Catalog

Cumhuriyet Ankara 297/12 Mart 2010 ÖnCE SaĞLIK Prof.Dr.ayhan Kuzu MESahastanesi GenelCerrahiuzmanı email: akuzu@mesa.com.tr Kalın bağırsak kanseri (2) S Kanserlesavaşiçingerekliolanbesinmaddelerineler? elenyum: Vücudumuz oksidasyonu önlemek için selenyuma gereksinim duyar. Balık, et, ekmek ve gevreklerde selenyum vardır. I Folik Asit: Yeni hücre ve doku oluşumundaki öneminin dışında alyuvarların sağlıklı fonksiyonu için gereklidir. Aynı zamanda kalp hastalıkları ile savaşta önemli bir besin maddesidir. Koyu yeşil ve yapraklı sebzelerde, turunçgillerde, baklagillerde ve hububatta önemli miktarlarda bulunur. I A Vitamini: A vitaminin öncüleri olan karotenlerden bağımsız olarak kanser ile savaşta önemli bir vitamindir. Yağlı dokuda biriktiği için yan etkileri olabilir. Tüketilmesinde dikkat edilmelidir. I Lifli Gıda Ürünleri: Kanserle savaşta güçlü bir besin grubudur. Bunu birkaç şekilde yapar. Kalın bağırsak için zararlı olan gıda artıklarının hızla bağırsaktan atılımını sağlar. Buna ek bazı lifler kansere neden olan zararlı maddelerden vücudu korurken, bazıları ise zararlı maddeleri bağlayarak etkisiz hale getirir. I Kalsiyum ve D vitamini: Kemik doku üzerine olan yararlı etkilerinin yanında kanser ile savaşta önemlidir. I Bitki Özlü Kimyasallar: Bitkilerde doğal olarak bulunan ve kanserle savaş dışında da önemli sağlık sorunlarını engelleyen birçok bitki özlü kimyasal madde vardır. Örneğin domateste 10 bin farklı bitki özlü madde bulunur. I Flavonoidler: Turunçgiller, domates, havuç, çilek, kiraz ve biberde bulunur. I Genistein: Fasulye, bezelye ve mercimekte bulunur. I İndol: Frokoli ve lahana ailesinde bulunur. I İzotiyosiyanat: Brokoli, lahana, hardal ve turpta bulunur. I Lignan: Keten tohumu, buğday ve arpada bulunur. I Likopen: Domates ve kırmızı greyfurtta bulunur. I Triterpenoid: Turunçgillerde bulunur. Bitki özlü kimyasallara örnekler lon kanserinden (kalın bağırsak) ölüm riskini azaltabileceğini gösteriyor. Journal of the American Medical Association (JAMA) dergisinde yayımlanan bir araştırmanın sonuçlarına göre Aspirin, kolorektal kanserinden ölümleri önleyebilir. Massachusetts General Hospital ve Boston’daki Harvard Tıp Okulu’ndan Dr. Andrew Chan ve meslektaşları tarafından yapılan çalışmada; vücudun başka yerlerine yayılmamış kolorektal kanserli 1,279 erkek ve kadında Aspirin kullanımı araştırıldı. Araştırıcılar, kanser tanısından sonra düzenli olarak Aspirin alanlarda kanserden ölümün, Aspirin almayanlara göre yaklaşık yüzde 30 oranında azaldığını buldular. Yirmi yıla yakın süreyle takip edilen bu hastalarda Aspirin’in başka nedenlere bağlı ölüm riskini de yüzde 21 oranında azalttığı görülüyor. Araştırmayı yapan Dr. Chan “Bu sonuçlar Aspirin’in kolorektal tümörlerin oluşmasının yanı sıra yayılmasını da önlediğini gösterdi” diyor. Aspirin’in bu has talıkta kolorektal kanser hücrelerinin çoğalmasına ve iltihaba neden olan siklooksijenaz2 veya COX2 adıyla bilinen enzimi bloke ederek etkili olduğu sanılıyor. Zira, kolorektal kanser tümörlerinin çoğu COX2 üretiyor. Bu çalışmada bağırsaktaki kanser dokusunda bol miktarda COX2 