Catalog

ERHAN ALTAN‘LA AVUSTURYA KİTAPLIĞI DİZİSİ ÜZERİNE... Paradigma ve özgül poetikaların izinde... Viyana arasında mekik dokuyan, yaşayan bir yazar, çevirmen... Şiir, sosyal tarih üzerine denemeler... 2000’li yılların ilk on yılının deneysel şiiri üzerine inceleme... Garip akımı üzerine yeni tezler, söyleşiler, pek çok yalnız ya da bir başkasıyla birlikte başarılı çeviri... Şiirle, denemeyle, araştırmayla, çeviriyle geçen yoğun günler... Erhan Altan ile Avusturya Kitaplığı dizisini konuştuk. röcker, Franz Josef GÜLTEKİN EMRE Czernin, Peter Water- DEVRİM KAYA house, Josef Winkler, AVUSTURYA ŞİİRİNİN Alois Hotschnig, Oskar SIFIR NOKTASI; VİYANA GRUBU! Kokoschka bugüne değin çevrildi. Çoğu liğinden programımı oluşturdu. yapmaya çalışıyoruz. n Viyana Çeviri Grubu nasıl oluştu? daha önce dilimize çevrilmemişti. Avusturya şiirinin İkinci Dünya Sava- Bir diğer zorluk yayınevi bulmak. Bu 90’ların ortalarında şiir buluşmaları ya- 2022’de kısa düzyazılardan oluşan bir seç- şı sonrasındaki macerası, genç Türk şair- zorluk neredeyse aşılmaz bir zorluk oldu- pıyorduk, bir araya gelinip karşılıklı şi- kiyi ve bir başka Viyana Grubu üyesi olan lerin gereksinim duyacağını düşündüğüm ğundan dizimiz, yayınevleri arasında ir okunan, düşünce ve imgelemlerin dile Friedrich Achleiter’in şiirlerini çıkaracağız. provokatif fikirleri, cesur girişimleri içeri- sıçrayan bir dizi oldu. Pan Kitap ve Dün- geldiği, herkesin bildiği klasik akşamlar... n Neden deneysel şiir yazan şairlerin yordu. İşte bu asimetri, bu gerilim, iki ül- yadan Çıkış’tan sonra şimdi artık son ad- Bu zamanla çeviri akşamlarına evrildi. kitaplarını çeviriyorsunuz? ke arasında kalmış olan bana ve arkadaş- resimiz olduğunu umduğumuz Turkuaz 1997’de ziyaret ettiğim, İkinci Dünya Sa- Dediğim gibi öncelikle anlamak için larıma yeni bir varoluş alanı açtı. Yayınları’ndayız. Sevgili Nedret İşli ve vaşı sonrası Avusturya şiirinin sıfır noktası girdim çeviriye. Ancak bizim geleneği- Çevirilerde tutulacak yolu da yine bu Püzant Akbaş’a teşekkürlerimizle… Viyana Grubu üzerine dört günlük bir sem- mizde olmayan bu deneysel şiirler kendi- tahmini gereksinim belirledi: Şiirin mü- pozyum, yaşamımın bir dönüm noktası oldu. kemmelliğindense şairin poetikasını görü- ‘ÇEVİRİYE DESTEK YETERSİZ!’ Bilmediğim bir şiirle karşılaştım, hiçbir nür kılmak ve şiirseverlere deneyin kendi- n Çevirdiğiniz kitapları herhangi bir şey anlamadım ama o anlamadıklarım ol- sini aktarmak önem kazandı. Avusturya-Türk kurumu destekliyor mu? mak istedim. Anlamadıklarıma gitmek için- Birbirine taban tabana zıt bu iki gelenek Türkiye’de yabancı bir dilden çeviri- se çeviriden başka bir şey gelmiyordu ak- arasında mekik dokumak, zamanla misyo- yi destekleyecek kurumsal bir akıl henüz lıma. Adım adım ve geri dönüşsüz bir bi- num ve varoluşumun bir temeli oldu. oluşmadı sanırım. çimde içlerine sokulmamı sağladı çeviri. Avusturya Kültür ve Sanat Bakanlığı Zaman içinde gruba girip çıkan birçok PARADİGMA VE ÖZGÜL verilen emeği karşılamaktan uzak da olsa arkadaş oldu, Burak