Katalog

Bugün; 2 nci sahifede: Siyasî îcmâL 5 inci sahifede: Baha Arkan. Sağlık bahisleri Dr. 6 ncı sahifede: Almanyanm zayıf tarafı. Spor haberlerL 8 inci sahifede: eden müessese. Hayvan neslini ıslah umhuriyet ı 40R7 tSTANBUL CAĞALOĞLÜ . . «• u J iftnn S3yi! 4ZDI TelgraJvemektubadresl:Cumhurlyet,îstanbul.Postakutusu:tstaııbul, No 248 r3Z3rT6S! Zd M3n İ3uD Teleîon: Başmuharrir ve evl: 22366 Tahrir heyetd: 24298. Idare ve matbaa kısmile Matbaacüıfc ve Neşriyat Şirketl 24299 • 24290 c ırT z^liy Konuşmak mı istlyorsun? o halde bu domuz burnunu ne diye takındın? Fransız karikatürü ı İlk Londra Konferansına aid Bir hatıra ^51 920 senesi şubatı başlangıclanndayII dı. Rur havzasına müteallik bir ihtilâftan dolayı Fransa ile Almanyanm arası şimdi gayriaskerî Ren mıntakasmda olduğu gibi şiddetle açılmıştı. O vakit biz de Ankarada Millî Istiklâl Cidalinin İlk yılını ilk înönü zaferüe geçirmiş bulunuyorduk. İstanbul hükumeti Sevres muahedesini çoktan kabul ve imza ederek kendi hesabına Türk vatanmın idam fermanını hilâfet ve saltanatile berabcr sarayın ve Babıalinin boğazına asmıştı. Ancak Ankarayı yeni ve millî bir Türk devletinin merkezi yapmış olan ayaklanmış Türk milleti bu idam fermanını saraya ve Babıâliye hasrederek kendini bunun hükümlerinden münezzerı tutmak üzere bütün Avrupaya oldugu gibi saraya ve Babıâliye karşı da mukaddes bir isyanın cidal bayrağını açmış gidiyordu. Sevresi memlekete tatbik edebilmek îçin saray ve Babıâli hilâfet ordulan çıkarmağa yelteniyor, İzmirden ve Bursadan ileriliyen düşman kuvvetleri ucubucagı zor bulunur sahalan aşmağa çalışıyor, İstanbulda bütün îtilâf kuvvetleri, Anadolunun garb ve cenub taraflannda ise §u ve bu devletin askerleri pençelerini yatan toprağına takmış duruyorlardı, ve 'Ankara bunlann hepsile birden çarpışmağı göze alarak meydana atılmış yürüyordu. Bir taraftan ordu kuruyor, diğer yandan savaşıyorduk. Almanya da, Fransanın şiddetle hareketini istilzam eden hâdisede sebeb olarak İngiltere şimdi oldugu gibi Londrada bir konferans toplamağa karar verirken oraya Türkiyenin de gelmesini ve oraya gidecek Türk heyeti içinde Ankaradan da elemanlar bulunmasını istedL Ankarada HTürkiye Büyük Millet Medisi hâdiseden y»]^dar j^r^jmazjberhangj bir konferansta Türkfyeyi yaînrz Turkiye Büyük Millet Medisi murahhaslannın temsil edebileceğini bağırarak anlatü: îstanbula ve devletlere. Meselenin bu şekli kat'î bir karar altına alınabilmek için vakit yoktu. Konferans şubatın 22 sinde toplanacaktı. Büyük Millet Meclisi alelâcele, bu satırları yazanm da içinde bulunduğu, bir murahhas heyeti seçerek Avrupaya gönderdi. Bu murahhas heyeti Avrupaya varıp icabmda konferansa iştirak edebilecek bir menzilde bulunduktan sonra konferans reisligine, yani o zaman ingiltere Başvekili olan Loid Corca şu tebliği yapacaktı: Lokarno devletleri bugün Mülkî tamamlığı tanınAlman cevabını bekliyorlar mak şartile sulh istiyor Rende birçok casuslar yakalandı Lokarnocuların kararları Ingilterede kuvvetli bir muhalefet gördü Habes hükumeti ikinci bir nota verdi İtalyan tayyareleri