Katalog

> M88îrîncikânnnI934= ASKERÎ BAHtSLER: Cumhariyet Denizaltı gemileri için Yeni bir can kurtaran icad edildi Gemi batarsa bütün mürettebat buna binip kurtulacaklar Doktor Süleyman htemın olumu O, büyük bir adamln oğlu yüksek bir gençti. Babaslnln temiz kanlnl damarlarlnda taşlyordu. Yaşl dolgun değil, daha genç sayılacak kadar az, fakat yüreği olgundu. Darü&safakanln Gureba hastanesine gönderıien çocuklarlna nasll candan bakardl! Kendisi hem verem, hem de verem mütehas slsl olduğu için ciğerlerin en ufak bezlerini de gözden kaçlrmaz, vaktinde aldlnş edılmiyen bu bezlerdcn sonra lari açlk yaralar çlkabileceğini söyle mekten geri durmazdl. O, böylelikle nice genci kurtardl. Fakat ne yazlk ki k^ndısi kurtulamadl Onun çok aeğerli babasl da elli senedenbe ı Daruşsafa kanln yüzlerce ve binlerce bl.aüzlerine baballk edıyordu Bugun kai;! ölum onu bir teic oğlundan da aylrlyor. Onun yasl bütün D?;ış"fa*wa ailesinin yasldlr. Ne yazlk ki oğlanun mezarl nl göz yaşlarlmlzla sulasak gene bu büyük acl ile yaralanan ana baba yii • reğine bir teselli damlas' akıtmiş olamayiz. Darüşşafaka ailesi Süleyman Etem Ie bir baba evlâdlndan. bir kardeşten daha fazla birşey kavbediyor. Onda çocuklarlmiza karşı b<r kardeş incelıği ve bir baba duygusu vardl Merhum ölmeden evvel mezarina cıcsk ve çe • lenk getirilmemesini dosJarlndan rl • ca etmiş. Onun ölüm cöscğınde de gösterdiğî şu inceliğe kirsl savgi ıle baş iğmemek mümkün müdür? Şu münasebetJe hatlru^da silinmiyecek bir iz blrakan adkb bir man zarayl anlatmaktan kenJimi allkoyamlyacağlm: Bu sene Bebekte mezaT'tga bakaa bir köşkte pencereden baklyjıdum. Kandil gecesi idi. Bir genç yeni Lir meza • ra • besbelli babaslnln mR2ar! olacak • itina ile kâğıda sarllm'^ Lu celenk getirip koydu. Orada yasll dakikalar geçirdi. Nihayet boynu b'ikv'k otadan ayrllacaktı. Fakat ayrllamaoi. Çelen • ğe bir keçi musallat olm'stu. Tazr çiçeklerin hos manzarasl vt belki dc kokusu keçiyi oraya cekiyordu. Delikanh babaslnln gönlünü hos etmek için bin zahmet ve özenisle getirdiği çi • çekleri keçiye yedirmek istemedi. Yerden taş alarak onu kovdu. Fakat bir adlm uzaklaşmağa gelmiyordu. Der ken keçi bir iken iki oldu. Her ikisi de bu yabandnln uzaklaşmaslnl bekliyor ve çelen ğe bas vurmak için her biri ötekinden evvel davranmak istiyordu. Delikanll gene yerden taşlar aldı. Ke • çileri uzak yerlere kadar kovaladl. Ve bir daha arkaslna bakmadan hlzll a dimlarla yalıboyu yörüdü, gitti. O gidince keçiler geldıler. Birkaç dakika içinde çelenğin yalniz kuru bir iskeleti kaldL Süleyman Etemin nezih ruhu böy • le bir manzaraya şahid olmak istemi yor demek olur. Eğer dinlerin ve bazl büyük filozoflarln telkin ettiği gibi ölüler, fakat başka bir hayatla, yaşl yorlarsa herhalde bizim onlara hedi • yemiz çelenk olmlyacaktlr sanlrim. Darussafaka A. Kâtni Ahyuz Dünkü spor faaliyeti Galatasaray Halici, Vefa Topkapıyı, İstanbulspor Hilâli, Beykoz da Karagümrüğü yendiler Ortaaına can kartarem tarmct konalmus olan denizaltt gemiri çlzgilerin ortasındaki kısımda olub kıç tarafı havaya doğru gelmek uzere amudl bir vaziyette teknenln İçinde bulunmaktadır) daki her türlü şekillere ve ihtimal • Denizaltı gemilerinin zayf ta • metli hayatlar kazadan sağ ve sa lere uygun neticeîer vereceğini ispat raflarından biri ve belki en mühim