Catalog

İçeriye, derine bakmak için... Mavisel Yener; yalnızca bin yıllar içinde yükünü durmaksızın çoğalttığımız şu ihtiyar Dünya’yı, onun sakladıklarını; yerüstünde, yeraltında on(d)a sakladıklarımızı; keşfedilmiş ya da keşfedilmeyi bekleyenleri değil; insanın, bir yerlerde unuttuğu ya da yeni açılan geçitlerini, yeni kanallarını, yepyeni yollarını da söylüyor, anımsatıyor metnin “yeraltı”ndan fısıltıları yükselen sözcükleriyle... Ve neredeyse yirmi yıl ve hemen her Y. BEKİR YURDAKUL okurun beklediği “devam” yapıtı, Giz- li Geçitleri Bulmanın Yolları’nı bambaşka irce, evlerinin arka sokağında- bir merakla okudum. ki dar ve loş dükkâna girdi. Ye- ‘‘B dinci sınıf ders kitaplarını verip SAKLIMIZDAKİ YOLLARA DOĞRU onların yerine tatilde okuyabileceği kitap- Kadim kentlerimizden İzmir’in “şah lar alacaktı. Bu dükkânda okunmuş ma- damarı”na yasladığı, oradan çoğalan bir sal, öykü, şiir kitapları, romanlar bulunur- kurmacayla elimizden tuttuğu bu yeni ya- du hem de ucuza... pıtında Mavisel Yener; yalnızca bin yıllar “Genzine dolan toz kokusuna aldırmadan içinde yükünü durmaksızın çoğalttığımız kitapları inceledi. Beğendiklerini ayırdı. Alt şu ihtiyar Dünya’yı, onun sakladıklarını, ye- raftakilere daha iyi bakabilmek için diz çök- rüstünde, yeraltında on(d)a sakladıklarımı- tü. Kalın kitaplardan birinin adı ilgisini çekti: zı; keşfedilmiş ya da keşfedilmeyi bekle- “Gizli Geçitleri Bulmanın Yolları”. Eli- yenleri değil; insanın, bir yerlerde unuttu- ne aldı, evirdi çevirdi, seçtiklerinin yanına ğu ya da yeni açılan geçitlerini, yeni kanal- koydu. Hepsini kucaklayıp kitapçının tahta 1 larını, yepyeni yollarını da söylüyor, anım- masasına götürdü...” satıyor metnin “yeraltı”ndan fısıltıları yük- Bu satırları bundan tam yirmi yıl önce selen sözcükleriyle... üstelik roman daha kitap haline gelmeden İlk yapıtı Mavi Elma’da kurduğu dili, okumuştum. Türkçenin inceliklerini duyumsattığı anla- Tudem Edebiyat Ödülleri’nin ilki, üç dal- tımıyla okurunu sarıp sarmalamakla kal- da (masal, öykü, roman) düzenlenmişti. mıyor, gizemli yaklaşımının altından gü- Daha dosyanın ilk sayfasını çevirmeden lümsettiği düşünsel boyutla da kendi- “Yarışmanın roman dalının birincisi bu!” mize, hayata, yakın-uzak zamanlara ve demiştim kendi kendime. Dosyada ad / dünyaya yeniden bakmamızı meraklı bir kimlik bilgisi olmayışına karşın, kimin yaz- gülümsemeyle fısıldıyor. dığını da dillendirmiştim “ev”de... Yanılmamıştım... Mavisel Yener’in ilk kita- EMEK YURDAKUL DÖNGÜ MÜ, GELİŞME Mİ? bı Mavi Elma’nın beşinci yaş gününü, birin- da yerini almakla kalmamış, Allianoi’nin yükselen Gün geçtikçe gelişen, değişip dönüşen bir cilik ödülüyle taçlandırmıştı Mavi Zamanlar. çığlığını, zamanı gelen sesini, sular altında yok hayat mıdır şu yeryuvarlağında sürüp giden? Değil- olmaya direnen çığlığını derinden duyumsamıştı. MAVİ ZAMANLAR’DAN DERİN se bir kısırdöngüye hapsoluşların farkında bile ol- YOLCULUKLARA... İçini acıtan bu gerçeği