Catalog

HATİCE EĞİLMEZ KAYA’DAN YILMAZ GRUDA İLE ‘SAN’AT ÜZRE BİR DERÛN SÖYLEŞİ’ Sanata adanmış bir hayatın iç dökümü! Tiyatro, dizi ve sinema oyuncusu, yazar, şair, çevirmen, reklamcı… Çok yönlü bir usta Yılmaz Gruda… Hatice Eğilmez Kaya’nın Yılmaz Gruda’yla yaptığı söyleşinin kitaplaştığı San’at Üzre Bir Derûn Söyleşi (Akdoğan Yayınevi), özyaşam öyküsü ve anılarla bezenmiş belgesel derinliğinde bir yapıt. Yaşamını sanata adamış bir bilgenin akıcı, içten, sahne dili tadında anlatımı, özgün biçemiyle okuyucuyu saran söyleşi; yaşamı, dünya görüşü ve sanatına ilişkin özellikle Cumhuriyet dönemi Türk tiyatrosu ve edebiyatıyla ilgili çalışmalar yapacaklar için de çok değerli ayrıntılarla yüklü. Kitapta Muammer Karaca, tutumudur. 1952’de Ahmet Oktay’la Mavi NİLGÜN BEYDİLİ Avni Dilligil, Haldun Dormen, akımına ad veren Mavi dergisine katılırlar. Nisa Serezli, Altan Erbulak, Garip akımını toplumcu şiirin önünde CUMHURİYET DÖNEMİ Gülriz Sururi, Ayfer Feray, İz- bir engel görüp eleştirirler. Attilâ İlhan’ı TÜRK TİYATROSU VE zet Günay, Erol Günaydın, Se- dergiye davet edenler onlardır. Bir sü- EDEBİYATINA İLİŞKİN den Kızıltunç, Haldun Taner, re sonra dergi çeşitli nedenlerle kapanır. ÖNEMLİ AYRINTILAR Ayşen Gruda gibi Demokrat Parti iktidarının Yaşamını tiyatroya adayan Türk tiyatrosuna bü- baskıcı tutumu sanatçıların Yılmaz Gruda hâlâ bir deli- yük emek vermiş sa- ensesindedir. kanlı gibi koşuyor, sevgiy- natçılarla ilgili anı- Gruda’nın, isim babalığı- le ve tutkuyla üretmeye de- lar da yer alıyor. nı Muzaffer Erdost’un yap- vam ediyor. Sahne hayatında tığı İkinci Yeni hareketine il- Hatice Eğilmez Kaya’nın iz bırakan “Zafer gisi ise kısa sürer; toplumcu Yılmaz Gruda’yla yaptığı Madalyası”, “Sözde şiir ekseninden uzaklaşmaz. söyleşinin kitaplaştığı San’at Melekler”, “Kırkın- Gruda’ya göre şiir yazmak Üzre Bir Derûn Söyleşi (Ak- dan Sonra” oyunla- “o cehennemi yaz sıcakla- doğan Yayınevi), ustanın ya- rıyla ilgili hem gül- rında buzu buz olarak sür- şamı, dünya görüşü ve sana- düren hem de dü- dürmek, elde tutmak, sat- tına ilişkin özellikle Cum- şündüren anılarını mak” demektir. Söyleşide huriyet dönemi Türk tiyatro- da paylaşıyor Yıl- de “Şiir nasıl yazılır” soru- su ve edebiyatıyla ilgili çalış- maz Gruda. Birlik- suna tüm bu deneyimleri ışı- malar yapacaklar için de çok te sahneleri paylaş- ğında yanıt verir. değerli ayrıntılarla yüklü. tığı arkadaşlarını sevgiyle, say- Söyleşide Türk tiyatrosunun gıyla, vefayla anıyor. YILMAZ GRUDA’NIN tarihsel gelişimine ışık tutan “Çarmıhtaki Yeni Mehmet” ROMANCILIĞI VE ‘KARŞI Gruda, yer yer eleştirel bir an- şiir kitabında yer alan bir şi- ROMAN’ ANLAYIŞI layışla konuyu ele alıyor. irinde ise duygularını şöyle Kitapta Yılmaz Gruda’nın romancılığına ka” korkusuyla yaratıcılığını harekete ölümsüzleştiriyor: “Bir uzak bağbozumu da yer veriliyor. “Piyasa romancılığından SANAT YAŞAMINA YEDİ geçirir, çözüm üretir. Bir kitap uydurup geldiler,/ Şarâbettiler yüreklerimizi./ Ve farklı değişik ve çağcıl bir roman biçem YAŞINDA ADIM ATTI! hikâyeyi dramatize eder. bir nice yaşam’lar söylediler/ Bizi taşva- ve biçimi”ni hedeflediğini örneklerle so- Yılmaz Gruda’nın yaşı 92, mesleki ya- Aile ortamında gerçekleşen bu göste- zo’lara koyarak, bin yöne gittiler”. mutlaştıran Gruda, roman anlayışını, hız şı ise 