Catalog

MERHABA (25 OCAK 1882 / 28 MART 1941) iyatroyu pek de sevmediğini defalarca söylemiş bir oyun Virginia Woolf’un T yazarıdır o. Dünyanın kendisi katlanılması zor bir boyutta tuhaf ve gülünç olduğu ve gözüne bir kukla tiyatrosu gibi gözüktüğünden, karakterlerini de defterleri... eserlerinde mekanik bir devinim içinde, her türlü psikolojik çözümlemeden uzak bir şekilde işlediğini söyler: “Hepimiz kukla olduğunu kabul edemeyen kuklalarız.” turmak için nasıl çabaladığını Ona göre oyun yazarı dünyayı ancak gösteriyor. komedi tonunda yansıtabilir. Ona göre Sürekli yeni teknikler komedi trajedinin kendisidir. Ünlü deniyor Woolf. Hepsi de yönetmen Jean-Louis Barrault’ya göre yaşamı ve insan doğasını onun oyunları “Kafka’nın evreninde Marx yakalamaya yönelik. Brothers” izlemek gibidir. Çünkü ona göre roman, NALAN ARMAN Her yazara sorulan klasik “Neden gün içinde binlerce duygu ve yazıyorsunuz?” sorusuna “Neden yazdığımı düşüncesi birbiriyle buluşan, ir Yazarın Günlüğü’nü anlamak için yazıyorum” diye yanıt veren çarpışan; hepsi de hayret (Çeviren: Seda Erol usta yazar, aynı zamanda bu arayışın bir verici bir düzensizlikle yok BLe Morellec / Kırmızı sonu olmadığının bilincindedir zira başka olup giderken serseme dönen Kedi Yayınevi) okumaya bir söyleşisinde belirttiği gibi, “Edebiyat insan hakkında konuşmalıdır. başladığımda zihnimde cevap üretmez, soru sorar”. 1924’te yazdığı Kurmacada beliren imge, Leonard Ancak eleştirmenlerin yazdıklarını tam Karakter’de, yaşamın tek bir olarak anladıklarından kuşkuludur: “Her Woolf’un çalışma odasındaki duygu ve düşüncenin peşinde zaman absürt bir tiyatro yazdığımı söylerler. masada duran defterlerdi. akmadığını; cilalı, pürüzsüz Ama benimki agnostik bir tiyatrodur.” Üç sıra halinde dizilmiş romanların karakterleri gerçekçi Absürt tiyatro dünyanın saçma olduğu 26 defter. Kapak sayfaları bir biçimde tasvir etmesinin fikri üzerine kurulmuştur. Oysa ona Virginia Woolf’un çok sevdiği mümkün olmadığını söylüyor. göre gözünde saçma olan dünya değil, rengârenk desenli İtalyan kağıtlarıyla kaplı. Leonard Woolf Woolf neredeyse hiçbir tuğlanın görünmediği metinler yazma varoluşun kendisidir ve en can alıcı günlüklerin (Virginia’nın 1926 Mart’ında, “Ölürsem eğer, niyetini ilk kez 1919’da Gece ve Gündüz’le ortaya koymuş. sorulara yanıt veremeyiz: “Şimdi ve burada Leo bunlarla ne yapacak” dediği günlükleri) üzerine eğilmiş Jacob’un Odası, Mrs Dalloway, Deniz Feneri ve Orlando ile de- oluşumuzun sebebi ne olabilir? Neden dikkatle inceliyor. vam eden yoğun çalışma hali Dalgalar’dan sonra Yıllar’a ve ya- hiçbir şey yok da bir şey var?” Virginia’nın 1915’ten 1941’e -ölümünden dört gün önceye- şadığı dönemde basılmayan Perde Arası adlı romanına uzanıyor. Malraux’nun “Sanat, -bomboş ya da kadar 27 yıl boyunca yazdıklarını tek tek okuyor, tasnifliyor, Hepsinin yazılma süreçlerinde zihin dalgaları, coşkuyla ka- dolu- göğe yükselen bir çığlıktır” sözüne hangi sayfaların yayımlanacağını belirlemeye