zehirli bombalar atarak cephe gerisindeki halkı feci şekilde öldürüyorlarmış Bir İngiliz gazetesi «Imparatorluğumuzun bir kısmına cebren ecnebi kuvvetleri ikamesi istenirse ne deriz)) diyor Habeş telsiz memurları cepheden gelen haberleri alıyorlar Londra 22 (A.A.) Habeş hükumeti M. Avenole ikinci bir nota tevdı ederek İtalya ile doğrudan doğruya müzakerata giriştiğjni tekzib etmiştir. Bu notada, İtalyan kıt'alarının, son harblerde Habeş mukavemetini kırdığı inkâr edilmekte ve: «Altı ay süıen harbden sonra îtalya Habeş milletinr boyunduruk altına almaga muvaffak olsma mış, îtalyan mezalimi, ancak Habeş enerjisini artırmıştıı» denilmektedir. (Arkast 9 uncu sahifede) Neden sinirleniyorlar? Alman murahhaslannın da istirakiU Londrada toplanan konferanttan bir görünüs Londra 22 (Hususî) Lokarnc olacağı söylenmektedir. Alman hüku lifi hakaret telâkki edecektir. Şayed bîmetinin tam bir infirad tehlikesini göze almıvacaaı i.âve eâiliyw.' &Hnnıtî kanaat, Lokarno paktı kararlanna hâkim olan ruhun, ezcümle, manerî kuv\etlerin harekete getirilmesi suretile sulha doğru yeni ve mühim bir adım teşkil ettiği merkezindedir. «.Herhangl bir millet böyle bir teklifi hakaret addeder» Londra 22 (A.A.) Observer gazetesinde Garoin yazdığı bir makalede diyor ki: ' «Versay tekrar diriltilmiştir. Lokarno devletlerinin teklifleri hiç te iyi değildir. Bilâkis çok fenadır. Bu meyanda, aralannda îngiliz ve îtalyan kuvvetlerinin de bulunduğu muhtelit bir ecnebî kuvvet Alman topraklannda ikame edilmek isteniyor. Herhangi bir millet böyle bir tekze, împaratorluğumuzun bir kısmmda cebren eenebi knvrederi ikataesi tüpugr se, ne deriz?» devletleri tarafmdan Almanyaya yapılan t e k î i f t e ~ 7 ^ î h y a T Î T r ^ r i r n ^ ^ cevab vermesi beklenmektedir. Almanyanm bu teklifleri esasmdan reddetmiyerek bir anlaşma elde etmek mülâhazasile mukabil tekliflerde bulunacağı zannedilmektedir. «Lokarno kararları aklt selimin zaferini ifade eder» Moskova 22 (A.A.) Yanresmî bir şahsiyet, Lokarno anlaşmaları hakkında müteaddid mütalea yürüttüğü sırada «Londra kararlan hakkın ve akli selimin zaferini ifade eder» demiştir. Almayanın kat'î bir red cevabı ver miyeceği zannolunmakta ve böyle bir ce• Türkiyenin hakikî mümessilleri bu vabın, hergün daha çapraşık hale gelen rada, pek yakınınızda bulunuyorlar. E ekonomik ve malî güçlükler karşısında ğer konferans Türk meselesile ciddiyetle cihan vicadnı aleyhine bir isyan demek meşgul olacaksa ona ancak salâhiyetle biz cevab verebiliriz, ve konferansa Türk milletinin en salâhiyetli münhasır ve müstakil murahhasları olarak kabul edileceksek ona derhal iştirak edebiliriz. Ankara murahhas heyeti bu tebliği yalnız Loid Corca isal etmekle iktifa etmiyerek bütün cihan efkân umumiyesini bu vaziyetten haberdar edecekti. Öyle de yaptık ve böylelikle konferansa resmen davet olunarak ona iştirak ettik. Konferans, şimdi oldugu gibi, Sen Ceymis saraymda kurulmuştu. îlk hamlede Loid Corcla, onun uzun ve çetin olacağını zannettiği, ilk musademeyi kolay bir galibiyetle atlattık. Loid Corc konferansta Türkiyenin