85. Henüz yedi yaşındayken radyo ri ona tiyatronun ve edebiyatın kapılarını çağında tuğla kalınlığında kitaplar yerine sanatçısı olarak yolunu açan isim, büyük açar: “Bu dikenli fakat dünyanın en güzel TİYATRO VE ŞİİRLE BİR ÖMÜR “karşı roman” nitelemesiyle açımlıyor. sanatçı Vahi Öz. İlk sahne deneyimini ise aşk yoluna, uğraşına adımımı atmış oldum” Hatice Eğilmez Kaya’nın söyleşisinde, “Gördüğünüz gibi ‘Karşı Roman’, so- aile meclisinde ediniyor. diyor söyleşide. Artık o da ustası Muhsin Cumhuriyet gazetesi tarafından verilen Yu- rulara, araştırmalara götürüyor, kitap- Yazar, bir çocukluk anısıyla süslüyor, Ertuğrul’un açtığı yolda ilerlemektedir. nus Nadi Ödülleri’nde, 2003 yılında Şiir da- lıklara koşturuyor, dağarımızı zenginleş- sanat yaşamına girişini. Babası, Hz. Ham- lında ödüle değer görülen Yılmaz Gruda’nın tiriyor.” diyor. za menkıbelerine düşkündür. Sürekli oğ- USTALAR GEÇİDİ! şiir dünyasına da yer veriliyor. San’at Üzre Bir Derûn Söyleşi, sana- luna okutmaktadır. Yılmaz, bir gün oku- Kitabın önemli bir bölümü Türk tiyat- Sanat yaşamında şiirin yerini şöyle ni- ta adanmış bir hayatın iç dökümü. Söy- maktan yorulur, bıkar. Babaannesini ar- rosunun tarihsel gelişimine odaklı. Kuk- teliyor Gruda: “Şiir de sanat hayatımda leşi; asırlık bir çınarın yaşam öyküsü, sa- kasına alarak kitapları babasından haber- la, Karagöz-Hacivat, Meddah, Ortaoyu- birinci, temel konumdadır.” Ölümünden nat anlayışı ve yapıtlarının ötesinde tarih- siz sahaflara satar. nu gibi geleneksel Türk tiyatrosu üzerine sonra mezar taşına şair yazılmasını dile- sel ve toplumsal bir değer ifade ediyor. Babası sert, otoriter bir insandır. Bir değerlendirmeler yaparken kimi nitelik- diğini de ifade ediyor. Yılmaz Gruda, Hatice Eğilmez Kaya’nın bayram günü hikâyeleri okumasını iste- lerinin Batı tiyatrosundan aşağı kalmadı- Yılmaz Gruda’nın şiirini biçimlendiren top- yönelttiği sorularla sanat tarihimize ışık yince zor durumda kalır Yılmaz, “fala- ğını vurguluyor Gruda. lumcu dünya görüşü ve işçi sınıfından yana tutuyor. n HODA KOTB’DAN ‘TAM BENLİK SÖZLER’ LAOZİ’DEN (LAO TZU) ‘YOL VE ERDEM’ oda Kotb kitabında, ilham veren özlü sözlerle, aozi köklü bir değişim ve karmaşa dönemin- yılın her günü için ayrı bir umut ışığı yakıyor. den geçen toplumda, insanı kendi yarattığı ka- H Kendisini etkileyen insanları ve deneyimleri L ostan kurtarabilecek yaratıcı ve yaşatıcı, son- suz ve kusursuz bir düzenden bahseder. “Dao” okuyucularla paylaşan Kotb annelikten arkadaşlığa, sevgiden kayba kadar pek çok konuyu ele alıyor. adıyla anılan, evren ve varlığın yanı sıra iradenin ve gücün de yaratıcısı olan bu düzen, üstünlük tasla- Salgın döneminde tüm dünyanın karşılaştığı zorluk- mayan karakteriyle dikkat çeker. Laozi’nin açıklık ların üstesinden gelmeye çalışan, fark yaratmak için getirdiği Dao Düşüncesi’nin tek kaynağı olan Yol ve çabalayan insanları da öne çıkaran kitabında, kimi Erdem metni doğanın mükemmel düzeninden yola komik kimi hüzünlü, cömertlik ve nezaket dolu sım- çıkarak sakin ve güvenli yaşama kavuşturacak bir sıcak hikâyeler paylaşıyor. n bakış açısı sunuyor. n Tam Benlik Sözler: Her Gün İçin Bir Özlü Söz / Yol ve Erdem / Laozi (Lao Tzu) / Çeviren: Gonca Hoda Kotb / Çeviren: Ayşe Başcı / Mundi Kitap / Ünal / Can Yayınları / 312 sayfa. 384 sayfa. 8 14 Temmuz 2022