çalışıyor. Günlük- natlanma, titiz çalışma, kaygı, acı, hayal kırıklığı var. gönderme yapan ustanın gözünde, ler ve mektuplar, metinlerde sözü edilen birçok insan hayattay- Kadınların nasıl engellendiğini ve ne yapmaları gerektiğini metafizik bir boyutu olmayan tiyatro gerçek ken bütün olarak yayımlanamayacak kadar kişisel çünkü. anlatan Kendine Ait Bir Oda’yı, cinsiyet eşitsizliğinin yanında anlamda bir sanat olarak kabul edilemez. Leonard Woolf, 26 cildi tek tek elden geçirirken biraz da endi- savaşı da konu alan Üç Gine’yi ve ressam arkadaşı Roger Fry’ın Son olarak onun gözünde “nesneler, yalnız- şeli. Duyguları, yaşananları olduğu gibi günlüğe aktarma olana- biyografisini de bu listeye eklemek lazım. lığın, zaferin ve ruhani olmayan güçlerin, mü- ğı var mı? Virginia’nın gerçek kişiliğini saklama hatta çarpıtma ‘PEYNİRİ KESEN BİR BIÇAK GİBİ YA DA cadele ettiğimiz her şeyin somutlaşmış halidir”. tehlikesi olabilir mi? Leonard Woolf’un seçimi bir yazar portre- CHAUCER’DEN LAWRENCE’A KİTAP KEMİREN Dilin boşluğunu ortaya koyan bu nesneler si oluşturmaya yönelik, kitap tam anlamıyla bir yazarın günlüğü. ÇALIŞKAN BİR BÖCEK’ GİBİ! aslında onun bütün oyunlarında yöneldiği Defterlerin içinden dört başlıkta toplanabilecek sayfalar se- Zihin dalgası kırılıp yazma süreci tamamlandığında ilk okuyucu asıl amacı gösterir çünkü her şeyden öte çilmiş: Birincisi Virginia Woolf’un kendi yazdıklarına, yazmayı yorumlarının etkisi var bir de. Leonard’ın, ablası V. Bell’in ve V. “Sanatın belki de en önemli amacı dile ümit ettiklerine ithafta bulunanlar. İkincisi onun “yazma kaslarını Sackville-West’in yorumları bunlar. Bloomsbury Grubu’ndaki ar- bekâretini tekrar kazandırmaktır.” gevşeten”, üslûbuna yardımının dokunduğunu söylediği sayfalar. kadaşlarının yorumları geliyor ardından ve diğer eleştirmenlerinki. Bu yargı bugün demokrasi için de Üçüncüsü, Virginia’nın “sanatının hammaddesinin” yani “Kuşku ve iniş çıkışlar dönemi” başladığında şiirler, öyküler, ro- geçerli değil mi? İnanıyoruz, her şeyin çok sahnelerin ve karakterlerin zihninde nasıl şekillendiğini gösteren manlar okuyarak kendisini korumaya çalışıyor Woolf. Kendi cümle- güzel olacağı günler yakındır! yaşam malzemeleri. “Gevşek örülmüş, ama özensiz olmayan” leriyle “Edebiyattan gelen duygulara bağlanmış bir hayat” onunki. Eugène Ionesco (26 Kasım 1909 / 28 Mart bu satırlar bir form bulmaya hazır bekliyorlar. Dördüncüsü oku- 1932’nin ilk günlerinde elli yaşına girmek üzereyken, Dal- 1994) kapağımızda. Ferda Fidan’ın yazısı... duğu kurgular, makaleler, biyografiler, şiirler hakkındaki yo- galar gibi dört roman daha yazmak, İngiliz edebiyatını tara- rumlarını içerenler. İç dünyasına ait olanlar ise genellikle ruhsal Nalan Arman (Virginia Woolf / Bir mak niyetinde; “peyniri kesen bir bıçak gibi ya da Chaucer’den çöküntü içindeyken ve savaş atmosferinin etkisiyle yazdıkları. Yazarın Günlüğü / Çeviren: Seda Erol Le Lawrence’a kitap kemiren çalışkan bir böcek” gibi.Aralık Morellec, Kırmızı Kedi