îstanbul ve Ankara heyetleri olarak iki takım murahhas heyeti tarafmdan temsil olunacağını ve bu heyetler arasında hallolunmaz dava!ar ve kavgalar meydan alacağını zannediyordu. Kendisi bu mücadelede meşru hükumet olarak îstanbul tarafını tutmağa hazırlanıyordu. Halbuki ilk celsede îstanbul heyeti kısa bir mukaddemeden sonra Türkiye namına söz söyliyecek salâhiyetli heyetin Ankara murahhasları grupu olduğunu ve sözü ona bıraktığım ıfade ederek Loid Corcu inkisan hayale ugrattı. Biz daha konferansa gitmeden îstanbul heyetinin böyle bir hattı hareket tutmasmı ihzar ve temin etmiştik... Buradan birşey elde edemiyen Loid Corc meselenin esasına girişmekte bizimle çetin bir mücadeleye tutuştu. Kendisi Afyonkarahisar istasyonundan bir görünüş bizden Sevres andlaşmasımn nerelerini Çarşamba günü, kendi eserimiz olan na Türk demiryolları hakkında yazıl beğenmedigimizi sormakta ısrar etmesine yeni bir hat daha (Afyon Karakuyu) mış olan bir makaleyi yabancı bir gömukabil biz o andlaşmanm hatta sözünü hattı da işletmiye açılacak. Başbakan zün görüş tarzını anlatması itibarile dahi işitmege tahammül etmiyerek öyle İsmet İnönü ile Nafıa, îktısad, Maliye aynen iktibas ediyoruz. Bu makale, aybir vesika tanımadığımızı söylemekte de Vekillerimizin ve birçok saylavlarımı ni zamanda demiryollanmızın hali ha,vam ediyorduk. Bir iki celse süren bu kav zın da iştirak edecekleri yüzlerce kişi zır vaziyetini ve yeni inşaat programını lik bir heyet, mahalline giderek Cum göstermesi itibarile de şayani dikkattir: gaya nihayet M, Briyan Fransız Başhuriyet devrinin şimendifer siyasetinin Türk hükumeti demiryolu inşa siya yekil ve Hariciye Vekili ve Fransız baş bu yeni zaferini kutlulıyacaklar. sasmda çok ileriyi gören ülkeler kova nıurahhası şöyle bir çare buldu: Bu münasebetle Almanyanm en ma lamakta ve bunları kendi hükumet si YUNUS NAD1 ruf askerî mecmualarından olan, Ber yasasının çerçevesine sıralamaktadır. (Arkan 3 üncü sahifede) linde Mibtaer VVochenblatt mecmuası (Arkan 9 uncu sahifede) Karahan Yoldaşın Ankarada söylediği îiutak Berlmde «d«l tof«ir edildi? Türk Rus dostluk muahedesinin on sene daha temdidi münasebetile 4 gün evvel hükumdet merkezimizde yapılan samimî merasim esnasmda dost komşumuzun Ankara elçisi Karahan Yoldaş ta bir nutuk söylemişti. Karahan Yoldaş, büyük bir ehemmi yeti olan bu nutkunda Avrupa siyasetinin içinde bulunduğu karışık ve endişe uyandırıcı vaziyete de temas etmiş, bu hususta düşüncelerini ve temennilerini samimî olarak açıkça ortaya koymuştu. Dünkü posta ile gelen, Hitlerin naşiri efkârı Volkischer Beobachter gazete sinde okuduğumuza göre, Karahan Yoldaşın sözleri nedense Almanları sinir lendirmiştir. Volkischer Beobachter gazetesinin Ankara muhabirinden aldığı telgrafa atfen yazdığı <Sovyet diplomatı mı, yoksa komunist enternasyonal ajanı mı?» başlıklı yazıdan şu sözleri alıyo ruz: <Rus Türk dostluk muhadeseinin on sene daha temdid edılmesi müna sebetile Ankarada Hariciye Vekâleti tarafmdan Halkevinde bir ziyafet ve rildi ve akabinde bir kabul resmi yapıldı. „„„„,„„ „,„, Ren hududunda yakalanan casaslar Srrazburg 22 (A.A.) Ren hududu bölgesbde, casuslukla, maznun birçok kişinin tevkif ediWiği haber verilmekte dir. Alman gazetelerinin mütaleaları Brlin 22 (A.A.) Wilhemstrasse nin yüksek bir memuru, Londra tekliflerinden bahsederek «Lokamo muhtırası tam bir Versay fikrinden mülhemdir. Sanki Londrada toplanan devlet adam lan tarihte yanılmışlar» demiştir. Alman cevabı hakkında sarih malumat almak kat'iyyen kabil değildir. Maamafih Hit (Arkası 9 nncu tahifede) fürk şimendiferciliğinde yeni bir hamle Serezde 2500 amele Afyon Karakuyu hattı çarşambaya açılıyor grev ilân etti Polisle amele çarpıştı, 10 kişi yaralandı Atina 22 (Hususî) Serezde 2500 tütün amelesi grev ilân etti. Polisle amele arasmda çarpışmalar oldu. On yaralı vardır. îskeçede de grev basladı. Grev Dramada da olacakür. Atina tramvay cıları da greve yeniden baslıyacaklardır. Bu münasebetle Turkiyedeki Sovyet büyük elçisi M. Karahan ırad ettiği nutukta Rus Türk münasebatı sahası ha(Arkan 4 üncü sahifede) """•"•MIIII.II.IIII Almanlar tarafmdan son nutkile kendıle. rıne hucum ettiği iddıa edılen Sovyet Rusyanın Ankara elçisi Karahan Yoldaş Ismet Inönü ve birçok vekiller, saylavlar bu akşam Ankaradan hareket ediyorlar ıtııınnııııııımnnım«ınııııınıııuımıiıııtıımıııııınıi'H»ıı»MiıtııııiMi«m<"ii"««"«nm»"" Roma görüşmeleri Avusturya Başvekilinin Belgrada giderek Yugoslavya ile de müzakerelerde bulunacağı söyleniyor Roma 22 (A.A.) Musolini, Şuşnig ve Gömböş arasındaki konuşmalara bugün de devam olunacaktır. Müzake reler hakkında şimdiye kadar elde edilen malumat kat'î değilse de üç devletin menafi ve teşriki mesai hususunda azim birliğini teyid eden ve Roma anlaşmala nnı genişleten bir vesika imzalanacaktır. Roma anlaşmaları diğer Tuna devletle rine de açık bulundurulacaktır. Avusturya Başbakanınm yakmda Belgrada giderek Viyana ve Prag arasmda tesis olunan son münasebata benzer münasebetler kurmıya çalışacağı hakkında dün rivayetler dolaşmışsa da böyle bir projenin yakında tahakkuk edemiyeceği anlaşılmaktadır. Macaristana gelince, bunun da mua hedelerin tadili ve tekrar silâhlanmak hakkını elde etmeğe uğraştığı, fakat î Avusturya Başvekili M. Şuşnig talya ile Avusturyamn bugünkü şartlar y a n Saylavlar Meclisine merasimle ka içinde bu yolda Macaristanı takibe müte b u j edilmişlerdir. Faşist milisi üniformamayil olmadıklan zannedilmektedir. s ı m giymiş olan Musolini de hazır bulunRoma 22 (A.A.) Sehuschnig, muştur. Waldenegg, Gömbeş, de Kanya, îtal(Arkast 4 üncü sahifede) Macaristan silâhlanmak istiyor !^ Amerikada şiddetli kar yağıyor Halk hâlâ evlerinden dışarı çıkamıyor Nevyork 22 (A.A.) Tugyanlar devam ediyor. Ponsilvanyada yağan şiddetli kar durumu daha fazla fena hale koymuş ve imdad imkânını zorlaştırmıştır. Fredrikton 22 (A.A.) Nevbrunsvik Sular burada çekilmekte İ3e de bazı noktalarda aileler henüz evlerin üst katından aşağı inmemektedirler. Bununla beraber yiyeceksiz ve içecek susuz kalmak tehlikesi çok azalmıştır. Antebin Gazası Güzide edib İsmail Habibin güzel bir yazısı üçüncü sahifemizde