Katalog

CUMHURÎYET 15 İkincikânun 1936 Yazan: Ziyaeddin Fdhrî Bu, fransızca bir eser. Biyoğrafi tetkiklerile tanılmış, o yolda güzel kitab• •• lar yazıp bastırmış olan genc döçentlerimizden Ziyaeddin Fahrinin kaleminden çıkmadır. Pariste Berger Levrault kitabhanesi tarafından neşrolunmuş tur. Kabm üstündeki işaretten anlaşı lıyor ki Ziya Gökalpm ölümünün yıl dönümü münasebetile yazılmış. Fakat gene kabm üzerinde bulunan cTiirk Bir Istanbul o Sosyoloğları: I> kaydinden muharririn bir seri tertib etmek ve bizim içtima telinin Sirkeciye kaiyatçı bilgenlerimizi Avrupaya tanıt dar Ankara cadde sine hâkim olan kü mak fikrini taşıdığı anlaşılmaktadır. Bu emelin takdire değeri olmakla çük ve temiz odasınDuvarlan beraber, hayli büyük zahmetlere ihti dayız. yac gösterir olduğunu da kabul etmek modern dekoras gerektir. Çünkü Avrupaya tanıtılacak yonlarla süslenmiş, âlimlerimizin böyle bir prezantasyona açık renk perdeli liyakatleri olmak ve bu liyakati belir çift karyolah, ve aten eserleri bulunmak icab eder. Avrukar 8 U tertibatı da pa bizim irfan âlemimize pek az değer bulunan bu oda en vermiştir. Eski ve yeni şairlerimizın bir hal tercümelerini kayid ve bir kısım müşkülpesend eserlerden bahseden frenkler, bu zah müşterinin bile zevmeti çeşni olsun diye ihtiyar etmiş gö kini okşıyacak bir rünürler. Çünkü hiçbir garb yazıcısı otel odasıdır. Bu bizde orijinal eserler bulunduğuna, ye fikrimi k e n d i s ini nazariyeler kurulduğuna inanmış de ne söylediğim za gildir. Eskileri Arab ve Acem mukalli man otel sahibi Izdi, yenileri de garb kopyacısı sayarlar. zet: Böyle bir inanışa karşı Avrupaya Türk sosyoloğlan diye bir seri sunmak, Evet, diyor, Dinarh Mehmed, Italyan Umbertoyu yenerken şüphe yok ki, büyük bir hamle olur. hayahmız her cepBarselon (Özel) Burada dünya Bergsonun, Ferreronun henüz yaşadığı hede değiştiği gibi serbest güreş şampiyonası yapılmakta ve nazariyelerinin dıllerde gezdiği bir otelcilikte de bu son dır. Bu turnuvaya iştirak eden ve adlan günde yapılmak istenilen bu hamle, senelerde müthiş bir bütün dünyada tanınmış ve sevilmiş olan hayli dikkat uyandıracak ve Türk sosinkılâb oldu. Es yoğlarının ne gibi yenilikler yarattık Türk pehlivanlannı, Barselon şehri ilk kiden müşteriler için ları hararetle araştınlacaktır. defa görüyor. bir otel demek aşaZiyaeddin Fahri, bize göre nev'i şahBunlardan başka turnuva için buraya Sirkect oteUerinden btri ve muharririnnzl* sına münhasır bir âlim olan Ziya Gök ğı yukarı bir han birçok milletlerden de güreşçiler gelmişgörüşen otelci alpm hayatındaki ekzantrik safhalarm demekti. Yani gelen tir. îçlerinde îspanyollar, Italyanlar, Pobaşlıbaşma dikkat mevzuu teşkil ede müşterinin üçünü, beşini bir odaya yatı da, Istanbul merkez degildir. Buraya lonyahlar, Almanlar, hatta Yahudilerle ceğini düşünerek ve onun sosyoloji ile nrdık. O zaman müşteri, ne konfor, ne