Özyalçın ve Haya- POETİKALAR... bir destek veriyor. Yine de müteşekkiriz. ti Yıldız bu macerayı birlikte yaşadığım ve n Çeviri zor bir uğraş, hele deneysel n Çevirilerin dışındaki kitaplarınızdan Avusturya Kitaplığı dizisini birlikte yaptı- şiir daha da zor. Çeviri zorluklarından da söz eder misiniz? ğım en uzun soluklu yol arkadaşlarım ol- da söz eder misiniz? Bir denemeciyim. Şiirimizin biçimsel dular. Mühendis olduğumuzu ekleyeyim. Geleneğimize aykırı, anlaşılması göre- ve sosyal tarihi, Garip şiiri ve 2000’lerin n H. C. Artmann’ın seçme şiirleri Atsız ce zor şiirler olmaları itibarıyla çeviriler deneysel şiir girişimi üzerine kitaplarım Süvari İpsiz Cambaz’la, yaşlılık üzerine altı zaman alıyor ve mecranın farklılığı nede- var. Bir süredir şiirimizin gizli gelene- ironik öyküden oluşan Alois Hotschnig’in niyle macera yine de açık kalabiliyor. Bu Oturarak Kaçması Daha Kolay, yeni çıkan ği olan anlatımcılığın kökenleri ve niteliği yüzden mutlaka açımlayıcı bir metin ek- üzerine düşünüyorum. Bir sonuca varır mı kitaplar. Şimdiye dek hangi Viyanalı şai- liyorum kitaplara. Zaten göstermek iste- rin, yazarın kitabını dilimize kazandırdınız? ya da ne zaman varır bilmiyorum. diğim, şiirlerin kendilerinden çok arkala- Sonunu bilmeden başladığım kitap, Başka kimleri çevirmek istiyorsunuz? rında duran paradigma ve özgül poetikala- H. C. Artmann, Gerhard Rühm, Heim- sonu gelmeyen bu geleneğin mecrasına rı. Bu yolla farklı dünyaları alımlanabilir dönüştü. n rad Bäcker, Ernst Jandl, Friederike May- TURGAY FİŞEKÇİ’DEN ‘GENÇLERLE BAŞ BAŞA: SANAT NEDİR?’ ir ulu ırmak akıyor me Katedrali’ne sayısız uğrak li romancılar kimlerdir? insan eli ilk mağa- var bu yolculukta... Sinemaya neden “yedinci sa- ‘‘B raya ilk bizonu çiz- Pek çok sorunun da yanı- nat” deniyor? Sinema bir sanatsa diğinden beri”... tı veriliyor: “Sanat nedir ve na- onun dili nedir? En önemli eserle- Nâzım Hikmet’in bu güzel sıl doğdu? Antik Çağ dünyası- ri hangi müzelerde görebiliriz?” dizesiyle sanatın sürekliliğini nın yedi harikası hangileridir? Turgay Fişekçi, bireyin yetiş- vurgulayan şair Turgay Fişekçi, Antigone’yi neden okumalıyız? mesinde, olgunlaşmasında oku- yeni yayımlanan Gençlerle Baş Rönesans’la birlikte sanat ve ma yazma, toplama çıkarma Başa: Sanat Nedir? (Yordam yeryüzü nasıl değişti? Shakes- bilmek kadar önemli görüyor Kitap / 112 s.) kitabında genç peare neden hiç eskimiyor? sanatın yerini... okurlarını sanat tarihinde Ozanlar birbirini etkiler mi? Yereli evrensele, tarihi bugü- keyifli bir yolculuğa çıkarıyor. Şiir yazmayı öğrenebilir miyiz? ne bağlayan sanatsal perspek- Gılgamış Destanı’ndan Çok sesli müzik nedir; çok sesli tifini sade, akıcı bir dille örü- İlyada’ya, mağara resimlerin- müzikle demokratik toplumlar yor. Edebiyat, müzik ve sinema den Picasso’ya, Don Kişot’tan arasında bir ilişki var mı? Ro- eserlerinden oluşan öneri liste- İnce Memed’e, klasik müzikten man denildiğinde ne anlıyoruz? leri de kitabın sürprizleri caza, Ayasofya’dan Notre Da- Don Kişot’tan günümüze önem- arasında. n 8 23 Eylül 2021