Catalog

6 ARALIK 2021 4 GÖZLER SCHOLZ LİDERLİĞİNDEKİ SPD, YEŞİLLER VE FDP İTTİFAKININ POLİTİKALARINA ÇEVRİLDİ Almanya’da yeni koalisyon hükümeti Yeni neslin eski sosyal demokrat başbakana dair pek az anısı var. Genç bir milletvekili “Televizyondaki Schröder RACHEL KNAEBEL* ile dalga geçen mizah programlarını biraz hatırlıyorum” diyor. Bir diğeri de “Eski başbakanın politikasına bakınca, SPD’nin gerçekten sol bir parti olup olmadığını sormak tamamen haklıdır” derken ekliyor: “Ama son yıllarda partinin aldığı kararlar- Hartz IV’ü sona erdirmek, asgari ücreti artırmak çoğunluğun günlük yaşamını iyileştirecektir. Benim içinse sol bir partinin kalbi şudur: Birkaç kişinin hep daha fazlasına sahip olması yerine herkesin daha S osyal Demokrat Parti (SPD), yıllar süren bir iyi bir hayata kavuşma fırsatına sahip olması. Devlet bunun koşullarını yaratmalı ve kendi çöküşün ardından, eylül ayındaki Almanya genel imkânlarıyla bunu başaramayacak olanları da desteklemelidir.” seçimlerinden birinci sırada çıktı. Partinin tabanı ve programı sol eğilimli olmakla birlikte başbakan adayı Olaf Scholz sağ kanadı temsil ediyor. Şimdi- ye kadar ikinci plana atılan bu önemli farklılık, Ye- şiller ve liberaller ile kurulacak koalisyon hükümeti sınavına direnebilecek mi? Bundestag milletvekillerinin camlı binasının önünde, üzerinde kot pantolon, lastik ayakkabı- lar ve bir bereyle sigarasını içiyor. Daha sonra bi- zi ıssız koridorlardan geçiriyor. Halen geçici olan ofisinde, 26 Eylül’deki Almanya genel seçimle- rinde SPD adayı olan Olaf Scholz’un resminin olduğu kahve kupaları ve çantalar üst üste yığıl- mış. Henüz yeni milletvekili seçilen Anna Kassa- utzki 27 yaşında. Genç kadın “Partinin sol kana- dındanım” diye belirtiyor. Anketlerde oyları aylarca en yüksek yüzde 15 ci- varında çıkmasına rağmen seçimlerde oyların yüz- de 25.7’sini alarak birinci sıraya yerleşen SPD’nin (toplam 736 sandalyesi olan) Bundestag’da 206 mil- letvekili bulunuyor. Yarısının milletvekili olarak ilk dönemleri. Kassautzki gibi elliye yakını, gerilemek- te olan yaşlı Alman sosyal demokrasisini içeriden sarsan partinin gençlik kolu Jusos’lardan geliyor. Son on beş yıldan beri SDP’nin seçim sonuçları düşüşteydi: 2005’te yüzde 34 oy oranına sahip olan parti, dört yıl sonra Angela Merkel’le ilk büyük ko- alisyonun ardından 11 puan kaybetti ve 2017’de ise oyların sadece yüzde 20.5’ini alabildi. İki yıl son- ra ise yüzde 15.8 oy oranına ulaştığı Avrupa Parla- mentosu seçimlerinde Yeşillerin büyük ölçüde ge- risinde kaldı. Buna paralel olarak, partinin üye sa- yısı 1990’da 900 bin iken 2000’de 730 bine ve bu- gün de 410 bine düştü (1). Jusosların ise 70 bin ka- dar üyesi bulunuyor. Bölgesel düzeyde bir eyalet- ten diğerine değişim gösteriyor: SDP örneğin son seçimlerde yüzde 35’ten fazla oy aldığı Renanya- Palatina’da ya da Mecklenburg-Vorpommern’de (yüzde 39’dan fazla oy ile) başı çekerken Saksonya Yaklaşık 16 yıllık Merkel döneminin sona erdiği Almanya’da Scholz liderliğindeki koalisyon uzun pazarlıkların ardından kuruldu. veya Bavyera’da yüzde 10’un altında kaldı. öneriler geçen Eylül ayındaki seçim programında da anımsadığını söylüyor. “Eski başbakanın politikası- Scholz da bu ilkeler için kampanya yürüttü. Bugün Klasik seçmen tablosu değişti yer aldı. na bakınca, SDP’nin gerçekten sol bir parti olup ol- için SPD’nin başından Ajanda 2010 tarzında yeni 1994-2017 yılları arasında SDP milletvekili madığını sormak tamamen haklıdır” diye kabulle- bir politika tehlikesinin çıkacağını düşünmüyorum. olan ve partinin sendikal