Catalog

HÜLYA SOYŞEKERCİ’DEN ‘GÜNIŞIĞI DEMETİ’ MERHABA itolojik-masalsı anlatıla- rı yeni öykülere dönüştü- Niye ille de deneme? M rerek geleneksel kanonla- ra meydan okuduğu, iyi ile kötü- Hülya Soyşekerci’nin Günışığı Demeti (Pagos Yayınları) adlı kitabındaki birçok deneme, nün çatışmalarını, geleneksel söz- lü anlatıları ve ezoterik öyküle- neoliberalizmin hizmetine girmiş teknolojik hız çağında tüm ilişkiler ve hayatlar yüzeyselleşip ri sahnelediği karmaşık dünyala- parçalanırken edebiyatı nasıl meydan okumaların beklediği ve edebiyatın nasıl bir yol izleyeceği ra ışık tuttuğu düşlenmiş, metinler üstüne. Soyşekerci denemelerinde Walter Benjamin’den, Ursula Le Guinn’e, Sait Faik’ten Tomris arasılıkla biçimlenmiş yapıtlarıyla usta Fransız yazar Michel Tournier Uyar’a birçok yazara atıfta bulunuyor. (1924-2016) kapağımızda. Peki niçin deneme? Yazarımızın ifadesiyle söyleyeyim: Çünkü deneme kadar özgür düşünebilmeyi Z. Doğan Koreli’nin yazısı... Üçüncü sayfamızda, Hül- esinleyen bir başka edebi tür yoktur! “Deneme özgür düşüncenin ülkesidir. ya Soyşekerci’nin neoliberaliz- min hizmetine girmiş teknolojik için kullanmıyor, laf cambazlığına ideolojisidir. Bu ideolojiler dünyayı iki- hız çağında edebiyatı nasıl mey- gönül indirmiyor. Onun için kale- ye bölmüştür; seyredenler ve seyredilenler, dan okumaların beklediği üstüne mindeki dürüstlüğü vurgulama ge- büyük çoğunluk ve küçük azınlık. Bir sa- denemelerinden oluşan Günışığı reksinimi duyuyorum. natçı büyük panoramayı görmek, yaşanan Demeti’ni incelediği “Niye ille de kaosu tanımlamak durumundadır. Gerçek deneme?” başlıklı yazısıyla Erendiz Atasü yer alıyor. ASIL DERDİ EDEBİYAT! sanatçıya ve yazara düşen yaşamı yavaş- Prof. Dr. Selçuk Esenbel, Yazarımızın asıl derdi edebiyattır, latmaktır.” (s.154) A. Zeki Velidi Togan’ın 1968 ve ama bu durum onu son derece ede- Yani fındık fıstık yer gibi hızla tüketile- 1969 yıllarında İstanbul Üniversi- bi yazılmış bir siyasi hiciv başyapıtı bilen ve sonra unutuluveren metinler yaz- tesi Edebiyat Fakültesi’nde (“başyapıt” sözcüğünü ısrarla kulla- mak değil, diye vurgulamak istiyorum. “Asya Tarihine Bir Bakış” başlı- nıyorum) olan “Benim Ucubelerim”i ğıyla verdiği, Türk tarihi açısından (s 147-150) kaleme almaktan alı- SANATTA VE EDEBİYATTA KARŞI HIZ! çok önemli olduğunu vurguladı- koymaz. Hülya’nın beni en çok heyecanlandı- ğı Çin, Japonya ve Hindiçin’i de- Kitaptaki birçok deneme, dünya- ran yorumlamalarından biri, hayatın hızına rinlemesine ele aldığı ders notla- yı yayından çıkartan neoliberalizmin karşı sanata ve edebiyata “düşünme algısı- rını resimler ve haritalar ekleyerek hizmetine girmiş tekno- nı, hız algısının önüne geçiren kitaplaştıran kızı Orta Asya ve Çin lojik hız çağında, bütün bir karşı hız” yaratma yüküm- tarihçisi kızı İsenbike Togan’ın ya- ilişkiler ve hayatlar yü- lülüğü (s. 152) atfetmesi! yına hazırladığı Asya Tarihi’ni mer- zeyselleşip parçalanırken, Günümüzün gerek anlam ceğe alıyor. yaratılması da alımlan- gerek zamandizinsellik açıla- Zeynel Kıran, Colette’den Pa- ması da yoğun dikkat ta- rından gerekse metnin görsel- ul Léautaud’ya Doris Lessing’ten lep eden edebiyatı nasıl liği bakımından parçalanmış Bilge Karasu’ya, Truman meydan okumaların bek- edebi metinlerini hep hayatın Capote’den Enis Batur’a, Lewis lediği ve edebiyatın nasıl parçalanmışlığının yansımala- Carroll’dan Gürsel Korat’a, Ernest Hemingway’den Lale Müldür’e, bir yol izleyeceği üstüne. rı olarak düşünmüştüm ancak Baudelaire’den Ahmet Hamdi Yazarımızın görüşüne bu tarz metinlerin okuru du- Tanpınar’a nice yazarın yapıtla- göre toplumsal inşa dö- rup düşünmeye, kısa bir süre rında kedilerden söz edildiğini ve nemlerinde -ister kapi- için bile olsa dış dünyanın hız ERENDİZ ATASÜ esinlendiklerini açımladığı “Ede- talist toplum, ister sosyalist dev- akımının dışına çıkıp yoğun- biyatta Kediler” başlıklı yazısında, rim, ister ulusal bağımsızlık ol- laşmanın yavaşlığını iç dün- ENTELEKTÜEL DÜRÜSTLÜK kedilerle yazarlar arasındaki tutku- sun kurulan yapı- süreci olumlayan ve ona yasında