Catalog

9 Cumhuriyet ENERJİ G 2 Ağustos 2011 24 Orhan ÖRÜCÜ Elektrik Mühendisi S ORUN S ÖYLEYELİM lamada da ayrıca sorun yaratacaktır. Örneğin 500 kilovat gücü olan tesis ile 7.5 kilovat gücü olan tesis aynı statüde olacağından bu sistemin sağlıklı yürüme şansı sıfır demeyelim de sıfıra yakın. Lisanssız üretim yapmak isteyenlerin özellikle ne kadar fazlayı satabilecekleri netleşmeden biraz temkinli olmalarında fayda var. Bu şekilde çok küçük elektrik tesisi kurmak isteyenler için süreç nasıl işleyecek? Bunun için mevzuat kapsamında şöyle bir yol izlenmesi gerekiyor: Üretim tesisinin kurulacağı yerin kullanım hakkına sahip olunması. Kaynağın (rüzgar ve güneş hariç olmak üzere) kullanım hakkına sahip olunduğunun belgelenmesi. Kojenerasyon tesisleri için tesis verimliliğine ilişkin bilgiler ve bağlantı başvuru formu ile birlikte bölgesindeki dağıtım şirketine başvurulması. Dağıtım şirketi, 1 ay içinde bu başvuruları toplu olarak değerlendirecek. Bu değerlendirme sırasında bağlantı kısıtı olması durumunda; sırası ile “1Başvurunun, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olması. 2Başvurunun tüketim tesisi ile aynı yerde olması. 3Başvuru sahibinin önceden uygun bulunmuş bir başvurusunun olmaması” ölçütlerine göre öncelik sıralaması yapılacak. Uygun bulunan başvurular için dağıtım şirketince ilgili kişiye bildirimde bulunulacak. Herkes elektrik üretecek Gazetelere yansıyan haberlere göre vatandaşa elektrik piyangosu vurmuş. Elektrikte yeni bir dönem başlıyormuş ve elektriği kendim üretip fazlasını satacakmışım. Sadece ben değil toplu konutlara, hastanelere, üniversitelere, küçük ölçekli sanayi tesislerine lisans almadan ya da şirket kurmadan elektrik üretmesine izin verilmiş. Bu işin doğrusu ve olabilirliği nedir? Gazetelere yansıyan haberler doğru. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (EPDK) Resmi Gazete’de 3 Aralık 2010 tarihinde yayımlanan “Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliği” gereğince gerçek ya da tüzel kişilerin kendi ihtiyaçlarını karşılamaları amacıyla lisans almak zorunda olmadan kuracakları elektrik tesislerinden ihtiyaçlarının fazlası olan elektriği sisteme satmalarını düzenliyor. İhtiyacı olan elektrik enerjisini tüketen üretici fazlasını “piyasaya” satacak. Bu yönetmelik ile ilgili EPDK yetkilileri, “Artık tüketici, kendi elektriğini üretmeye başlıyor. Bu düzenleme ile dağınık şekildeki enerji kaynaklarından mümkün olduğu kadar çok kişinin en az bürokratik işlemle elektrik üretimi yapması sağlandı. Bu konumdaki üreticiler, öncelikle kendi ihtiyacını karşılayacak, üretilen fazla elektrik dağıtım sisteminde en yakın noktada tüketilecek” açıklamasını yapıyorlar. EPDK ayrıca “Özellikle toplu konutlar, sanayi tesisleri, üniversiteler, hastaneler. Bu yerler, gerek ısı gerekse kesintisiz ve güvenilir elektrik ihtiyacını verimi yüksek kojenerasyon tesisi kurarak sağlayabilme imkanına kavuştu. Uygulamayla, tüketiciler maliyeti çok yüksek ol mayan santrallar, paneller, düzenekler kurarak elektrik üretip kendi makinesini çalıştıracak, konutlarını aydınlatacak. Fazla enerjiyi de belirlenen teknik kriterlere göre sisteme bağlanarak satabilecek” demektedir. Uygulama hangi tür tesisleri kapsıyor? Uygulama kurulu gücü 500 kilovatın altında olan elektrik üretim tesislerini kapsayacak. Bu muafiyet 50 kilovatın altındaki mikro kojenerasyon tesisleri için de geçerli. Yönetmeliğe göre yenilenebilir enerji kaynağı olarak tanımlanan; hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, dalga, akıntı enerjisi ve gelgit gibi fosil olmayan enerji kaynakları için geçerli olacak. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Yasası’nda ve Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik’te yenilenebilir enerji kaynağı; “Hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, dalga, akıntı enerjisi ve gelgit gibi fosil olmayan enerji kaynağı” olarak ta nımlanıyor. Tanımlarda geçen akıntı ve gelgit enerjisine dikkatinizi çekmek isterim. Bu kısım herhalde Tüketimimden fazla ürettiğim okyanusa kıyısı olan bir devletin ilgili yönetmeliğinden tercüme edilelektriği kaça ve nasıl satacağım? miş ya da bizlerin coğrafyamızdan Bu kapsamdaki üreticiler, fazla elektriği, tesis, yenilenebilir enerji haberimiz yok. Elektrik üretecek kakaynaklarına dayalı ise Yenilenebilir Enerji Yasası’nda öngörülen fidar akıntı ve gelgit bizde var heryattan satabilir. Yenilenebilir Enerji Yasası’nda ise elektrik üretim tehalde. Ya da yönetmelik çıkaranlar sisinin niteliğine göre değişen fiyatlar söz konusudur. 8 Ocak 2011 çok uzakları gören vizyon sahibi kitarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Yenilenebilir Enerji Kaynaklaşiler. Başbakan’dan çok önce bu yörı Yasası’nda değişiklik yapan 6094 sayılı Yasa ile yenilenebilir enernetmelik çılgın proje yolu açmış. ji kaynağının çeşidine ve yerli ürün kullanımına göre değişen fiyat meBelki de boğazlarımızdaki akıntıkanizması getirilmiştir. Yeni yasal mevzuata göre hidroelektrik ve rüzlardan elektrik üretecekler var… gar enerji tesisleri için kilovat saat başına 7.3 sent, jeotermal enerji 500 kilovat kurulu güç ile kaç sine dayalı tesisler için 10.5 sent, çöp gazı dahil biyokütle ile güneş konutun elektrik ihtiyacı karşılaenerjisine dayalı tesisler için de 13.3 sentlik fiyat belirlenmiştir. Bu nabilir ya da ne kadarlık bir elekfiyat mekanizması dışında ayrıca yerli ürün kullanımına göre değişen trik üretilebilir? teşvikler bulunmaktadır. 21 Temmuz 2011 tarihli Resmi Gazete’de 500 kilovatlık bir tesis, 700 koyenilerek yayımlanan “Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Ürenutun elektrik gereksinimini karşıtimine İlişkin Yönetmelik” göre bu fiyatlar 10 yıl geçerli olacaktır. lar. Orta düzeyde yaşam standardıTesis, mikrokojenerasyon ise yine bu yönetmeliğe göre üretilen enerna göre bir konut, yılda ortalama ji, en düşük fiyat olarak 7.3 sent üzerinden 10 yıl boyunca peraken1500 kilovat saat elektrik tüketir. 500 de satış lisansı sahibi dağıtım şirketi tarafından satın alınacaktır. kilovatlık yenilenebilir enerjiye dayalı bir tesis yılda ortalama 2 bin saat çalışsa, yıllık 1 milyon kilovat saat elektrik üretir. Bu da yaklaşık 700 konutun elektrik gereksinimi demektir. Bu güçteki bir tesis, aynı zamanda küçük bir işletmenin de yıllık elektrik ihtiyacını karşılayabilir. Üretilen elektriğin ne kadarı sisteme satılabilir? Yönetmelik daha fiili olarak uygulamaya geçmeden fazla elektrik ne kadar tartışması başladı. Pek rekabet seven bazı üreticilerimiz haksız rekabet olacak diye sisteme satılacak elektriğe üretimin yüzde 50’si ile sınır getirilmesi için kulis yapmaktadırlar. Yani lisanssız üretim yapacak olanlar, ancak tükettikleri kadarını satabilsinler denilmektedir. Mevcut yönetmelikte ise herhangi bir sınır öngörülmemektedir. Söz konusu üretim tesisleri oldukça küçük ölçekli tesisler olduğu için bu yönde bir sınır getirilmesi anlamlı görünmemektedir. Kaldı ki EMO Cumhuriyet Eposta: emoenerji@emo.org.tr Eposta: enerji@cumhuriyet.com.tr bu küçük tesislerin Adres: Elektrik Mühendisleri Odası Adres: Ahmet Rasim Sokak No:14 güçleri de birbiIhlamur Sokak No:10 06550 ÇankayaAnkara rinden çok farklı KızılayAnkara Faks: 0312 442 30 10 olduğu için uygu