şimdi ancak iş adamlarile, tedavi edilmek Ermeniler de vardır. candan uğraşmasını da vesile tutarak de rahat arardı. Halbuki şimdi o büsbü üzere hastalar gelmektedir, ve bilhassa işte bu eseri yazmış ve Türk sosyoloğ tün başka bir hüviyet takmmışbr. Bir ke hastalar diyebiliriz. Türkler üç kişidir. Ikisi serbest giireşlarmın birincisi olmak üzere rahmetli çilerdir ve menegerlerile birliktedirler. re ya en samimî arkadaşile yahud da îş adamlan gelmiyorlar mı?. mütefekkirimizi Avrupaya tanıtmak Bunlar Kara Ali ile Dinarh Mehmed kansile geldiği zaman çift yatak Tabiî geliyorlar. Yalnız siz de bîistemiştir. dir. Bunlar Londra, Paris ve Brüksel Ziya Gökalp, Türkiye işlerile uğra lı bir odada yatıyor. Yalnızsa ken liyorsunuz; şu birkaç senedir kriz münagüreş meydanlarmda galibiyet kazandıkodasında tekbaşına bulunmak sebetile bu nevi seyahatler daha azalmışşan Avrupalılar için zaten bilinmez bir di tan sonra, şimdi de Barselonda dünya sima değildir. Fakat bana öyle geliyor istiyor. Aynca da şunu söylemek is tır. Bir de bu seneye kadar vesaiti nakliye şampiyonluğu için bulunuyorlar. ki onu ilim kürsüsünde değil, İttihad ve terim ki Türkiye halkı tamamile medeni çok pahahydı. Şimdi vesaiti nakliye fiati Terakki merkezinde tanımışlardır. Biz leşmiştir. Bunun için oturduğu otelde bü düştüğündenberi otellerin müşterileri çoKara Ali buraya geldi geleli yedi debile rahmetli âlimimizin değerini o vatün medenî bir hayatm ihtiyaclarım tat ğaldı. Ben tabiî kendi hesabıma söylüyofa güreşmiş ve hiç bir def~ nda sırtı ye Kara Ali, Yahudi şampiyonu sıta ile tanımış değil miyiz? Eğer, Ziya rum. Öbür otellerin vaziyetini bilmiyo re gelmemiştir. Gökalp, siyasî ve kuvvetli bir teşekkü min etmek istiyor. Yani banyosunu anKaflan ile güreşiyor rum ama tahminim herhalde onlarda da lün unsurlarından biri olmasaydı ne bü yor, akar suyunu arıyor, kalörifer, asanDinarh Mehmde gelince, Amerika Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü talebeyük bir rol oynıyabilirdi, ne de kazan sör, velhasıl bütün manasile konfor an bir fark görünmüş olmahdır. Çünkü yor da muzafferane bir turneden sonra bu lerinden olup yalnız Reşad Ankara Güdığı şöhrete ererdi. yor. Bunun için ecnebi müşterileri tatmin paralannın yüksekliği yüzünden birçok! raya gelmiş olan pehlivan, Ispanyollara, kisi Istanbula t»/JavV o1•"•i~.4ı cii kulübündedir. Fakat bugün ondan bahsederken yalhakikî bir pehlivanm nasıl olacağını is nız eserlerml ortaya koymak mecburi ları şeylerin hepsini burada tatbik ediyo Halbuki şimdi bu vaziyet tamamile değiî" Sporculann hepsi yüksek tahsilde bupat için güreşmektedir. yetindeyiz. Siyasî Ziya Gökalp çoktan ruz ve ancak bu konfor sayesinde isteği miştir. lunan genclerdir. Kafileye Dağcıhk FeDinarh ilk güreşini, aym üçünde Bar Müşteriler eskiye nazaran şimdî ölmüştür, âlim Ziya Gökalpın şöhreti çoğalmış ve medenileşmiş olan