Catalog

'Ankara'da vapur battı' diye gazete sattım Lale Flloğlu nu genellikle Deniz Yollarf nın KadıköyKaraköy Şehir Hatları'nda gidip gelen vapurlarda göruruz. Kadıköylü yolcuların aşina olduğu bu yüzü, eğeı ilk kez görüyorsanız, elinizdeki gazeteden ya da yudumladığınız çaydan bir an da olsa ayrılıp söylediklerine kulak kabartırsınız. HeIe bir de 'sözlü reklamlar'a başlarsa, merakınız biraz daha artar ve bu insanın kim olduğunu düşünmeye başlarsınız... Bir iki yazarımıza malzetne olmuş Burhan Demircan'ın, namı diğer "Burhan Pazarlama"nın, Istanbul'daki Şehir Hatları vapurlarınaseyyar satıcıhğı sokmuş ilk insan olnıadığını biliyoruz; ama "uçakta satış yapan ilk işportacı" sanırız Burhan Demircan'dır. Satış işini şova dönüştürerek insanları eğlendirmeyi ilke edinen Burhan Pazarlama'ya göre, her yerde ve her zaman satış yapmaic mumkün. "Lokantaya gitsem orada da duramam, garsona satış yapanm. Eğer satacak malım yoksa kolumdaki saati satarım" sözleri Burhan Bey'in hastalık halini alan seyyar satıcılığını bir parça da olsa anlatıyor. Bir Yalova vapur yolculuğunda bu kez biz Burhan Demircan'ı yakalıyoruz. Ancak önceliği işine tanıyan Burhan Demircan'la sohbetimiz bitmeden iskeleye yanaşıyoruz ve bir başka gün konuşmamıza devam ediyoruz: Uçakta satış yapan ilk işportacı Burhan Demircan: 195O'li yıllarda, küçük bir çocukken mesleğe atılan ve "Burhan Pazarlama" diye tanınan Burhan Demircan'ın ilk işi, "Kara Kedi" gazetesi satmak olmuş. yor' ...'Genrlde alışmışızdır lüks mağazalann kazığına; hoşumuza gider, klima cihazları, yürüyen merdivenler... sozümona uç dört tane güzel tezgâhtar. Dışarı çıkınca anlarsınız; muz gibi soyulnıuşsun, ama neye yarar'... Kullandığım sözlerden birkaçı. • Satış yaparken kullandığınız bazı sözleri şimdilerde başka satıcılar da kullanıyor. • Evet, TV'de bile bunları kullanan oluyor. Bu arada beni taklit eden satıcılar da oldu. Bu, aynı bir radyonun açılıp kapanması gibi. Halk benim geidiğimi sanıyor, dönüp baktıklarında benim olmadığımı anlıyor. Ben halkın karşısında olduğum zaman sahnede bulunduğumu kabul ediyorum. O gün kötü bir olay da geçirsem satış yaparken yüzümun gülmesi şart. Peki siz buna tiyatro sahnesi demezsiniz de ne dersiniz?.. Satıcılık, bir sanattır. Aslında, iyi yaptığınız sürece, her iş sanattır. • Bize biraz da işinizin püf noktalarını anlatır mısınız? • Ben yolcuya bakınca satış yapıp yapamayacağımı anlarım. Senelerin verdiği bir tecrübe. Hatta inanır mısınız, kaç tane mal satacağımı bildiğim de oluyor... D İ O dar eğlendirici ve rahatlatıcı bir biçimde yapmaya çalışıyorum. Zaten zabıtalar özellikle benim peşimde. Çünkü ben tanındığım için öteki satıcılar göze batmıyor... 