Catalog

Sovyetler’den Harasov ve Türkiye’den Aydemir’in, devrim içine alarak Büyük Asya anamızın bağrında oluşmuşlardır.” fa Türkeş), Bir Cumhuriyet Öyküsü / Kadrocuları ve Kadroyu sancıları çeken ülkelerine dönüp önemli görevler aldıklarını Anlamak (İlhan Tekeli, Selim İlkin) adlı kitaplar yayımlandı. ‘LİDER VE DEMAGOG’ ve yıllar sonraki mektuplaşmalarını aktardı. Ölümünden üç gün önce yazdığı makalede, “Bir ülkede Lider ve Demagog’da, lider ile demagog farkını şöyle anlattı: “Bu kitapta çağdaş dünyamızın, fikir eylem ve kuruluşları aydın susarsa, orada artık macera adamı dile gelir ve “Lider, bir önder şahsiyettir. Demagog ise liderin arasında kendilerine özgü yapı, etken ve nitelikleri olan üç ayrı demagog, milletin sözcüsüymüş gibi konuşur” diyerek taklitçisi, siyaset adına oyunbozanlık yapan sahtecisidir. ihtilal ya da devrimin, biraz da kıyaslamalar yoluyla analitik uyarmaya devam eden, 1900’den 1970’lere yurtseverlik Bu sahtekârlar, eğitimden yoksun ya da eğitimi yetersiz bir gözden geçirilişi vardır. (…) Bunların biri Rus çarlığının, temelinde yükselen, yazdıklarında toplumsal yaşamımızda ülkelerde hiçbir vicdan sorumluluğu duymadan halk önünde İkincisi eski Çin İmparatorluğunun, üçüncüsü de Osmanlı özne olmayı başaran herkesi bulabileceğimiz sürekli bir esen rüzgâra göre konuşan, kendine geçer akçe saydığı ucuz padişahlığının tarih ve onun ana problemlerini kapsar. arayış ansiklopedisi olan Şevket Süreyya Aydemir’i Bahri sloganlarla halk önünde düzenbazlık yapanlardır.” Böylece de bu kitapta ele alınan konular, üç ayrı yapının, üç Savcı’nın sözleriyle anıyorum: Hakkında Bilinmeyen Taraflarıyla Şevket Süreyya Aydemir ayrı kültürün ya da uygarlığın, üç ayrı düzenine karşı üç ayrı “Şevket Süreyya Bey, yakın tarihimizi ve onun içindeki (H. İbrahim Göktürk), Türk Siyasal Yaşamında Kadro Hareke- ayaklanmanın temel faktörleriyle hikâyesidirler. Ama nihayet sosyopolitik serüvenimizi aydınlatan değerli yapıtların ti (Merdan Yanardağ), Kadrocular ve Kadro Hareketi (Temu- bunların hepsi de, adına Örazya dediğimiz coğrafi alanı da çin Faik Ertan), Kadro Hareketi: Ulusçu Sol Bir Akım (Musta- sahibi olarak yaşayacaktır.” n RICHARD FORD’DAN ‘KANADA’ Amerika ve Kanada toplumlarının duygu dünyası! yasının beklenmedik ve -bizler için- alışılmadık davranış ve cüğünün tarifini anımsarız: HİKMET TEMEL AKARSU duygu durumlarını öğrenmek apayrı bir varsıllık katıyor. “Arada canlı bir zar ve htakarsu@gmail.com Roman, on beş yaşında, biri erkek, diğeri kız, iki evla- zarın iki tarafında yoğun- da sahip dört kişilik bir Amerikalı çekirdek ailenin ebevey- lukları farklı iki sıvı olur- ‘KANADA’, 21. YÜZYILIN İLK BÜYÜK ninin, aile ekonomik darboğaza girdiğinde akıl dışı bir ka- sa arada bir geçişme olur ki buna ozmoz denir.” ROMANLARINDAN... rar alarak banka soymaya kalkması ve yakayı ele vermesi İşte