lim kurtulabileccklerdir. tsviçreli bir mühendis olan Kel • etmistir. Can kurtaran cihazı o kami, bir kaza neticesınde battıklan ler aon senelerde yapılan tecrübe dar pratik bir şekilde yapılmıştır ki zaman, mürettebatm kurtar'lama gcmide boş yer kaplamıyacak, aleleri esa* ittihaz ederek uzun ve yomasıdır. Aıra sıra vukua gelen '~alâde zamanlarda, depo, mürettebat rucu mesaiden sonra, nihayet mu zalar, denizin dibine giden bir tahtelbahir mürettebatının feci ölümü vaffakiyetli bir cihaz icad etmiş • için yatacak yer ve saire olarak kultir. Keller tsviçrenin Zurih şehrindc, lanılabilecektir. Bu cihazın gcnıiye ne bütün dünyanın nazan dikka konulması, hatta yer kazanılmasını bir mühendisler bürosunun yardı tini celbeder. Böyle bir çelik tabutemin edecsktir. Çünkü tahtelba • tun içinde havasızlıktan yavas ya • mile bir ınodtl imal etmiş ve geçenlerde bu modelle yapılan tecrübeler, hirde artık ayrıca hususî iltica yervaş boğulub ölen insanlann çektiği leri yapmağa lüzutn kalmıyacaktır. ıstıcap hakikaten müthiştir. Deni • çok iyi neticeler vermiştir. Bu yeni Kaza vukuurda, mürettebat, haicadın cok geçmeden denizaltı gezaltı gemisinin bir daha çıkmamak riçten hiçbir yardıma lüzum kalmaüzere ağır ağır, yahut ta bir anda dan, kendi ker.d'ni kurtarabilecek • tepetaklak denizin dibine indiğini, tir ki bu, şimdiye kadar, bilhassa tekrar yukarı çıkmak için her ça açık denizdc mümkün olamıyordu. reye baş vuran zavallı müretteba tın bundan ümid kestiğini, soara Cihazın gemîtîen kurtulub *uyun denizin üstünden gelecek bir yar • yüzüne çıknı«.sı için yapılacak ma dıma bel hağlıyarak saatlerce beknevralar dö«*t dakıka sürecek, bu lediğini ve en nihayet bu insanla • çok k.sa tnüddet, mürettebatı murın uzun bir can çekişmeden sonra hakkak bir ölümden kurtarmağa birer birer öldüklerini düşününüz; kâfi gelecek tir. Denizaltı gemisi, isin fecaatini anlarsuıız. Bu itibarla Can Hmrtaran cihazt ufki vaziyett* denizaltı gemisi, yalnız harb zama milerine tatbik edileceği muhak • dipte, tamamen bir tarafına yatmış nında düşman için değil; sulh za kaktır. olsa bile cihazın tekneden aynlması manında mürsttebatı için de zalkn Keller cihazı hakkında kabatas ayni kolaylıkla mümkün olacaktır. bir silâhtır. lak bir fikir vermek maksadile koyCan kurtaran sarmcının yukan fırduğumuz restmler, icadın bütün esYakın riazide Fransızlann Prolaması, geaıinin kumandanı tarafınrarmı vakitilz nıeydana çıkarma nethee, tngilizlerln L. 1 ve Ameridan tamamen kontrol ve takib edi mak için, tabiatile, bütün teferrüat kalılann S. 51 denizaltı gemileri lebilecektir. ve hesaplan göstermemektedir. Fakaynayıb gittiler ve içlerindeki kat resimler, mühendisin bu miişkül Cihaz, bir de'a suyun yüzüne çıktalihsiz denizciler de, ölümlerin en meseleyi nasıl dâhiyane bir surette dı mı, müretteb&t kıç taraftakî pefeciile can verdiler. Bu gemiler, az hallettiğini göstermeğe kâfidir. Aderin sularda batmış olmalarına riskopu iudan dıçarı çıkaracak ve şağıda vereceğimiz izahat bu can rağmen hiç birinin müretteba tı kurbaş taraftaki sıizgeçli bir boruyu da kurtaran cihazının, şimdiye kadar tarılaınadi. Bu sahada, daha bicçok manika gibi sürerek içeriye temı% malum olan sistemlere, ne kadar böyle uğursuz kazalar zikredite faik olduğunu da anlatmaktadır. hava alacaktır. Bv iki direğiı» or