Catalog

TIM MACKINTOSH-SMITH’TEN MERHABA ‘ARAPLAR: KAVİMLER, KABİLELER VE DEVLETLERİN ÜÇ BİN YILLIK TARİHİ’ Eylül’ün adını verme- den, dönemin bunaltı- 12 cı atmosferini ve sonra- Şiirle kurulup gelişen sındaki yarı karanlık dünyayı, si- yasi geçmişi nedeniyle kaçmak zorunda kalan Müşfik’in özelinde anlattığı; oyunlu kurgusu, imge- Arap kültürü ve tarihi! sel dili aracılığıyla okuyucuyla sı- ra dışı bir diyalog kurduğu, 21 yıl sonra yeniden yayımlanan “Eylül- “Arap coğrafyası” denildiğinde ne anlıyoruz? Daha doğrusu bu ifade ilk den Sonra” üçlemesinin ikinci ki- olarak aklımıza ne getiriyor? Arap Yarımadası’nda yekpare gibi görünen tabı Yaralı Kalmak - General’i Ba- fakat aslında pek çok açıdan farklılıklar bulunan kültürel yapıyı mı, yoksa ğışlayın Lütfen ile usta yazar İbrahim Yıldırım kapağımızda. tarihi, politik ve dini ayrışmaları veya bütünleşmeleri mi? Mehmet S. Aman’ın söyleşisi... 30 yıl kadar Yemen’de yaşadıktan sonra bölgeye ilişkin araştırmalarını ve Üçüncü sayfamızda, İngiliz ya- zar Tim Mackintosh-Smith’in İs- deneyimlerini kaleme alan İngiliz yazar Tim Mackintosh-Smith, Araplar: lamiyet öncesi şiir ve günlük ya- Kavimler, Kabileler ve Devletlerin Üç Bin Yıllık Tarihi (Çeviren: Nurettin şamdan, İslamiyet sonrası di- Elhüseyni / YKY) adlı incelemesinde merkeze dili koyuyor. lin ve kültürün gelişimini tarihi bir perspektifle sunduğu Araplar: Bunun etrafına dini ve kültürü yerleştirerek politik ayrışmaları Kavimler, Kabileler ve Devletlerin ve mezhep ayrımlarını paranteze alıp Arapçanın bölgede kültürel Üç Bin Yıllık Tarihi’ni incelediği “Şiirle kurulup gelişen Arap kültü- kimlikleri nasıl oluşturduğunu, İslamiyet öncesi şiir ve günlük rü ve tarihi” başlıklı yazısıyla yaşamdan, İslamiyet sonrası dilin ve kültürün gelişimini Deniz Yılmaz yer alıyor. Gülseren Engin, Lütfiye Aydın ile geniş bir tarihi perspektifle sunuyor. tanık olduğu Sivas kıyımı sonra- sı kaleme aldığı öykülerinden olu- Bu uzun süreç boyunca ‘arab’ kabilele- POLİTİK VE MEZHEPSEL DENİZ YILMAZ şan, “Benim kurtuluş kitabımdır. ri daha geniş anlamıyla Arapların parça- PARÇALANMIŞLIK! Hayata dönüş öyküleridir” dediği Smith, üç bin yıllık Arap tarihini anlatırken sı, hatta özündeki unsurdu; sayıca çok kü- ARAP COĞRAFYASINDA kitabı Tsunami başta olmak üzere çük yer tutmalarına karşın, hâlâ öyledir. Batı’nın klasikleşmiş tepeden bakışı ve kanon- ‘SÖZ BİRLİĞİ’ yazınını ve dilini konuşuyor. Ama bizzat varlıkları Arap tarihini her za- ları yerine, uzun yıllar bu coğrafyada yaşa- Tim Mackintosh-Smith, Araplar: Orhan Tüleylioğlu, Günay Gü- man çetrefilli kıldı. Zira bileşimin yerleşik manın verdiği deneyimle yaklaşıyor konuya. Kavimler, Kabileler ve Devletlerin Üç ner ile tarım-edebiyat etkileşimini ve göçebe unsurları arasındaki gerginlik- Coğrafyadaki politik ve mezhepsel par- Bin Yıllık Tarihi (Çeviren: Nurettin