bu betimlemeyi Amerika ve Kanada için de yapmak ola- Amerikalı yazar Richard Ford’un kısa süre önce oku- ile çocukların ortada kalması ve sonrasında başlarından ge- naklı. Birbirine fazlasıyla benzeyen, arada gevşek bir sınır olan yucularla buluşan Kanada adlı romanına ilişkin John çenleri, melodramatik betimlere sapmadan, ağırbaşlı bir şe- ve duygu-davranış biçimleri yoğunluk farkı taşıyan iki top- Banville’in “21. yüzyılın ilk büyük romanlarından” değer- kilde uzun uzadıya, roman kahramanı 15 yaşındaki Dell lum olan Kanada ve Amerika arasındaki ozmoz ilişkisini 20. lendirmesi kanımca son derecede yerinde. Parsons’un ağzından anlatıyor. yüzyılın istikrarlı zamanları üzerinden işliyor Richard Ford. Kanada, son yarım yüzyıldır, neoliberal ekonomi anlayı- Günümüzde Amerika ve Kanada arasında birleşme, ayrış- şının edebiyattaki yansıması olarak kültürel yaşamı kuşatan AMERİKA VE KANADA TOPLUMLARININ ma, gümrük tarifeleri, küresel ısınma, kutup bölgesinin ar- postmodern cambazlıkların, beyin bulanıklığı yaratan bilgiç- OZMOZ İLİŞKİSİ! tan önemi vs. üzerinden yürüyen “ayıboğan güreşleri”ne liklerin ve küstah oyunbazlıkların tamamen dışında çok de- Kimi zaman içinizde, son derecede basitmiş gibi gözü- (!) derinlikli bir bakışla yaklaşabilmek, Amerikan ve Kana- ğerli bir roman. ken bazı yönlerin neden bu kadar ayrıntılı anlatıldığına iliş- dalı duygu-düşün durumları arasındaki farkları kavrayabil- Anlatımcı bir formda, bildungsroman tekniği ile kaleme alın- kin itirazlar beliriyor olsa da bunların Amerika ve Kanada mek için de son derecede ayrıntılı bilgiler, içerikler veriyor mış Kanada, roman sanatının altın çağı 19. yüzyıl bilgeliğini toplumunun duygu dünyasını hakkıyla yansıtabilmek için ne bu değerli roman. anımsatan bir yaşam varsıllığı ve edebiyat estetiğini içeriyor. kadar gerekli olduğunu ilerleyen bölümlerde görüyorsunuz. Son olarak romanın Jaguar Kitap tarafından kusursuz de- Romanın sade ve net konusu, olay örgüsünün akışında- Romanda J. D. Salinger’in ünlü başyapıtı Çavdar Tarla- nebilecek bir edisyonla yayımlandığını, çevirmeni Umay ki olağanlık ve tekdüzeymiş gibi yansıyan anlatım ritmi onu sında Çocuklar (The Catcher in The Rye / Çeviren: Coşkun Öze’nin ise güçlü bir edebi performans göstererek bu roma- basitliğe değil olgun bir edebi tonlama ile bilgeliğe taşıyor. Yerli / Yapı Kredi Yayınları) romanı ile yazınsal benzerlik nın dilimizdeki başarısını teyit etmiş olduğunu belirtelim. n Kanada romanından emprestyonist dönem Rus ve Fransız bulunduğunu da bu arada belirtelim. edebiyatının okuma tadını almak olanaklı. Hepimiz lise yıllarındaki biyoloji ve fizik derslerinde kli- Kanada / Richard Ford / Çeviren: Umay Öze / Kuşkusuz buna eklenen bir unsur olarak Amerikan dün- şeleşmiş bir şekilde biz öğrencilere belletilen “ozmoz” söz- Jaguar Kitap / 528 s. / 2024. 27 Mart 2025 9