bilir. (Clhaz, kesik Denizaltı gemilerinin mürettebatını muhakkak bn* ölümden kurtarmak için muhtelif milletlere mensup mühendisler, muhtelif cihazlar icad etmişlerse de simdiye kadar tam bir muvaffakiyet elde ediletnemiş ti. Bu cihazların her birinin mühim noksanları ve mehzurlan vardı. tstikbalde böyle feci kazalann önüne geçmenin ve mürettebatı zalim bir ölümden kurtarmanın en iyi ça resi, bu müthiş silâhın kâmilen ilgası olduğunu söyliyenler varsa da bu teklif, kendiletini kuvvetli düsmanlarma karşı ancak denizaltı getnilerile müdafaaya çalışan fakir milletlerin tabii ve haklı olarak işin€ gelmemektedir. Cenevrede silâhları bırakma konferansında cereyan eden müzakereler buna im • kân olmadığmı göstermiştir. Galatataray penatttdan bsftnci golü yaparken Dün Taksim stadyomunda Galatasarayla Halic tdman Yurdu ta • kunlan sild maçı için karşılastılar. Halic İdman Yurdu silt maçları nm ilk haftasmda, 6 tesrmievvelde Fenerbahçe ile karsılafacaktı. Fakat Fenerbahçe, o gün, bir ecnebi takımile maç yaptığı için Halic tdman Yurdile karjdasmamif, Bu nun üzerine hükmen mağlub adde dilmrsti. Fenerin bu hükmî mağ • lubiyetini, Istanbul mmtakası da tasdik etmistir. Geçen hafta, Futbol Federasyo nu, tstanbul mıntakasına ve Fut bol heyetine bir tezkere yazmış ve Fenerbahçeye para c«zası verile rek hükmî mağlubiyet karannra ref'ini istemis, fakat Futbol heyeti ilk karartnda ıscar etmis, fikistürün muayyen günlerinde ecnebi takımile maç yapacağım, diye müsaa desiz resmî maçlan oynamayan ta» knnlara hükmî mağlubiyet yerin« para cezası kesilirse, bu isin her kulüp tarafından tekrar edileceğini, bu suretle resmî müsabakaiar fi küstürünün ve disiplininin bozulacatn\ da karartna esbabı mucibe olarak gö*tr«mittir. Futbol heyetinin kararınd'a ısrar etmesi üzerinedir ki dün Halic tdman Yurdu Galatasarayla oynamıştır. Galatasaray takunı, dün be?i ikinci takım oyuocusu olmak üzere muhtelit bir takımla sahaya çıkmıstır. Maçın ilk on dakikasında Galatasaraylılar, merkez muhacimleri Salâhaddmin ayağile döct gol ata. rak galibiyeti temin etmislerdir. Bu devrede iki gol daha atmışlar, ikir.ci haftayımda ise iki gol daha yapmışlardır. Bu devcenin ;onlarına doğru, Halic tdman Yurdu da bir gol yapmıstır. Halic tdman Yurdu muhacimleri, kaç defa kaleci ile kaı.'îi karsıya kaldıkları halde topu dışarı atmıslardır. Tek golleri de Galatasaray kalecisi Hızırm kaleden fnrladıktan sonra tekermeker yuvarlanan topun kendi kendine Galatasaray kalesine girmesile olmuştur. Fazılla Nihao*ın topu kalecinin tam ellerine atmak suretile kaçırdıkları gollerin de, Galatasarayin yaptığı gollere müsavi olduğunu da iîâve etmek lâzımdır. yapılan maçı Beykoz 3 . 1 kazan mıstır. Karagümrüğün ak.nile baslıyan ve golle neticelenen oyun ilk dev rede sonuna kadar Karagümrüğün hâkimiyetinde geçti Baykoz hasmına ehemmiyet vermemek yüzünden kendini bir türlü toplıyamıyordu. Nihayet devrenin bitrcesine birkaç dakika kala merkez muhacimlerinin ayağile beraberlik u p s m ı yaptılar. tkinci devred'e biri penaltıdan ol mak üzere iki gol daha atarak oyu> nu 3 1 kazandılar . Şercf sahasinda dün üçüncü küme lik maçlarina baslanmis ve sild maç • larina devam edilmiştir. FeneryilmazOrtaköyü 1 3 yenmiştir. Sümerspor • A. Hisar tdman Yurdu maçinda, tdmanyurdu resmî takım çikaramadığindan