harekete yakın kana- Koşullar bir araya gelince... nen genç adam sözlerini şöyle sürdürüyor: “Ama Sorun şu ki, çoğunluk elde etmek için, Hür Demok- dını temsil eden Klaus Barthel şu analizi yapı- SPD sol kanatta yer alan eş başkanlı bir yönetim bu son yıllarda partinin aldığı kararlar- Hartz IV’ü ratik Parti (FDP) ile koalisyon kurmamız gereki- yor: “SPD’nin 2009, 2013 ve 2017’deki genel seçti. Deri değişimi tamamlanmışa benziyordu. An- sona erdirmek, asgari ücreti artırmak- ülke insan- yor.” FDP ise liberalizme ve katı kemer sıkma po- seçimleri kaybetmesinin nedeni öncelikle kla- cak bundan birkaç ay sonra başbakan adayı Scholz larının çoğunluğunun günlük yaşamını iyileştire- litikalarına olan bağlılığını vurguluyor. Üstelik 26 sik seçmenlerinin, yani işçilerin oy kullanmaya oldu. 2018-2021 yılları arasında Merkel’in Maliye cektir. Benim içinse, sol bir partinin kalbi şudur: Eylül’deki yüzde 11.5’lik oy oranı FDP’nin konu- gitmemesi veya başta Hıristiyan Demokrat Bir- Bakanı olan Scholz, aynı zamanda Schröder döne- Birkaç kişinin hep daha fazlasına sahip olması ye- munu güçlendiriyor. Zaten sol parti Die Linke’nin liği (sağdaki CDU) olmak üzere Almanya İçin minde SDP’nin genel sekreteriydi. Ajanda 2010 re- rine herkesin daha iyi bir hayata kavuşma fırsatı- seçimlerdeki cüzi oy oranı (yüzde 4.9) sol partilerin Alternatif (aşırı sağ AfD) gibi başka partile- formlarını savunmuştu. Bir başka çelişki de şuydu: na sahip olması. Devlet bunun koşullarını yarat- ve Yeşillerin (Grünen) bir çoğunluk birliği kurma re oy vermesiydi”. 1998’de işçilerin yüzde 48’i SPD ve adayı, bir önceki seçimlerden daha soldaki malı ve kendi imkânlarıyla bunu başaramayacak olasılığını dışarda bıraktı. ve işsizlerin yüzde 44’ü SDP’ye oy vermişti; bir programla Hıristiyan Demokrat Birliği’nden ge- olanları da desteklemelidir.” bu oranlar 2017’de ise sadece yüzde 23 ve yüz- len iki milyona yakın seçmenin oyunu aldı. Sol par- Doğu Alman bir öğretmen anneyle inşaat işçi- Vergi tartışması de 22 oldu (2). ti Die Linke’in 800 binin üzerindeki eski seçme- si bir babanın oğlu olan Lüth, üniversitede siya- Sosyal demokratlar, Yeşiller ve FDP bu neden- Bu süre zarfında SDP, 1998’den 2005 yılına ni ve Yeşillerin 700 bin seçmeni de bu son seçim- set bilimi okudu ve bugün bölgesel parlamentoda- le Ekim ayından bu yana birlikte bir hükümet kur- kadar iki hükümet yönetti. Sosyal demokrat Baş- de oylarını sosyal demokratlardan yana kullandı ki bir SDP milletvekilinin yardımcısı olarak çalışı- mak için görüştüler. Barthel şunları belirtiyor: bakan Gerhard Schröder yine bu dönemde, Yeşil- (4). Scholz’un kişiliği, hükümet deneyimi ve mer- yor. Sosyal bilimler veya hukuk diploması, seçil- “FDP’nin toplumsal konularla ilgili bazı görüşle- lerle koalisyon halinde, “Ajanda 2010” olarak ad- kezdeki profili, gerçek muhafazakârlar olmaktan zi- miş temsilcilerin yanında ya da parti veya bürokrasi ri bizimkilerle kesişiyor ama temel sorun olarak landırılan reformları uygulamaya koydu: İşsizlik yade istikrar arayışında olan Merkel seçmenleri- mercilerinde mesleki deneyim... zenginliğin yeniden dağıtılması, vergiler ve sos- haklarının azaltılması, işgücü piyasasının kural- nin bir kısmını şüphesiz ki cezbetti. Aynı zamanda, Bundestag’a yeni katılan genç sosyal demokratla- sızlaştırılması, sosyal yardımlardan yararlanan- yal politika konularında birbirine zıt taleplerimiz SDP’nin yeni sosyal ivmesi Schröder döneminde rın çoğu benzer bir profile sahip. Ancak Jusosların lar için geniş bir denetim ve yaptırım sisteminin