yerli müşderasyonu genel sekreteri İlyas başkanyaşıyor. Biz onu bir sosyoloğ diye ta daha mı cömerddir, yoksa daha mı haselon Spor sarayında yaptı. Burası, Is terimizi de tatmin ediyoruz. Iık etmektedir. Yüksek Ziraat Enstitüsü nıtmak için orijinal fikirlerini, kendi sistirler? panyanın en büyük spor salonudur ve Sirkecideki otellerin hepsi sizin gibi jimnastik muallimi Her Ridel de kafıle yarattığı nazarıyeleri sıralamahyız. Müşteriler herşeyi eskiden mükem10,000 seyirci alır. ile beraber gitmektedir. Çünkü Avrupalılar öyle yapıyor ve me yapıyorlar mı? mel istemekle beraber eski müşteriler giGüreş gününden bir gün evvel, gişe selâ Fourieri anlatırken onun Ecole Zannetmem. Daha eski şekilde o bi değildir. Tamamile pintileşmişlerdir. Olimpiyadlar 6 şubattan 16 şubdta phalansterienne denılen bir mesleğin lanlar pek çok ama! Onlar da, zamanla lerin önüne yığılan halk, bilet alabilmek kadar sürecektir. Kayakçılar Almanyayı şefı olduğunu söylüyor. Bergsonu pre değişmek mecburiyetinde kalacaklardır. Rahatı hesabsız istedikleri halde parayi ve büyük Türk güreşçisini gb'rmek fırsaTürkiyeden götürülen da dolaştıktan sonra 10 martta dönecekhesabh harcederler. Fakat biz krizin mevzante ederken de bu sosyoloğun intui tını kaçırmamak için adeta biribirlermi Halkın şimdi gözü açılmıs ve inkılâbdan cud olduğunu müşterilerden daha fazla mütehassıslar lerdir. Ankarah kayakçılar Beyoğlu tion usulünün kâşifi bulunduğunu ha ezmekte idi. Halkevinde misafir edilmişlerdir. Ekselâns Mohammed Han, Türkiye ber veriyor. Biz, kendi sosyoloğlarımızı beri yaşamak tarzı tamamile Avrupahlaş garson ve hizmetçilik için müracaat edenmıştır. Güreş saat 11 de başladı. lerin halinden görüyoruz. Garsonluk için den Efganistana gidecek mütehassıslar bu biçimde teşhis ettirebilir miyiz? İngilterede oyuncu alım satımı hakkında şu beyanatta bulunmuştur: Ben, Ziyaeddin Fahrinin fransızca Eskiye nazaran müşteri adedi de müracaat eden insanlann arasında lise Mahşer gibi kalabalık bir seyirci kütmezunlarile, mütekaidler bulunuyor. * Efganistanda birçok Türk müte yazdığı Ziya Gökalp kitabım işte bu ziyadeleşmiş midir? İngilterede zenginliğile meşhur futbol lesinin arasmda, başlannda Barselon mülâhazaya bağlı olarak gözden geçir Hayır, bunu söyliyemeyiz. Eskiden Otelcilik bugün kârlı bir iş midir? başkonsolosumuz olduğu halde, burada kulüblerinden Aston Villa, bu mevsim hassıslan vardır. Bunlara ilâveten Kâbil dim, aradığımı bulamadım. Eser, rah hayat tamamile başka idi. Balkan harbinfutbol likinde çok müşkül vaziyette kal Universitesi için profesörler, hukuk mü metli mütefekkirin doğuşunu, muhiti Evet, ben kendi müesseseme göre ki bütün Türkler vardı. dığmdan hemen hergün yeni bir oyuncu şavirleri, doktorlar ve mühendisler gö ni, famılyasmı, intihar hikâyesini, İs den evvel Imparatorluk zamanmda ta söylüyorum. Otelcilik bugün iyi bir