üreten kalın bağırsak kanseri olan hastalar Aspirin’e en iyi yanıt veren grubu oluşturmaktadır. Yararlarına rağmen, Aspirin; midede ciddi kanamalara neden olabilir. Uzmanlar henüz bütün kolorektal kanser hastalarına Aspirin’e başlamalarını önermek için çok erken olduğunu vurguluyorlar. Bu gözlemsel çalışmanın sonuçlarının önce dikkatle kontrol edilen çalışmalarda doğrulanması gerekiyor. Riskinizi hesaplamak ister misiniz? Kalın bağırsağınızda polip veya kanser oluşma riskini aşağıdaki sorulara cevap vererek öğrenebilirsiniz. I Soru 1: 50 yaşın üzerinde misiniz? Evet Hayır Yaş en önemli risk faktörüdür. 40 yaş üze Aspirin ölüm riskini azaltıyor Aspirin almak kolon kanseri nüksünü önleyebildiği gibi, bu hastalıktan ölüm riskini de azaltabilir. Aspirin, herkesin ilaç dolabında ağrı kesici olarak ayrı bir yere sahiptir. Ama her gün düşük dozda Aspirin kullanmanın kalp krizi ve inme riskini azalttığı da biliniyor. Şimdi yeni bir çalışma, Aspirin’in ko rinde kalın bağırsakta kanser ve polip görülme olasılığı artmaktadır. 60 yaş üzerindeki bireylerin yüzde 40’ında en az bir tane kansere dönüşebilecek polip vardır. I Soru 2: Geçmişte kalın bağırsağınızdan polip veya kanser alındı mı? Evet Hayır Kalın bağırsağından bir kez polip aldıranlarda, yüzde 50 oranında kalın bağırsağın başka bir yerinde tekrar polip gelişmektedir. I Soru 3: Ailenizde kalın bağırsak polipi veya kanseri var mı? Evet Hayır Hastalık bazen kalıtsal olabilir. Ailede hastalığa yakalanan bireylerin sayısı arttıkça, risk de artar. Hastalık, her zaman genetik geçiş özelliğine bağlanmamalıdır. Çoğu zaman çevresel faktörler nedeni ile bireydeki genlerin yapısı bozularak kanser gelişebilmektedir. I Soru 4: Yağdan zengin gıdalar, lifli gıdalara tercih ediyor musunuz? Evet Hayır Hayvansal yağların ve kırmızı etin, lifli gıdalara ve taze sebzelere, tercih edilmesi riski artırmaktadır. Buna ek olarak şişmanlık ve fiziksel aktivite kısıtlaması yine benzer şekilde riski artırmaktadır. I Soru 5: İltihabi bağırsak hastalığınız (örneğin ülseratif kolit) var mı? Evet Hayır 8 yıl veya daha uzun süre Ülseratif Kolit veya Crohn hastalığının olması riski artırmaktadır. I Soru 6: Bağırsak alışkanlığınızda kalıcı, belirgin bir değişiklik oldu mu? Evet Hayır Belirtilerin olması tarama testleri yerine tanı için incelemeyi gerektirir. Makattan kan gelmesi ve bağırsak hareketlerinde değişiklik önemli bulgulardır ve araştırılması gerekir. I Soru 7: Meme, yumurtalık veya rahim kanseri nedeni ile tedavi gördünüz mü? Evet Hayır Meme, yumurtalık veya rahim kanseri olanlarda kalın bağırsak kanseri olma olasılığı normal bireylere göre artmaktadır. I Sonuç: Yukarıdaki sorulardan birine bile evet cevabı verdiyseniz, siz de risk grubundasınız demektir. Önemli olan, hastalıktan tamamen korunmak için gerekeni yapmaktır. Risk grubunda olmanız, kalın bağırsak kanseri olduğunuz anlamına gelmez. Sadece tarama yöntemleri ile araştırılmanız gerektiği söylenebilir. DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN: www.kolonrektum.com Bu sayfa Mesa Hastanesi tarafından hazırlanmıştır. / www.mesahastanesi.com.tr 292 99 00 21