Yayınevi) AMACI, YÖNTEMLERİ, NESNELERİ, 1940’a geldiğinde ise -pek çok arkadaşını kaybetmiş ve bir sa- Öner Yağcı (Halit Ziya Uşaklıgil) YAZISIYLA VIRGINIA WOOLF! vaş yaşamışken- günlüğüne “İleri yaşın kuruluğundan, katılı- Öner Yağcı (Şevket Süreyya Aydemir) Virginia Woolf günlüklerini geniş -post quarto diye bilinen- ğından nefret ediyorum; hissediyorum. Aksiyim” diye yazıyor. Feridun Andaç (Yusuf Atılgan) formattaki kağıtlara yazmış, onları Leonard Woolf ile birlik- Gözümün önünde canlanan üç sahneyle kapatıyorum günlüğü: İnci Ponat (Nevra Bucak / Boğaz’da te metal halkalarla birbirine tutturmuşlar. Sonradan birleştir- İlki 20 Ekim 1940’a ait. Virginia Woolf, Meclenburgh Meyda- Kara Gölgeler / Artshop Yayıncılık) mek üzere satın aldıkları kağıtları zamanla -Virginia ve Leonard nı’ndaki evlerinde bombalardan arta kalan yıkıntılar arasında gün- Woolf’un yayınevi- The Hogart Press’te ciltleyip Virginia’nın lüklerini arıyor. Kitaplar yerlere saçılmış. İçeriye rüzgâr giriyor. Hikmet Temel Akarsu (Richard Ford / romanlarını ve günlüklerini yazdığı defterler haline getirmişler. İkincisi 1941’in Ocak’ına ait. Virginia, Monks House’taki oda- Kanada / Çeviren: Umay Öze / Jaguar Kitap) Bu çalışmada biçimsel olarak parçaları bir araya getirme hali sında. Birbirine girmiş defterlere bakıyor. Onları okuduğu için Y. Bekir Yurdakul (Hanzade Servi / Zorbey var. Bu ayrı parçaları aynı halkadan geçirme hali bir metafor gibi kendinden, laf ebeliğinden utanıyor. Üçüncü sahne ölümünden 20 Zorbey’in Ardındaki Boşluk / Bilgi Yayınevi), metinlerinin içine de yerleşmiş sanki. Günlüğünde birbirine tuttu- gün önceye ait. 8 Mart 1941 tarihine. Virginia ardında renklerini Zeynep Tütüncü Güngör (Çağla Ural / rulan sayfaların bütünleşmesi amacını, yöntemlerini, nesnelerini, bırakacağını düşünürken bir yandan da şunları yazıyor günlüğüne: Mira’nın Kırmızı Defteri / Destek Yayınları) yazısını, yazar Virginia Woolf’u okuyucuna göstermeye yönelik. “Çay evinde kabuk tutmuş yaşlı kadınlar, yüzleri allı, süs- de bu sayımızda inceleme ve söyleşileriyle Woolf, günlükler boyunca, zihninde tasarladığı, yazıya ge- lü ve ceset rengi. Pazen kumaştan giysili bir garson kız. Hayır, yer alan yazarlarımız. çirmeye başladığı, yeni düşünceler ve bakış açılarıyla defalar- iç gözlem yapmayı amaçlamıyorum. Henry James’in cümlesini Mustafa Başaran’ın hazırladığı Bulmaca ca üzerinden geçtiği metinlerinin yazılma süreçlerini anlatıyor; hatırlıyorum: ‘Durmaksızın gözlem yap. Yaşlılığı gözlemle. Aç ile de düşün trafiği sürüyor! didaktik ve dramatik üslup arasındaki çatışmayı çözüme kavuş- gözlülüğü gözlemle. Kendi moral bozukluğunu gözlemle’”. n İyi okumalar... lİmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Sorumlu Müdür: Betül Berişe l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Uets: 25999 - 15079 - 37611 l Reklam Genel Müdürü: Evsun Sinem Alkan l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 11A/41 KITAP Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.