iştir. Dinarh Mehmed, Bornuzunun üzerintüreceğiz. Bunlarm kıymetli mesailerine tanbula ilk gelişini ve düşünüşünü, Amavudluktan kalkar, bir tüccar gelir, Ve inkişaf etmek üzeredir. Yalnız bir de Türklerin kutsal alâmetleri olan ay satın almaktadır. Efganistan cok müteşekkir kalacaktır.» Meşrutiyetten sonra Selâniğe gidişinı, Istanbulda ahşveriş ederdi. Yani Türki takım küçük oteller vardır ki onlann oda Bundan bir ay evvel 9000, 6000, yıldızlarla ortaya çıktığı zaman bir a! orada geçirdiği siyasî ve ilmî hayatı ve yenin her tarafından Istanbula gelinirdi. ücretile geçindiklerini zannetmiyorum. Misafirimizin ziyaretleri 4000, 6500, 4000, 5000, İngıliz kış tufanıdır koptu. sonraki ömrünü anlatıyor. Gerçi bu an Sonra tahsil eden talebenin hepsi taşra Onlann kazancları daha fazla, gelen Serdar Feyz Mohammed Han dün 23 üncü dakikada, Dinarh, Italyah lirasına muhtelif yerlerde oynıyan İngi öğleden sonra müzeleri gezmiştir. Bu latışlar sırasında onun bütün Türkiye dan Istanbula gelirlerdi. Memleketin hiç hasta müşterileri meselâ doktorlara filân liz, Iskoç ve Irlandah oyuncuları satın amünevverlerince malum olan sosyolojık Umberto Arfunoyu yere serdi. gün de bazı fabrikalarımızı ziyaret ede tetkikleri hakkında da bir şeyler söy bir tarafında yüksek tahsil değil, idadi götürüp o doktorlardan kumusyon almak lan bu zengin kulüb, şimdi de 10 bin İnGüreşi ayakta ve heyecanla takib e giliz lirasına İrlandanın beynelmilel o rek, şehirde bir gezinti yapacak ve yarın leniyor. Lâkin hangi yeni nazariyenin tahsili bile görmek imkânsızdı. Ebüssüud gibi şeylerdir. Bunlar eskiden pek yoktu, caddesi yalnız talebe pansiyonlarile do ama şimdi taammüm etmiştir, diye işitiyoden halk, ömründe böyle bir müsaraa yuncusu sağ açık Filipsi satın almıştır. akşamki ekspresle Vıyanaya gidecektir. kâşifi olduğu söylenemiyor. görmemişti. Zira Dinarh yalnız iyi bir Bir nokta daha var: Ziya Gökalpm luydu. Şimdi tabiî memleketin muhtelif ruz. Ayağına demirler düştü 43,500 İngiliz lirası gibi şayanı hayhayatım anlatan türkçe eserlere gö yerlerinde tahsil etmek imkânı var, sonra SUAD DERV1S pehlivan değil, ayni zamanda mükemmel Evvelki akşam, Sirkecide arabadan re bu kitab çok kısa. Söz gelimi Ali ret bir masraf yapan Aston Villa İngiliz bir atlettir de.. Buradaki turnuva devam takımlannm bankası addedilmektedir. 7 bir mağazaya potrel boşaltan hamal Nüzhetin dört yıl önce yazdığı bir kitab etmektedir. Mustafanm üstüne demirler düşmüş, var ki daha etraflıdır. Hele bazı bahisbeynelmilel oyuncuyu takımında topla İngiliz millî takımmın yapacağı masma rağmen Aston Villa îngiltere li büyük bir tesadüf eseri olarak hamal lerde o eser, şu risaleden daha doğruyalnız ayağından yaralanmıştır. Hamal dur. Ziyaeddin Fahri, önündeki örnekmaçlar kindeki müşkül vaziyetten hâlâ kurtula Mustafa Cerrahpaşa hastanesine kal lerden de lüzumu kadar istıfade