Catalog

MERHABA GÜLSÜM CENGİZ’DEN ‘ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI ÜZERİNE (1871-2015)’ ykücü, romancı, eleştirmen, tiyatro Ö yazarı, yönetmen, ‘Çocuklar, Masallar ve Yaşam’ oyuncu, dramaturg, belgesel sinemacı, ödüllü yapıtlara Çocuklar, Masallar ve Yaşam: Çocuk ve Gençlik koşulların, değer yargılarının, ideolojik yaklaşımların da imza atmış, sanatta 60, Edebiyatı Üzerine (1871-2015) (Kor Kitap / 256 s. / 2025) ve eğitim anlayışlarının çocuk ve gençlik edebiyatına edebiyatta 50 yılı geride bırakan adlı yeni incelemesinde, çocuk ve gençlik edebiyatına yansımasına da yer veriyor. çok yönlü, usta edebiyatçı, ilişkin bilgi ve birikimlerini paylaşan usta yazar Gülsüm Gülsüm Cengiz, konuyla ilgili görsellerin de yer aldığı, sanatçı, dergimizin de 22 yıllık Cengiz, alana ilişkin genel bilgi verilmesinin yanı sıra alana katkı sunmasının yanı sıra önemli bir farkındalık yazarı M. Sadık Aslankara, yayımlanan kitaplar ve yetişkin tutumları eleştirel açıdan kazandıracak, bir deneme tadında kaleme aldığı kısa süre önce okuyucularla ele alırken metinlerdeki yazınsal ve ideolojik sorunlara kitabında, “Her Şey Masallarla, Kitaplarla ve Bir Oyunla buluştuğu, Cumhuriyet Kitapları da dikkat çekiyor. Başladı” adlı girişin ardından, 19. yüzyılın sonundan tarafından yayımlanan Halley’de Ayrıca çocuk ve gençlik kitaplarının yayınlandığı 2015 yılına kadar çocuk ve gençlik yazınının Türkiye’de Yedi Kadın adlı yeni romanıyla dönemlerin tarihsel ve toplumsal arka planına geçirdiği aşamaları panoramik bir bakış açısıyla altı ana kapağımızda. değinerek farklı dönemlerde Türkiye’deki toplumsal başlıkta ortaya koyuyor. Halley’de Yedi Kadın, yaşa- mındaki yabancılaşmalardan kavramları ve onların kaçarak sığınacak yer arayan MEDİNE SİVRİ nasıl işlendiğini fark- yalnız bir erkeğin, “devlet der- lı yazarlardan örnekler Eskişehir Osmangazi Üniversitesi sinden” kalan kadınların “petek” vererek işlemiştir. İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi halinde kullanabildiği bir “ada” Çocukların birey Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü Başkanı keşfetmesiyle değişen yaşamını olarak yetişmesinde ve gözler önüne getiriyor. topluma kazandırılma- üfusunun büyük bir bölümünü ço- “Yeni bir ülke, başka bir sında, sağlıklı aile iliş- cukların ve gençlerin oluştur- kilerinin kurulmasın- deniz” bulmaya çalışan roman N duğu ülkemizde, 1990’lı yıllar- da rol model yaratan kişilerinin çabalarını yetkin bir dan 2000’li yıllara uzanan süreçte çocuk ve ve çok önemli bir ye- dil ve kurguyla aktaran usta gençlik edebiyatına ilgi ve bu alanda ürün re sahip olan bu yazın- yazar, ağabeyimiz M. Sadık veren yazarların sayısı artmıştır. sal ürünlerde toplum- Aslankara ile yeni romanını, 50 Üniversitelerin ve pek çok kurumun konu- sal cinsiyet rollerinin nun önemini vurgulayan sempozyum, semi- yıla varan edebiyat ve 60 yıla işlenişine değinen ya- ner, panel vb. toplantılar düzenlemeleri