Catalog

‘ P C S olitika sabit, strateji değişken...’ TRATEJİ 7 Şaron’un dönüşümü H. Miray Vurmay TUSAM Ortadoğu Araştırmaları Masası mvurmay@tusam.net artışmalı Gazze’den Çekilme Planı’nın hayata geçirildiği Ağustos 2005’ten bu yana İsrail’de sular durulmuyor. İsrail’de aşırı sağın neferlerinden olan Ariel Şaron’un kendi tabanı ile çatışmasına neden olan Gazze’den Çekilme Planı’nn ilk aşamasının uygulamaya konulması ve İsrail’in Gazze’den tek taraflı olarak çekilmesinden sonra, Şaron’un iktidar ortağı partisi Likud içerisinde derin çatlaklar meydana gelmişti. Şaron, parti içi muhalefet ile uğraşırken, Likudİşçi Partisi koalisyonu da çatırdamaya başladı. Kısa bir süre önce liderliği Şimon Peres'ten devralarak İşçi Partisi’nin yeni lideri olan Amir Peretz'in, önceki gün partisinin hükümetten ayrılacağını ilan etmesi ile de ipler resmen kopmuş oldu. İşçi Partisi’nin çiçeği burnunda lideri Amir Peretz'in hükümetten ayrılma kararının hemen ardından hem başbakanlıktan hem de Likud Partisi’nden istifa eden Şaron “liberal ve barış yanlısı” olarak tanımladığı yeni bir parti kurdu. Şaron’un ismini önce Ahrayut Leumit (Ulusal Sorumluluk) olarak açıkladığı, daha sonra Kadima (İleri) olarak değiştirdiği yeni partisi, İsrail’de dengeleri alt üst etti. Şaron depreminin etkisi henüz geçmemişken büyük bir artçı şok da liderlik yarışını kaybeden Şimon Pe aron’un Gazze’den Çekilme Planı, İsrail kamuoyunu Ş geçtiğmiz dönemde bölmüştü. Plan, İsrail siyasetine de derin izler bırakacak gibi görünüyor. İşçi Partisi ile Likud Partisi’nin varlığıyla iki kutuplu bir siyasi yapı günümüzde bozuluyor. Likud’dan ayrılarak Kadima’yı (ileri) kuran Şaron, İsrail siyasetinin üçüncü kutbu olma yolunda ilerliyor. Şahin Şaron’un Likud’dan kopuşu kendi dönüşümünü de gözler önüne seriyor. T res’ten geldi. Düzenlediği bir basın toplantısı ile partisinden ayrıldığını ve seçimlerde Ariel Şaron ve yeni partisi Kadima’yı destekleyeceğini ilan eden Peres, İsrailFilistin sorununu barış ile çözebilecek tek ismin Şaron olduğunu sözlerine ekledi. Şaron’un son hamlesi ve Peres’in açıklamaları İsrail siyasetinde yeni bir döneme girildiğinin açıkça gözler önüne seriyor. O, artık bir ‘güvercin’ iyasi hareket tarzı ve üslubu nedeniyle İsrail’de "buldozer" lakabıyla anılan Ariel Şaron’un lakabına yakışır şekilde “yıkıcı” bir hamle ile yeni bir parti kurması İsrail’de şok etkisi yarattı. Aşırı milliyetçiliği ile bilinen Şaron’un yeni partisi Kadima’yı "liberal" olarak tanımlaması kafaları karıştırdı. İsminin bundan böyle “barış” ile birlikte anılmasını isteyen Ariel Şaron, şiddetin bir çözüm olmadığı, Internatıonal Herald Tribune 1 Aralık S Ariel Şaron: 928 yılında, İngiliz mandası altındaki Filistin’in Kfar Malal bölgesinde dünyaya gelen Ariel Şaron, hem siyasi hem de dini Siyonizm’in katı savunucusu olan, dindar bir aileden geliyor. Henüz 14 yaşındayken, daha sonra “Zeva Haganah Le Yisrael”e yani İsrail Ordusu’na dönüşecek olan yeraltı örgütü “Haganah”a katılan Ariel Şaron, 1948’de İsrail Devleti’nin ilanı ile başlayan ilk Arapİsrail Savaşı’nda 20 yaşında iken “Birlik 101” isimli bir komando birliği kurdu ve birliğe bizzat komutanlık etti. Aynı zamanda İbrani Üniversitesi’nde hukuk öğrenimi gören Şaron, askerlikten sonra siyasete atıldı. Tüm siyasi kariyeri ve hatta hayatı boyunca Revizyonist Siyonizm çizgisinde radikal sağ ve Mesianik Siyonizm’in savunucularından oldu. Genelkurmay Başkanı olma olasılığının az olduğunu anlayınca 1972’de Ordu’dan emekli oldu. Ancak, 1973 Yom Kipur Savaşı ile tümgeneral olarak orduya geri döndü. Savaşın ardından siyasi kulvara geçme kararı aldı ve 1972’de milletvekili seçildi. 1976’da ise, Şolomzion Partisi’ni kurarak, 1977’de iki sandalye ile İsrail Parlamentosu “Knesset”e kendi partisi ile siyasi bir lider olarak girdi. Ay 1 Filistinliler yaşamak için hergün İsraile geçip çalışmaya mahkum. (6 Aralık) nı seçimler sonrasında sağ koalisyon içerisinde iktidara geldi fakat, bir süre sonra partisi Şolomzion’u lağvederek içinde bulunduğu koalisyonun ana partisi Herut’a katıldı. 1982 Lübnan Savaşı ile siyasi ve askeri kariyerini birleştiren Şaron, Begin hükümetinde Savunma Bakanlığı yaptığı dönemde adının dünya tarihine “kanlı harflerle” yazılmasına neden olan Sabra ve Şatilla Katliamı ile “Beyrut Kasabı” unvanını aldı. 1999 yılına gelindiğinde, Netenyahu’nun seçim yenilgisi sonrası istifa etmesi, Şaron’un siyasi kariyerinde bir diğer dönüm noktası oldu. Netenyahu’dan boşalan liderlik koltuğuna oturan Şaron, 2000 Eylül’ünde, meşhur “Tapınak TepesiHaremül Şerif Yürüyüşü” ile önce II. İntifada’yı ateşledi, ardından da 2001 Şubat’ında Ulusal Birlik Hükümeti’ni kurarak iktidara geldi. İktidarı boyunca uyguladığı politikalarla her daim gündemde kalmayı başaran Ariel Şaron, Filistin’in merhum lideri Yaser Arafat’ı Ramallah’taki karargâhı Mukata’ya hapsedip tecrit etmesi, tamamlandığında Batı Şeria’yı çevreleyecek olan Güvenlik Duvarı’nı inşa ettirmesi, Yol Haritası’ndaki tutumu, tüm baskılara rağmen Gazze’den Çekilmesi ve son olarak da başbakanlıktan istifa etmesi ve partisi Likud’dan ayrılıp Kadima’yı kurması ile İsrail’in en çelişik siyasi kişiliklerinden biri olarak tarihe geçti.