etmedırılmıştır. miştir. Büyük bir kahramanlık gibi anIngiltere Futbol Federasyonu seçme mamıştır. lattığı ve ötedenberi de öyle anlatıla komitesi, 9 mayısta Viyanada oynanmak gelen İbrahim Paşa hâdisesinde Süleyüzere İngiltere Avusturya millî takımman Nazifin yardımını sokuşturması lan arasındaki maçı imzalamıştır. ise büyük bir j'anlıştır. Ziya Gökalpın Ingiltere millî futbol takımı 13 mayıso hâdise sonunda, şöhretli saz şairlerini hiç te imrendiremiyecek sakat bir ta da Belçika millî takımile Brükseîde üslubla yazdığı, destanda Nazım Pa yapacak^r. şayı Dıyarbekır Valisi olarak göstermeHeybeliadada yapılacak sokak sinden de anlaşılıyor ki Yıldız sarayına 1 bir telgraf çekmekten ibaret olan OÜ koşusu vak'a 1904 1905 yılları arasında cere f D»n'.' Lisp<i spor komitesi Heybeîb j yan etmiştir. Süleyman Nazif, o tarih ı . îerde Diyarbekirden uzaktaydı, Bursa ,' dada y.pi'mak üzere büyük bir sokk mektubcusu idi. Tarihî değeri olan Di ı kuşvsu iTîiH elmi'tir. Deniz Lisesi, D • 'yarbekir telgrafnamesi de, Ziyaeddin niz Hctrb, Deriz Gedikîi, Deniz talın Fahrinin zannettiği gibi İbrahim Paşa taburu afletlrri arasmda yapılacak bu aleyhine çekılen telgraf değildir. 1395 müsabakaya her t?kın on bes atletîe iste Süleyman Nazifin Ermeni isyanı dotirak edecektir. Bu müsabaka 3,500 mrtlayısile Saraya yolladığı heyecanlı telro olarak tesbit edilmisîir. Müsabaka İ5 yazısıdır. Bu akşam çalacak orkestra, son provalarında... şubatta yapılacaktır. Ziya Gökalpm hakikati şudur: Yük sek bir mütefekkir, samimî nasyonalıst, Konservatuar orkestrasınm üçuncü mından itibaren Tepebaşı kışhk tiyatroKış olimpiyadlarına gidecek Durkheim'in sadık bir mütercimi, ba konseri bu akşam saat 9 da Saray sine sunda başlanacaktır. takımlar geldiier sit bir şair. Mütefekkir ve turkçü ol masında verilecektir. Orkestrayı SeyfetBundan başka bir de Koro konseri hamak haysiyetile çok büyük işler gör tin Asaf idare edecektir. Programda AIp dasları üzerinde Garmeş Pjrîm f zırlanmıştır. Bu konserde ilk defa olarak dü; gencliğe nur ve heyecan aşuadı. Bethoven, Schubert ve Mendelsondan Kirhendc yapıîacak olan kış sporUn Cemal Reşidin Ali Sezin kuvarteti çaDurkheime bağlılığı dolayısile de yur ohmpiyadlanna i!k defa olarak iştirM müntehab parçalar vardır. dumuza modenr sosyolojı tohumlarını hnacaktır. Bu kuvartet bundan evvel edecek olan Ankarah kayakçılarımız dur Talebe konserleri Fransız tiyatrosunda çok muvaffakiyetli temsiller veren getirdi. Onu başka turlü anlamak ve anBursa üzerinden sehrimize gelmişlerdir. Konservatuar ayrıca bir de talebe kon Viyanada çahnmış ve büyük bir muvafHalk opereti evvelki günden itibaren Yusuf Sürurinin «Deniz Havası» isimü latmak, hepımızm seve seve kendisine fakiyet kazanmıştı. Koro konseri 29 Kayakçılardan izci Kemal, Sadri, operetini oynamağa başlamıştır. Bu güzel eserin müzik kısmı da tanınmış bes verdığimiz