0 Burhan Bey, siz pazarlama yaptığınızı söylüyorsunuz. Pekisiz'ınyaptığmız işle işportaalık arasında ne fark var? • lşportacılık, sokakta satış yaparken bir malı izah etmeden gelişi güzel satmaktır. Seyyar satıcıhğı pazarlamaya çeviren benim. Ben bir malı satarken A'dan Z'ye tanıtıyorum. Zaten halk beni tanıdığı için, açıklamama gerek kalmadan, "Burhan, bana da ver" diyorlar. • İlk olarak gazete satarak başladınız bu işe, sonra... • Sonra jilet ve ikramiyeli ciklet sattım. Şimdi kalem satıyorum. • Yalova vapurunda asprin ve deniz yatağı da satarken görmüştüm sizi... • Hastalık bu bende. Nereye gidersem gideyim, seyahat dahi olsa, bir şeyler satmak istiyorum. • Vapurlarda ilk sözlü reklamı da siz başlattmız sanırım. Nereden aklınıza geldi bu? • Bilmiyorum. Bir 'esinti' denilebilir herhalde. • Burhan Bey, özellikle kalabalık semtlerde, hangi köşebaşına baksak bir satıcıyla karşılaşıyoruz. Sucusundan, simitçisinden tutun da abonman biletçisine kadar. Seyyar satıcılar neden bu kadar arttı sizce. • Ekonomik bunalım desek doğru olmaz mı? Geçenlerde bir gazetede okudum, "Hayal kadınlan çoğaldı" diye. Bunu göz önüne getirirseniz neden olduğu anlaşılmaz mı? • Satış yapmanm yasak olduğu vapurlarda siz hiç kaptana ya da kamarota satış yaptımz mı? • Tabii. Hatta niye bize de satış yapmıyorsunuz diyorlar. Çünkü ucuz sattığımı onİar da bilirler. • Satış yaparken kullandığınız ilginç sözler var. Bunlardan birkaçını söyler misiniz? • 'Zaten biliyorsunuz ortadirek bel verdi, kemerdedelik kalmadı!' 'Dağların ardından kısa boylu çekik gözlülerin dıyarından geli • Burhan Bey, siz 31 yıldtr pazarlamacılık yapıyorsunuz. 1950'li yıllardan bu yana neler değişti. O zamanm alıcısıyla şimdinin alıcısı arasında ne tür farklılıklar var? • O zamanlar, halka 10 kuruşa "Kara Kedi" gazetesi satardım. "Kaynanasını buz dolabına koyup sinemaya kacan gelini ya/ıyor" derdim, büyuk ilgi görürdü. Ya da "Ankara'da vapur battı" derdim, millet Ankara'da deniz olmadığını anlamazdı. O zamanlar okuryazar oranı azdı. TV'nin de etkisi çok oldu. Şimdi satılacak her mal her yere girebiliyor. • Seyyar satıalık yasalara aykırı olduğu halde, siz çok uzun bir süredir bu işi sürdürebiliyorsunuz. Satış yaparken yakalandığınızda cezası nedir? • Cezası 1500 ile 5000 lira arası. Herhalde satış yapıyorum diye idam edecek değiller ya!.. Aslında yasal olmayan o kadar çok şey var ki, biz yasal olup olmadığını araştırmaya kalksak, altından çıkamayı/. • Seyyar satıalardan yakman çok yolcu oluyor. Satış yaparken etrafımzı rahatsız ettiğiniz düşünüyor musunuz? • Evet, fakat ben halkı rahatsız etmeyi değil, şov yaparak bir şeyler de vermeyi amaçlıyorum. • Şov yaparak pazarlama yaptığımza göre, bize biraz bu çalışma sistemini anlatır mısınız? • Belirli sözlerle, sloganlarla güldürerek, mutsuzluğu unutturmak. Zaten gürültüsüz yer yok ki. Herhalde bazı yerlerde korna çalmak da yasaktır; ama kimsenin buna uyduğu yok. Milletin kafasının şiştiğinin farkındayım; ama ben bunu mümkün olduğu ka istanbul'un şehir hattarı vapurlarında işportacılık yapan Burhan Demircan, ilk sözlü reklamların da uygulayıcısı.