette bağlı kalacaVe bu atılan toplar, yeni Türkiyenin, Atanm ölümile zâfa düşeceğini sanan ğımız Atatürkün büyük ve aziz hâtırasına kötü düşünceliler, şayed varsa, onların hürmeten beş dakika ayakta huşu ve sükut teklif ediyoruz.» beyinlerinde patlıyordu! Aradan on dakika geçmeden, gazete Şehir Meclisinin takrirleri atıcıları, gene sokak başlarını tutmuşlarMüteakıben beş dakika sükut edilmiş, dı. Irili ufaklı onbinlerce vatandaş, bu Reisicumhur Ismet İnönüne, Büyük Millet iyah çerçeveli gazeteîerin sütunları içinMeclisine ve Başvekil Celâl Bayara şu tade ümid verici bir ışık gibi parlıyan yeziyet telgrafları çekilmiştir: ni Cumhurreisimiz Ismet İnönünün resimerini, gözlerile paylaşamıyorlardı. Bütün millei, Alatürkü kaybelmenin çok derin acısile sarsılıyor Halk, Büyük Türkün milleti saadete kavuşturan izi üzerinden ayrılmıyacağını tekrarlamaktadır ba?armaktakl muvaffaklyetine olan güvenlerini bu elemli günde de duymakla yalnu Türk milleti için de&Ü büyük lnsanlık dünyası İçin tarlhin kaydedeblldiğl ve kayded^ebilecegl en büyük zıyara teselllslnl buluyorlar. Millete sağ olması ve Cumhuriyet idaresile onun Büyük Meclisinin tarlhin ebediyetl kadar ebedl olması dile&lle tzmlr Şehir meclialnin taziy«lerlnl sunar te mll1 iradeye bağlüıklarda ileri mevkilnl mu1 hafaza eden İzmir halkmın her zamankl haasasiyetile Büyük Millet Mecllslne karjı duyduğu saypyı tekrarlarım. Dr. Behçet Uz Yurdda göz yaşları 12 İkinciteşrin 1938 Şehir ve kasabalarımız, matem ve ıstırab içindedir, Büyük Atanm ruhu her tarafta tâziz ediliyor İzmir Belediye reisi SAYIN CELÂL BAYAR Ankara Büyük ve azdz Şef Atatürkün ölümün* İnsan kudretlnin tahammül edebilecegl acılarm üstünde bir sm İle ağlıyan İnnlrlilerln elem ve ustırabları Şehir mecllalnin bugünkü toplantısuıda derin teessür ve heyecanlar İçinde gözyaşlarlle İfade edildi. Atatürkün asırlar kudretini bir İnsan ömrü içinde toplıyabllen yaratıcı guclle hal&sına kavuşan ve Ilerleme hızının büyük nlmetlerine mazhar olan İzmirliler Tüce Şefin Türk milletine vedlası olan Cumhuriyet ldaresine bir tek kalb atrçı hallnde duyarak bağlı oldukları Atatürk rejlnünin daima bir meş'al« halinde parlıyacağın dan emin olmakla aonsuz acılanna bir teselli bulmağa çalışıyorlar. Atatürk lnkılâbı yolunun kudretll yolcusu olarak bag olduğunuz hükumete Izmir Şehir meclisinin taziyelerini derin aaygılarımla arzederlm. Dr. Behçet Uz Başvekil îzmir Belediye reisi SAYIN SVKRÜ KAYA C. H. Partisi Genel Sekreteri Ankara İzmir Şehlr Meclisi Büyük Şeflmk Atatürkün hayattan ayrılmasının acısil* elem içindedlr. Atatürkün fcurtancı ve yapıcı varlığından yalnıa Türk milleti İçin degll bütün lnsanlık tarlhl İçin bimisal bir nl met olan büyük kudretinden en btiyük payı almanın şükranı ve bağlılığı İçinde yaşıyan izmirliler İnsan kalbinin tahammülünü ta«ıran en derin yaranın auısını duyuyorlar. Hüzünlerimizin ve elemlerinüzin üstünde bir teselli havası eatiren kudret, Atatürkün büyuklüğu payansız eserlerin den biri olan Buyuk Partimtein mllletln büyük acısı karşısmda dahl mllll yuurun selâmeti ve iyilik yaratıcı kabillyetle mücehhez mütekâmil varlığıdır. Milletln asll varlığı içinde En Büyük Türkün es«rlertne edebiyet vermek hizmetinde bir tek nefer vahdetile r«jıme ve millet lradeiin« bağlı olan İzmir halkınm taziyetlerlnl «unarun. SALÂHADDIN GÜNGÖR [ Tekirdağ Tahmil Tahliye cemiyetinin faaliyeti J ISMET İNÖNÜ Türkiye Reisicumhunı Ankara Atatürkün zıyaile Türk devletinin ve Türk milletinin duçar olduğu büyük elem ve kederden dolayı Îstanbul halkıEbedî Şef, bir kız enstittisünde nm hissiyatına tercüman olarak îstanbul Vilâyeti Umumî Meclisinin taziyet İlbay ve Parti başkanı Fazlı Güleçi zi1 Büyük Millet Meclisi Yüksek ve tesellilerini Zatı Riyasetpenahilerine riyasetine yaret ederek taziyede bulunmuşlardır. saygılanmla arzederim. Ankara Öğleden sonra toplanan Şehir meclisi Vali ve Belediye reisi Büyük Kurtarıeı ve Cumhuriyetin kuruMuhiddin Ustündağ •çtimaı da