26 Aralık 2024 Perşembe Türkçe Subscribe Login

Catalog

Sakarya Meydan Muharebesi İnönü savaşlarının ardından Anadolu’da ilerlemeyi sürdüren Yunan birliklerinin üç kolordu halinde toplanmış kuvvetleriyle 23 Ağustos 1921 günü taarruza geçmesiyle Sakarya Meydan Muharebesi başladı. Türk birlikleri İnönü’de yaşanan çarpışmalarla yorulmuş, silahcephane ve her türlü ihtiyaç konusunda sıkıntılar çekilmeye başlanmıştı. Ordunun ihtiyaçları için seferber olmuş halkın dört bir taraftan gönderdiği malzemeler belli noktalarda toplanıyor, bunların kimi kayıklarla, kimi kağnılarla, kimi de insanların sırtlarında gerekli bölgelere taşınıyordu. Günler süren çarpışmalarda Yunan kuvvetlerinin taarruz girişimlerine karşı taarruzla yanıt veren Türk kuvvetleri, zaman zaman geri düşse de gücünü topladığında bu girişimleri arka arkaya püskürterek etkisiz hale getirdiği gibi, düşmana büyük kayıplar yaşattı. Taarruz, top atışları ve göğüs göğüse çarpışmalarla devam ediyordu. Daha fazla direnemeyeceklerini anlayan Yunan ordu kumandanlığı, birliklerinin Sakarya’nın batısına çekilmesine karar verdi ve birlikler bu emir doğrultusunda çekilmeye başladı. Yunan ordusu artık Türk ordusunun taarruzlarına karşılık veremeyerek işgal altındaki tüm tepeleri terk etmek zorunda kalmış, Sakarya Nehri’nin doğusundan batıya doğru ilerleyerek Türk ordusunun takibi sonucunda SeyitgaziAfyon hattına çekilmişti. Hem Türk hem de Yunan ordusunun büyük kayıplar verdiği Sakarya Meydan Muharebesi aralıksız süren bu kanlı çarpış 23 Ağustos 1921 maların ardından, 13 Eylül 1921’de Yunan birliklerinin geri çekilmesi üzerine sona ermiş oluyordu. Türk ordusunun Sakarya’da kazandığı zaferi Mustafa Kemal şu sözlerle müjdeledi: “Yirmi bir gün ve gece devam eden Sakarya Meydan Muharebesi, ordumuzun tam bir zaferiyle son bulmuştur.” Zafer haberini alan Türk halkı tarafından tüm ülkede bayram ilan edildi ve dört bir yanda coşkun kutlamalar gerçekleştirildi. Kars Antlaşması Türkiye’nin Doğu sınırını güvence altına alan ve aynı zamanda Batılı devletlerle yapılacak görüşmelerde pazarlık payını artıran Moskova Antlaşması’nın hükümleri uyarınca, Kafkas cumhuriyetlerinin de bu antlaşmayı kabul ettiklerini beyan eden bir antlaşma imzalanması ve antlaşma hükümlerinin uygulanabilmesi için, onay belgelerinin değiştirilmesi gerekliliği doğdu. Moskova Antlaşması’nın onay belgelerinin 22 Eylül’de Kars’ta değiştirilmesinin ardından antlaşma yürürlüğe girmişti. 13 Ekim 1921 tarihinde “Türkiye ile Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan Arasında Dostluk Antlaşması” adı altında imzalanan Kars Antlaşması, Moskova Antlaşması’nın söz konusu Sovyet Cumhuriyetleri tarafından onaylandığına yönelik hükümler içeriyordu. Görüşmeler sırasında Türkiye adına Ankara Hükümeti temsilcisi, Sovyet Cumhuriyetleri adınaysa Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan temsilcilerinin bulunduğu antlaşma, bazı 13 Ekim 1921 özel maddeleri de kapsıyordu. Buna göre; Türkiye gümrük ödemeksizin limanından serbest olarak yararlanabileceği Batum’u Gürcistan’a bırakacak, Nahcıvan bölgesi özerk bir yönetime sahip olacaktı. Taraflar arasındaki sınırlar bu antlaşmayla birlikte saptanmış olmakla beraber ticaret, ulaşım, gümrük, güvenlik ve sağlık konu larında ortak önlemler alınacağı da ayrıca belirtiliyordu. Kars Antlaşması, 16 Mart 1922 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından onaylandı ve onay belgeleri 11 Eylül 1922 günü Erivan’da değiştirilerek uygulamaya alındı. 377
Subscribe Login
Home Subscription Packages Publications Help Contact Türkçe
x
Find from the following publications
Select all
|
Clear all
Find articles published in the following date range
Find articles containing words via the following methods
and and
and and
Clear