Catalog

6 Dış Politika CUMHURİYET’İN GÖZÜNDEN 2015’E BAKIŞ Ergin Yıldızoğlu’na göre uluslararası politika 2015 yılına artan gerginliklerle, belirsizliklerle giriyor İşbirliği daha da zorlaşacak Rusya faktörü öne çıkacak 2014, Türkiye’nin dış politi kadaki “tarihi Suriye yanlışı”nın bedelini ödemeye devam ettiği bir yıl oldu. Üstelik bu politika Ankara’yı başta Rusya ve pek çok Batılı ülkeyle karşı karşı ya bıraktı. Yılın son günlerinde ise Türkiye’ye kuzeyden, yani Rusya’dan beklenmedik bir öneri, hem de “altın tepsi”de geldi. Rus ya Devlet Başkanı Putin An kara ziya reti sıra sında, ül kesinin do ğal gazını Batı’ya ulaştıra cak “Gü CENK BAŞLAMIŞ Medya Günlüğü ney Akım” projesini Avrupa Birliği’nin tutumu nedeniyle rafa kaldırdı ğını, yerine Türkiye’den geçe cek yeni bir boru hattı kurmak istediklerini açıkladı. 63 milyar metreküp kapasiteli, 20 milyar dolar değerindeki proje, Sov yetlerin dağılmasından bu ya na enerjide “köprübaşı” olma ya çalışan Türkiye için son de rece önemli. Ancak ortada iki kritik soru var: Birincisi, her ne kadar Batı’nın “boğmaya” ça lıştığı Rusya kendine müttefik arıyor olsa da, “tarihsel düşma nı” Türkiye’yi kendi eliyle güç lendirecek böyle bir hamle ya par mı? İkincisi, Moskova’nın enerjideki tekelini kırmaya ça lışan Batı projeye “yeşil ışık” yakar mı? 2015, dış politikada “Rusya faktörü”nün öne çıka cağı ve çok tartışılacağı bir yıl olacak görünüyor. “Uluslararası politika 2015 yılına artan gerginliklerle, belirsizliklerle giriyor. Küresel çapta düzen kuracak, olayları belirleyecek bir hegemonyacı gücün yokluğu giderek, özellikle bölgesel düzeyde kendini hissettiriyor” diyor yazarımız Ergin Yıldızoğlu ve bize bir panaroma çiziyor: Avrupa sınırında Ukrayna, IŞİD ve benzeri yapıların bölgesi olarak Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da, Çin’in 2014 yılında artan iradeci dış politikası, Japonya ile gerginleşen ilişkileri bağlamında Uzak Doğu bölgesi üç potansiyel jeopolitik “tren kazası” noktası oluşturuyor. Av rupa adına, artan oranda Almanya konuşmaya, askeri kapasitesini arttırmaya kararlı olduğunu göstermeye başlarken, Rusya denetlenmesi, engellenmesi zor bir statüko karşıtı güç olarak, Avrupa’dan Ortadoğu’ya, ERGİN YILDIZOĞLU Uzak Doğu’ya ka dar etkisini gösteriyor. Çin ise petrol fiyatlarından, Rusya ile Batı arasındaki gerginliklerden yararlanarak, dolardan uzaklaşarak yükselmeye devam ediyor. Yıldızoğlu’na göre böyle bir ortamda, kendi manevra alanlarının genişliğini abartan, devlet kapasitesini ve yakın çevre jeopolitiğini doğru değerlendiremeyen, iç politika öncelikleriyle dış politika önceliklerini senkronize edemeyen orta büyüklükte güçleri, 2015 yılında hızla ortaya çıkarak gelecek yıllara doğru genişleyerek yaygınlaşabilecek riskler bekli yor. Yıldızoğlu “Ekonomik düzlemden gelecek, mal kriz, deflasyon, döviz savaşları gibi olası gelişmeler, böyle bir dünyada siyasi sorunların çözümünde işbirliği yapmayı daha da zorlaştıracak. Ekonomik sorunların etkisiyle kendini 2015 yılında giderek daha fazla hissettirecek, dış politika reflekslerini etkileme olasılığı yüksek bir gelişme de özellikle Avrupa’da sağ ve soldaki uçlarda gittikçe güçlenen siyasi partilere akımlara ilişkindir. 