pek matemli bir manzara ar cusu Büyük ŞefimlB Atatürkün ölümünü zetmistir. Birçok azalar gözyaşları içinde hitabelerde bulunmuşlar ve meclis aza lan reisin teklifi üzerine Büyük Atanuzın mukaddes ruhunu taziz için beş dakika ayakta durmuşlardır. Toplantıda suretleri aja^'da yazılı taziye telgraflarınm çekilmedne karar verilmış.tir: Dr. Behçet U« İzmir Belediye reiri ye işlerini kolaylıkla başarmakta, amelenin sıhhî durumlannı kollamaktadır. Bir yıl içinde 203 amele tedavi edilmiş ve ilâcları meccanen alınmıştır. AmeYüksek Başvekâlete lenin işleri bir intizam dahilinde yürümektedir. Yedi ay içinde ameleye Ankara (8360) üra tevziat yapan bu cemiyet Tekirdağmdaki tüccarların itimad Sinesinde gözlerini ebediyete kapa ve sevgisini kazanmıştır. Gönderdiğim resim cemiyet azalarını göstermektedir. yan Atatürkün manevî huzurlarında Türkiye Büyük Millet Meclisi Yüksek Reisliğine Atatürkün hayata gözlerini kapamak suretile Türk milletinin uğradığı bü yük kavbın derin ve acı sızılarile müteellim olarak Türkive Büyük Millet Meclisine tstanbul halkı namına îstanbul Umumî Meclisinin taziyetlerıni arze derim. Tekirdağ (Hususî) Tahmil ve Tahliye cemiyeti 937 haziramnda kurulVali ve Belediye reisi muş ve 63 kişiden teşekkül etmiştir. Cemiyet iskelemizdeki tahmil ve tahliMuhiddin Ustündağ duyan izmirliler insan kalbinln tahammülü üstüne çıkan bir acının yarattığı sızılar içinde halâskârlarının zıyaına ağlıyorlar. Atatürk inkılâbları içlnde Atatürk elüe kurtarılmış yurd çocuklarımn en içli hassasiyetile ve en iteri bağlılıkla hizmet almıç olan İzmirliler, ulus iradesinin mihrakım teşkil eden Buyuk MeclLsin Türk varlığını yükseltmekteki kudretine ve millet daima en buyuk bir dlrayetle Edirnede (a.a.) Atatürkün hayay h ta gözlerini yumması her yerde olduğu gibi Edirnede de tasviri mümkün olmıyan bir teessür uyandırmıştır. Bayraklar yanya indirilmiştir. Dört beş yaşındaki yavrulardan yetmişlik ihtiyarlara kadar bütün halk Büyük Kurtancı, Yüce Başbuğun millet ve memleketi saadete kavuşturan büyük yolları üzerinden ayrılmıyacağmı Türk milletine yakışır bir sükun ve sadakatle tekrarlamaktadır. Edirne, Samsunda Samsun, 11 (a.a.) Büyük aciyi radyo neşriyatmdan öğrenen bütün halk en derin matem içindedir. Bayraklar yarıya indirildi. Atatürk Anıtmın önünde ve hoparlörler karşısmda toplanan halkın gözyaşlan dinmiyor. Bu derin acıdart duyduklan heyecanh teessürlerle ağlaşanlar arasmda bayanlar vardır. Atatürkün bütün gönülleri saran aziz hâtırasına derin bir tazim nişanesi olarak mağazalar, dükkânlr kendiliklerinden kapandı. Her tarafta, millî kahramanımız Büyük Atamıza ve onun müebbed eserlerine gönülden bağlılık nişaneleri görülmektedir. f İnegölde sevindirilen yavrular sonsuz teessürler duyan îstanbul halkının büyük elem ve keder duygularma tercüman olarak İstanbul Umumî Meclisinin taziyet ve tesellilerini arzederim. Vali ve Belediye reisi Muhiddin Ustündağ Üniversiteliler bugün toplanıyor Bütün Üniversite ve yüksek tahsil gencüği. bugün konferans salonunda toplanacak ve Büyük Önder Atatürkün yüksek ve lâyetnut şahsiyetini taziz edecektir. Bu arada Üniversiteli gencler, muazzam cenaze merasimine iştirak etmek üzere Ankaraya gitmek için hükumetten yardım isteyeceklerdir. Henüz kat'î sureUe tespit eİnegöl (Husuaî) Çocuk Esirgeme Kurumu bu sene 121 fakir ve öksüz çocuğa elbise, ayakkabı vermiş, diğer bir kısım çocuklara da mekteb diltnemiş olan bir programa nazaran, Ünilevazımı tevzi eylemiştir. Gönderdiğim resim sevindirilen yavruları göster versite gencliği Ankaraya varmazdan iki istasyon evvel trenden inecek ve yaya ola Zonguldakta Zonguldak, 11 (a.a.) Radyonun verdiği elîm haberlerle mateme gark olan Zonguldak, bu kara haberin agır havası içindedir. Büyük Valığmı kaybedenlerin hüznü ve teessürü içinde dükkânlarını ve işini terkeden bütün halk radyo başmdan ayrılmayarak onun Büyük Varlığına hürmet ve milletin elemine iştirak etmiftir. Hıçkınklar içinde ağlıyan ) xavnıl«