mağlub addedildi. Vcfa ile Topkapi arasmda oynanan sild maçinda Topkapilılarin Vefalı ları kizdiracak bir sekilde devam eden bir oyunile birinci devrc bitti. Topkapilılarin bir falsosu yüzün • den ilk golü Vefalılar kazandı. Bu suretle oyunun birinci kumı bitti. tkinci devrrde Muhtesemin y«ptığı iki güzel golü Enverin ve Vabidin yaptığı birer golle sayilarmı bese vardirdılar. Bundan sonra Topkapı (Vefa) nm kendi yart sahalarindan ohnasindan istifade e derek, Vefa sol hafinin tutamadığı bir akinı golle neticelendirdiler. Müsaba ka bu suretle 5 1 Vefanm galibiyetile bıtti. Şeref stadında Fener stadında Can kartarem cihazt açık denizde ilerliyor (Bu resimde cihazın antenl ve hava almağa yarayan süzgeçll manikasile Msl O halde, denizaltı gemilerinin arasmdaki anteni görünmektedir) mürettebatını kurtarmayı silâhlan tasında asılı olan telsiz anteni, büBir denizaltı gemisi, her hangi bırakma konferansındaki geveze bir sebeple denizin dibinde kalıp ta liklerden değil; deniz mühendisle • tün dünya ils muhabere itnkânını yukan çıkamayınca bütün müret rinden beklemek daha doğrudur. temin edecektir. Can kurtaranm tebat geminin ortasina konulmus olan Nitekim Keller israinde bir müheniçinde 100 beygir kuvvetinde bir dis tarafından icad edilen bir ciha bu sarnıctn içine iltica edeceklerdir. motör ve bu motöre mahsus mah Can kurtaran «arnıç o şekilde ge • zın tsviçrede mütehassıslann ve barukat bulutıacaktır. Cihaz bu «ayezı büyük denizci devletlerin mu miye raptedilmiştir ki icabında barahhaslan huzurunda tecrübeleri *H bir mekanizmanın harekete ge • de saatte 17 ır.U süratle 1200 mil yapılmıştır. Bu tecrübeler, batan tirilme»ile tahtelbahrin teknesinden mesafe kateceLilecektir. Can kur denizaltı gemilerinin mürettebatını tarandaki erzak ve mahrukat 3 aynhr ve suyun tazyikile çabucak kurtarmak imkânı olduğunu açıkça decizin yüzüne çıkar. günlüktür. Bu Ja tamamen ihtiyaca göstennişth*. Cihaz, o kadar sağlam yapılmış • kâfidir. Çünkü mürettebat bu üç tir ki denizaltı gemisinin dayandı • güa içinde ya tlr »ahile • va.acak, «Keller usulü» can kurtaran terğı su tazyiklerlne o da mukavemet tibatı denizalb gemisinin içine hu yahut ta bir gemi tarafından kur • susî curette yapılmıs bir »arnıç koy eder. Yapılan tazyika mukavemet tarılacaktır. Cfhaza, fırtınalı bavamaktan îbarettir. Bu suretle kıy • tecrübeleri, sarnıcm filiyat sahjısında bile batnnadan suyun üstünde hateket edebilecek bir sekil verıl • mijtir. Bu can kurtaran tertibatı, miistacel bir ihti>aci tatmin etmekte ve simdiye kidar başanlamıyan çok güç bir meseieyi halletmekte dir. Yeni cihazın, deniz inşaiyeciltk ve denizaltı gemiciliği âleminde büyük bir alâka uyandıracağı muhakkaktrr. Denizaltı gemilerinin mii rettebatını maruz bulunduklan ö lüm tehlikesinden kurtaracak olan bu can kurtaranın mucidi mühendis Kellerin ismi süphesiz ki denizcilik tarihine geçecektir. Büyük denizci devletlerden biri simdiden mühendisle müzakereye giriserek icadını satın almak iste mistir. Bu cihazın çok geçmeden bütün dürryaca kbbul edilmesi, in • saniyet namına, temenni edilecek bir seydir. Çünkü denizaltı gemi lerinin mürettebatını feci bir ölümden kurtaracaktır. Can kurtaran tarmct batmtş olan denhcattı gemİBİnden kurtaîap A. D. yukanda bir paziyette dmnixin uatüne çıkaıken tlk maç Süleymaniye