2015 çok daha sarsıntılı bir döneme geçişin ilk yılı olabilir! Yalnızlık politikası sürecek IŞİD namluyu Türkiye’ye çevirebilir Türkiye’nin dış politikada sorunları artacak gibi gözükü yor. Hükümetin değerli de olsa “Yalnızlık Politikası” yumu şak gücünün artmasını sağla madığı gibi katı gücünün de gelişmesine yardımcı durumda değil. BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliğine seçilememek yumuşak gücün kaybedilmiş olduğunun açık örneği. Prof. ERSİN Türkiye AB’den uzaklaştı KALAYCIOĞLU ğı ölçüde Ortadoğu’daki ül İstanbul Poli keler için albenisini yitiriyor. tikalar Merkezi AB’nin kapısı haline geldiği Kıdemli Uzma zaman Arap ülkelerinin gö nı, Sabancı Üni zünde değeri de yumuşak gü versitesi Sosyal cü de artıyor. Ancak bunun Bil. Fakültesi için de önce Türkiye’nin ken di evinin içini demokratikleştirmesi lazım. Bu da belki ancak 2015 seçimlerinde AKP’nin biraz oy ve birçok Meclis sandalyesi kaybetmesiyle müm kün. Bugünkü koşullarda demokratik hukuk dev leti olma yolunda ileri bir adım atma şansı yok muş gibi gözüküyor. IŞİD, Suriye ve Irak’tan sonra en büyük tehdidi komşularına yö neltmiş durumda. Dört bir yandan ci hatçıların barındı ğı bu alan günün birinde namlula rı Türkiye’ye çevirebilir. IŞİD ile bağlantılı bir başka tehdit bu yaz yaşanması muhtemel Kerkük savaşı. Gerek Irak merkezi BORA BAYRAKTAR Euronews İstanbul Temsilcisi, Kültür Üniversitesi Öğr. Gör. hükümeti gerek Arap dünyasının geneli gerekse IŞİD, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin bir oldubitti ile petrol zengini Kerkük’ü yutmasına sessiz kalmayacağını gös terdi. IŞİD Kerkük’te yığınak yapıyor. Suriye’de Türkiye’nin üzerine planlama yaptığı Esad rejiminin devrilmesi de şu an için pek mümkün görünmüyor. 27 Aralık 2014 Cumartesi İstikrarsızlık ve teröre devam 2014’te Batı’yı ve Türkiye’yi meşgul eden ve işlevselliğini yitirmiş devletlerden (Su riye, Irak, Afganistan, G. Sudan gibi) kay naklanan istikrar sorunu, bu devletlerde ki iç çatışmaların ülke dışına taşan, genel de terör kıyafetine bürünen yansı maları, yeni yıl da da devam ede ceğe benzemekte dir. Enerji fiyatla rının düşmesi hem Ortadoğu’nun pet rol ihracatçısı ül kelerinde, hem de Rusya’da önemli sorunlara yol aça Prof. Dr. İLTER TURAN caktır ki, bu du İstanbul Bilgi Üniver rum Türkiye’nin sitesi Uluslararası mal ve hizmet ih İlişkiler Bölümü. racında ciddi sı kıntılarla karşılaşabileceği anlamına gele bilir. AB ülkeleri içinde 2015’te yapılacak seçimler, Birlik içindeki iç geçimsizlikle ri daha da artıracaktır. AB ile Ankara iliş kilerine bakarsak, taraflar iyileşmeyi arzu lamakla birlikte bu konuda mesafe katedil mesi zaten zordu, son gelişmeler karşısın da ise hiç mümkün gözükmüyor. C MY B