Catalog

30AĞL1STOS 1998 SAYI 649 17 Savaşa rağmen a$k van/f, sonu ölüm koksa da... Capa 'nın objektifındcn Macaristan'ın Budapeşte kentınde doğdu. kuruculan arasında yer aldı. Serbest Asıl adı Andrei Fiedmann'dı.1930'lu çalışan fotoğrafçılarca kurulan ilk ajanstı Magnum. Aynı yıl Fıüstın'dekı çarpışmaları yıllarda Macarıstan'dan aynldı. Kısa bir görüntüledi. I954 yılında Life Dergisi için süre Beriin'de kaldı. Bir arkadaşından Vietnam'a gittı. ödünç aldığı Voıgtlaender marka fotoğraf makinesi bütün hayatını değiştirdi. Çektiği Aynı yıl Çinhindi'nde Thai Binn yakınlannda yürüyen askeıierı çekmek için arabasıyla fotoğrafları satmaya başladı. 1931 yılında birliklerin önüne geçtiği sırada bir mayının Berlin'deki bir fotoğraf ajansı onu patlaması sonucu öldü. Kopenhag'a Troçki'nın fotoğrafını çekmeye Capa fotoğrafçı olarak görevının ölüm gönderdi. Profesyonel fotoğrafçılığa da kalım savaşı içindeki insanlan tanıtmak böyle başladı. Naziler iktidara gelince olduğunu söylemış, fotoğraflarında savaşın Almanya'yı terkederek Fransa'ya yerleşti. tüm korkunçluğunu gözler önüne Adını ilk kez Paris'te duyurdu. Onun için sermışti.^ şöyle diyorlardı: Çok zengin olduğu içın fotoğraflarını alışılmadık fıyatiara satan bir Amerikalı fotoğrafçı. Aslında gerçek böyle değildı. Hılesı anlaşıldığında fotoğrafları herkesçe aranır hale gelmiştı. 0 da Capa adını kullanmayı sürdürdü. Kısa ama hareketlı yaşmında beş ayrı savaş görüntüledi. İlk kez 1936 yılında fotoğrafçı olan sevgılisı Gerda Taro ve arkadaşı Chim ıle birlikte Ispanyol iç savaşına katıldı Taro, çarpışmalar sırasında bir tankın altında kalarak öldü. Robert Capa, cepheden cepheye gezerek fotoğraf çekmeyı sürdürdü. ölümün acımasızlığını hep yakın planlarla görüntüledi. Ispanyol ıç savaşı sırasında, bir askerı, tam vurulduğu anda gösteren "ölum Anı" adlı klasıkleşmiş fotoğrafı bu dönemın en unutulmaz urunü oldu. Ikınci Dünya savaşı sırasında Afrıka, Sıcılya ve Italya'daydı. Normandiya çıkartmasının en unutulmaz fotoğraflarını da o çektı 1948'de Magnum Photos fotoğraf ajansının Robert Capa L lunan genç kadınlar, gözlerinden nefret fışkıraninsanlarlaçevrelenmiş,yırtılmışclbiselerinın ıçınden görünen bedenlerıni örtmeyeçalışıyorlardı. Kalabalığin,bukadınlarınutançlarındanbüyük birhazduyduğu ortadaydı.Ortaçağsadizmidirilmiş.duyulan sevinç işkeneeyle pekiştirilir halc gelmışti. Doğruydu, Fransa, Hollanda, Belçika, Danimarka vc Norveçli bırçok kadın, işgalciAlmanaskerleri ileilişkiycgirmişlı. Bunların tam olarak kaçkişı olduklanna dair sadecekabatahminler'yürütülüyordu. Rakamları tahrnin etmekteki temel olçütlerden biri, buülkelerdebutür ilişkilerdendoğan çocukların sayıEbba D. Drolshagen, sıydı.Nüfuskayıtlarınagöre, Fransa 'da 100 bin, Hollanda'da 50 bin, Belçika 'da 40 bin, Norveç'te 10 bin, Danımarka'da da 6 bin civarında Alman askerçocuğubulunuyordu. Alman askerlerinin,DoğuAvrupaülkelerindc tüm vahşetlerini sergileyerek bir yok etnıe savaşına girişmışken, Norveç ve Danimarka'da, Fransa'nın bazı bölgeleri ile Avrupa'nın batı kesimlerinde, sivil halka daha saygılıdavrandıklarıve savaş kurallannauydukları dabiliniyor. Ayrıcakesin kaynaklardanalınanbilgilcregörebubölgelerdetecavüzoranlan da birhayli düşüktü. Yani yaşananilişkilerbıreraşkilişkisi.doğançocuklar dabireraşk çocuğuydu. Ama öyle de olsao kadınlar vcoçocuklarda bir dramyaşadılar. litik olarak buişgale'y dım edecekler'gerekçesiyleilkbaşlardaonaydahi verilmişti. Norveç'te iş bulmak, bulunan işten kanndoyuracakkadarparakazanmakartıkolanaksızhalegelmişti. Almanlar, tarlalardakiçalışmalar karşılığında normal ücretlerin 35 katını ödüyor, sevgililerini kolluyor, kadınlarakibardavranıyorlardı.Çıkarveaşkartık kcsin çİ7gilerle birbirindcn ayrılamaz haldcydı Zamangeçıyor,bağhlıklaraşkadönüar İşgalden dokuz ay sonra... Ancak hıç kimsc bu kadınlar ve bu çocuklarhakkındayıllarcanetckbirsözsöyledine debirşeybilmekistedi.özellikleAlmanya, savaş sonrasıedindiği'bilinç'uyarınca savaşın bu sonucuy la da i Igilenmcktenonu yok sayarakkaçındı. Hamburglu Alman yazar Drolshagen ise, bugüne değin tarihle hcsaplaşmayı birçok alandavckişidc sınırlandıran 'suçlanma' ya da ^savunma' duygulanndan sıyrılarak bu konuya eğilmeyi, hcm kişıscl hemdeulusal bırborç saydı. şüyordu. Savaşın fiilen yaşanmadığı bu ülkelcrdc Alman askerlerıne'DenSnılleFritz'lakabı takılmıştı. 'Sevgıli Fntz'lerlcevlenenlerbile vardı. Bunlardan biri, bir l'ritz'le 1942 yılında tanışan ve onunla savaş sürerken evlenenbirNorveç'liydi ve "Almanlar, iilkemizegirdiklerindenasıldıanlatamam... BızasImdabizımlesürekli oynaşmak ısteycn köy delikanlılanna alışkındık ancak onlar* Alman bırlıklerı 9 Nısan 1940 tarihinde Danimarka ve Norveç'egirdiklerinde, Iskandinavlar dehşete düştüler. Norvcç'in o tarihteki niifusu olan 3.2 milyon insan, ondan sonrakı beş yı lı 400 bin A Iman askcriyle pay laşmak zorunda kalacaktı. tlk9ayınsonundaanneleri Norveçli babaları işgalci olan ilk bebekler doğmaya başladı. Norveçli tarih uzmanlan, yaklaşık 50 bin kadar Norveçli kadının bu sürc içinde Alman askerleriyle ciddi ilişkileryaşadıklarını varsayıyorlar. Norveçlilerveışgalcilerbirbirleriyle iç içe yaşıyor, çalışıyorlardı. Günlükyaşam içinde savaş, ölüm ve kan yoktu. Po Yıl 1940. Norveçli kadınlar Alman askerleriyle birlikte...