var”. SPD ve FDP, tıpkı Yeşiller gibi, esrarın ya- partiye küsen eski seçmenleri de partiyle barıştırdı. pek medyatik olan eski başkanı -ki o da 26 Eylül’de kurulması (3). Güvencesiz işçilerin sayısı patla- sallaştırılması, seçmen yaşının 16’ya indirilmesi, Son olarak ise SDP Bundestag’a çok genç millet- milletvekili seçildi- Kevin Kühnert örneğinde ol- dı ve -o dönemde asgari ücrete verilen isim olan- dijital özgürlükler konularında anlaşabilirler. Fa- vekilleri yollamış olsa bile tabanı daha ziyade yaşlı duğu gibi, genç SDP vekillerinin hepsi de sosya- “Hartz IV” terimi SDP’nin uzun yıllar ayakların- kat FDP en yüksek gelirler için her türlü vergi ar- seçmenlere dayanıyor: 2017’den beri, 60 yaş üstün- lizme atıfta bulunmuyorlar. Güneybatıdaki Kons- da sürüklediği bir prangaya dönüştü. tışını reddediyor, oysa bu önlem sosyal demokrat dekilerden 9 puan kazanırken 18-24 yaş aralığından tanz seçim bölgesinden seçilen 32 yaşındaki araş- Ülkenin kuzeydoğusundaki küçük Parchim ka- programın tam kalbinde yer alıyor. 3.4 puan kaybetti. Kısacası sosyal demokratların za- tırmacı-öğretim görevlisi Lina Seitzl şöyle açıklı- sabasında 17 yaşından beri parti militanı olan 33 Greifswald’dan Johannes Barsch şu ifadeleri kul- feri bir dip dalgadan ziyade koşulların bir araya gel- yor: “Jusoslardan geliyor olmamız sol kanata ait yaşındaki Doktor Sebastian Langer, “2009 seçim lanıyor: “FDP ile kurulacak bir koalisyonda progra- mesinden kaynaklanıyor. olduğumuz anlamına gelmez. Ben, yaklaşımın ön- kampanyası sırasında afiş asarken insanlar bize mımızı nasıl uygulamaya koyacağımızı tahayyül et- Eylül ayında Batı’daki Aachen seçim bölgesinden celikle pragmatik olduğu yerel siyasete bağlıyım”. hakaret ediyordu” diye hatırlıyor. Sosyal demok- mekte zorlanıyorum. Jusoslarda bazı hayal kırıklık- seçilen 34 yaşındaki kadın Milletvekili Ye-One Rhie, SDP’nin yeni milletvekilleri arasında hemşireler, rat gençlerle olan bağı her şeyden önce aşırı sağla ları olacağı kesin. Umarım Scholz’a duyduğumuz “Olaf Scholz hem kendinin hem de hükümet progra- ilkokul ve lise öğretmenleri, elektrikçi, startup ku- mücadele etme arzusuna dayanan Langer, sözle- güven haklı çıkar. Bundestag’daki yenilenen grubu- mımızın arkasında SDP’yi birleştirmeyi başardı” di- rucusu, küçük çocuk eğitimcisi, hava kuvvetlerin- rini şöyle sürdürüyor: “Ama ben Ajanda 2010’a, muz sayesinde bu yasama döneminin Schröder’in- ye vurguluyor. “Ajanda 2010 politikası bizi uzun za- den bir subay ve teğmen, polis, gümrük memuru işsizlere yönelik yaptırımlara, onların üstünde kinden farklı olacağına dair umudumuz devam edi- man felç etti. Ama Schröder’in yasama döneminin ve bir itfaiyeci de bulunuyor... toplanan şüphe bulutlarına karşıydım. Jusos’lar yor”. Hâlâ öğrenci olan arkadaşı Marvin Müller bir başka boyutunu da hatırlamak gerekir, bu da va- buna her zaman karşı çıktılar.” ise şunları belirtiyor: “Bugün için her şeyden ön- tandaşlık yasası reformudur” diye ekliyor. Kızıl-ye- Sendikalarla işbirliği ce önemli olan son yıllarda açılan iç tartışma alan- şil koalisyonu kan esasına dayalı vatandaşlık ilke- ‘Gençler iktidara talip’ 58 yaşındaki Kathrin Michel, Bundestag’a se- larının kapanmaması. Biçimsel ve stratejik taviz- si yerine 2000’li yılların başında toprak esasını getir- çilmeden önce, bir kimya şirketinde satış müdürü SDP’li gençler, 2017 yılında, sosyal demok- ler içerisinde kaybolarak geçmişteki hataları tekrar- di ve Almanya’da yabancı ebeveynlerden doğan ki- olarak çalışıyordu. Sendika çalışmalarının ardın- ratlarla muhafazakârlardan oluşan yeni bir hükü- layamayız. Aksi takdirde yeniden partinin yarısının şilerin vatandaşlık almasını mümkün kıldı. Bu re- dan 2012’de SPD’ye katılmış. “Belli bir noktadan mete karşı seslerini yükselttiler. Aynı bölgede, uçup gittiğini görürüz.” 