büyük sıfatını golgelendınr seri serisi hazırlamıştır. Talebe konseriikincikânunda verilecektir. sanıyorum. ne, ayın yirmi yedinci pazartesi ak§a^Mahmud, Ulker, Cemal, ve Nîzım tekâr Karlo Kapoçelli tarafından yapılmıştır. Barselonda yapılan serbest güreş turnuvası Dost Nazırın beyanatı (Baş tarafı birinci sahifede) Efgan milletleri arasmda ise hiçbir fark olmadığından ve Efganlar kendilerini Türk saydıklanndan Efgan milletinin samimî duygularına tercümen olarak Tür kiye devletimizin Başkanına «Atatür küm» diyorum, ve bunda kendimi hakh buluyorum. Ademi tecavüz paktı Dört komşu devlet arasında hazırlanan ademi tecavüz paktı nerede imzalanacaktır? Cenevrede hazırlanan bu paktın parafe edildiğini biliyorsunuz. Dört devletin Hariciye Nazırlan, paktı imkân nisbetinde yakın bir zamanda imzahyacak lardır. Fakat bunun mahal ve tarihi daha tesbit edilmiş degildir. Türkiye ile Efganistan arasmda herhangi yeni bir itilâf yapıldı mı? Ankarada yeni bir vesika imzalanmış degildir ve zaten buna ihtiyac yoktur. Türkiye ile aramızdaki eski muahedeler o kadar mükemmeldir ve aramızdaki dostluk bağlan o derece yüksektir ki bunlara yeni birşey ilâvesine lüzum görülemez. Anadolunun bazı merkezlerini zi yaret edeceğiniz yazılmıştı. Evet, bunu çok arzu ediyorum, fakat îzmir, Yalova, Bursa ile diğer bazı şehirlerinizi Ancak dönüşte gezeceğim. Perşembe günü buradan Viyanaya, oradan da Paris, Londra, Cenevre ve Moskovaya uğnyarak tedavi için Karlsbada gideceğim. Dönüşte de tekrar güzel Türkiyeden geçmek istiyorum. Avrupa seyahatinin gayesi Avrupa merkezlerini ziyaretinizin hususî bir gayesi var mıdır? Avrupada takib edilecek herhangi hususî bir meselemiz yoktur. Avrupaya gitmişken her tarafı ziyaret etmek istiyorum. Asıl ve esas işim kardeş Türk milletinin yüksek ricalile temas etmek, Atatürke arzı tazimat ile padişahımızm se lâmlarını kendilerine iblâğdan ibarettir. Komşularla münasebat Efganistanla komşulan arasındaki münasebat ne haldedir? Rusya ve îngiltere dahil olmak üzere bütün komşulanmızla münaseban mız çok dostane ve çok iyidir. Türk hükumetimizin kıymetli yardımile İranla aramızdaki hudud ihtilâflan da halledildi. Bu işte Türkiyeye çok zahmet verdik, fakat General Fahrettin heyeti iki kardeş komşu arasmda kardeşçe bir iş gördü. Bundan dolayı da Türkiyeye ayrıca minnettanz.» Muhterem misafirimiz Türkiyede kendisine karşı gösterilen kardeşçe hüsnü kabulden dolayı teşekkürlerinin Türk milletine bildirilmesini gazetemizden aynca rica etmiştir. ESKIYE NAZARAN NASIL YAŞIYORUZ? Ziya Gökalp "Otelcilik kârlı bir iş olmuştur, fakat Her miîletin iştirak ettiği bu maçlarda Dinarh Mehmed ve Kara Ali muvaffakiyet kazandılar. Bir otel sahibi: «Fakat, diyor, şerait değişti, şimdi artık müşteri eskisi gibi sadece yatacak yer değil, konfor da istiyorî» Konsera'/tuarın üçüncü konseri Halk Operetinde yeni bir operet: Deniz Havası