Elhü- ortaya koyduğu deneme ve ma- ler, müthiş güçlü yanların yanı sıra vahim çalanmışlığın derinine inerken Pan- seyni / YKY) adlı çalışmasında zaman kalelerini bir araya getirdiği kitabı istikrarsızlıklar da yaratmış durumdadır.” Arapçılığın neden işlemediğini ve Batı’nın zaman yükselen zaman zaman düşüş yaşa- Ekinin Çağrısı’nı konuşuyor. Smith’in araştırmasını okurken bölge ül- bu bölgeyi özel bir durum gibi görmesine yan Arapların tarihinden önemli dönemeç- Saygı Esin, Dr. S. Haluk Uygur karşın yöreye özgü dinamikleri neden tam kelerini ayrıştıran güç ve iktidar ilişkileri ve Prof. Dr. Hakan Yaman ile lere yer veriyor. tarihinin yanı sıra dil ortaklığından doğan anlamıyla kavrayamadığını ortaya koyup İngiliz Edwin John Davis’in 1875 Yazar incelemesinin ana eksenini belir- kültürel ve sosyal bağları da fark ediyoruz. İslamiyet öncesi ve sonrası Arapların dün- yılının nisan ayından ağustos ayı- lerken aslında coğrafyanın, geçmişi ve bu- yadaki konumunu, yarımadadaki benzerlik- Arapçanın etkinliği ve evrensel bir dil na kadar geçen, Osmanlı’nın bü- günü arasındaki bağlantıyı nasıl kurabile- haline gelişi hem bu bağları yeryüzüne ya- leri ve farklılıkları yorumluyor: yük oranda toprak kaybettiği, ceğimizi gösteriyor: yıyor hem de kültürel mirası. Böylece Arap Kıbrıs’ı İngilizlere teslim ettiği, “Bu kitap Arapların hikâyesini anlatır- Yarımadası haritasının söz konusu bağla- tarihimiz açısından da çok önem- BEREKETLİ HİLAL! ken görünüşte, ebedi ve çoğu kez trajik bir- li bir aralıkta, Adana ve Mer- ra dayanarak çizildiğini ya da bozulduğunu “Bugün Araplar diye bildiğimiz halk bir lik-parçalanma döngüsünü ve ayrıca ate- sin başta olmak üzere Kilikya ve etnik bileşimdir. hatırlatıyor yazar. şi besleyen, devrimleri körükleyen, kimlik- İkonia’ya yaptığı geziye ilişkin anı Arapçanın ve Arap kültürünün şiirle ku- İki ana kurucu unsur, yani göçebe ya leri değiştirme ve yeniden kümeleme tari- ve izlenimlerini, kitabın yayımlan- da yarı göçebe ‘arab’ kabileleri ve yerle- rulup geliştiğini, çeşitli tökezlemelere kar- hi boyunca Arapları her şeyden daha fazla dığı 1879’a kadarki gözlemleri- şik Güney Arabistan kavimleri tarihönce- şın söz birliğinin bir şekilde korunduğunu, belirleyen gücü, yani Arapçayı daha yakın- ni de ekleyerek topladığı, dilimi- tarihin de buradaki birleşme ve ayrışmalar- si çağda Arabistan’ın kuzeyine düşen Bere- dan inceleyecek. ze kazandırdıkları yapıtı Asyatik ketli Hilal’de ortaya çıkmış olabilir; dille- la yazıldığını anımsatıyor Smith. Dil bütün kilit tarihsel gelişmeleri, yazı- Türkiye’de Yaşam’ı konuşuyor. rinin kökeni aynı eski ‘Sami’ ailesidir. ya geçirilmiş Allah kelamından kelime iş- Zeki Oğuz, Ahmet Üresin’in BİREYCİLİK, LİBERALİZM, Ama zaman içinde dillerinin yanı sı- lem ve yeni gerici rejimlerin beyin yıkama Bozkır’da Bir Dere Var, Kon- ra yaşam tarzları da