21 yaşındaki genç adam mi- form olmasaydı, Güney Koreli ebeveynleri 1986’da sonra bu alanda aldığım sorumluluğun yeterli ol- Greifswald’da faal olan 27 yaşındaki Avukat Jo- zahi bir dille şunları ekliyor: “O zaman da SPD ba- Almanya’ya göç eden Ye-One Rhie parlamentoya madığını gördüm. Benim için SDP, çalışanlar ve hannes Barsch, “Parolamız partinin tüm yerel şu- sit bir emekliler kulübüne dönüşebilir.” girmekte zorluk çekecekti. “Ekim başında yeni mil- sosyal politika açısından şartları iyileştirebilecek belerinde büyük koalisyona karşı çıkan bir önerge letvekilleri kendilerini tanıtırken, birçoğumuz va- kapasiteye sahip tek partiydi” diye belirtiyor. Ya- sunmaktı” diye vurguluyor. Kendi şubesiyle, da- tandaşlığa geçtiğimiz tarihi de söyledik. Daha farklı kın zaman önce parti şubesinin eşbaşkanı olarak ha sonra Kassautzki’yi kendi seçim bölgelerinde bir milletvekili nesliyiz, çoğumuzun göçmen geçmi- atandığı Saksonya bölgesinde, sendikalarla el ele adaylığa taşıdılar. “Bugün eğer Bundestag’da el- Çeviri: Zeynep Peker şi var, topluma daha fazla katılım, LGBTİ+ temaları, çalışmayı arzu ediyor. Michel şunları vurguluyor: liye yakın Jusos varsa bunun nedeni ülkenin fark- bizim açımızdan bir adalet sorunu olan iklim gibi ko- “Özellikle taşeronlar arasında daha iyi çalışma ve lı yerlerinde gençlerin kendi fikirlerini kabul et- nulardan daha fazla bahsediyoruz.” maaş koşulları getirmek istiyoruz. Tüm Almanya tirmek için iktidarın bir bölümüne talip olmaları- için ve özellikle de haftalık çalışma süresinin Ba- dır” diye vurguluyor. Ertesi yıl SDP, programlı bir ‘Herkes için daha iyi bir tı’daki ortalamayı her zaman geçtiği ve eşit iş için “yenilenme” sürecini başlattı. (1) Oskar Niedermayer, “Almanya’daki Parti üyele- hayat fikri olmalı’ ücretlerin hep daha düşük olduğu kendi bölgemiz “Neredeyse her yerde atölyeler düzenlendi, bura- ri: 2020 Versiyonu”, Arbeitshefte aus dem Otto-Stammer- açısından bu çok önemli.” larda 14 yaşından 70 yaşındaki birine kadar herkes Öte yandan, bu yeni neslin nihayetinde eski sos- Zentrum, no: 31, Berlin, 2020. SDP, son yıllarda, geleneksel ortakları olan sen- bir masanın etrafında açıkça tartışabiliyordu” di- yal demokrat başbakana dair pek az anısı var. Genç (2) Kaynak: Deutscher Bundestag, “Alman Federal ye hatırlatıyor Kassautzki. 2019’un başlarında, par- bir kadın milletvekili “Televizyondaki Gerhard dikalarla ilişkileri yenilemek için çaba sarf et- Meclisi Seçimleri”, 2021. ti yeni bir “sosyal devlet kavramını” benimsedi. Bu Schröder ile dalga geçen mizah programlarını bi- ti. Schröder’in politikasına en başından beri muha- (3) Okuma önerisi: Olivier Cyran, “Alman mucizesinin çerçevede Hartz IV’ü resmen reddetti, işsizlik taz- raz hatırlıyorum” diyor. Rostock Jusosları içerisin- lif olan Klaus Barthel şöyle açıklıyor: “Şirketlerin cehennemi”, Le Monde diplomatique, Eylül 2017. minatının süresinin uzatılması ve asgari ücretin sa- de faal olan Tom Lüth de “Schröder’in medyada- içerisinde işçilerin yanında yer alarak programımı- (4) Florian Diekmann ve Marcel Pauly, “Birliğin oy atte 12 Avro’ya yükseltilmesi için çağrı yaptı -bu ki görüntülerini, sesini taklit eden komedyenleri” zın temelinde yer alan sosyal görüşleri savunduk ve kaybetmesi”, Der Spiegel, Hamburg, 27 Eylül 2021.