Catalog

TURAN DURSUN (1934 / 4 EYLÜL 1990) Ölümü yenen ölümsüz! 7-8 yaşında bir tekkeye verilen yoksul bir köylü çocuğuydu Turan Dursun. Yıllar süren dinsel eğitimden sonra ilkokulu dışarıdan bitirerek müftü oldu. İnsanlık tarihinin en eski efsanesi Gılgameş Destanı’nı, Sümer söylencelerini, kutsal kitapları kaynaklarından inceledi. Korkuları, bağnazlıkları, safsataları, hurafeleri yenmenin yürekli bilimcisi, “Karanlığı öncü oğullarıyla yara yara ilerleyen” büyük insanlığın bu savaşımının gözü pek bir savaşçısı olarak “Atatürk, Türkiye’nin büyük bir şansıdır” diyen Dursun, yazdıklarının bedelini canıyla ödeyebileceğini biliyordu ve ölümü yendi, ölümün ötesine geçti. “Ben yüzyılların doğurduğu ölümüm… Bir sürü Turan Dursun olduğunu düşünüyorum. Hızla yayılacağına da en ufak bir kuşkum yok” diyen Turan Dursun’u şükran ve özlemle anıyorum. le, güvenilir kaynaklar göstererek hazırladı. Kutsal Kitapların OĞLU ABİT DURSUN’DAN ÖNER YAĞCI Kaynakları’nda (3. cilt) insanlık tarihinin derinliklerinden kut- ‘BABAM TURAN DURSUN’ VE sal kitaplardaki korku, korku-umut kaynağı “Tanrı, peygam- ‘TURAN DURSUN VE AYDINLANMA’ TURAN DURSUN: ‘ÇIKARLARI DİN berlik, mucize” konularını örnekleri, kaynaklarıyla inceledi. Tarih felsefesi ve toplumbilimin öncüllerinden İbn KARANLIĞI ÜSTÜNE KURULU OLANLAR Kulleteyn, onun Doğu Anadolu’nun insanlarına şeyh, ağa Haldun’un Mukaddime’sini çeviren, aydınlığın yollarının KORKSUNLAR ELİMDEKİ IŞIKTAN’ ve molla üçlüsünün eliyle “kader” olarak örülmüş yaşam- ancak bilimin, felsefenin, özgür düşüncenin gelişmesiyle, 7-8 yaşında bir tekkeye verilen yoksul bir köylü çocuğuy- dan ilk din eğitimini aldığı çocukluk yıllarını anlattığı, top- dinin dogmalarının ortadan kaldırılmasıyla açılacağı bilinci- du Turan Dursun (1934 / 4 Eylül 1990). Yıllar süren dinsel lumumuza yeniden giydirilmek istenen şeriatın ne olduğunu nin insanı, bilimin ve aklın verilerinin susturulamayacağının eğitimden sonra ilkokulu dışarıdan bitirerek müftü oldu. çarpıcı biçimde ortaya koyan yaşamöyküsel romanıydı. bir kanıtıdır Turan Dursun. İnsanlık tarihinin en eski efsanesi Gılgameş Destanı’nı, Sü- Şeriat Böyle’de somut örneklerle dinin ne olduğunu, şeri- Oğlu Abit Dursun, “O, İslam dininin en derin kaynakları- mer söylencelerini, kutsal kitapları kaynaklarından inceledi. at isteyenlerin aslında ne istediklerini anlattı, Müslümanlık ve na ulaşmış, eski Arapçayı bilen, Kuran dili Arapçasını da çok Kutsal kitaplarda yer alan birçok bilginin kökeninin çok- Nurculuk’ta, Said-i Nursi’nin Risale-i Nur’larını Kuran ayet- iyi bilen bir aydındı. Yıllarca araştırdı, sorup sorguladı. Bü- tanrılı Sümer uygarlığı olduğunu öğrenince dünyası değiş- leriyle karşılaştırıp zıt düşen yanlarını ortaya koydu. Ünlülere tün bunlar Türkiye’deki şeriatçıları ve Atatürk düşmanlarını ti. Birçok insanın yanlışı doğru, doğruyu yanlış bilerek “ka- Mektuplar’da ve İlhan Arsel’e Mektuplar’da şeriatın karanlığı- elbette rahatsız etti” diyerek Babam Turan Dursun’da, şiir, ranlık hurafelerde” yaşadığını söyledi. na karşı mücadele kararlılığını gösteren mektuplarını okuduk. mektup ve yazılarından örneklerle babasının yaşamını aktardı. “Çıkarları din karanlığı üstüne kurulu olanlar, bu karan- İbn Haldun’da Uygarlıkların Yükselişi ve Çöküşü’nde, Abit Dursun, babasıyla ilgili çeşitli dergi ve gazetelerde- lıktan türlü biçimde yararlananlar, tüm karanlık böcekleri Turan Dursun’la Ümit Hassan’ın kapsamlı incelemeleri- ki yazıların bir kısmını da Turan Dursun ve Aydınlanma adlı benden korksunlar… Korksunlar elimdeki ışıktan. Bir mum nin yanı sıra S. M. Batseva, Yves Lacoste, Hikmet Kıvıl- kitapta bir araya getirdi. ışığının bile koca bir oda karanlığını nasıl