Catalog

kucaklayıp sevgiyle sarmalamaya çalışıyor Çağan’ın öykülerini okurken 1960’ların Açık biçemli veya fantastik ama yoğun kendilerini. İnsanı bir bütün halinde kavrayan Yeşilçam sinemasıyla doruk yapan mahalle örgülü anlatısında, bunların sonunu çok uçlu tutumuyla bunu öykü kişilerine ustalıkla kültürünün yoksul ama yaşam israfına sırt belirsizlikler aracılığıyla okura bırakırken öyküye yaymasıyla dikkati çekiyor. dönmüş zengin gönüllü insanları, gençleri ciddi yükseklik kazandırıyor. koruyup kollayan, taraflar kim olursa olsun aşka Üstelik kimi öykülerinde gerçektenlik ÇAĞAN IRMAK: ‘GÖZÜMDEN DELİLER TAŞTI’ saygılı, hoşgörülü karakterleri de anımsanabilir duygusuna dönük bıraktığı boşluklara karşın Çağan Irmak (d. 1970), Gözümden Deliler bu arada, elbette şaşkınlıkları, komiklikleriyle. bunu sağlayabiliyor İrem. Taştı (Doğan, 2023) başlıklı öyküler toplamıyla, Çağan, bir yanıyla kasaba ironisi yapıyor Özellikle anlatı içindeki hız konusunda, sinemasında yansıtmaktan hiçbir zaman geri ama kallavi bir gerçeklikle de kuşatıyor okuru tartımın yükselip alçalışını soğukkanlı bir durmadığı, bir kasaba özelinde de olsa evrensel öykülerinde hatta gizli bir özlem duygusu ustalıkla yönettiği görülüyor yazarın. akışta bir humora dayalı yaşamı tel tel işlemeye uyandırmayı bile başarıyor. Böylece İrem, kurduğu anlatısıyla öykü girişiyor diyebiliriz anlatısında. kişilerinden yansıyan tutku, düşkünlük vb. Bir mahalle kültürü açılımından söz etmek olası. İREM ÜRETEN: ‘SAAT YÖNÜNÜN TERSİNE’ duygularından kalkarak yaşamın acımasız katı Hele mahalle baskısının somut örneklerinin İrem Üreten (d. 1984), yayımladığı Saat gerçekliğini ya da nahif sarmalayışını incelikli bir yaşandığı bir dönemde rüyaya dalmışçasına, Yönünün Tersine (Bilgi, 2025) adlı ilk öykü işleyişle sergiliyor. geçmiş mahalle kültürünün kucaklayıcı kitabıyla, doğrudan sanat edimini ya da yapıtı Önümüzdeki haftalarda da öykülere devam… n sevgisiyle öykülemden adım atmak, günümüz bir anlatı nesnesi ya da gereci yaparak getirdiği gerçekliği açısından bir yabancılaşmaya yol öykülemiyle dikkati çekip alana katılıyor. www.sadikaslankara.com, her perşembe açmıyor değil ama bu bir özlemin de için için Bunu işlerken sorunlu ilişkilere öykü-roman, tiyatro, belgesel alanlarında tutuşmasını sağlıyor aynı zamanda. yoğunlaşmaktan geri durmuyor. güncellenerek sürüyor. ERENDİZ ATASÜ’DEN Edebiyatı keşfetmenin bir yolu: ‘Romanımız, Romancılarımız’ Romanımız, Romancılarımız, başlangıcından günümüze modern Türk uzanan okuma yolculuğuna Gustave Flaubert, Thomas Mann, Italo edebiyatının en kanonik ve güncel edebiyatta dikkat çeken yapıtları Svevo gibi yazarların yapıtını da katarak kendi deyişiyle onları kişisel üzerine yazıları bir araya getiriyor. bir yaklaşımla ele alıyor. Erendiz Atasü, Halit Ziya’dan Ahmet Hamdi Tanpınar’a, Halide Edip’ten 40 yılı aşkın süredir üretmekten vazgeçmeyen Atasü’nün bu Leyla Erbil’e, Sevgi Soysal’a, Ayfer Tunç’a ve günümüz yazarlarına değerlendirmeleri okuyucular için bir kaynak kitap niteliği taşıyor. tesirleri günümüzde de eksilmeden BİLGE SÖNMEZ süren klasik kurmacaları üzerinde duran yazar, bu kurmacaların günü- USTA YAZARDAN KAPSAMLI İNCELEMELER... müzdeki yansımalarına odaklanıyor. Yaşamını çok yönlü bir çalışma ile şekillendiren, roman ve “Flaubert’in Salammbo’sundan öykülerinin yanı sıra deneme ve eleştirileriyle Türk edebiyatın- Nuri Bilge Ceylan’ın Bir Zaman- da önemli bir yere sahip olan Erendiz Atasü’nün Türk ve dünya lar Anadolu’da’sına Kadın Odaklı edebiyatı yapıtlarına ilişkin kapsamlı incelemelerinin yer aldı- Kadınsız