ala- varan sanat yaşamını konuştuk. zar, bu noktada edebi- nın güçlenmesine önemli katkılar sunmuştur. Gamze Akdemir’in söyleşisi... yatın gücünün ve etki- Gelişmelerden biri de alanın durumunu, sinin altını çizmiştir. Feridun Andaç (Halil Tekiner, sorunlarını ortaya koyan, üretilen kitapları Demet Taner / Bir Ada Arıyo- özgün başlıklar altında inceleyen araştırma YAZIN USTALARINDAN... rum: Haldun Taner Güldestesi), kitaplarının sayısının artmasıdır. “Yazın Ustalarının Çocuk ve Genç- Gülsüm Cengiz’in Çocuklar, Masallar ve lik Kitapları” adlı altıncı bölümde, Tev- Ferda Fidan (Jean-Paul Sartre Yaşam: Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Üzerine fik Fikret’in Şermin adlı eseriyle başla- / Bulantı / Çeviren: Selâhattin (1871-2015) (Kor Kitap / 256 s. / 2025) ad- yan bu yolcuğu Nâzım Hikmet’in Sevdalı Hilâv / Can Yayınları), lı, Dr. Öğretim Üyesi Fidan Güneş Gürgör Bulut’u ile sürdüren Gülsüm Cengiz; Fa- Medine Sivri (Gülsüm Cengiz Kılıç’ın editörlüğünde yayımlanan çalışması, zıl Hüsnü Dağlarca’ya, Orhan Kemal’e, / Çocuklar, Masallar ve Yaşam: bu doğrultuda yayımlanan kitaplardan biridir. Rıfat Ilgaz’a, Mehmet Başaran’a, Kemal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Cengiz, kitabında, “Her Şey Masallar- Özer’e ve Muzaffer İzgü’ye bir selam du- la, Kitaplarla ve Bir Oyunla Başladı” ad- latıcıları, masalların derlenmesi, kitaplaştırıl- Üzerine: 1871-2015 / Kor ruşuyla çocuk ve toplumun yakın ilişkisi- lı girişin ardından, 19. yüzyılın sonundan ması, yapıtlarında masal biçemini kullanan ya- ni onların kalemiyle gözler önüne sermektedir. Kitap), 2015 yılına kadar çocuk ve gençlik yazınının zarlar, masal karakterleri, dünya halk masalla- Cumhuriyet dönemi çocuk ve ilk gençlik M. Kadri Atabaş (Korkut Türkiye’de geçirdiği aşamaları bir deneme ta- rının etkileşimi; masalımsı yapıtlar fabl, destan edebiyatımızda roman ve roman kahramanla- Erkan, Nurhan Erkan, Murat dında panoramik bir bakış açısıyla altı ana baş- ve söylencelere geniş bir yer ayrılmıştır. rına da değinen Gülsüm Cengiz, en son başlık Selam / Zafer Anıtı / Cumhuriyet lıkta ortaya koymaktadır. Bu bölümde ayrıca çocuk ve gençlik edebi- olarak “Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Alanında- Kitapları, Türkiye Tanıtma Vakfı- yatı alanındaki roman, öykü, şiir, tiyatro, gezi, ki Ödüller ve Onurlandırmalar’ı isim isim ve ÇOCUĞUN GELİŞİM SÜRECİ TÜDAV), anı, günlük, güldürü vb. türlere de değinilmiş, yıl yıl ele almaktadır. VE SANATIN İŞLEVİ çocuk ve gençlik edebiyatı alanında eserler ve- Konuyla ilgili görsellerin de yer aldığı, alana Y. Bekir Yurdakul (Necati “Çocuğun Gelişim Süreci ve Çocuk Gelişi- ren çizerlere ayrı bir başlık açılmıştır. katkı sunacak ve önemli bir farkındalık kazan- Tosuner / Dur Bakalım Petek minde Sanatın İşlevi” başlıklı ilk bölümde ço- “Çocuk ve Gençlik Edebiyatının Türkiye’de- dıracak bu eseri adeta bir imbikten süzer gibi / Ardanın Derdi Ne? / Dayım cuk