Catalog

EV E K O N O M İ S İ Meral Tamer Dayanıklı tüketim mallarında Okurlardan öneriler: Kötü servise bir örnek daha Garanti belgesinde ve faturasında 6 ay önce satın alındığı açıkça belli olan bir renkli TV'.nin onarımı için gelen servis 30 bin lira istedi. Üretici firmaya olay yansıtılınca parasız onarım sağlandı. a/etemizin Kültur Servisinde görevli geııç arkadaşımı/ Anna Tura>, geçen gıın televizyon firmalarından yakınma>a başladı. 6 ay önce evlcrine bir renkli televizyon almıslardı. Televi/yon 10 gun kadar önce bozulmuş, ancak çağırdıkları servis TV'nin garanti belgesi olmasına rağmen 30 bin lira dolayında bir para vermeden onarım yapamayacağını soylemişti. Anna'nın annesi garanti suresi içinde nıeydana gelen bu arıza için para vermeyi kabul etnıeyince de televizyon bozuk olarak kalmıs, üstelik servis elenıanlarına zaman harcadıkları için "yol parası" çerçevcsinde bir miktar para odennıişti. Anna, bunu bize anlatıyor \e "Acaba bir ço/iim olabilir mi?" diye soruyordu. Anna'dan 6 ay once televizyonu alırken odedikleri para karşılığındaaldıklan tatıııuyı ve garanti belgesini getirnıesini istedik. Geıçekten de gerek garanti belgesinin uzerinde, gerekse l'auırada satış tarihi olarak net ve okunaklı bir biçimde 11 Kasım 1986 ya/ıyordu. Garanti belgesinin üzerinde bir de üretim tarihi gibi bir başka tarih vardı, o tarih ise 1985 ekimini gösteriyordu. Tüketieiııin son dereeede haklı oldııgu bu durumda sorurıu hemen çö/dıık. Vabrika yet Gömlekler çift yakalı üretilsin Bir süre önce bu köşede yayımlanan "gömlek yakalarındakl Inatçı klrlerin temizlenmesr'yle ilgili önerilerimiz üzerine Kâmll Kuşçuoğlu'ndan mektup aldık. istanbul'dan bize yazan Kâmil bey, kendisini "Taa Abldln Daver'den kalma çok eakl bir Cumhurlyet okuru" olarak tanıttıktan sonra "eskl günlerl" hatırlatarak, çift yakalı ve mansetli gömlek üretilmesini öneriyor. "Eskiden erkek gömlekleri genellikle ısmarlama yapılırdı ve çift yaka ve kol manşetlyle verlllrdl. Kol ve yakalar daha çabuk eskldlği İçin bir süre sonra gömlekçlde veya evde yenilerlyle değiştlrlllrdl. Zlra esklyen, yıpranan ya da kirlerln biriktlğl yaka ve kollar, hangi yöntem uygulanırsa uygulansın, eskillğinl koruyor, çlrkln ve eskl suratlı bir hal alıyor. Blllrslniz, gömleğl de yaka ve kol gösterlr, nasıl kl pantolonu ütü gösterirse... Sizln yazınızı okuyunca, eşimle blrlikte acaba dedik gömlek yapımcıları ayrıca yaka ve kol üretseler ve gömlekle blrlikte satsalar... Tabli bu usul, Amerlka örneğl tüketim ekonomislnln ağır bastığı bu dönemde onların hiç islerlne gelmez. G kilileıi olayı şaşkınlıkla dinlediler ve bu "halanın" servis örgıııundeki elcmanlardan kaynaklandıgını belirttiler. Televi/yonu deı haİ bedelsi/ olaıak onardılar, yol parası diye alınan ücreti geri ödcdiler. Koeamustafap a s a ' d a oturan bu aileye servisin Unkapanı'ndan geldiğini saptadılar ve Unkapanı servisinin l'irma adını lekeleyen bu davranısı ile de ayrıca ilgileneceklerini soylediler. Mutfak eşyalarım değiştirmek zor Satın aldıktan 1 ay sonra vurmaçarpma gibi bir neden olmadığı halde emayesi dökülen çaydanlığı değiştirmek satıcının insafına kalmış. nkara'dan bize yazan Aysıl Tanscl adlı okurumuz, satın aldıktan bir ay sonra emayesi kalkan çaydanlığı bir yıl süreyle kullandıklarını, ancak geçen haftalarda bu kösede yer alan "kurşıınıı çıkan emayelerin saglıga zararlı oldukları" yolundaki ya/ı uz.erine çaydanlığı değiştirmek istediğini yazıyor. A arada salış l'isiııi vergi iadesinde kullandıgıntı/ için elimizde çaydanlıgın alıs (arihini gostereeek bir belge de yok. Bu ça>danlıgı degistirmeın ya da geri verip parjsını alabilmem için bana >ardımcı olur, yol göslerirseniz mütesekkir kalacağım." Aysıl Tansel adlı okurunıu/a bu durumda yardınıcı olmak çok zor. Olayın üzerinden 1 yıl geçmiş, elinde belge yok. Hoş, elinde belge olsa bile bu tür durumlarda iırciici lirma sahipleri kolaylıkla vurma, çarpma ya da düşürme bahanesini gundeme getiriyorlar. Hele (iima gibi, Migros gibi pek çok malm bir arada satıldığı, tüketicinin heı malı kolaylıkla elleyebildiğ' süpermarketlerde bu tür malların daha öneeden darbe gördüğü için, satın alındıktan kısa bir sure sonra emayesinin dökülmüş olması pekâlâ muınkün. Bazen biz bu tür ya?