Hilâl takımları arasında yapıldı. Hilâli! lerin bu sene ikinci küme maçla Kırklareli meb'usu doktcr Fuad (U rında çok muaffakiyetli oyunlarmı may), riyaziye mualllmi Hasaa (Başol), göcdük. Dünkü mac#da çok güzel fizik muallimi Dr. R Sureyya (Aygen), oynamalarına rağmen 3 5 kaybetedebiyat muallimi Faik 'özbilge), riya tiler. ziye mıuallimi Şefik (Aîaz), fransızca mu. Hilâlliler dünkü maçı iyice bir allimi Irfan (Onat), edebiyat muallimi kaleci ile oynamıs olsalardı daha Sabrl Cemil (Yalkut), riyaziye muallimi muvaffakiyetli bh netice alabilir Hamdi (Işık), kütupane memuru M. binlerdi. başı Osman (Akman), Edırne Emniyet tkinci maç lstanbul»por • Anamüdiriyeti siyasî kısun reisı Celâl, De dolu takımları arasında idi. Oyun nizyollan İşletmesl müdıriycti kontrol helecanlı oldu. tstanbulspor'lular şefliginde ve ortadan kalkan Seyrisefain bir penaltı kaçırarak ilk devreyi antma çevirgenliği memurlanndan Ziya, 11 bithdiler. makine mutehassısı Lutfl, Harbiye mektkinci devrenin ilk dakikalarıntebl birinci sınıl talebesinden suvari da Anadolu'Iular bir gol atarak ga Hikmet, kardeşlerl (Dündar), Tekirda lib bir vaziyete çıktılar. Bu gol gında AJans muhabiri Ahmed Hilmi Galatasarayin zayıf bir takımla tstanbulspor'lular üzerinde tesiri(Yücebaşoglu), istanbul Hukuk Fakultesi 8 1 kazandığı dünkü maç göstertalebesinden Mehmed Ali (Erdenbür), ni gösterdi. Mağlubiyetten kurtuldi ki Fenerbahçe kulübü Halic td Burdur Vilâyetl Cumhurlyel Müddeiumak için sıkı bir oyun oynaır>ağa mumisi kâtibi İsmail Önür. Beykoz Yalı. man Yurdunun karşısma B. takımile başladılar. Bu sıkı oyunun neticesi çıkmıs olsaydı, hükmen mağlup olköy Belcdiye caddesinde Huseyin (Yavolarak evvelâ Salâhaddinin güzel ruoucflu), Yüksek Zıraat enstitüsü asis duğu maçı pekâlâ kazanabilirdL Şimdi de itirazlara ve münakasa • bir golile beraberliği temin rttiler. tanlanndan doktor Sald Ali (Ankara), lara lüzum kalmazdı. Eğer Fener ve sonra Tevfik ve Salahattinin ayaKonya Askerî ortamekteb türkçe hocası bahçe, bir yolunu bulup itirazinı ka gı ile iki gol daha yaparak 4 2 gaHayri, İstanbul Vilâyeti muhasebe mubul ettiremezse, sırf i<îarecilerinin meyyizi Tah^in, Istanbul sulh hâkimle hatası yüzünden, bu seneki sild maç lib geldiler. rinden Nuri, Adana Ihtısas mahkemesi Bundan sonra Fenerbahçe Ateslannda elimine olmus bulunacaktır müstantiği Zeki kardeşîcr (Bilgin), Sügüneş birinci takımları arasında huki dogrusu buna teessüf etmemek mer Bank Istanbul şubesi memurlannsusî bir maç yapıldı. Mütevazin bir dan Hakkı Rustem (Sezer), Evkaftan mü kabil değild». Beykoz Karagümrük maçı şekilde ceryan eden bu maçı fenertekald Talât (Talay), Esnaf mecmuası neşriyat müdürü Agâh Irzet (Yazgaç) liler 31 kazandı. Karaj;ümaruk Beykoz arasında soy admı almıslardır Yeni soy adları Göz doktoru Profesör General Esadın bir ricast Göz doktoru profesör General Esad, dört senedenberi soy adı olarak kullandıgı aşık) admın başka kimseler tarafm dan soy adı olarak alınmamasmı rica etmektedir. Valinin soy adı tstanbul Valisi ve Belediye Reisi Bay Muhiddinden şu mektubu aldlk: Bazl gazeteler benim soy adl ola rak (Kültür) sözünü seçtiğimi ve al dlğlml yazmakta ve bazl arkadaşlar da böyle bilmektedirler. Soy adlm (Üs tündağdlr) ona göre düzeltilmesini di ) lerim. Karagümrük Beykoz takımları bir arada