sanat ilişkisini yakın mercekten ortaya ko- yılların deneyiminden süzerek dile döken Gül- ki Tarihçesi” adlı dördüncü bölümde Cumhuri- Balon Olmuş / Günışığı yan yazar, özellikle okul öncesi dönemde sözlü süm Cengiz, okurların merakını uyandırmayı yet öncesi ve sonrası dönemlerde Türkiye’deki Kitaplığı), kültür ürünlerinin neler olduğu ve bunların ço- ve yazınsal hafızayı devindirmeyi başarmıştır. çocuk ve gençlik edebiyatının genel durumunu cuk gelişimine etkisi üzerinde yoğunlaşmıştır. Kemanı ağlatan sanatçı olarak bilinen Farid Nezih Serhat (Mehmet Yusuf zaman dilimlerine bölerek anlatan yazar, özel- Ayrıca kitle iletişim araçlarının bu kadar ge- Farjad “Herkes kalbinin renginde yaşar bu hayatı likle iki binli yıllarda bu alanda kalem tutanla- Yahyagil / İyi ve Kötünün Dansı lişip yaygınlaştığı bir dönemde yalnızlaşan ço- ve etrafındakilere de bu rengi bulaştırır, sevginin ra ve önemli bir sorunsala dönüşen 100 Temel / Mythos Kitap), cukların sorunlarına da değinmektedir. olmadığı her yer ise zifiri karanlıktır” der. Eser Listesi’ne ayrıntılı bir yer ayırmıştır. Celal İlhan (Mesut Tim / Bir “Çocuk ve Gençlik Edebiyatı” başlıklı ikinci Gülsüm Cengiz bu eserinde de kalbinde in- Tim’den Fazlası / İzmir Yazarlar bölümde genel olarak bu türe özgü bilgiler ver- YAZINSAL VE İDEOLOJİK SORUNLAR san ve evren sevgisiyle yarattığı rengârenk Kooperatifi Yayınları) da bu dikten sonra çocuk ve gençlik edebiyatı ürünle- “Çocuk ve Gençlik Kitaplarındaki Yazınsal gökkuşağının altına tüm insanlığı ve özellikle rinin değerlendirilmesi gerekten ölçütlere deği- ve İdeolojik Sorunlar” başlığını içeren beşin- sayımızda yer alan yazarlarımız. de çocukları davet etmiştir. nen yazar, okuma kültürünün geliştirilmesi ve ci bölümde Cengiz, bir ticari alan olarak çocuk 11 yıl I·stanbul’dan Eskişehir’e gelerek Emek Yurdakul’un hazırladığı bir alışkanlığa / davranış biçimine dönüşmesin- kitapları yayıncılığını ele almış, bu alanda dik- bölümümüzde çocuk ve gençlik edebiyatı der- Güncel ve Mustafa Başaran’ın de nitelikli çocuk ve gençlik edebiyatı ürünleri- katle işlenmesi gereken yazınsal ve ideolojik si veren Gülsüm Cengiz’in bu kitabının da hazırladığı Bulmaca ile de nin önemine de dikkat çekmektedir. sorunları da barındıran mistisizm, büyü ve bü- eğitimcilere, ebeveynlere, bu alanda araştırma düşün trafiği sürüyor. “Çocuk ve Gençlik Edebiyatında Metin Tür- yücülük, milliyetçilik, şehitlik, ötekileştirme- yapan kişilere ve eğitim gören gençlere yararlı leri” adlı üçüncü bölümde masal ve masal an- cilik, ayrımcılık, savaş, şiddet, cins ayrımı gibi olacağını düşünüyorum. n İyi okumalar... lİmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Sorumlu Müdür: Betül Berişe l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Uets: 25999 - 15079 - 37611 l Reklam Genel Müdürü: Evsun Sinem Alkan l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l KITAP Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.