deneyimlemeye, olgunlaşmaya bir Sevgili Okur, İzmir taşra sayılabilir mi? lu ilişkinin izini sürüyor. katılan bireyin kişisel hayatı ya gerçekten çağrı olarak değerlendirilmesi, gerçekten Nisa Günel, Feyza Türkiye’nin bu belki en medeni kenti, anlamlı bir çizgi izler ya da birey öyle his- heyecan verici bir düşünce! Hepçilingirler’in birey ile toplu- ne sosyal ne iktisadi ne kültürel bakım- seder. Böyle dönemlerin edebi anlatılarında mun, kadın ile erkeğin, sevgi ile dan taşradır. Gelin görün ki Türkiye’nin mantıklı bir hikâye bulunur. SOYŞEKERCİ: ‘DENEME KADAR aşkın, doğum ile ölümün, şefkat edebiyat coğrafyasının güç ilişkilerin- ÖZGÜR DÜŞÜNEBİLMEYİ ile şiddetin, varlık ile yokluğun, de, İzmir’in payına taşralık düşer. Oysa KISA ÖYKÜ NASIL BİÇİMLENİR? ESİNLEYEN BİR BAŞKA EDEBİ emek ile sömürünün karşıtlığında İzmir’de ipekböceği sabrıyla edebiyat dün- Peki, çözülme, parçalanma dönemlerinde TÜR YOKTUR!’ birbirini sevgiyle onaran insanı ve yalarını ören birçok yazar var. Bunlardan ne olur? Örneğin yazarımızın katıldığım öykü Edebiyat eğer bir sanat dalı olarak yaşa- barış içinde bir dünyayı merkeze biri hem kurmaca hem deneme yazarı tanımına göre “insan etkileşiminin başladığı yacaksa, yavaşlamaktan, dikkat ve yoğun- aldığı romanı Tanrıkadın’ı irdeliyor. Hülya Soyşekerci. noktada” doğan kısa öykü nasıl biçimlenir? laşmadan, durup hissetmekten yana metin- Nevra Erdoğan, Doç. Dr. Oğuz Tan’ın Onun Günışığı Demeti (Pagos Yayınları) Birey şaşkın ve iç dünyasında uyumsuzken… ler kaleme alan yazarlar ve böyle metinler tıp, psikoloji, sosyoloji ve antropo- adını taşıyan deneme kitabında ilk dikka- Öykü, anlamlı bir bütünlüğü yansıtmak- üstüne düşünmeye niyetli ve gönüllü okur- loji araştırmaları rehberliğinde yal- timi çeken yazarın düşünce emeğiyle yo- nızlığı ele alırken nicel bulguları ede- tansa, anlık kırılmaları, bireyi ansızın ya- lar sayesinde yaşayacaktır, yoksa magazin- rumlanmış, asla bilgiçlik kokmayan geniş biyattan, müzikten, bilim tarihinden kalayan yabancılaşmaları dile getirme- leşip sanat özelliğini yitirecektir. bilgisi ve entelektüel dürüstlüğü oldu. göndermelerle harmanladığı Yalnız- ye başlar. “Öykü Yaşamın İçinde” (s.157- Türkçemizin güzelliğiyle ifade edilmiş lık ve Aidiyet’i inceliyor. Hülya Soyşekerci, çoğu edebiyat üstü- 164), “Öykünün Şimdisi ve Geleceği” yoğun düşünceler içeren bu kitabı ne yapıp Y. Bekir Yurdakul, Dilge ne yazılar olan denemelerinde elbette bil- (s.165-169) başlıkla denemeler enine bo- edip bulup okumalarını bütün kitapsever- Güney’in üç farklı “ev ortamı”na gilerinin ışığında yorumlar sunuyor, Wal- yuna bu sorunsalı incelemektedir. lere ve özellikle yazar adaylarına öneririm. sığdırdığı birbirine uzak üç dünya- ter Benjamin’den Ursula Le Guinn’e, Sait Bugün, dünyada her şeyin ama her şeyin Böyle yapıtlar günümüzde nadir. ya bir bakış sunduğu, birbirimize Faik’ten Tomris Uyar’a birçok yazara atıf- bir çözülme, yıkılma sürecine girdiği, Peki niçin deneme? En başta söylemem önyargısız bakmaya ve anlamaya ta bulunuyor. büyük paranın hizmetindeki teknolojik gerekeni en sonda yazarımızın ifadesiy- çağırdığı kitabı Düdüklü Tencere Ancak Vedat Günyol üzerine kaleme hızın hepimizi şaşkına döndürdüğü artık le söyleyeyim: Çünkü deneme kadar özgür Orkestrası’nı merceğe alıyor. aldığı denemede (s. 10-16) görüleceği görünen bir gerçek: düşünebilmeyi esinleyen bir başka edebi Güncel, Vitrindekiler, kısa tanı- üzere, yorumlama yetisini asla deneme “…Hız ideolojisi küreselleşme kültürü- tür yoktur! “Deneme özgür düşüncenin ül- tımlar ve Mustafa Başaran’ın ha- konusu olan yazarın görüşlerini çarpıtmak nün bir parçasıdır... Diğer parça da pop kesidir.” (s.21) n zırladığı Bulmaca köşelerimizde de düşün trafiği sürüyor! l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Genel Yayın Yönetmeni: Arif Kızılyalın İyi okumalar... l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Grafik: Mehmet S. Aman l Sorumlu Müdür: Özgür Soyer l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 11A/41 Bahçelievler - KITAP İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.