ıları yazınca, üretici lirma hassas davranıp maiı değiştiriyor, böylelikle bir anlamda kendi reklamını da yapmış oluyor. Bu olayda da olur mu bilcmiyoruz, ama bizim okurumuza önerimiz, şikâyet merciinin bugün için pek bulunmadığı mutfak eşyalarmda hep güvendikleri belli bir yerden alışveriş yapmaları ve eğer nıalda kulİanım değil de yapım hatası varsa, haklarını yine o yerde aramaları. Ll Okurumuzun mektubu şöyle: "(jeçen >ıl (ma>ıs 1986) Anneler Günü'nde annenıe urınagan olmak ii/.ere AnkaraKı/ıla>'daki dirna maga/.asından 7 hiıı liraya Kmsan eıiıaye çaydanlık lakıını (sıı kaynalıcı ve demlik) aldım. Aldıklan bir a> kadar sonra vurma ya da diişürıne gibi bir neden olmadığı halde su ka>nutıcının dip kenarındaki emaye doküldü. Başparmağımın tırnağı büyüklügündeki bu açıklık canımm sıklı, aına çaydanlığı da kullanmaya devam ettik. 3 ınayıs larihli Kv Kkonomisi köşesinde, emayesi dokulmıış lencerelerin kesinlikle kullanılmaması gerektiğini ya/.dını/.. Aynı durumıın çaydanlık için de geçerli oldııgumı diişünüyorum, çiinkii su kaynatıcının içinde devaınlı su bulunduruyoruz ve o suyu da sonıında içiyoruz. Aslıııda ben, kurşunun orlaya çıktıgı geçen ha/iran ayından beri, yani yaklaşık bir yıldır bu konuyıı sikâycl edecek ya da çaydanlığı yenisiyle değiştirebilecek bir yer anyorum. Bu Bu olâyı neden anlattığımı/a gelıiKe... S.ı ııın/ bu olaydan lıem tuketicilerin hem de urcticilcrin alaeakları dersler var. Tuketicilerin alacakları dersler şu nokıalarda toplanabilir: • üayanıklı tükelim mallarında satın aldığınız malın garanti belgesini iyice inceleyin. Garanti belgesinde satış tarihi olarak doğru tarihin yazılıp ya/ılmadığını kontrol edin. • Satıcıdan aldığınız lalurayı, vergi iadesinde kullanacak olsanı/ bile faturanın bir fotokopisini aldırıp mutlaka saklayın. • Garanti suresi içinde bozulan malınız için çağırdığınız servis, sizin haklarınızı çiğner şekilde davıanırsa, kesinlikle boyun eğmeyin. Once bu servis örgütleıinin bağlı bulundukları merke/ servisi arayın, eğer orada da sonuç alamazsanız fabrika müdürüne ya da mudürün sekreterine ulaşrp derdinizi anlatmaya çalışın. • Eğer bu çabanızda da başarıya ulaşamazsanız bizi arayın, biz özellikle lstanbul'daki üreticiler için size gerekli yardımı vaaı ediyoru/. • Bu arada bu tip olayların çoğunlukla üretici firmalarm bilgisi dışında nıeydana geldiğini \e çoğu üretici tirma yetkilisinin "kötü imaj" yaıatabilecek bu tür olayları bilmek ve tukeıicinin uyarısını "ihbar" kabul ederek gerekli önlemleri almak isteyebileceğini unutmayın. Üretici firmaların bu olaydan çıkarabilecekleri sonuca gelince... Yukarıda zaten bunun ipuçlarını verdik. Üretici lirmalar, tuketici şikâyetlerine daha çok kulak vermeli ve özellikle dayanıklı tüketim mallarında iyi bir satış sonrası servis hizmetinin, milyarlarca liralık reklamlardan daha sağlıklı ve ekonomik bir ıcklam aracı olduğunu unutmamalıdırlar. Eş dost tavsiyesinin en geçerli rekram aracı olduğunun, tüm firmalarca benimsendiği gün sanırız dayanıklı tüketim mallarında gerek kalite gerekse satış sonrası servis hizmetleri tüketiciyi tatmiıı edecek düzeye gelecektir. Üretici firmaların servis örgütlerini sıkı biçimde denetlemeleri ve tuketici şikâyetlerine "kulak lıkayarak" değil de tam aksine, "dorl elle sarılarak" bakmaları, yani tüketiciyle işbirliği yapmaları sanırız kendi yararlarına olacaktır. L J Ama belki bir bölümü ylne tek yaka ve kollu olur da, bir dlğer bölümü yanında ek birer yaka ve kol manşetiyle blrlikte satılır ve Iki yakalı ve kollu olanlar daha pahalı olur. Dlleyen daha ucuz ve tek yakakollusunu alır, dlleyen de daha pahalı, ancak yaka ve kol kapakları eskldlğlnde yenisiyle değlştlrme Imkflnı olanını. Bence zenglnler ve tembeller tek yaka, tek mansetli gömlek alırlar; memur, İsçl, öğrencl ve köylülerden oluşan tüm ortadlrek ve yoksullar ise çift yaka ve kollu olanlarım... Tabll blzlmkl bir önerl, yanıt bulur ya da bulmaz... Slzden dlleğimlz, bu konuyu köşenlzde dile getlrmenlz." Sayın Kâmll Kusçuoglu'nun bu önerisi bize göre tuketici açısından çok yararlı. Kusçuoğlu bu önerisini üretici açısından da "kazançh" hale getirmeye çalışmış. Dileriz bu öneriyle ilgilenecek üretici olsun! D 23