Dünya” başlıklı yazısında ğı yazıları bir araya getiren Romanımız, Romancılarımız (Sanat metinler ve disiplinlerarası bakış- Kritik Yayınları) bu edebi okumalarının bir ürünü. la, kadının yaşamın merkezini oluş- Kurmaca yapıtlarında olduğu gibi, incelemelerinde de insan- turmasına karşın bunun inkar edil- lar arasındaki ilişkiye, kadınların toplumda ne şekilde konum- mesine ve kadının yer bulamayışı- landırıldığına, bu konumun zamanla nasıl şekillendiğine dikkat na dikkat çekiyor. çeken yazar, modern edebiyatımızın başlangıcını oluşturan ya- Flaubert, Tolstoy, Goethe ve pıtlara yeniden yaklaşarak ve farklı bakış açıları sunarak kur- Thomas Mann’in yapıtlarını, macalar üzerine okumayı ve düşünmeyi seven okuyucular için kahramanlarının kişilikleri yeni bir kapı aralıyor. ve derinlikleri açısından Önsözde kendisini eleştirmen olarak görmediğini ancak merceğe alırken bu yapıtların günlük yazı disiplini olduğunu belirten ve kendi edebi kültürel boyutlarını, yazarların yolculuğunu okuyucuyla samimi bir üslupla açan Atasü’nün, tutumlarındaki benzerlik ve farklılıkları irdeliyor. okuyucuda ilgi ve iştah uyandırdığını, dolayısıyla ele aldığı yapıtların her birinin üzerinde durarak okunması gereken ‘GÜNÜMÜZ DÜNYASINDAN’ kitaplar olduğunu düşünüyorum. “Günümüz Dünyasından” başlıklı son bölümde, edebiyat DİSİPLİNLERARASI BİR BAKIŞ AÇISI yolculuğunun günümüzde geldiği son aşamada, Türk ve dünya Dört bölümden oluşan yapıtta yazar, ele aldığı yapıtları sı- edebiyatının nereye evrileceğini tartışıyor Erendiz Atasü. Geli- nıflandırarak okuyucuya katman katman genişleyen bir düşün- şen teknolojinin, artan dikkat dağınıklığının ve derinlikli düşü- ce alanı sunuyor. nememenin getirdiği sorunlarla birlikte, bu atmosferde üretilen İlk bölümde edebiyatımızın klasiklerinden başlayarak çağdaş edebiyatın akıbetinin ne olacağına yanıt arıyor. nar, Memduh Şevket gibi klasik olarak kabul ettiğimiz yazarlar- yapıtlara yer verirken ikinci bölümde dünya klasiklerinin ken- Bu bölümde ayrı başlıklar altında ele aldığı Sadece Haya- dan başlayarak Leyla Erbil, Sevgi Soysal, Ayfer Tunç gibi mo- dinden sonraki yapıtların nasıl etkilediğini inceliyor; edebiyata, letler, Ötesi Yok (2023) ve Miras (2021) güncel çeviri kitaplar dern edebiyatımızın yapı taşlarını oluşturan yazarların yapıtları- sinema ve psikanaliz penceresinden bakarak disiplinlerarası bir arasında dili ve kurgusu itibarıyla sağlam yapıtlar olarak çok- na ilişkin incelemelere yer veriyor. bakış açısı geliştiriyor. tan yerini almıştır. “Halid Ziya’yı büyük yapan denir” sorusuna dönemin romanla- Atasü, yine edebiyat çalışmalarına ilişkin tavrını, dikkati- Romanımız, Romancılarımız, günümüzde çok farklı yollarda ni ortaya koyan üçüncü bölümde, güncel edebiyatın kıyılarında rını karşılaştırmalı olarak inceleyerek cevap ararken bu romanlar- ilerleyen edebiyata hem eleştirel hem de yapıcı bir dille bakan dolanarak deneme, öykü ve anı türünden yapıtları; dördüncü ve daki kadın karakterlerin toplumdaki konumlarını, onların ruh dün- Erendiz Atasü’den, iyi okuyucuların ileri okuma yapabilecekle- son bölümde ise güncel çeviri edebiyattan seçtiği yapıtları, kur- yalarını ve tutkularını araştırmak da Atasü için ayrıca önemlidir. ri bir kaynak kitap. n gu ve üslup açısından inceliyor. ‘KLASİKLER VE BİZ’ Kitaba ismini veren “Romanımız, Romancılarımız” ad- Romanımız, Romancılarımız / Erendiz Atasü / lı ilk bölümde, Halid Ziya, Halide Edip, Yakup Kadri, Tanpı- “Klasikler ve Biz” adlı ikinci bölümde, dünya edebiyatının, Sanat Kritik Yayınları / 318 s. / 2025. 6 4 Eylül 2025 NECATİ SAVAŞ