parçaladığını cımlı, Cemil Sena, Alaattin Bilgi, Remzi Demir ve Ahmet Bağnazlığa karşı uyarıcı olma sorumluluğuyla dinin ideolo- anımsasınlar” düşüncesiyle yazdı. Ancak öldürülmesinden Öncü’nün de makaleleri yer aldı. jik kaynaklarını eleştiri süzgecinden geçirme, sorgulama gö- sonra yayımlanabilen kitaplar yazdı. Gözünü çocuk yaşta medresede açmış, İslamı derinlemesine revini engin bilgisi ve kültürüyle gerçekleştiren ve yazdıkla- öğrenmiş bir müftünün büyük bir Aydınlanma savaşçısı olma- ‘DİN BU / TABU CAN ÇEKİŞİYOR’ rıyla toplumda dalgalanmalar yaratan bir uyanış öncüsüydü. sına yol açan etkenlerin ne olduğunu Şule Perinçek’in öldürül- “Dinde insan hakları, efsanelerden İslamiyet’e, İslam ve mesinden iki buçuk ay önce Turan Dursun’la yaptığı söyleşi- TURAN DURSUN: ‘ATATÜRK, şiddet, İslamın ibadet kaynağı: Güneş kültü, orucun köke- den öğrendik: Turan Dursun Hayatını Anlatıyor. Söz ettiğim TÜRKİYE’NİN BÜYÜK BİR ŞANSIDIR’ ni, zina, şeytan ayetleri, Kuran’daki çelişkiler, akıl ve bilim- kitapları Kaynak Yayınları’nca yayımlanan Turan Dursun’un Korkuları, bağnazlıkları, safsataları, hurafeleri yenmenin dışılıklar, ‘Öldürün’ buyruğu, kadına dayak” gibi başlıklar- Berfin Yayınları’nca yayımlanan beş kitabı daha var. yürekli bilimcisi, “Karanlığı öncü oğullarıyla yara yara iler- la öldürülmesinden üç ay önce bitirdiği Din Bu / Tabu Can Din ve Seks’te, Kitab-ı Mukkades’in cinsellik içeren bö- leyen” büyük insanlığın bu savaşımının gözüpek bir savaşçı- Çekişiyor’un (4 cilt) önsözünde şöyle dedi: lümlerini derleyerek Tevrat’ta geçen mitolojik hikâyelerle sı olarak “Atatürk, Türkiye’nin büyük bir şansıdır” diyen Tu- “Dünyamızdaki her türlü olumlu gelişme, dinin ve imanın- Kuran arasındaki ilişkileri ortaya koydu. ran Dursun yazdıklarının bedelini canıyla ödeyebileceğini bi- ki başta olmak üzere, tabuların zincirinden kurtulabildiği, yol Evren Bir Şaka mı? adlı kitabında, “Siz karanlığa ışıkla liyordu ve ölümü yendi, ölümün ötesine geçti. bulabildiği ölçüde gerçekleşebilmiştir. İnsan aklı, bilim, tek- gitmezseniz, o karanlık yayıldıkça yayılır, bir kısım engeller “Ben yüzyılların doğurduğu ölümüm… Bir sürü Turan noloji, insan hakları alanında ulaşılan noktalar, bu yoldaki çıkar, ışık kaynaklarıyla halk arasına girer. Herkes çareyi Dursun olduğunu düşünüyorum. Hızla yayılacağına da en adımların ürünleridir… Aklın, bilimin ölçüleri bellidir. Göz- fizikötesi güce sığınmakta bulur” diyerek dinsel kaynakların ufak bir kuşkum yok” diyen Turan Dursun’u ölüm, daha da lem vardır, deney vardır, nesnellik vardır... Yolu ışıklandı- evren konusundaki verilerini, içinde yaşadığımız dünyanın büyüttü, çoğalttı. ran da bunlardır… Karanlıkla savaşılırken ışık gereklidir...” evrendeki kimliğini merak edenlere yeni bir dünyanın kapı- Aydınlığımıza “Yazdıklarım, en sağlam kabul edilen te- larını araladığı sorgulayıcı bilimkurgu yazılarını sundu. mel kaynaklara dayalı. Çürütecekler varsa, buyursunlar, İSLAM DÜNYASINDA BİR İLK! Karşılaştırmalı olarak efsanelerde, dinlerde ve bilimdeki “Temel amacım; yalan ve sahteciliklerle, insanları sürüleş- bunları çürütsünler” dediği kitaplarıyla, bağnazlığın bilgi tirmek, sömürmek amacıyla sürdürülegelen ‘din’i gün ışığı- “ilk” insanları, insanın insanlaşma mücadelesini, değişimi, ışığıyla yok edilmesi için özgür ve aydınlık bir gelecek özle- insan emeğini, sanatı antropoljik, etnolojik, sosyolojik veri- na çekmektir...” düşüncesiyle İslam dünyasında bir ilk olarak minin değerli bir bilgi hazinesi sunan Turan Dursun’u şük- Kuran Ansiklopedisi’ni (8 cilt) herkesin anlayabileceği bir dil- lerin ışığında oyunlaştırdı: Başlangıcından Bu Yana İnsanlık. ran ve özlemle anıyorum. n >> 12 5 Eylül 2024