ayrılıp bölündü: Gü- KOZMOPOLİTLİK, KAPSAYICILIK, tekniklerine kadar bilgilendirme teknolojisi ya Bozkır Dereli Şair ve Ya- SİVİL TOPLUM, NESNEL HAKİKAT ney Arabistanlılar (Arabistan’ın güney ke- temelinde birbirine bağlayan şeydir. zarlar, Bozkır Bozkır Derler ve siminde önceden yerleşmiş ve iç içe ge- VE ARAPLAR! Liderliğe soyunan bütün Arapların sıkıca Akşehir’den Geçtim kitaplarının çip karıştıkları daha eski yerli kavimlerden Ardından bir yorumla çıkıyor karşımıza: tutmaya çalıştığı iptir. ardından yayımlanan, yaşamını “Eğer bakarlarsa Araplar, kendi tarihleri- Hepsinin gayesi daima asabiyeti, o ‘bağ- pekâlâ almış olabilecekleri) sulama sistem- sürdürdüğü Konya ile ilgili kale- lerine ve tarıma dayalı yerleşik toplumlar nin aynasında çakımları görecektir, tabii sa- lanmışlık’ ya da ittifak halini, Arapçadaki me aldığı Konya Bir Dünya’yı ifadesiyle Arap halkları ve kabileleri ara- geliştirdiler; ‘arab’ kabileleri ise kuyular, dece ortasındaki göz kamaştırıcı yücelik ça- değerlendiriyor. yağmurlar ve akınların yön verdiği geziler- kımına değil, o tarihin tamamına bakarlar- sında ‘söz birliği’ (cemü’l-kelime) yarat- Y. Bekir Yurdakul, Mavisel le çoban göçebeliği meşgale edindiler. sa. Bireycilik, liberalizm, kozmopolitlik, kap- mak olmuştur. Yener’in efsanelerle 7 kıtadan 35 sayıcılık, sivil toplum ve nesnel hakikatin bir Burada anlatılan Arapçanın değil, Karşılıklı ticari ve siyasal çıkarlar bu iki ülkeye çağırdığı kısa manzum an- kurucu unsurun İslam’dan önceki yüzyıllar- ‘Batı Haçlı Seferi’nin değil, kendi geçmişle- Arapların bir tarihidir. latılarından oluşan kitabı Dünya Ama ondan geçen dil ipini izlemek, bütün da bir araya gelmelerinin yolunu açtı. İslam rinin parçası olduğunu anlayacaklardır.” Efsanelerinin Peşinde’yi n döneminin başlarında, imparatorluk kurma farklı anlamlarıyla ‘Arap olma’nın en de- merceğe alıyor. rin damarını araştırmaktır. sürecindeki ortak tecrübe, söz konusu bile- Araplar: Kavimler, Kabileler ve Dev- Güncel, Vitrindekiler, kısa tanı- tımlar ve Mustafa Başaran’ın ha- O ip şimdiye kadar Arapları bir arada şimi bir süre daha insicamlı kılarken Arap letlerin Üç Bin Yıllık Tarihi / Tim zırladığı Bulmaca köşelerimizde tutmayı, onlara kimlik ve birlik kazandır- Yarımadası’nın ötesinden gelen halkların Mackintosh-Smith / Çeviren: Nurettin de düşün trafiği sürüyor! mayı başarabilmiş tek bağdır…” özümsenmesiyle daha karmaşık hale de getirdi. Elhüseyni / YKY / 640 s. İyi okumalar... l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Genel Yayın Yönetmeni: Arif Kızılyalın l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Editör: Mehmet S. Aman l Sorumlu Müdür: Özgür Soyer l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet. com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim KITAP Cad. No: 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.