okurlarıyla, öncelikle ço- madan; her şeye hükmetme, her şeyi ele geçirme Son sözcüğüne bir solukta vardığım “dosya” cuklarla paylaşmak, onlarla dertleşmek istemişti. hırslarının, açgözlülüğün kurbanları mıyız hepimiz? Mavi Zamanlar’ı, kitap olarak yeniden okudu- Ya tarih sahnesinden benzer öykülerle silinip SÖZÜ ÇOĞALAN YAPITLAR ğumda başka sesler, başka seslenişler, bambaş- gidenlerin bıraktığı deneyimler, yollar, çıkışlar? Mavi Zamanlar’ın; okurunu ince, kendince dü- ka incelikler bulmuş; satır aralarından yükselen Yaşar dururuz, koşar dururuz... Binlercemiz ge- şünmeye, hayatın dolambaçlarında hevesle, me- başka çığlıklar kaydetmiştim belleğime. lip geçer yollardan, yapıların önünden, yanından rakla dolaşmaya, aslında kendisini keşfetmeye; Gizli Geçitleri Bulmanın Yolları’nın yorulmak bil- hem de bunaltan bir alışkanlıkla... sahip olduğu gücün ve değerin farkında olma- mez, meraklı kahramanı Tılsım’ın, “Bazı kitaplar Yapım tarihleri bir yana ne taşıdıkları / taşıya- ya çağıran, “Onca kitabın içinden bunu seçmen öyledir... Görünüşte satırları aynı olsa da sen de- bilecekleri sır düşer aklımıza ne de düşler kura- bir rastlantı olamaz, değil mi? Şimdi bir sözleşme ğiştikçe onların da söyledikleri değişir, dönüşür... rız onlara dair ama an olur fark ederiz belki yürü- yapmalıyız seninle. Bu masalı okumaya başlarken Her okuyuşunda sırlarını yavaş yavaş açar sana.” düğümüz yolun, karşılaştığımız yapının derinliği- bilmelisin ki ya sonsuza taşımalısın bu gizemi ya (s. 36) sözlerinin ardından Mavi Zamanlar’a yıllar ni, giz(em)ini, anlamını... da hemen bırakmalısın okumayı. Çünkü o sana, sonra yeniden uzandım. Çoğu zaman da bir kitap ya da sanat yapıtı ça- dereden tepeden, dumanlı dağlardan, ateşli su- Bir su şehriydi Bergama yakınlarındaki Allianoi, ğırır bizi içeri... İşte o an açılır canevimizin kapıları! lardan geçip de geldi. suyla sağaltımın öncü merkezleri arasındaydı. Bir İyi yapıtlar, salt ilginç maceralar sunmakla kalmaz, Senin dünyan hangi zaman diliminde olursa ol- rastlantıyla fark edilmişti varlığı ne ki yanı başın- yol açılsın diye yolcuyu hazır olmaya da çağırır. daki barajın da su tutma havzasında yer alıyordu. sun, suyun ateşinin kaynağındaki gizemi bulmalı- n sın. Masalım seni Mavi Zaman’daki hamama gö- Prof. Dr. Ahmet Yaraş başkanlığında yürütülen 1 Mavi Zamanlar, Mavisel Yener, Tudem Ya- incelikli ve yorucu kazı süreciyle gün günden or- türecek, çözmen için gizemi. Sakın demeyesin, hamamın kubbesi yok, tası yınları, 168 s., 10+, 45. baskı: 2023, s. 7 taya çıkarılan çağlar öncesinin bu görkemli mer- kezi “su için su içinde” kalmasın diye yürütülen yok, kurnası yok! İşte ilk ipucu sana. Dünya güzeli su perisi hâlâ yıkanıyor orada...” (s. 11) seslenişi- Gizli Geçitleri Bulmanın Yolları / Mavisel Ye- mücadelenin içinde doğmuştu Mavi Zamanlar. Mavisel Yener, o mücadele sürecinin her anın- nin altını yeniden çizdim. ner / Tudem Yayınları / 160 s. / 10+ / 2023. 1 Haziran 2023 14