Catalog

/letişım Yayınları geçen hafta. ikiMehmet Ali Aybar kitabıyayımladı. "BırSiyasal Düşünür OlarakMehmetAli Aybar", Barış Ünlü 'nün lisans tezinin kısaltılmış hali. Aybar'ın politik bir biyografısi. "Marksızm ve Sosyaliztn Üzerine Düfünceler "adını taşıyan ıkrncı kıtap ıse Mehmel Ali Aybar 'ın ölümünden sonra arfivınde bulıınan yuyımlanmışyazılanndan derlenmiş. Kitabın okur ıçın bır ılgi çekici yanı da YuşarKemal'in "BüyükBir üüşünürün Son Kıtabı " buşlıklı önsözü. Aylin Özman 'ın yayına hazırladığı kitaptan Türkiye'deordu, dei'let ve demokrası kuvramlarını irdeleyen birbölüın aktarıyoruz. MEHMET ALt AYBAR karşıhıçkımse;herşey Dcvlctiçin Tann buyruğıına ve tann düzenine de",bizdcki devlet anlayışuıaeldı başkaldırma olarak görmüşlerdir. ven gıbi uyar. Oysa demokrasi Çünkübuyurmak, karşı çıkılmadan "muhalefet" hakkıdemektir; yanı buyurmak, onların doğal haklarıDevleti temsil edenlere karşı olma dır; Tanrısal haklarıdır. Onlar, yernın, hak sayılması demektir. Devle yüzünde 1 ann 'nın gölgesi olan sulti yüzyıllardırbildikleri gıbı yönet tanınvekilivevekilinvekıllendır. miş olanlara, bu lyıce ters geliyor. Buyurma hakkı, artık dinsel bir teDevlete sahip olanlar sınıri, karşı mele oturtulmuyor, ama yüzlerce olmayı başka türlü düijunmeyi, en yılıngeleneklerı.gencde "Sezar'ın büyük sue saynıışlardır. lileştırıyı, hakkını Sezar'a" veriyor. üsmanlı larda, Enderun'un, Yeniçeri Ocagrnın medreselerin işlevini, XIX. yiizyıldan beri Mülkıye (Siyasal Bilgiler l?akültesi), Galatasaray Sultanisi ve Harbiye başta olmak iizere, yüksek devlet memunj ve komutaıı yetiştiren birtakım eğıtım ocakları yapıyor. Bunların en önemliüi ve güçlü olanı Harbiye kuşkusuz. Buradaeğıtımintemelini "disiplin" oluşturuyor: Üstün buyruğuııa nıutlak ıtaat... Tann buyruğu yerini komutanın buyruğuııa bırakmıştır.öğrencıler, Fürkıye C'umhunyeti' ni kollamak, korunıakla görevli bir büyük kurumun, Türk Ordusu'nun, düşünce özgurlüğüne, eleştiriye yer olmayan, buyrukçu geleneklcrin içinde yetışıyorlar. Herbirinin ideali Atatüık olnıaktır. Atatürk'ü hangi koşulların Atatürkyaptığı: Meclis'te Atatürk'ün, buyurarakdeğıl, tartışarak, görüşlerının doğruluğunu kaıııtlamaya çalışarak, başkanlık yaptığı, yetennce vurgulanmadan, sadece "dehası"nın altı çıziliyor. Kanzmatık bır şet'ınıajı veriliyor gençlere. Demokratık geleneklere sahip değılız Aıle içinde,okullarda, özguılükçü bir eğitim görmüyoruz. Ilukıık f'akültelerınıizde bile, demokrasi, temel özgürlükler, karşı olına hakkı, ınsan düşüncesi ile orgaııık bağları içinde sındire sındire öğretılmıyor. Demokrası, ınsanı, sonıut insanı. çalışan, yaratan, diişüncıı, her bırı başka türlü duşunen, düşuncesini serbestçe ortaya koyan insanı, en yüce değer olarak tanıyan, dolayısıyla halkın sağduy usuna inanan bir yaşam bıçımıdır. Oysa Osmanlfdan ben, Devlete sahip olaıılarsınıfı,msanları"havas" ve "avam" olarak ıkıye ayırmısj, "avam"dediği"halk"a, değer vernıemiştir. liskiden halkın aşağılanması doğaldı. Sonra zaınan değiş T ürkiye'de oldum olası Devlet her şeydir. Devletin üstüııde ve dışında bır güç düşünülemez. Osmaıılfdaııbu yana Devlet felsefemizde köklü bir değişiklik olduğu söylencmez. Bu merkezci ve tepcden iıuneci, ceberrut y önetiın bıçımı, gerçekte faşizmın ıcadından yüzyıllar öııce tezgâhlanmış bir taşist yönetımdır. Mussolinı'nin şu ünlu formülü " Devlet dışında hiçbir şey, Devlete 27 Mayıs'm ardından anayasayı hazırlamak içi/ı olu$turulun Kurucu Meclis ve Ismet Inönii...